บ้านใหม่ของฉัน : ตอนแมงตับเต่า คืออะไรเอ่ย ?


ย้อนรอย ตำนานแมงตับเต่า

สวัสดีค่ะ

วันนี้ ช่วง 15.00 - 20.00 น. ได้ไปร่วมงานขึ้นบ้านใหม่แบบไทยอิสานของตัวเองมาค่ะ ติดค้างเรื่อง "ดนตรีแมงตับเต่า" ที่บอกไว้กับเพื่อสมาชิกหลายคน ยังไม่นำเสนอเรื่องขึ้นบ้านใหม่นะคะ แต่ตอนนี้ จะขออนุญาตนำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับ แมงตับเต่า มาให้ศึกษากันก่อนค่ะ

Image

 ฝนตกลงคราใด สร้างความชุ่มชื่นเย็นฉ่ำ ให้ต้นไม้ใบหญ้าตามท้องทุ่งนาและป่าเขา
ต้นไม้พากันโบกสะบัดสลัดใบ กิ่งไม้ ใบไม้และต้นหญ้าเล็ก ๆ โอนเอนไปตามแรงลม แสดงความดีอกดีใจ ถ้ากระโดดโลดเต้นได้เหมือนเด็ก ๆ ที่ชอบวิ่งออกมาเล่นน้ำฝน ต้นไม้ทุกต้น ดอกหญ้าน้อย ๆ คงกระโดดเข้ามาจับมือกับเด็ก ๆ ล้อมกันเป็นวงกลม วิ่งไปรอบ ๆ แล้วร้องเพลง

“ฝนเทลงมา เทลงมา ๆ ให้นาข่อยโฮง นาข่อยโฮง ๆ ให้ซงข่อยเปียก ซงข่อยเปียก ๆ ให้เสื้อข่อยเปียก เสื้อข่อยเปียก ๆ แมงตับเต่าออกลูกข้างหลัง เป็นตาซัง โอ๊ย! แมงตับเต่า”

นึกแล้วขำ ไม่นึกก็ยังขำ ฟังเพลงนี้ทีไร ไม่เข้าใจว่าทำไม ฝกตกแล้วแมงตับเต่าออกลูก

แมลงตับเต่า ( ด้วงดิ่ง ) เป็นแมลงปีกแข็ง ตัวสีดำเรียบเป็นมัน ขอบปีกมีสีน้ำตาลอ่อนเป็นทาง อยู่ในน้ำตามบ่อ หนอง บึง มักอยู่นิ่งๆ บนผิวน้ำ เอาหัวดิ่งลง ชอบบินมาเล่นแสงไฟเวลากลางคืน รับประทานได้ โดยนำมา คั่ว ทอด นึ่งหรือแกง
 

อากับกิริยาของแมงตับเต่า

พ่อจานใคร เพื่อนของพ่อ พูดเสริมให้ฟังว่า  อากับกริยาของแมงตับเต่าเนี่ย จะมีหลากหลายท่า ทั้ง ทั้งท่าคว่ำ ท่าหงาย และยิ่งเวลาดิ้น ก็มักจะเด้งหน้า  เด้งหลัง ซึ่งก็เป็นทั้ง แมงตับเต่าตัวผู้ ตัวเมีย นะคะ 

 

เนื้อหาจาก http://nantiya2007.multiply.com/photos/album/583

 

หมอลำแมงตับเต่า

เป็นหมอลำหมู่ที่เก่าแก่ที่สุด ซึ่งการแสดงของหมอลำแมงตับเต่าจะมีการลำแบบตลกคะนอง ซึ่งจะเลียนแบบกริยาอาการของสัตว์ ซึ่งก็คือ แมงตับเต่า นั่นเองค่ะ

การลำแมงตับเต่าจะใช้ผู้แสดงเป็นชายล้วน สาเหตุที่เรียกหมอลำที่ขับลำทำนองนี้ว่า หมอลำแมงตับเต่า นั้นคงเรียกตามคำร้องของบทกลอนที่มักจะขึ้นต้นว่า แมงตับเต่า เช่น

"เต่า เล่า เตา เล่า เต่า เล่า เตา แมงตับเต่าแมงเม่าขี้หมา จับอยู่ฝาแมงมุมแมงสาบ จับซาบลาบแมงหวี่แมงวัน อัศจรรย์แมงวันแมงหวี่ ตอมตาตี่เด็กน้อยนอนเว็น.... "

ดังนั้นจึงนิยมเรียกว่า หมอลำแมงตับเต่าและทำนองลำหรือดนตรีประกอบการลำนั้นก็เรียกว่า "ทำนองแมงตับเต่า" ซึ่งในการลำแมงตับเต่านั้นหมอลำแมงตับเต่าจะใช้ไม้กับแก๊บประกอบการลำและการฟ้อน

เครื่องแต่งกาย

ผู้ชายนิยมนุ่งผ้าโสร่งพื้นบ้านอีสาน สวมเสื้อม่อฮ่อม มีผ้าขาวม้าคาดเอวและโพกศีรษะ การฟ้อนแมงตับเต่าดั้งเดิมนั้นจะฟ้อนโดยเน้นที่ลีลาของการขยับกับแก๊บ ส่วนการฟ้อนแมงตับเต่าในปัจจุบันเป็นการประดิษฐ์ขึ้นใหม่ ซึ่งประดิษฐ์ขึ้นหลายสถาบัน
            การฟ้อนแมงตับเต่าของวิทยาลัยนาฏศิลป์ร้อยเอ็ด การแต่งกายจะให้คล้ายกับแมงตับเต่า สวมปีกและหัว ท่าฟ้อนจะเป็นการเกี้ยวพาราสีของแมงตับเต่าตัวผู้และตัวเมีย
            การฟ้อนแมงตับเต่าของวิทยาลัยนาฏศิลป์กาฬสินธุ์ จะแต่งตัวคล้ายกับหมอลำแมงตับเต่าคือนุ่งโสร่งสวมเสื้อม่อฮ่อม ส่วนผู้หญิงจะสวมเสื้อแขนกระบอกคอกลม นุ่งซิ่นพื้นเมือง ห่มสไบพับทบกลางทิ้งชาย 2 ชายด้านหลัง

เครื่องดนตรี

ใช้ดนตรีพื้นเมืองอีสาน (พิณ โปงลาง แคน ฯลฯ) ลายแมงตับเต่า

เนื้อเพลงแมงตับเต่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าขอไว้วันทา ไหว้ครู ไหว้บาของเฮาแต่เก่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่านำท่งนำนา มาเฮามาเล่นแมงตับเต่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่ายุคพัฒนา มาเฮามาเล่นแมงตับเต่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าไผว่าสีหยัง มันเป็นตะซังคือแมงตับเต่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าถึงว่าสีดำ อย่างลูกปะคำเห็นเป็นของเก่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่ามีอยู่จักขา พอมันบินมาจักขาเท่าเฮา
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่ามีอยู่หกขา ถ้ามันบินมาจักขาคือเก่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าโตผู้นอนหงาย ก็มันกินแมงตายทั้งเหม็นทั้งเน่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าโตแม่นอนหงายก็บ่ก้มบ่เงย คือแมงตับเต่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าออกลูกทางใด ก็ยังสงสัยคือแมงตับเต่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าบ่ต้องสงสัยตัวใดบินไวมันก็ออกลูกทางเก่า
            เอ่า เฮา เอ้า เฮา เอ่า เฮา เอา แมงตับเต่าขอสั่งของ ลากลับลงมาหาหนองคือเก่า

 เนื้อหาจาก http://www.isangate.com/entertain/dance_071.html#tabtao

 

 คราวนี้ ลองมาฟังเสียงดนตรีประกอบก่อนนะคะ

แหล่งที่มาของเพลง

http://www.baanmaha.com/community/showthread.php?t=24872

 

ต่อไปก็ เชิญดูการละเล่นลำแมงตับเต่าต่อนะคะ

 

แหล่งข้อมูลจาก

http://www.youtube.com/watch?v=-rUbQfuBmhs

 

เอาละค่ะ คงได้สาระและความเพลิดเพลินกับแมงตับเต่ากันบ้างนะคะ 

ขอบคุณค่ะ

กัญญา

 

 

และ

หมายเลขบันทึก: 193604เขียนเมื่อ 11 กรกฎาคม 2008 21:30 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 มิถุนายน 2012 23:39 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (19)

สวัสดีครับ พี่ไก่

  • แวะมาดูแมงตับเต่าครับ
  • โห ดนตรีมันส์มาก ๆ ครับ
  • คิดถึงบ้านเลย
  • อิอิ
  • สบายดีนะครับ
  • ขึ้นบ้านใหม่
  • นำภาพมาให้ดูบ้างนะครับ

 

เพลงเพราะ   วี ดี โอ ก็ยอดเยี่ยม เก่งมากครับ พัฒนา IT ไปรวดเร็วมาก ขอชื่นชม  ว่างๆ ต้องให้ความรู้เป็นวิทยาทานกับผมด้วยนะครับ ขอบคุณล่วงหน้า ให้สุขภาพแข็งแรงครับ

สวัสดีครับ

นึกออกแล้วว่าพี่หายไปไหน มีงานที่บ้านนี่เอง

ดูแมงตับเต่าแล้ว สนุกจริงๆ เลย

หวังว่าสบายดีนะครับ

  • มาทำความรู้จักแมลงค่ะ ไม่เคยรู้จักเลยค่ะ
  • ขอบคุณค่ะที่นำมาเล่าสู่กันฟัง
  • เอ๋! กินได้ด้วยรึนี่ แล้วเวลาจะจับมัน จับเหมือนแมงเม่าป่าวค่ะ
  • น้องโย่ง รออีกหน่อยนะคะ
  • ยังไม่ได้ภาพจากน้องเขยค่ะ
  • คิดถึงบ้าน แวะมาฟังบ่อยๆ นะคะ

สวัสดีค่ะท่านผอ.ประจักษ์

  • ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมค่ะ
  • ยินดีค่ะ ถ้าว่างนะคะ
  • ตอนนี้ก็จะเตรียมประเด็นนี้เอาไปบอกทีมน้องพยาบาลที่พึ่งเข้ามาเรียนรู้นะคะ
  • ถ้าเตรียมเสร็จจะนำมาบอกท่านผอ.ให้ด้วยค่ะ

สวัสดีค่ะ คุณธ.วั ช ชั ย 

  • ขอบคุณที่แวะมาเยี่ยมค่ะ
  • วงเวียนชีวิตช่วงนี้ยังยุ่ง ๆอยู่ค่ะ
  • ขอบคุณที่เป็นห่วงค่ะ
  • แมงตับเต่าทางอิสานทั้งดู ทั้งฟัง สนุกจริง ๆ ค่ะ
     

สวัสดีค่ะพี่ไก่

  • น้องเคยทานแมงตับเต่าตอนไปเยี่ยมครูภูมิปัญญาไทยที่จ.หนองบัวลำภูค่ะ..อร่อยมาก...
  • พี่สบายดีนะคะ
  • คิดถึงค่ะ...^_^...

สวัสดีค่ะ คุณหมอเจ๊ คนสวย แซ่เฮ

  • ยินดีค่ะคงได้สาระและบันทิงบ้างนะคะ 
  • เท่าที่ทราบ แมงตับเต่า เห็นเขาทานกันนะคะ เอาทอด คั่ว ก็ได้ 
  • แมงตับเต่าไม่เหมือนแมงเม่าหรอกค่ะ
  • แมงตับเต่าจะมีปีกแข็ง และอยู่ในน้ำ ส่วนแมงเม่า จะตัวเล็กกว่า ลักษณะตัวจะนิ่ม และจะบินได้ เคยได้ยิน คำพูดนี้บ้างหรือเปล่าคะ "แมงเม่าบินมาเข้ากองไฟ" อะค่ะ คุณหมอ 
  • ขอบคุณที่มาเยี่ยมค่ะ

สวัสดีค่ะน้องคนไม่มีราก

  • แมงตับเต่า อร่อย มัน ๆ ใช่ไหมคะ
  • ดีใจจังที่น้องแวะมาเยี่ยม
  • หายยุ่งหรือยังคะ
  • ขอให้มีความสุขวันหยุดประจำสัปดาห์ พักผ่อนให้เต็มที่นะคะ
  • คิดถึงเหมือนกันค่ะ 

สวัสดีค่ะ เพลงแมงตับเต่า มาร้องถึงสุพรรณฯเหมือนกันนะคะ แล้วแมงอีฮุมละคะ มีตัวตนรึเปล่า

สวัสดีค่ะ คุณ

  • แมงอีฮุม มีตัวตนหรือเปล่า ไม่มั่นใจค่ะ ที่ค้นพบจะพบแต่ระบุอยู่ในเพลงค่ะ เช่น

แมงอีฮุม - ร้องทุกสถาบันการศึกษา
โน้ตฝนเทลงมา ๆ ๆ ให้นาตูฮ่ง ๆ ๆ ให้โสร่งตูเปียก ๆ ๆ  ให้เสื้อตูเปียก ๆ ๆ แมงตับเต่า ออกลูกทางหลัง  เป็นแมงอันหยัง โอ๊ะ แมงอีฮุม ๆ ๆ  ใต้ต้นหมากเขียบ ๆ ๆ

  • แต่ก็ค้นพบ บางเพลงเป็นจะแมงอีนูนค่ะ

ฝนเทลงมา เทลงมา เทลงมา
ให้นาตูห่ง นาตูห่ง นาตูห่ง
ให้ซ่งตูเปียก ซ่งตูเปียก ซ่งตูเปียก
ให้เสื้อตูเปียก เสื้อตูเปียก เสื้อตูเปียก
แมงตับเต่า ออกลูกทางหลัง เป็นแมงอีหยัง
โอ๊ะ!! แมงอีนูน แมงอีนูน แมงอีนูน
ใต้ต้นหมากเขียบ ต้นหมากเขียบ ต้นหมากเขียบ

  • ถ้าเป็น แมงอีนูน หรือบางทีก็เรียก แมงจีนูน แมลงนี้มีจริงค่ะ และมีมากช่วงหน้าฝน
  • หลังฝนตกชาวบ้านเขาจะออกไปใต้แมงอีนูนตอนหัวค่ำ จะพบมากใต้ต้นน้อยหน่า และ มะขามช่วงแตกใบอ่อนก็มีมากเหมือนกันค่ะ
  • เคยทานด้วยค่ะ อร่อยเหมือนกันค่ะ

 

คล้ายกับแมงเนี่ยงบ้านผมเลย  อร่อย มันๆ  สวัสดียามเช้าวันหยุด ขอให้สดชื่นครับ

สวัสดีค่ะท่าน ผอ.

  • บันทึกขึ้นบ้านใหม่เสร็จแล้วนะคะ
  • ที่นี่ ค่ะ เชิญแวะไปดูได้นะคะ
  • ขอบคุณค่ะ

 

ครบทุกรสชาติเลยค่ะ ภาพ เพลงและเนื้อหา ไปกันได้เลย ขอบคุณพี่ไก่ที่ทำให้รู้จักแมงตับเต่าค่ะ

เยี่ยมมากครับ

ผมไม่เคยรู้มาก่อนเลย

ขอบคุณค่ะ ท่านทั้งสองนะคะ

ทั้งน้องสาวพอลล่า  paula wara และท่าน sarawut

สิ่งที่บันทึก ถ้าหากได้ประโยชน์บ้าง

ยินดีด้วยค่ะ

 

 

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท