แน่นอนได้เลยว่า คนไทยทั่วไปหรือคนที่พูดภาษาไทยได้ย่อมรู้ความหมายของคำว่า ดี ชั่ว ผิด ถูก ... และย่อมใช้คำเหล่านี้ได้เหมาะสมดังที่พูด (หรือเขียน) กันอยู่... กล่าวคือ ไม่มีปัญหาในการใช้คำเหล่านี้ ซึ่งเด็กๆ ก็พูดได้ใช้เป็น...
แต่คำว่า รู้ความหมาย คำเหล่านี้ (ดี, ชั่ว , ผิด, ถูก) อาจไม่ตรงประเด็นนัก ถ้าจะอ้างว่า พวกเราทุกคนรู้ความหมายของคำเหล่านี้ได้อย่างชัดเจน แจ่มแจ้ง โดยมิได้แตกต่างกันเลย... หรือเมื่อคนหนึ่งบอกว่า
การที่ทุกคนจะยอมรับสิ่งที่คนหนึ่งบอกมานั้นโดยมิได้โต้แย้งเลย ก็มิใช่สิ่งที่จะเป็นไปได้ง่ายๆ...
..............
ยกตัวอย่างว่า คำว่า วงกลม คนทั่วๆ ไป หรือแม้แต่เด็กเล็กๆ ที่ยังไม่เคยเรียนเรขาคณิต ก็อาจเข้าใจและใช้คำนี้ได้ตามความเหมาะสม... แต่ถ้าจะบอกว่า
ถ้าไม่ตอบแบบกำปั้นทุบดินว่า วงกลมคือวงกลม แล้ว การที่จะให้ความหมายของคำว่า วงกลม นับว่าเป็นสิ่งที่ยาก ในเมื่อบอกไปแล้วทุกคนจะยอมรับโดยไม่โต้แย้งทำนองเดียวกับคำว่า ดี เป็นต้น
อนึ่ง สำหรับวงกลม ในวิชาเรขาคณิตอาจให้ความหมายทำนองว่า...
...........
คำศัพท์ทางจริยะ กล่าวคือ ดี. ชั่ว. ผิด. ถูก. ก็ทำนองเดียวกับคำว่า วงกลม ซึ่งเราอาจพูดหรือเขียนและใช้คำเหล่านี้ได้อย่างคล่องแคล่วเหมาะสม แต่ใช่ว่าเราจะรู้ความหมายของคำเหล่านี้อย่างแท้จริง หรือเมื่อเราให้ความหมายของคำเหล่านี้แล้ว ก็ใช่ว่าทุกคนจะยอมรับควาหมายนั้นเสมอไป...
ในวิชาจริยศาสตร์ มีสาขาย่อยศึกษาถึงความหมายของคำเหล่านี้ เรียกว่า อภิจริยศาสตร์ (Metaethics) ซึ่งผู้เขียนจะปัดฝุ่นหนังสือนำมาเล่าเป็นตอนๆ ตามแต่โอกาสจะอำนวยให้...
อนึ่ง สาเหตุที่นำเรื่องนี้มาเล่า เพราะรู้สึกว่า ใน GoToKnow ระยะนี้จะมีการหยิบยกเรื่อง ความดี การเป็นคนดี การกระทำดี นักการเมืองที่ดี ฯลฯ มาแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันเรื่อยๆ... ซึ่งผู้เขียนคิดว่า น่าจะเป็นกระแสที่เกิดขึ้นในสังคมไทยเพื่อค้นหาความหมายของคำนี้อยู่ก็ได้...
ดังนั้น
จึงขอเชิญผู้สนใจติดตามเรื่องนี้ มาร่วมถกเถียง
หรือวิพากษ์วิจารณ์ตามสมควรในตอนต่อๆ ไป...
หมายเหตุ : สำหรับผู้สนใจ อ่านแนวคิดเบื้องต้น เชิญ คลิกที่นี้
นมัสการครับ อาจารย์
พอดีเห็นบันทึกพูดถึงความดี บังเอิญผมมีบันทึกว่าด้วย "คนดี" ซึ่งกำลังหาคำจำกัดความครับ
ปัจจุบันคนพูดถึง "คนดี" มากครับ แล้วปรากฏว่ายังไม่สามารถแยกแยะใช่หรือไม่ใช่ "คนดี" ที่ว่า ผมจึงอยากให้แลกเปลี่ยนเรื่องนี้ เป็นรูปธรรม
คุณครู สอนในวัยเด็กว่าต้องเป็น "คนดี" แต่ "คนดี" ในรูปแบบปัจจุบันมันแหลกหลาย หาใช่ "คนดี" ที่ต้องการ อีกหน่อยคงมีคำถามจากเด็กๆว่า คนดีแบบไหนครับ
นมัสการ พระอาจารย์
อิมมานูเอล คานต์ (Immanuel Kant) ถิอว่า เจตนาดี (Good will) ถือว่าเป็นความดีเท่านั้น คานต์ กล่าวว่า "ไม่มีอะไรในโลกนี้หรือแม้นอกโลกที่เราอาจจะเรียกได้ว่าเป็นความดี โดยปราศจากเงื่อนไข นอกจากเจตนาดี เจตนาดีเป็นความดีที่ปราศจากเงื่อนไข เหมือรเพชรที่ส่องประกายในตัวของมันเอง เจตนาดี เป็นความดีในตัวของมันเอง ทางพระพุทธศาสนก็ถือเอาเจตนาเป็นที่ตั้ง
มนัสการ
ยินดีต้อนรับ แต่ตอนนี้ ยังไม่เข้าเนื้อเรื่อง....
............
ประเด็นนี้ว่า ด้วยความหมายของคำทางจริยะ มิใช่ประเด็นว่าด้วยเกณฑ์ตัดสินจริยธรรม...
แนวคิดของคานต์ที่ยกมานั้น ว่าด้วยเกณฑ์ตัดสินจริยธรรม...
ดังนั้น คุณโยมครูข้างถนน อย่าผิดประเด็น (....)
คุณโยมลองดู Metaethics
จะนำเรื่องนี้แหละ มาเล่าเป็นภาษาง่ายๆ....
...........
เจริญพร
นมัสการ พระอาจารย์อีกครั้ง
เวลาอธิบายเรื่องความดี...ก็ปวดหัวทุกที...เวลาเด็กๆถาม..ผมก็มักจะตอบว่า
ทำตามแนวทาง มรรค ๘ ก็น่าจะเป็นความดี หรือบางทีผมก็ตอบว่า ความดีคือทำแล้วสบายใจ สุขใจ ไม่เบียดเบียนตนเอง ไม่เบียดเบียนผู้อื่น และวิญญูชนรับรอง หรือไม่ก็บอกว่า อย่างเราๆเบญจศีลเบญจธรรม ก็พอ จะให้อธิบายลึกซึ้งก็ทำไม่ได้สักที ได้อ่านเรื่องราวจากท่านมหา...ผมคงได้แนวทางอธิบายแก่เด็กๆชัดเจนขึ้น..สาธุ.ขออนุโมทนา..ในธรรมทานครับ
............
ยังวางพล็อตเรื่องไม่ถูกว่าจะเริ่มต้นยังไงให้ผู้ที่ไม่มีพื้นฐานจะเข้าใจได้ง่าย และอาจพอนำไปประยุกต์ใช้ได้เป็นกรอบความคิดของเขาเอง....
แต่ที่ได้แน่นอนก็คือ อาตมาได้ทบทวนและฟื้นฟูเรื่องนี้อีกครั้ง...
........
เจริญพร
นมัสการค่ะ อาจารย์
พอดีเห็นบันทึกพูดถึงความดี จึงอยากออกความคิดเห็นถึงความหมายของคนดี
ตามความเข้าใจนะคะ
ปัจจุบันคนพูดถึง "คนดี" มากค่ะ แล้วปรากฏว่ายังไม่สามารถแยกแยะใช่หรือไม่ใช่ "คนดี"
คนดีดิฉันเชื่อว่าคือ คนที่มีน้ำใจ ๑ คนที่เป็นผู้ให้ ๑ และเป็นผู้ที่รู้จักอภัย ๑
อนุโมทนา สาธุ ค่ะ
ศิวะพล
เจริญพร