บันทึกส่วนท้าย : ว่าด้วย AAR จากบทเรียนภาคสนามในพื้นที่
"KM-HPPP พื้นที่เรียนรู้ : จังหวัดสิงห์บุรี"
ยังจำกันได้มั๊ยนะ ... การห่างหายไปจากหน้าจอ Gotoknow ไม่ได้เป็นเครื่องบ่งบอกว่าดิฉัน "ศรีวิภา" ... ห่างหายไปจากวงการKM แม้แต่น้อย ...
หากแต่ภารกิจที่ยังคงเดินหน้ากลับเป็นเรื่อง "KM ... แทบทุกลมหายใจ" เพราะกรมอนามัยโดยท่านรองฯอธิบดี นพ.โสภณ เมฆธน ... ได้นำKMมาเป็นเครื่องมือสำคัญในการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ "คนไทยไร้พุง" ในระดับประเทศ ที่มีนพ.สมศักดิ์ ชุณหรัศมิ์ ... ผู้อำนวยการสำนักงานสนับสนุนการจัดการความรู้ หรือในนามประธานKMกรมอนามัย เป็นที่ปรึกษาในประเด็นKMและนโยบายสาธารณะ
ซึ่งงานนี้มีกองวิชาการต้นเรื่อง 2 หน่วยงานหลัก ได้แก่ กองออกกำลังกาย ที่มีผอ.หนุ่มหน้าใส นพ.อรรถพล แก้วสัมฤทธิ์ และผอ.วัยร่าเริง อย่างผอ.กองโภชนาการ นพ.ณรงค์ สายวงศ์ และนักวิชาการสาธารณสุข 9 ชช. เช่นพี่สง่า ดามาพงษ์ ... ร่วมกำกับและแสดงบทไปพร้อมๆทีมงานที่เป็นทีมสหสาขา ทั้งทันตแพทย์ นักบัญชี นักวิชาการสาธารณสุข นักโภชนาการ นักวิทยาศาสตร์การกีฬา นักวิทยาศาสตร์ เจ้าหน้าที่วิเคราะห์นโยบายและแผน ฯลฯ ร่วมด้วยช่วยกัน
ความกว้างใหญ่ของโจทย์(หัวปลา)และกลุ่มเป้าหมาย ทำให้...คนตัวเล็ก ใจใหญ่อย่างพวกเราชาว KM กรมอนามัย...มีอาการจี๊ดๆของหัวใจกับมึนๆของสมองไม่น้อย
... งานและภารกิจที่ต้องมีส่วนขับเคลื่อนให้เกิดกลไกการจัดการความรู้ดังกล่าว จนสามารถเก็บเกี่ยวบทเรียนและประสบการณ์ รวมถึงข้อกำหนด มาตรการ หรือนโยบายสาธารณะในระดับพื้นที่ องค์กร จังหวัด และหรือระดับประเทศ รวมถึงภายในกรมอนามัยเองด้วยนั้น ... ยังคงเป็นโจทย์ที่ซูปเปอร์ท้าทายเราทีมงานกลางของ KM กรมอนามัยมากถึงมากที่สุด
... เพราะกระบวนการรวมถึงคุณภาพที่มากกว่าปริมาณ ... ยังคงเป็นสิ่งสำคัญสุดที่เราเฝ้าจับตามองและเพียรหาสารพัดกลยุทธ์มาเดินเครื่องให้ทีมนำของโปรเจคดังกล่าว
... ไม่ว่าจะด้วยการแจกโจทย์ ตั้งแต่การอ่านเอกสารบทเรียนจากต่างประเทศ การสร้างทีมนำผ่านการเดินหน้าลงพื้นที่เพื่อเรียนรู้ของจริงมากกว่าเฝ้าอยู่กับตำรา การเรียนรู้ทักษะของ "การฟังแบบ deep listening" เป็นךנสิ่งที่ต้องเรียนรู้และเข้าใจคนทำงานในระดับพื้นที่ที่เป็นคุณกิจตัวจริง รวมถึงการสวมบท Facilitatorทุกคนในการเรียนรู้วิธีตั้งคำถาม(How to) ให้ได้คำตอบว่าด้วยวิธีการทำงานของเจ้าของพื้นที่ก็เป็นอีกบทเรียนสำคัญยิ่งเช่นกัน ... ทั้งหมดถูกกำหนดจุดสตาร์ทอย่างเข้มข้นด้วยบทนำคือ การBARนับจากวงล้อรถหมุนออกจากหน้ากรมอนามัยมุ่งหน้าสู่พื้นที่เรียนรู้คือจังหวัดสิงห์บุรีเมื่อ 2 สัปดาห์ที่ผ่านมา
จึงเป็นที่มาของบทสนทนาช่วง AAR ในวงลปรร.เล็กๆมาเล่าให้ฟังกันค่ะ ...
คุณป้อม (เกสร ศุภกุลธาดาศิริ) : กองคลัง ... กล่าวว่า
... น้องแอน (นักวิชาการของสสจ.สิงห์บุรี) ... เทคนิคดีมาก ชอบนะคะเขามีจิตอาสา มีผลไม้เพื่อผลักดันให้คนเขากิน
... น้องจักรพรรดิ์ รองนายกฯอบต. เขาทำแยะนะ ถ้าเราไม่How to อาจจะไม่ออก(เรื่องเล่า) เพราะตอนแรกดูเขาเล่าไม่เก่งนะ ตัวเขาเป็นต้นแบบลดลงตั้ง 4 กิโลกรัม แถมอบต.ช่วยสนับสนุนเรื่องการผ่อนจักรยาน ...
... ป้อมเองจะเอาเรื่องนี้ไปยกตัวอย่าง
... ฟังแล้วทำให้เกิดIdeaวิธีการทำ
... ทำให้เราเกิดแรงขับเคลื่อนในการทำเรื่องนี้ในกองฯ เราจะนำเสนอผู้บริหารในที่ประชุม
คุณโอ๋ (นันทจิตร บุญมงคล): กองโภชนาการ ... กล่าวว่า
... ก็ได้จากพื้นที่จริง ต้องขอชื่นชมคนทำMapping ทำข้อมูลได้ดีมาก ตอนเตรียม BAR ในรถนี่อีกถ้าไม่มีตรงนี้จะไม่ดี เพราะไปถึงนั่นเราคงจะจับอะไรไม่ได้เลย ก็ต้องขอขอบคุณอาจารย์ศรีวิภาและอาจารย์วิมลทั้ง 2 คน
... ที่นี่ (สิงห์บุรี) เห็นผู้ใหญ่ลงมาเล่น ..สามารถใส่ Implementได้ และที่นี่เขาลงทุนหลอกล่อก่อนด้วยซื้อผลไม้ให้กินก่อนจนในที่สุดคนเขาซื้อกินเอง ซึ่งเชื่อว่าเขาได้จุดประกายแล้ว และแต่ละคนจริงจัง เมื่อกี้เห็นเจ้าหน้าที่เขาลงมาเดิน เขาเดินแบบถูกเทคนิคเดินเพื่อสุขภาพนะ ไม่ใช่เดินไปอย่างงั้นๆ
พี่ตุ๊ (สุจิตรา ผลประไพ) : จากกองโภชนาการ ... กล่าวว่า
... ผู้ว่าฯ ให้ความสำคัญ นายกอบต. เขามีโรคประจำตัว(เพราะอ้วน)เลยเป็นModel เพื่อการเรียนรู้ เทศบาลฯ รองนายกฯก็เห็นความสำคัญนะคะ สำหรับจังหวัดเอง Key actor คุณแอน เธอมีบุคลิกลักษณะดี มีความพร้อม สำหรับอีกพื้นที่ที่ดูเขาupset พี่ตุ๊คุยกับเขานอกรอบนะคะ เสนอให้เขาไปดิวกับสสจ. และ พี่ตา (ศูนย์อนามัยที่ 2 สระบุรี)
คุณพั้ง (กุลพร สุขุมาลตระกูล) : จากกองโภชนาการ ... กล่าวว่า
พี่ศรี (ดร.ศรีสุดา สุรเกียรติ) : จากกองออกกำลังกาย ... กล่าวว่า
พี่แหวว (ภัครพิมล ไกรสร) : จากกองออกกำลังกาย ... กล่าวว่า
คุณชมพู่ (สุกัญญา อุชชิน) : จากกองออกกำลังกาย ... กล่าวว่า
เรื่องของการสร้างต้นทุนมนุษย์ในองค์กรกรมอนามัย ให้สามารถใช้KMเป็นเครื่องมือ แบบเนียนๆในวิธีการทำงาน ยังคงเป็นเรื่องราวที่เราทุกคนต้องขับเคลื่อน สนับสนุน และเรียนรู้ควบคู่กันไป
หนังเรื่องนี้เปิดโรงไปแล้วเป็นเวลานานพอสมควร แต่เพิ่งเริ่มฉายหนังตัวอย่างตอนสั้นให้ท่านชม ก็หวังในฐานะกองเชียร์ว่า ... นับจากนี้ทีมงานเราที่ยังคงหมุนตัวอยู่ในพื้นที่น่าจะมาช่วยกันเล่าเรื่องดีๆเป็นตอนต่อๆไปให้กับทุกท่านนะคะ ...
ท่าน ว.วชิรเมธี กล่าวว่า "งาน ที่ดี คืออนุสาวรีย์ของชีวิต แต่งานไม่ดีก็เป็นสิ่งประจาน เพราะฉะนั้นเวลาที่เราทำงานอย่านึกแค่ว่าต้องทำให้เสร็จ ต้องทำให้สำเร็จด้วย ทำงานให้เสร็จใครๆก็ทำได้ แต่ทำงานให้สำเร็จคนที่ไม่มีธรรมะทำยาก
ผู้บริหารต้องอย่าแบกทุกเรื่อง ผู้นำต้องอยู่ในใจคน นักวิชาการต้องใช้ความรู้จริง ลูกแก้วเมียขวัญต้องอยู่กันด้วยความรัก และมิตรต้องเลือกหากัลยาณมิตรมาคบให้ได้ แล้วคนก็จะสำราญ งานก็จะสำเร็จ
ลิขิต โดย ศรีวิภา เลี้ยงพันธุ์สกุล
16 ธันวาคม 2551 12.37 น.