ศัลยกรรมประสาท ที่จะกล่าวถึง เป็นการพยาบาลดูแลผู้ป่วยที่มีความผิดปกติทางสมองที่ต้องได้รับการผ่าตัด ไม่ว่าจะเป็นการได้รับอุบัติเหตุ รถชน รถคว่ำ หกล้ม ทำให้มีเลือดออกในสมอง หรือเส้นเลือดให้สมองเกิดการแตกแล้วทำให้มีเลือดออกในสมอง
หลังจากที่ได้ขึ้นวอร์ดที่ตึก ICU-Neuro หรือ ตึกผู้ป่วยหนักศัลยกรรมประสาท แล้วได้ประสบการณ์อะไรมาบ้าง พอจะสรุปอย่างคร่าวๆดังจะกล่าวต่อไปนี้
ปัญหาของคนไข้ศัลยประสาท ปัญหาส่วนใหญ่ที่คล้ายกัน ได้แก่ การมีความดันในกระโหลกศีรษะสูงขึ้น เนื่องจากมีการกินที่ให้สมอง เกิดสมองบวม หรือหลอดเลือดในสมองหดเกร็ง สิ่งที่แพทย์ต้องทำก็คือการผ่าตัดเืพื่อเอาสิ่งกินที่ออก หรือเปิดช่องเพื่อขยายพื้นที่
ปัญหาทางด้านการพยาบาลที่เราต้องดูแลผู้ป่วยในระยะแรก ได้แก่
ปัญหาทางสมอง ได้แก่ การมีความดันในกระโหลกศีรษะสูง
ปัญหาทางระบบหายใจ เนื่องจากผู้ป่วยส่วนใหญ่จะไม่รู้สึกตัว การหายใจล้มเหลวต้องใช้เครื่องช่วยหายใจ
ปัญหาทางระบบหัวใจและหลอดเลืิอด ได้แก่ ความดันโลหิตต่ำจากการเสียเลือด หรือความดันโลหิตสูง
การพยาบาลโดยร่วมในผู้ป่วย ได้แก่
- การให้ผู้ป่วยนอนหัวสูงประมาณ 30 องศา
- การทำให้คอตรง ไม่ให้หักงอพับ ให้เลือดดำไหลสู่หัวใจได้สะดวก ลดการคั่งของเลือดดำในสมอง
- รักษาความดันโลหิตไม่ให้ต่ำเกินไปหรือสูงเกินไป ให้ยา ให้สารน้ำให้เหมาะสมตามแผนการรักษา
- การไม่ทำให้สมองขาดออกซิเจน ให้ออกซิเจนแก่ผู้ป่วย
- ป้องกันการมีอุณหภูมิกายสูงอาจจะให้ต้องใช้เครื่องทำความเย็นเข้าช่วย การมีไข้็อาจจะทำให้ความต้องการออกซิเจนเพิ่มขึ้น
- ป้องกันไม่ให้คาร์บอนไดออกไซด์คั่ง อาจจะต้องส่งเสริมให้ผู้ป่วยหายใจเร็วขึ้นกว่าปกติ
- การให้ยาแก้ปวดระดับต่ำ
นอกจากนี้กิจกรรมการพยาบาล บางอย่างที่อาจจะทำให้ความดันในกระโหลกศีรษะสูงขึ้น ได้แก่การดูดเสมหะ การทำให้ผู้ป่วยไอ หรือเบ่ง การระมัดระวังเรื่องของการชัก การให้สารน้ำที่พอเหมาะเหมาะสม
สิ่งดังกล่าว พยาบาลต้องให้ความระมัดระวังและดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด
การดูแลเครื่องช่วยหายใจให้ทำงานให้เหมาะสมกับผู้ป่วยก็เป็นเรื่องสำคัญที่ต้องดูแลและติดตามเฝ้าระวัง เช่นกัน
นอกจากนี้การดูแลในระยะหลังผ่านพ้นภาวะวิกฤต ต้องคำนึงความวิตกกังวลและความเครียดของครอบครัวที่อาจจะไม่สามารถเผชิญได้อย่างเหมาะสม จึงเป็นกิจกรรมที่สำคัญและท้าทายสำหรับพยาบาล ที่ต้องสร้างความเข้าใจให้แก่ครอบครัวผู้ป่วยให้สามารถเผชิญกับความเครียดและสิ่งต่างๆที่อาจจะเกิดตามมา ตามพยาธิสภาพของคนไข้
คนไข้จะดีขึ้นหรือเลวลง น้ำมือและจิตใจในการใส่ดูแลผู้ป่วยของพยาบาลเป็นเรื่องสำคัญ