บทความช่วงปิดภาคฤดูร้อนสิ้นปีที่หนึ่ง... บันทึกของครูน้อยในเดือนที่เก้า พฤษภาคม 2551
สวัสดีค่ะ ครูใหญ่
จบปีที่หนึ่งแล้วค่ะ เข้าสู่ช่วงปิดภาคการศึกษาฤดูร้อนเสียที ช่วงนี้คงเป็นเรื่องเล่าของเทอมที่แล้วซึ่งยังมีติดค้างต่อเนื่องอยู่ และเรื่องการทำวิจัยเพิ่มเติม ซึ่งเป็นงานในวิชา Independent Study ที่จะทำในประเทศไทยระหว่างช่วงสองถึงสามเดือนข้างหน้านี้ค่ะ (ขออนุญาตลงบทความของเดือน พ.ค. และ มิ.ย. ต่อกันเลยนะคะ)
ขออนุญาตเริ่มเลยค่ะ
เทคนิคการเรียนการสอนเพิ่มเติมของวิชา Seminar in Organizational Behavior
หลังจากที่ได้พูดถึงเนื้อหาและการวัดผลของวิชานี้ไปบ้างแล้วในบทความก่อนหน้า คราวนี้ ครูน้อยก็อยากจะเล่าเพิ่มเติมถึงเทคนิคต่างๆ ในระหว่างการเรียนการสอนที่อาจารย์ประจำวิชานำมาปรับใช้ในระหว่างการเรียน ซึ่งคิดว่าเป็นเทคนิคที่น่าสนใจและน่าจะเป็นประโยชน์กับผู้อ่านนะคะ
1. การมองความสัมพันธ์ของทฤษฎีเป็นแผนภาพ
ในการเรียนครั้งหนึ่ง ซึ่งมีเนื้อหาของบทความวิจัยประมาณ 9 ชิ้นซึ่งอาจารย์ได้ให้นักศึกษาเตรียมมาสนทนาและวิพากษ์วิจารณ์ในชั่วโมงเรียน อาจารย์ได้ขอให้นักศึกษาลองนึกภาพความสัมพันธ์ของบทความทั้งเก้าชิ้น ออกมาเป็นแผนภาพที่แสดงความสัมพันธ์ของทฤษฎีและวาดแผนภาพนั้นลงในกระดาษ จากนั้นให้จับคู่กับเพื่อนในห้องหนึ่งคน และอธิบายแผนภาพนั้นให้เพื่อนฟัง โดยที่เพื่อนก็ทำแบบเดียวกันกับเราด้วย
ครูน้อยยอมรับว่า ตอนแรกที่อาจารย์สั่งให้ทำ (โดยให้เวลาทั้งนึก วาด และอธิบายประมาณสิบนาทีต่อสองคน) ถึงกับอึ้งกันทั้งห้อง เพราะทฤษฎีจากทั้งเก้าบทความนั้น แม้จะอยู่ในหัวข้อหลักเดียวกัน แต่ดูเหมือนจะไม่มีความสัมพันธ์กันเลย นักศึกษาคนอื่นๆ ก็ทำหน้างงๆ เหมือนกัน แต่อาจารย์ได้อธิบายให้ฟังก่อนว่า สาเหตุที่ให้หัดทำเช่นนี้ เพราะในเวลาที่ต้องมีการสอบ Comprehensive Examination ซึ่งเป็นการสอบประมวลผลภาพรวมทั้งหมดของเนื้อหาทฤษฎีที่เรียนมาตอนปีสามเทอมหนึ่ง การหัดมองความสัมพันธ์ของทฤษฎีเป็นภาพจะช่วยให้นักศึกษาเข้าในความต่อเนื่อง สอดคล้อง หรือแม้แต่ความแตกต่างของทฤษฎีทั้งหมดของเนื้อหาที่หลากหลายและกว้างขวางของวิชานี้ได้
จากนั้น เมื่อเข้าใจจุดประสงค์ของการมองความสัมพันธ์เป็นแผนภาพแล้ว ครูน้อยก็สามารถที่จะวาดแผนภาพนั้นออกมาได้ และอธิบายให้เพื่อนที่เป็นคู่กันเข้าใจได้ และเห็นได้อย่างชัดเจนว่า หลังจากการอธิบายแล้ว เพื่อนมีความเข้าใจในความสัมพันธ์ของทฤษฎีขึ้นมากอย่างเห็นได้ชัด แต่เวลาเพียงสิบนาทีอาจจะน้อยเกินไปสำหรับการอธิบายทั้งสองคน เพราะเพื่อนร่วมทีมครูน้อยยังไม่สามารถวาดแผนภาพและยังไม่ได้อธิบายก็หมดเวลาเสียแล้ว ดังนั้น การดำเนินการในวิธีนี้ อาจจะต้องมีการจัดสรรเวลาให้มากกว่านี้เล็กน้อย ขึ้นกับปริมาณเนื้อหาที่เกี่ยวข้องในการวาดแผนภาพนั้นด้วยค่ะ
2. การให้ Academic Feedback
จากที่ได้เคยเล่าในเรื่องการ Term Paper ซึ่งคนทำจะต้องไปปรึกษาอาจารย์ก่อนในส่วนของหัวข้อ และเนื้อหาหลักๆ และนอกจากจะได้ความเห็นของอาจารย์แล้ว ก็ยังได้ความเห็นจากเพื่อนร่วมชั้นเรียน ซึ่งอาจารย์จะสอนวิธีการให้ความคิดเห็น หรือ Feedback นี้อย่างค่อนข้างละเอียด เพื่อหัดให้นักศึกษาปริญญาเอกรู้จักวิธีการให้ Academic Feedback ที่ถูกต้องนั้น คราวนี้จะขอเล่าเพิ่มเติมในรายละเอียดของเรื่องการให้ Feedback อย่างละเอียดนะคะ
ในการทำ Term Paper อาจารย์จะให้แยกทำเป็น Paper Proposal และ Paper Outline มาส่งระหว่างเทอม โดยจะต้องส่งให้อาจารย์และเพื่อนจำนวนสองคนในห้องสำหรับงานทั้งสองชิ้น จากนั้นเมื่อมีการนำเสนอเนื้อหาในห้องเรียน ก็จะมีเพื่อนอีกสองคนที่จะให้ Feedback เรา ดังนั้น โดยสรุปเราจะได้ Feedback ทั้งหมดจากคนหกคน (ไม่รวมของอาจารย์ที่จะได้ทุกครั้งที่มีงานส่งอยู่แล้ว)
โดยที่ในการทำ Feedback หรือ Critique นี้จะมีทั้งการทำเป็นเหมือนรายงานเล็กๆ ประมาณสองหน้า ประกอบไปด้วยส่วนที่เป็น Strengths, Weaknesses, และ Recommendations ที่จะต้องลงรายละเอียดอย่างมาก ทั้งความครบถ้วนสมบูรณ์ของเนื้อหาไปจนถึงความเป็นไปได้ของงานวิจัยชิ้นนั้นๆ
แน่นอนว่า เราอาจจะไม่มีความรู้ในหัวข้อที่เพื่อนสนใจ แต่เราก็มีหน้าที่ต้องค้นคว้าหาข้อมูลมาแนะนำให้เพื่อนด้วยเช่นกัน และเพราะ Feedback นี้เราต้องส่งให้อาจารย์และเพื่อนด้วย ดังนั้น จึงทำให้คนให้ Feedback ก็ไม่สามารถทำแบบลวกๆ ได้ หากต้องค้นคว้าจริงจัง เรียกได้ว่า เหมือนเราจะทำงานวิจัยในหัวข้อเดียวกันกับเพื่อนด้วยเลย
นอกจากจะต้องส่งคำวิจารณ์และคำแนะนำให้เพื่อนแบบเป็นภาษาเขียนทางการแล้ว อีกหน้าที่ที่อาจารย์ให้หัดทำด้วยก็คือ ให้เราอธิบายเป็นคำพูดให้เพื่อนฟังด้วย โดยครั้งแรกเริ่มจากให้ทำในห้องเรียนก่อน จากนั้น ก็ส่งเสริมให้อธิบายให้กันและกันฟังนอกเวลาเรียนด้วย ซึ่งลักษณะของการให้จับคู่เพื่ออธิบายคำวิจารณ์ผลงานของอีกฝ่ายให้เจ้าของผลงานฟังนั้น อาจารย์ให้คำอธิบายว่า เพื่อฝึกหัดการให้คำวิจารณ์หรือให้คำปรึกษาในเชิงสร้างสรรค์ ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของการเป็นอาจารย์นั่นเอง
ในที่สุดก็ได้เล่าเกี่ยวกับเทคนิคการเรียนการสอนในวิชานี้จนครบนะคะ ถ้ายังมีอะไรที่นึกออกอีก ก็จะนำมาเล่าเพิ่มเติมเป็นเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยทีหลังค่ะ
แล้วเจอกันเดือนหน้าค่ะ สวัสดีค่ะ.....
สวัสดีค่ะ
ขอขอบคุณมากๆสำหรับประสบการณ์การเรียนรู้ที่นำมาถ่ายทอด...เป็นกำลังใจให้นะคะ