พื้นที่สีเขียวบนโลกใบนี้ ... หายไปวินาทีละ "หนึ่งสนามฟุตบอล"


พื้นที่สีเขียวบนโลกใบนี้ ... หายไปวินาทีละ "หนึ่งสนามฟุตบอล"

เคยเห็นประโยคนี้ที่ไหนไหมครับ ??

ผมเห็นอยู่บนหนังสือปกหนังสือเล่มหนึ่ง ชื่อเดียวกันนี้

เจ็บหัวใจตุ๊บ ๆ ... มนุษย์เราเลือกที่จะทำลายบ้านของตัวเองขนาดนี้เลยหรือ

เล่มนี้ไงครับ :)

 

 

เราพยายามรณรงค์เรื่องการไม่ตัดไม้ทำลายป่า ไม่ทำลายสภาพแวดล้อม ใช้ทรัพยากรทุกอย่างให้มีคุณค่าและประโยชน์มากที่สุด

จำได้ว่า ตอนเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย ผมเรียนสายวิทย์ (ไม่น่าเชื่อใช่ไหมล้า) ที่โรงเรียนของผมจะมีจัดงานสัปดาห์วิทยาศาสตร์แห่งชาติทุก ๆ ปี เพราะโรงเรียนอยู่ใกล้ ๆ กับ สสวท.

การรณรงค์เรื่อง Green House Effect มีกันมานานแล้ว ... ปฎิกิริยาเรือนกระจก ... พวกเราไม่ควรใช้โฟมใส่อาหาร ... เกือบ 20 ปีต่อมา ... ผมก็ยังเห็นมีการรณรงค์คล้าย ๆ ของเดิม หลักการเดิม ทฤษฎีเดิม เพียงแต่มีคำใหม่มาใช้ คือคำว่า "โลกร้อน"

หากใช้มุขตลกของพี่อี๊ด โปงลางสะออน ก็จะตอบว่า ที่โลกมันร้อน เพราะว่า "หมีขั้วโลก" (คำพ้องเสียงครับ จริง ๆ พี่อี๊ด หมายถึง "หมี ... มันคั่ว ... โลก" โลกก็เลยร้อน :)

 

คำว่า พื้นที่สีเขียวบนโลกใบนี้ ... หายไปวินาทีละหนึ่งสนามฟุตบอล ไม่ใช่เป็นแค่ชื่อหนังสือเล่มหนึ่ง หากแต่เป็นนำมาจากคำกล่าวของ เคลาส์ ทูฟเฟอร์ หัวหน้าโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ

 

"พื้นที่สีเขียวหายไปจากผิวโลกใบนี้ วินาทีละหนึ่งสนามฟุตบอล"

An area equal to one green soccer field disppears from the surface of the earth every second.

 

ยังมีข้อมูลที่เกี่ยวข้องกันอีกครับว่า

มี 25 ประเทศบนโลก สูญเสียเนื้อที่ป่าที่เคยมีไปแล้วโดยสิ้นเชิง

มี 18 ประเทศบนโลก สูญเสียเนื้อที่ป่าไปแล้ว 95% ของที่เคยมี

มี 11 ประเทศบนโลก สูญเสียเนื้อที่ป่าไปแล้ว 90% ของที่เคยมี

(ที่มา : รายงานสรุปภาพรวมการทำงานของคณะทำงานสากลเกี่ยวกับป่าและการพัฒนาอย่างยั่งยืน <WCFSD>)

 

"สมุดปกขาว ฉบับป่าไม้โลก พ.ศ.2542" ซึ่งตีพิมพ์โดยองค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) มีข้อมูลว่า

ในปี พ.ศ.2538 เนื้อที่ป่าทั้งหมดของโลกมีอยู่ 3,450 ล้านเฮกเตอร์ ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ 27% ของผิวโลก แต่หากดูเฉพาะป่าเขตร้อนบริเวณเส้นศูนย์สูตร ภายในช่วง 10 ปี ระหว่างปี พ.ศ.2523-2533 เนื้อที่ของป่าชนิดนี้หายไปถึง 154 ล้านเฮกเตอร์ ซึ่งเป็นเนื้อที่ที่ใหญ่กว่าประเทศอิตาลี ฝรั่งเศส และสเปน รวมกันเสียอีก

สิ่งที่เดือดร้อนเมื่อป่าหายไป ไม่ได้มีแต่สัตว์ป่าเพียงอย่างเดียวเท่านั้น

 

คุณเชื่อหรือยังล่ะครับว่า

พื้นที่สีเขียวบนโลกใบนี้ ... หายไปวินาทีละ "หนึ่งสนามฟุตบอล"

 

ผมเองก็ไม่แน่ใจว่า ประเทศไทยยังเหลือพื้นที่ป่าอีกสักเท่าไหร่ ... แต่ทุกครั้งที่เห็นข่าวการว่าจ้างของนายทุนให้ชาวบ้านคนยากจนไปตัดไม้ สลดหัวใจทุกครั้ง

เวลาถูกจับได้ เค้าก็จะบอกว่า ...

ชาวบ้าน ... น่ะเค้าไม่มีการศึกษา นายทุนให้เงินมา ก็ทำเพื่อให้มีเงินกินข้าว

นายทุน ... น่ะ เค้าอาจไม่มีการศึกษา แต่มีอำนาจเงิน คิดว่า หนทางรวยของตน เป็นไปด้วยความฉลาด (หาเงิน) จึงไม่รู้ว่า หากป่าหมดไป โลกนี้จะเป็นอย่างไร เพราะไม่ใช่โลกของตัวเอง (มั้ง)

แต่ นายทุนที่มี "การศึกษา" สิ ... คุณจะพูดว่าอย่างไรดีสำหรับคนมีการศึกษาพวกนี้ ??

น่าคิดนะครับ ...

 

หากป่าหมดโลกนี้ไป นายทุนก็ขอซื้อยานอวกาศขึ้นไปอยู่ที่ดาวดวงอื่นแทน เพียงหวังว่าจะมีโลกใบอื่นให้มันอยู่ เพื่อตัดไม้ต่อไป

ตลกร้ายที่น่ารังเกียจ !!!

 

 

 

 

แหล่งอ้างอิง

อาคิโยชิ ทานากะ. พื้นที่สีเขียวบนโลกใบนี้ หายไปวินาทีละหนึ่งสนามฟุตบอล. กรุงเทพฯ: สมาคมส่งเสริมเทคโนโลยี (ไทย-ญี่ปุ่น), 2550.

 

 

ป.ล. บันทึกหมายเลข 401 ... ด้วยความอดรนทนไม่ไหวกับ "การให้ความรู้" ... ที่กลัวลืม

 

หมายเลขบันทึก: 239692เขียนเมื่อ 4 กุมภาพันธ์ 2009 21:14 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 20:15 น. ()สัญญาอนุญาต: จำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (22)
  • สวัสดีค่ะ
  • เขียนบันทึกไปเรื่อย ๆ นะคะ
  • เพราะเป็นคนหนึ่งที่ติดตามอ่านบันทึกอยู่ค่ะ
  • ถึงแม้บางครั้งจะไม่ได้เข้ามาแสดงความคิดเห็นในบันทึก
  • ขอให้มีความสุขนะคะ

ขอบคุณครับ คุณครู  ♥< lovefull >♥ ... สำหรับการทักทายเป็นท่านแรกในบันทึกที่ 401 ... ต่อจากการทบทวนใจตนเอง

สงสัยผมติดนิสัยคนเป็นครูมามากเกินไป ... ชอบเขียนมากกว่าชอบอ่าน ... หาเรื่องอ่านแล้วหาเรื่องเขียน หาเรื่องคิดอยู่ตลอดเวลา

ซึ่งเวลาสอนศิษย์ต้องคอยบอกพวกเขาเสมอว่า "ความใฝ่รู้" จะทำให้เราประสบความสำเร็จในชีวิตของคนเป็นครูนะ

เราเป็นส่วนหนึ่งของโลก ... ก็อยากจะรณรงค์ให้พวกเรารักษ์โลกกันเยอะ ๆ ครับ ... :)

สวัสดีครับอาจารย์ Wasawat

น่าตกใจน่ะครับ นี้ถ้าสำรวจกันขณะนี้ ป่าเมืองไทยจะเหลือไว้ให้หลูกหลานสักกี่ไร่

เป็นเรื่องแปลกในบ้านเมืองเรา ที่เห็นคือ

พวกที่ตัดไม้ทำลายป่า รณรงค์ให้คนที่ไม่ตัดไม้ทำลายป่า ช่วยกันปลูกป่า

พวกค้าของผิดกฏหมาย รณรงค์ให้ช่วยกันทำบุญสร้างวัด ยังมีให้เห็นครับอาจารย์

เห็นด้วยอย่างยิ่ง ท่าน วอญ่า-ผู้เฒ่า :) ...

"คนทำลายธรรมชาติ" ของบ้านเราอยู่ในองค์กรที่สร้าง "ภาพลักษณ์" ให้ใคร ๆ เห็นว่า เขาปลูกป่า ... แต่นั่นหลังจากที่พวกเขาได้ทำลายป่าไปแล้ว

เขื่อน โรงงานถ่านหิน ท่อก๊าซสารพัดท่อ ... ทุกอย่างอ้างว่า เมืองไทยจะไม่มีไฟฟ้าใช้ เมืองไทยจะไม่มีก๊าซใช้ อีกไม่กี่ปี

สุดยอดครับท่าน สำหรับการสร้าง "ภาพลักษณ์" ด้วยเม็ดเงินที่ได้มาจากการทำลายธรรมชาติทั้งสิ้น

     อรุณสวัสดิ์วันครูค่ะ อ. เสือ

 

    ... เอากลอนมาฝาก ก่อน ค่อยแวะมา ... ทีหลังค่ะ J

 

... ธรรมชาติมีจำกัดต้องผลัดเปลี่ยน

          ...  และหมุนเวียนผลัดใบในพฤกษา

          ...  ออกดอกผลกิ่งใบและเยียวยา

          ... คอยรักษานิเวศน์ดุลคอยหนุนนำ

 

          เอื้อประโยชน์ถ่วงดุลกันถ้วนหน้า

          ... ตามประสามีแต่ให้ได้ดอกผล

          ... ทุกสรรพสัตว์วัดคุณค่าในใจตน

          ... คนทั้งคนก็ควรคิดพิจารณา  ....

 

          ... เริ่มจากตนคนในบ้านสมานรัก

          ... แล้วทอถักสายใยไปข้างหน้า

          ... ยังโรงเรียนเด็กน้อยได้ชินชา

          ... ได้รู้ค่า ธรรมชาติ มหัศจรรย์

 

          ... อีกผู้นำชุมชนคนท้องถิ่น

          ... ได้ยลยินเข้าใจใฝ่ศึกษา

          ... ได้รวมตัวรวมใจไม่เฉยชา

          ... ชาวประชาจะคล้อยตามนามนิยม

 

          ... เมื่อรัฐวางนโยบายแผนงานหลัก

          ... ให้เคร่งครัดติดตามถามปรึกษา

          ... สื่อทุกส่วนล้วนช่วยกันตรวจตรา

          ... พัฒนาค่านิยมบ่มเพาะพันธุ์  ...

 

          ... เริ่มต้นใหม่ไม่สายหรอกนะท่าน

          ... รับประกันหากจริงจังยังพอหวัง

          ... สิ่งแวดล้อม การศึกษา วัฒนธรรม

          ... ช่วยตอกย้ำ ความเป็นไทย ไทยั่งยืน

 

                                 ปลายคิมหันต์ วันระวี

                                      1 มิ.ย. 2551

    ปรางค์กู่ , ศรีสะเกษ 

 

     

    มีบันทึก เรื่องสิ่งแวดล้อมโลก  โตยนำค่ะ

สาธุ สาธุ สาธุ .... ขอบคุณครับ คุณ poo :)

สาธุ สาธุ วันครูค่ะอ. เสือ :)

 

“ ””

ในบ้านเรา ความสนใจเรื่องที่คิดว่าไกลตัว แต่จริงๆ ใกล้ตัวอย่างนี้ ยังมีน้อยค่ะ

แม้แต่องค์กร ที่ส่งเสริม รณรงค์ เพื่อสร้างความตระหนัก จิตสำนึก ในสิ่งแวดล้อมก็ยังมีน้อย

 

อีกทั้ง องค์การธุรกิจ ที่แม้จะสร้างภาพลักษณ์ ตามกลยุทธ์ปชส.แบบใหม่ CSR ให้เยาวชนคิดว่า เค้าทำเพื่อชุมชน สังคม ก็อย่างที่อ. กล่าวค่ะ ... แท้ที่จริงแล้ว ถ้าสาวลงลึก จะพบว่า ธุรกิจเหล่าๆ นั้น คือ สาเหตุสำคัญ

 

ยิ่งการบังคับใช้กม. ในบ้านเราก็เข้มงวดซะเฉพาะ พวกปลาซิวปลาสร้อย ด้วยไซร้ ช่องโหว่ที่มี ล้วนเอื้อประโยชน์ให้พวกสายป่านยาว ทั้งนั้น ...  เป็นอีกเรื่องที่ พูดได้ว่า  เด็ดดอกหญ้า สะเทือนถึงดวงดาว ... ได้นะคะ J

 

ก่อนจบ มีแอบขำ ยิ้ม แหม ดูท่าทางอ.เสือเรา จิ๊ดถึงขั้วหัวใจกับ บทส่งท้าย เรื่องหาแหล่งใหม่ในอวกาศ มีแล้วนะคะ  ยังเป็นตลาดกลุ่มเล็กๆ ค่ะ J เพราะต้นทุน คชจ.  สูงมากๆ  

 

ว่าไป ก็น่าสนใจนะคะ  ทัวร์อวกาศ เหมาะกับอ.เสือมากเลย เพราะเวลาอยู่บนโน้น นน.ตัวจะลดไปหลายเท่าเลยค่ะ J

 

อิ่มอร่อยมื้อเย็น แล้วเชิญชวนไปออกกำลังกาย วิ่งขึ้นเขาที่เกาะ นะคะ J

 

ปล. ไม่ต้องสาธุ แล้วนะคะ .. อ.เสือ ลบกลอนไปเลยก็ได้ค่ะ เหลือแต่ลิงค์ :)

 

สาธุ สาธุ สาธุ อีกครั้งครับ คุณ poo ...

แหม !!! แสดงความคิดเห็นแบบคนรู้จริงนี่นา แบบนี้คุยกันยาว อิ อิ

กลอนอันไพเราะ หาต้องลบไม่ ... ประทับไว้ในโลกา (ดีก่า)

ขอบคุณนะครับ :)

มาแซว น้องคุณ poo กับอาจารย์เจ้าของบันทึกค่ะ

สาธุ! สาธุ..

แก้โลกร้อนค่ะ

สวัสดีค่ะอาจารย์

  • วันนี้จัดการเรียนการสอนบูรณาการสอดแทรกปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในวิชาคณิตศาสตร์ค่ะ
  • เรื่องการสำรวจความคิดเห็น โดยยกสถานการ์ปัญหาเรื่อง "ผลการสำรวจทัศนคติของประชาชนทั่วไป ที่มีต่อปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม" ค่ะ
  • สาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์คือ การเลือกตัวอย่างแบบชั้นภูมิ
  • มีนักเรียนหลายๆคนเลือกวิเคราะห์ ปัญหา การสูญเสียพื้นที่ป่าไม้ สรุปความคิดของเด็กๆได้ดังนี้ค่ะ
  • หลักความพอประมาณ  มนุษย์ต้องพึ่งพาอาศัยพื้นที่ป่าไม้ควรที่จะอยู่ร่วมกันแบบพอประมาณ คือนำต้นไม้มาใช้อย่างพอเหมาะ ใช้อย่างประหยัดเท่าที่จำเป็น เช่น การสร้างบ้านเรือน หรือสิ่งต่างๆไม่นำมาใช้มากเกินไป เพราะป่าไม้ใช่ใครของเราคนใดคนหนึ่งแต่เป็นขงอทุกคน
  • หลักความมีเหตุผล   หากเราตัดไม้ทำลายป่ามากๆผลกระทบที่ตามมา คือ สัตว์ ไม่มีที่อยู่ น่ำท่วม สีเขียวธรรมชาติแหล่งอาหารหายไปถูกทำลาย เราจึงต้องช่วยกันดูแลรักษาป่าไม้ มีการปลูกป่าทดแทน เมื่อเรามีป่าให้เราพึ่งพิงอาศัย สิ่งแวดล้อมก็จะสดใสสวยงาม สุขภาพกายใจของเราก็จะดีเพราะเราได้อากาศบริสุทธิ์
  • หลักการมีภูมิคุ้มกันที่ดี  หากวันหนึ่งโลกของเราถูกทำลายอันมีสาเหตุมาจากการตัดไม้ทำลายป่า สิ่งที่จะช่วยไม่ให้ปัญหานั้นเกิดขึ้นในวันนั้นคือ การที่จะทำให้วันนี้เป็นจริงได้ คือการที่เราต้องช่วยกันปลูกป่าทดแทนในวันนี้ หากเราคิดที่จะตัดต้นไม้หนึ่งต้น เราก็ควรคิดที่จะปลูกทดแทนสอบต้นเพื่อการพัฒนาไม่ใช่การทำลายแล้วปัญหาที่เรากลัวว่าโลกจะร้อนจะไม่มี  (คนเดียวนะคะ)
  • อีกคนบอกว่า  ช่วยกันปกป้องป่า ทั้งการรณรงค์ กระจายข่าวสารแก่คนทั่วไป โดยการช่วยกันเป็นหูเป็นตา และใช้ทรัพยกรจากป่าอย่างคุ้ทค่า ไท่เบียดเบียนป่า หรือบุกรุกที่ดินของผืนป่าเข้าไป แม้จะมีปัจจัยอย่างอื่นเข้ามาก็ควรยึดมั่นในอุดมคติของตน
  • บนเงื่อนไข 
  • ความรู้   การที่คนหลายคนมีความรู้ความสามารถแล้วนำความรู้นั้นมาปรับใช้ในการพัฒนาประเทศหาวิธีที่จะช่วยกันทำลายป่าไม้และช่วยกันสร้างจิตสำนึกที่ดีให้กับประชากรอธิบายถึงหลักการและคุณประโยชน์ให้ทุกคนหันมาอนุรักษณ์พื้นที่ป่าไม้ของประเทศเรา
  • อีกคนค่ะ  บอกว่า มีความรู้ความเข้าใจในการรักษาผืนป่า โทษและประโยชน์ที่มาจากการทำลายป่าไป  ช่วยกันกระจายความรู้ไปสู่ชุมชน พยายามหาความรู้เข้าสู่ตน และรณรงค์รักษาผืนป่า จะได้ไม่รุกรานผืนป่าเข้าไป
  • คุณธรรม   ประชาชนทุกคนจะต้อมีจิตสำนึกที่ดีในตนเอง รู้จักช่วยกันดูแลรักษาป่า ไม่ตัดไม้ทำลายป่าที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่ประเทศและโลกของเรา
  • หรือบอกว่า  หากพวกนายทุนหรือพวกลักลอบตัดป่าไม้มีคุณธรรมมากพอที่จะไม่คิดจะทำลายป่าไม้ ทำลายประเทสของตน ของคนที่เขาควรจะเป็นคนรู้จักพอ นึกถึงใจคนอื่นหรือสัตว์ที่ต้องใช้ป่าไม้อยู่อาศัย การที่พื้นที่ป่าไม่ไม้ต้องลดหายไปมากขนาดนี้ก็จะไม่เกิดขึ้นกับประเทศไทยของเราเอง
  • และบอกว่า  คนอยู่ส่วนคน ป่าอยู่ส่วนป่า อย่าเบียดเบียนกันและกัน ป่าให้คุณประโยชน์กับคนมาก จนทดแทนไม่หมด คนควรจะตอบแทนป่าบ้าง โดยการอนุรักษ์ รักษา และอย่ารุกรานป่า

     

แหะๆๆๆๆๆอาจารย์จ๋ายาวไปไหมคะ  อยากให้อาจารย์ช่วยดูนะคะ อิอิ  ว่าใช้ได้ไหมนะคะ

เทียนน้อยแอบเอาความรู้จากอาจารย์ไปสรุปผังมโนมติให้เด็กฟังอีกที เป็นการปลุกฝังคุณธรรม

ไปในตัว      ผ่านไหมคะ    ^_^   

ขอบคุณครับ คุณครูจุฑารัตน์ NU 11 ที่แวะมาสาธุ !!! อิ อิ :)

ไม่ยาวเลยครับ น้องคุณครู เทียนน้อย ...

หากสามารถนำความรู้จากบันทึกไปถ่ายทอดต่อนั้น ยินดีจ๊าดนักครับ

งั้นจะมีความรู้ลักษณะนี้มาให้อีก OK ไหม !!!

แต่ต้องนำไปสอนเด็กน้อยต่อนะครับ :)

ขอบคุณจัง

โห ในภาพมีกระบือ 2 ตัวด้วยครับ คุณ poo :)

กำลังพยายามสร้างพื้นที่สีเขียวอยู่ค่ะ ปลูกสักค่ะ 1613 ต้น ชอบปลูกแต่เวลาดูแลน้อย ต้องหาต้นไม้ที่อึด เพราะคนกำลังจะอืด 5555 ช่วยได้เท่าที่มีกำลังค่ะ

ช่วยตามกำลังและหัวใจ พอแล้วครับ ดีกว่าคนที่ทำลายอย่างเทียบไม่ติด

ขอบคุณครับ คุณครู ทรายชล :) ... ว่าแต่ทำไมต้อง 1613 ต้นด้วยล่ะ หรือว่า คุณครู ทรายชล มีที่ 1000 ไร่ ???

เปล่าค่ะที่มันน้อยต้องปลูกอัดให้เต็มที่ จะได่ไม่เปลืองเนื้อที่ เค้าว่ากันว่าในป่าต้นไม้เกิดกันถี่ยิบก็โต ก็เลยคิดว่าปลูกป่า 555 มันน่าจะโตเหมือนกัน

"ปลูกป่า" ไม่ใช่ "ปลูกต้นไม้" อ่ะนะครับ ... แสดงว่า ต้องรู้จัก ดาบวิชัย แน่นอนเลยใช่ไหมครับ ปลูกทุกวัน วันละต้น :)

ฮ้อน ร้อน ๆ หลาย อย่างแรงกะเจ๊า :)

"""

ปลูกต้นไม้ ด้วยรัก จักอบอุ่น สบายใจ

ขอบคุณครับ คุณ  poo :) เล่มนี้เคยเห็นแต่ยังไม่ได้อ่านเลย

สวัสดีค่ะอ.เสือ

ครูต้อยซื่อบื้อเพิ่งสังเกตว่าท่านคืออ.เสือ 5+

อ่านบทความแล้วใจวูบๆ

พื้นที่สีเขียวบนโลกใบนี้ ... หายไปวินาทีละ "หนึ่งสนามฟุตบอล"

ทางโน้นเขาตัดป่าให้เสื่อม แล้วก็อย่างที่รู้กัน ทางนี้ นอกจากเขารุกถางป่าชายเลน ทำนากุ้งแล้ว จนทรัพยากรทางน้ำร่อยหรอ นาตาย เขาก็ขายดิน เขาขุดกันจนขอบแผ่นดินบาง หวาดเสียวมากว่าวันใดธรรมชาติทนไม่ไหวก็ตูมเบาๆ กองทัพทะเลก็จะไหลเอ่อเข้ามาจับจองพื้นที่บนแผ่นดิน

นายทุนตักดินลึกลงไปมากๆ แล้วรอให้คะยอเกิด มันจะทันกันไหมคะ

ท่านอ.คิดแบบไหน

ครูต้อยคิดว่ามันไม่ทัน ความแน่นของดินก็ใช้เวลานาน คะยอมันมาแล้วแห้งจริง เหมือนได้ดินใหม่แต่เมื่อโดนกัดเซาะมันก็ไป

ขอบคุณค่ะ

ตราบใดที่เวรกรรมไม่กระหน่ำซ้ำซัดคนที่พวกนี้รัก คนพวกนี้ก็ไม่มีวันเห็นว่า เขาทำผิด ทำลายบ้านเมืองของตัวเอง ทำลายโลก หรอกครับ

ซื้อที่ดินที่ภาคเหนือเตรียมไว้ก่อนไหมครับ ... เฮ้อ !!!

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท