ในความคิดของคนทั่วไป มนุษย์เป็นสัตว์ที่ต้องการมีลูกไว้สืบสกุล และความต้องการนี้เป็นสัญชาตญาณพื้นฐานของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด
แต่เราหลายคนคงไม่รู้ว่า โลกนี้มีสัตว์อีกหลายชนิดซึ่งสามารถมีลูกได้ แต่ไม่ต้องการเลี้ยงลูก และบางชนิดก็ต้องการเลี้ยงลูก แต่ไม่สามารถมีลูก เช่น เวลานกนางนวล สูญเสียลูกของตน มันจะใช้วิธีคาบลูกนกนอกไส้มาเลี้ยงเป็นลูกบุญธรรม และลูกนกนางนวลพันธุ์นี้ หากได้รับอาหารจากพ่อนก แม่นกไม่พอเพียง มันก็จะเดินไปขออาศัยอยู่ในรังนกตัวอื่นที่มีอาหารอุดมสมบูรณ์กว่า โดยมันจะส่งเสียงร้องขออาหารอย่างเซ็งแซ่ หากพ่อแม่นกในรังใหม่ส่งเสียงร้องห้ามปรามมิให้มันร้องเสียงดัง และมันเชื่อฟังพ่อแม่นกในรังใหม่ก็จะรับมันเป็นลูกบุญธรรม แต่ถ้ามันมิเชื่อฟัง มันก็จะไม่มีใครรับเป็นพ่อแม่ให้มัน
ไม่เพียงแต่นกนางนวลเท่านั้นที่มีลูกเลี้ยง กาเหว่าก็เป็นนกชนิดหนึ่งที่ไม่เคยเลี้ยงลูกของตน โดยมันจะแอบเข้าไปวางไข่ในรังนกชนิดอื่นเช่น นกกระจิ๊ด เพื่อให้ฟักไข่ของมันแล้วเลี้ยงลูกมันแทน
สำหรับลูกนกกระสาที่เกิดในครอบครัวที่มีสมาชิกมากจนทำให้มันได้รับอาหารไม่เพียงพอ มันก็จะหลบไปขออาศัยกับพ่อแม่นกกระสาที่มีลูกนกจำนวนน้อยกว่าเช่นกัน
ปลาก็เป็นสัตว์อีกชนิดหนึ่งที่มีการรับบุตรบุญธรรมมาเลี้ยง เพราะตามปกติปลาจะออกลูกคราวละมากๆ ดังนั้นเวลามีสมาชิกเข้ามาเพิ่ม 1-2 ตัว จาก 100 ตัว ปริมาณการเพิ่มจึงไม่มีนัยสำคัญใดๆ และการมีสมาชิกใหม่เข้ามาร่วมครอบครัวนี้ ก็เป็นเรื่องดี เพราะทำให้ลูกปลาจริงๆ ของมันมีโอกาสถูกศัตรูทำร้ายน้อยลง และถ้าลูกปลาบุญธรรมอ่อนแอ มันก็จะถูกศัตรูกินมันก่อนที่ศัตรูจะได้กินลูกปลาจริงของมัน ดังนั้น การมีลูกปลาบุญธรรมจึงเปรียบเสมือนมีเกราะกำบังให้ฝูงลูกปลาของมัน
ยังได้พบอีกว่า นอกจากนกและปลาแล้ว หนู กวาง จิงโจ้ แมวน้ำ สิงโตทะเล สุนัข หมู แพะและแกะ ก็มีการเลี้ยงดูบุตรบุญธรรมเช่นกันประมาณ 3% ของการเลี้ยงลูกทั้งหมด ซึ่งก็เป็นตัวเลขที่มากพอๆ กับคน
สำหรับในกรณีของคน ซึ่งเรารู้กันดีว่า การมีลูกเป็นเรื่องสิ้นเปลือง เพราะพ่อแม่ต้องหาอาหารมาเลี้ยงดูลูก และคอยปกป้องภัยอันตรายที่จะมากล้ำกรายและถ้าพ่อแม่มีความสามารถจำกัดในการหาอาหาร การรับบุตรบุญธรรมเข้ามาเป็นสมาชิกในครอบครัว จะทำให้ลูกจริงได้รับอาหารน้อยลง ยิ่งไปกว่านั้น การมีบุตรบุญธรรมจะบังคับให้แม่ที่ต้องการมีลูกของตนต้องยืดเวลาการตั้งครรภ์ออกไป เพราะตนมีภาระต้องเลี้ยงดูลูกบุญธรรมที่หนักอยู่แล้ว การมีลูกจริงเข้าไปอีกจะทำให้ภาระงานทั้งหมดหนักเกินกำลังที่แม่จะรับได้
แต่เหตุการณ์นี้จะไม่เกิดในกรณีของสิงโต เพราะเหล่าสิงโตตัวเมียมักตั้งท้องและคลอดลูกพร้อมๆ กัน และขณะลูกสิงโตยังเล็กอยู่ หากแม่สิงโตตัวใดมีสุขภาพไม่ดี คือไม่พร้อมจะให้นมลูกของมัน ลูกสิงโตตัวนั้นก็สามารถเดินไปดื่มนมของสิงโตตัวเมียตัวอื่นได้ ทำให้มันมีนมบริโภคอย่างอุดมสมบูรณ์ตลอดเวลา
หรือในกรณีสุนัขจิ้งจอก เวลาตัวเมียออกลูก ลูกมันจะถูกฝูงสุนัขจิ้งจอกทั้งฝูงช่วยกันเลี้ยง โดยสุนัขจิ้งจอกที่ออกป่าล่าเหยื่อเวลากลับถึงรัง มันจะสำรอกอาหารออกมาให้ลูกสุนัขจิ้งจอกและสุนัขจิ้งจอกตัวที่เฝ้าดูแลลูกมันกิน
แต่ที่สำคัญไม่ว่าจะเป็นลูกจริงหรือลูกบุญธรรม พื้นฐานที่สำคัญของครอบครัว ก็คือ ความรักความอบอุ่น การดูแลเอาใจใส่ ซึ่งจะทำให้ลูกกลายเป็นบุคคลที่มีคุณภาพและมีคุณค่าต่อสังคมต่อไป ไม่ว่าจะเป็นคน หรือสัตว์ จริงไหมค่ะ
สวัสดีค่ะ อ.ขจิต
ได้รับรู้ความรู้สึกจากคนที่เป็นแม่ท่านหนึ่งที่รู้สึกเจ็บปวดเสียใจ กับลูกบุญธรรมที่ตัวเองเฝ้าเลี้ยงมาด้วยความรักเปรียบเสมือนลูกในไส้ ทำให้ทุกอย่างเท่าที่แม่คนหนึ่งจะทำให้ได้ แต่ผลสุดท้ายลูกก็เห็นคนรักดีกว่าแม่ตัวเอง เข้าใจ รับรู้ความรู้สึกของแม่ท่านนี้อย่างดีกว่ามันเจ็บปวดแค่ไหน และขอให้กำลังใจคุณแม่ให้มีพลังที่จะแต่สู้แต่ไป สักวันลูกที่รักจะเข้าใจว่าที่แม่ทำทั้งหมด มันเกิดจากความรัก ความปรารถนาดีแต่ลูกทั้งสิ้น.....ให้กำลังใจค่ะ
หวังว่าสักวันลูกจะเข้าใจ
สวัสดีค่ะ
* ยกนิ้วให้เลย...ช่างหามาเล่าสู่กันฟัง...ได้ความรู้ดีค่ะ
* แต่ปลามีลูกบุญธรรมแบบมีเลศนัย...นะคะ
สวัสดีค่ะ อ.พรรณา