ปัญหาคืออะไร
คนจำนวนไม่น้อยที่เผชิญกับปัญหา แล้วก็แก้ปัญหาที่ผิดพลาด
การที่เราแก้ปัญหาที่ผิดพลาดนั้น เกิดจาก ?
- ไม่เข้าใจปัญหา
- หาต้นเหตุของปัญหาไม่พบ
- สรุปปัญหาโดยเร็วเกินไป โดยไม่ทันได้วิเคราะห์
เราลองมาดูกันว่าปัญหาต่างๆ
นั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร และเมื่อเกิดขึ้นแล้วเราจะมีแนวทางในการแก้ไขปัญหาอย่างไรบ้าง
แต่ก่อนอื่น ก้ขอมาพอมาดูปัจจัยหลักอันสำคัญ 4 ประการ
ที่ผู้บริหาร ผู้บังคับบัญชา หัวหน้างาน จะขาดปัญจัยเหล่านี้เสียมิได้
เราเรียกปัจจัยนี้ว่า "ปัจจัยหลักอันสำคัญยิ่งในการบริหารงาน"
(4 VERY IMPORTANT PRINCIPLES) 4VIPs ประกอบด้วย
-
การมีจิตวิเคราะห์ คือ การมีคววามยับยั้ง ชั่งใจ
คิด พิจารณาข้อมูลในประเด็นต่างๆ
อย่างละเอียดรอบคอบด้วยการเปรียบเทียบหรือทบทวนกับหลักวิชาการ
-
การมีแนวคิดที่เป็นระบบ คือ
การที่เราแก้ปัญหาไม่เป็นระบบ ชอบปัดปัญหาให้พ้นตัว
"ปัดสวะให้พ้นหน้าบ้าน" แล้วก้มักจะพบปัญหาใหม่ แทรกซ้อนผุดขึ้นมาอีก
ดังนั้นต้องคิดให้เป็น "ระบบ"
-
แนวคิดที่เป็นสหสัมพันธ์ คือ
ผลกระทบเทียบเคียงอันเกิดจากเหตุหนึ่ง
ซึ่งจะส่งผลกระทบไปสู่อีกงานหนึ่งได้
-
สถาปนาแนวความคิดสร้างสรรค์ คือ
ควรมีความคิดริเริ่ม
และส่งเสริมหรือคัดเลือกผู้บริหารที่มีความกระตือรือล้นมีทักษะ
รวมทั้งเปิดโอกาสให้แสดงความคิดเห็นจากผู้บริหารทุกระดับ
อันตรภาคชั้นของการแก้ปัญหา
การคลี่คลายปัญหาก็ดุจกับการทำงานอื่นๆ
โดยทั่วไปจะต้องมีการจัดลำดับขั้นของการลดระดับความรุนแรงของปัญหา
-
การป้องกัน
(อาจจสูญเสียค่าใช้จ่ายสูงจากการป้องกัน เช่น การป้องกันการทุจริต,
การป้องกันน้ำท่วม)
-
การบรรเทา (หาทางลดความรุนแรงของปัญหาลง)
-
การคลี่คลาย (ปัญหาอาจจะยังคุกรุ่นอยู่
ควรจะใช้เชาว์ปฏิภาณไหวพริบ, ความสามารถ ประสบการณ์
เป็นต้น)
-
การแก้ไข (เพื่อการระงับปัญหา
อย่างน้อยก็ช่วยงระยะเวลาหนึ่ง ซึ่งก็จะต้องยาวนานพอสมควร
แต่ก็บ่อยครั้งที่พบว่าผู้แก้ไขปัญหามิได้เข้าไปแก้ปัญหาอย่างแท้จริง)
-
การขจัด (ปัญหาจะยุติลงถาวรก็คือการขจัดปัญหา
ในแง่นี้ อาจจะต้องสูญเสียค่อนข้างมาก
บางครั้งรุนแรงหรือส่งผลกระทบต่อเนื่องคืบคลานไปอย่างกว้าง
จะต้องพิจารณาให้รอบครอบ)
หลักของการแก้ปัญหา
-
กำหนดปัญหา (ปัญหาอยู่ที่ไหน)
-
การรวบรวมข้อเท็จจริง (ทำเป็นขั้นตอน)
-
การพิจารณาสาเหตุที่แท้จริงของปัญหา
(รากเง้าของปัญหาอยู่ที่ไหน)
-
การระบุหรือเจาะจงปัญหา
(ตัดสินใจระบุปัญหาที่จะแก้ไข)
-
การพิจารณาทางเลือก
(ทางเดียวจะไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ทั้งหมด)
สุดท้าย
- อย่าเชื่อว่าวิธีที่จะแก้ปัญหามีอยู่เพียงวิธีเดียว
- ต้องกล้าเผชิญปัญหาด้วยปัญญา
- ปัญหาในโลกย่อมมีทางแก้เสมอ
-
และอย่าเชื่อว่าการแก้ปัญหาด้วยวิธีของตนเองนั้นดีที่สุด
แต่จงพึงนึกเสมอว่าหนทางของการแก้ปัญหานั้น
อาจจะดีทีสุดในขณะนั้น
แต่เราก็สามารถพัฒนาวิธีการดีกว่าได้เสมอ
(ข้อมูลจากเอกสารประกอบการอบรม เรื่อง
การวิเคราะห์ปัญหาและการตัดสินใจ วันที่ 22-23 ก.พ.
2551 วิทยากรโดยอาจารย์วรเทพ
ไวทยาวิโรจน์)