ชีวิต...อุทิศเพื่อ...ปวงชน
นักรบผู้กล้า เพื่อขจัดปัญหา ความยากจน
พลิกฟื้นดินทรายกลายเป็นเกษตรพอเพียง
ปราชญ์ชาวบ้าน บ้านดงบัง ตำบลคอนฉิม
นายบุญเต็ม ชัยลา ประธานกลุ่มเกษตรเพื่อความอยู่รอดบ้านดงบัง ตำบลคอนฉิม อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น หรือที่เกษตรกรใน อำเภอแวงใหญ่ เรียกกันว่า “พ่อบุญเต็ม” ถือเป็นบุคคลที่ประสบความสำเร็จในการทำการเกษตรด้วยตนเองมากที่สุด 11 ปีที่ผ่านมาของพ่อบุญเต็ม ชาวนาบ้านดงบัง ตำบลคอนฉิม อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น วัย 58 ปี ที่มุ่งมั่นกับการทำงานการเกษตรแบบพอเพียงอย่างจริงจัง ถึงวันนี้ พ่อบุญเต็มกล้าพูดอย่างเต็มปากว่า ไม่ทำอะไรเลยใน 3 ปี ก็พอมีอยู่มีกินเพราะที่ผ่านมาเหมือนกับปลูกเงินเอาไว้ในนาแล้ว จากเดิมที่ทำนาได้ข้าวแทบไม่พอกิน พอหมดหน้านาต้องขายแรงงานหารายได้มาจุนเจือครอบครัว และท้ายที่สุดด้วยต้นทุนการทำนาที่ไม่คุ้มกับรายรับทำให้พ่อบุญเต็ม ต้องหันกลับมาเดินตามแนวทางเกษตรแบบพึ่งตนเองเหลือกินแบ่งขาย เมื่อปี 2533 และกลายเป็นแบบอย่างให้ชาวบ้านดงบัง ไปปฏิบัติตาม
การพลิกผืนนา 11 ไร่ ที่เดิมปลูกข้าวได้ 350 ถัง แบ่งเป็นการขุดบ่อน้ำ 3 ไร่ , 4 ไร่ สำหรับทำนาข้าว และอีก 4 ไร่ เป็นพื้นที่ปลูกไม้ผลและสวนผัก และจากการจัดระบบที่ลงตัวการงดใช้ปุ๋ยเคมีโดยเน้นใช้ปุ๋ยคอกในการบำรุงดิน และทำให้ที่นาเพียง 4 ไร่ ผลิตข้าวได้ถึง 400 ถัง จากผลการกระทำดังกล่าว ทำให้พ่อบุญเต็มได้รับการยกย่องให้เป็น 1 ใน 12 ปราชญ์ชาวบ้าน ตระเวนเป็นวิทยากรไปทั่วภาคอีสาน ก่อนจะเปิดบ้านพัก เป็นศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรแบบพอเพียง ในแต่ละวันจะมีผู้คนจำนวนไม่น้อยเดินทางมาขอความรู้ และแนวทางในการทำเกษตรพอเพียง
ดุษฏี งามเหลือง จากหนังสือพิมพ์ คม ชัด ลึก
จากที่บ้านดงบังสามารถพลิกฟื้นจากความทุกข์ยาก มาสู่การพออยู่พอกินอย่างพอเพียงได้ ทำให้ชื่อเสียงของพ่อบุญเต็ม ชัยลา และบ้านดงบัง เป็นที่รู้จักของผู้คนจำนวนมาก ทำให้มีผู้มาศึกษาดูงาน แลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวคิดแนวทางการพัฒนาจากประสบการณ์จริง ไม่เว้นแต่ละวัน ตั้งแต่ปี 2533 เป็นต้นมา ตั้งแต่เริ่มปรับเปลี่ยนแนวความคิด ลงมือปฏิบัติและบังเกิดผลสู่ความพออยู่พอกิน จนถึงปัจจุบัน บางครั้งวันละ 3 คณะก็มี ซึ่งผู้ที่มาดูงานมีทั้ง ชาวบ้าน ผู้นำชาวบ้าน กลุ่มต่างๆ ภาคราชการ รัฐวิสาหกิจ นักพัฒนาเอกชน สื่อมวลชน นักวิชาการ นักศึกษาด้านการพัฒนา ด้านการพยาบาล การแพทย์ ทหาร ตำรวจ ชาวต่างประเทศ จนหลายภาคส่วนกลายเป็นพันธมิตร เครือข่าย สนับสนุนแนวความคิดการพัฒนา และสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินงาน
ปี 2541 วันที่ 5 กันยายน ชาวบ้านดงบังได้มีโอกาสต้อนรับ พันตำรวจโท ดร.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ที่มาดูงานและพบปะปราชญ์ชาวบ้านเพื่อนำแนวคิด แนวทางไปจัดทำนโยบาย ในการแก้ไขปัญหาความยากจนของประชาชนในประเทศ
ปัจจุบันศูนย์เรียนรู้พ่อบุญเต็ม ชัยลา ได้พัฒนาเป็น มหาวิชชาลัยภูมิปัญญาไท อีสานคืนถิ่น ของเครือข่ายปราชญ์ชาวบ้านภาคอีสาน ซึ่งมีทั้งหมด 12 ฐาน 5 จังหวัด คือ ขอนแก่น 3 ฐาน โคราช 3 ฐาน บุรีรัมย์ 4 ฐาน สุรินทร์ 1 ฐาน และอำนาจเจริญ 1 ฐาน เป็นที่ฝึกอบรมเรียนรู้ในการปรับเปลี่ยนแนวคิดสู่การพึ่งตนเองและพึ่งพากันเอง เป็นจุดถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรของศูนย์บริการและถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลคอนฉิม ในเรื่อง การทำการเกษตรอย่างยั่งยืน และการเพาะเห็ดฟางในโรงเรือน
มหาวิชชาลัยภูมิปัญญาไทอีสานคืนถิ่น ฐานพ่อบุญเต็ม มีการฝึกศึกษา หลักสูตร วปอ.ภาคประชาชน (วิทยากรกระบวนการเปลี่ยนแปลงไปสู่การพึ่งตนเองและพึ่งพากันเอง ภาคประชาชน) หลักสูตร 5 วัน ประสานร่วมกับปราชญ์ชาวบ้านจังหวัดขอนแก่น อีก 2 ฐาน คือ พ่อทัศน์ กระยอม
และพ่อผอง เกตุพิบูลย์ หลักสูตรที่ฝึกศึกษา คือ
1. เทคนิคการพึ่งตนเอง 2. การทำการเกษตรผสมผสาน 3. การปลูกผักปลอดสารพิษ
4. การเลี้ยงปลา 5. การเลี้ยงสัตว์และแมลง 6. การปลูกและอนุรัษ์ป่า
7. หัถกรรมพื้นบ้าน 8. การแปรรูปผลผลิต 9. การตลาด
10. การออม 11. การปลดหนี้เรือนแสน
ในการอบรมมีการจัดทำแผนครอบครัว แผนชุมชนแบบมีส่วนร่วม โดยย้ายฐานอบรมตามฐานปราชญ์ชาวบ้าน ฐานละ 1 วัน เพื่อได้พบปะแลกเปลี่ยนแนวคิดและดูของจริง