๑๐๒.ตำนานวันสงกรานต์
ประเพณีสงกรานต์ ถือเป็นวันขึ้นปีใหม่ของไทย ซึ่งยึดถือปฏิบัติสืบเนื่องกันมาแต่โบราณ และเป็นวัฒนธรรมประจำชาติที่งดงาม ฝังลึกอยู่ในชีวิตของคนคำว่า "สงกรานต์" มาจากภาษาสันสฤต แปลว่า ผ่านหรือเคลื่อนย้าย หมายถึง การย้ายของพระอาทิตย์เข้าไปจักรราศีใดราศีหนึ่ง จะเป็นราศีใดก็ได้ แต่ความหมายที่คนไทยทั่วไปใช้ หมายเฉพาะวันและเวลา ที่พระอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษในเดือนเมษายนเท่านั้น
ตำนานเกี่ยวกับกำเนิดวันสงกรานต์ กล่าวไว้ว่า ก่อนพุทธกาลมีเศรษฐีครอบครัวหนึ่ง อายุเลยวัยกลางคนก็ยังไร้ทายาทสืบสกุล ซึ่งทำให้ท่านเศรษฐีทุกข์ใจเป็นอันมาก ข้างรั้วบ้านเศรษฐีมีครอบครัวหนึ่ง หัวหน้าครอบครัวเป็นนักเลงสุรา ถ้าวันไหนร่ำสุราสุดขีด ก็จะพูดเสียงดังแสดงวาจาเยาะเย้ยเศรษฐี สบประมาทในความมีทรัพย์มาก แต่ไร้ทายาทสืบสมบัติเสมอ วันหนึ่งเศรษฐีจึงถามว่ามีความขุ่นเคืองอะไร จึงแสดงอาการเยาะเย้ยและสบประมาท เฒ่านักดื่มจึงตอบ ถึงท่านมั่งมีสมบัติมากก็จริง แต่เป็นคนมีบาปกรรม ท่านจึงไม่มีบุตร ตายไปแล้วสมบัติก็ตกเป็นของผู้อื่นหมด สู้เราไม่ได้ถึงแม้จะยากจน แต่ก็มีบุตรคอยดูแลรักษายามเจ็บไข้ และรักษาทรัพย์สมบัติเมื่อเราสิ้นใจ
นับแต่นั้นมา เศรษฐียิ่งมีความเสียใจ จึงพยายามไปบวงสรวงพระอาทิตย์และพระจันทร์ เพียรพยายามตั้งจิตอธิษฐานขอบุตร ทำเช่นนี้เป็นเวลาติดต่อกันถึงสามปี ก็ไม่ได้บุตรดังที่ตนปรารถนา จนวันหนึ่งเป็นวันนักขัตฤกษ์สงกรานต์ ท่านเศรษฐีก็พาข้าทาสบริวารของตนมาที่โคนต้นไทรใหญ่ต้นหนึ่ง ที่อยู่บนฝั่งแม่น้ำที่อาศัยของนกทั้งหลาย ท่านเศรษฐีให้บริวารล้างข้าวสารด้วยน้ำสะอาดถึง 7 ครั้ง แล้วจึงหุงข้าวสารนั้น เมื่อสุกแล้วยกขึ้นบูชาพระไทร เทพเหล่านั้นเกิดความสงสาร จึงขึ้นไปเฝ้าพระอินทร์ ทูลขอบุตรแก่เศรษฐี พระอินทร์จึงบัญชาให้เทพบุตรองค์หนึ่งชื่อ "ธรรมบาล" ลงมาเกิดในครรภ์ของภรรยาเศรษฐี เมื่อครบกำหนดภรรยาเศรษฐีก็คลอดบุตรเป็นชาย เศรษฐีจึงตั้งชื่อว่า ธรรมบาลกุมาร เพื่อตอบสนองพระคุณเทพเทวา เศรษฐีจึงสร้างปราสาทสูง 7 ชั้น ถวายเทพต้นไทร
เมื่อธรรมบาลกุมารเจริญวัยขึ้น เป็นเด็กที่มีปัญญาเฉียบแหลม รอบรู้ และวัยเพียง 7 ขวบก็เรียนจบไตรเพท ยังมีเทพองค์หนึ่งชื่อ"ท้าวกบิลพรหม" ได้ยินกิตติศัพท์ทางสติปัญญาอันยอดเยี่ยมของเด็กน้อย จึงคิดทดลองภูมิปัญญาโดยการเอาชีวิตเป็นเดิมพันจึงถามปัญหา 3 ข้อ ถ้ากุมารน้อยแก้ปัญหาทั้ง 3 ข้อได้ กบิลพรหมจะตัดศีรษะของตนบูชา ถ้าธรรมบาลแก้ไม่ได้ ก็จะต้องเสียหัวเพื่อยอมรับความพ่ายแพ้ ปัญหานั้นมีว่า
1. ตอนเช้าราศีคนอยู่แห่งใด
2. ตอนเที่ยงราศีของคนอยู่แห่งใด
3. ตอนค่ำราศีของคนอยู่แห่งใด
เมื่อได้ฟังปัญหาแล้ว ธรรมบาลไม่อาจทราบคำตอบในทันทีได้ จึงผลัด วันตอบปัญหาไปอีก 7 วัน ครั้นเวลาล่วงจากนั้นไป 6 วัน ธรรมบาลกุมารก็ยังคิดหาคำตอบปัญหานั้นไม่ได้ จึงหลบออกจากปราสาทหนีเข้าป่า และไปนอนพักเอาแรงใต้ต้นตาล ขณะนั้นบนต้นตาลมีนกอินทรีคู่หนึ่งอาศัยอยู่ นางนกถามสามีว่า "พรุ่งนี้เราจะไปหาอาหารที่ไหน" นกสามีก็ตอบว่า "พรุ่งนี้เราไม่ต้องบินไปไกล เพราะจะได้กินเนื้อธรรมบาลกุมาร ซึ่งจะถูกท้าวกบิลพรหมตัดหัว เนื่องจากแก้ปัญหาไม่ได้" นางนกถามว่า "ปัญหานั้นว่าอย่างไร" นกสามีตอบว่า ปัญหามีอยู่ 3 ข้อ และหมายถึง
ข้อหนึ่ง ตอนเช้าราศีของมนุษย์อยู่ที่หน้า คนจึงต้องล้างหน้าทุกๆ เช้า
ข้อสอง ตอนเที่ยงราศีคนอยู่ที่อก มนุษย์จึงต้องเอาเครื่องหอมประพรมที่อก
ข้อสาม ตอนค่ำราศีคนอยู่ที่เท้า มนุษย์จึงต้องล้างเท้าก่อนเข้านอน
ธรรมบาลกุมาร ได้ยินการไขปัญหาของนกอินทรี และจำจนขึ้นใจ ทั้งนี้เพราะธรรมบาลรู้ภาษานก จึงกลับสู่ปราสาทอันเป็นที่อยู่แห่งตน รุ่งขึ้นเป็นวันครบกำหนดแก้ปัญหา ท้าวกบิลพรหมมาฟังคำตอบ ธรรมบาลกุมารกล่าวแก้ปัญหาตามที่นกอินทรีคุยกันทุกประการ ท้าวกบิลพรหมจึงเรียก ธิดาทั้ง 7 ของตนอันเป็นบริจาริกาคือหญิงรับใช้ของพระอินทร์มาพร้อมกัน แล้วบอกว่าตนจะตัดเศียรบูชาธรรมบาลกุมาร แต่ถ้าเอาศีรษะพ่อวางไว้บนแผ่นดินก็จะลุกไหม้ไปทั้งโลก ถ้าจะโยนขึ้นไปบนอากาศ อากาศจะแห้งแล้งฟ้าฝนจะหายไปสิ้น ถ้าทิ้งลงไปในมหาสมุทร น้ำในมหาสมุทรจะแห้งแล้งไปเช่นกัน จึงสั่งให้ นางทั้ง 7 คน เอาพานมารองรับศีรษะ แล้วจึงตัดศรีษะส่งให้นางทุงษธิดาคนโต นางทุงษจึงเอาพานรับเศียรบิดาไว้แล้วแห่ประทักษิณรอบเขาพระสุเมรุ 60 นาที แล้วอัญเชิญไปไว้ในมณฑปถ้ำคันธุรลี เขาไกรลาส บูชาด้วยเครื่องทิพย์ พระเวสสุกรรมก็เนรมิตโรงประดับด้วยแก้ว 7 ประการ ชื่อภควดี ให้เป็นที่ประชุมเทวดา เทวดาทั้งปวงก็เอาเถาฉมูนวดลงมาล้างในสระอโนดาต 7 ครั้ง แล้วก็แจกกันเสวยทุกๆ องค์ ครั้นครบ 365 วัน โลกสมมุติว่าเป็นหนึ่งปีเป็นสงกรานต์ ธิดา 7 องค์ ของเท้ากบิลพรหมก็ผลัดเวรกันมาเชิญพระเศียรของพระบิดาออกแห่ประทักษิณรอบเขาพระสุเมรุทุกปี แล้วจึงกลับไปเทวโลก
ความเห็น (24)
สวัสดีครับคุณแป๋ม
วันนี้มากลางวันแฮะ 555
ผมมาชวนสรงน้ำพระนะครับกับสงกรานต์นี้ ขอให้มีความสุข เป็นครูที่น่ารักของเด็กๆ นานๆจ๊า
ยังไม่ได้อ่านนะครับ ขอไปอวยพรให้ทั่วหล้าก่อนเด้อ :)
เอ๊า...สาธุนะครับ
ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ เด้อ ครูแป๋ม
ขอให้มีความสุขตลอดปีใหม่ไทย เด้อๆๆๆ
อ่านแล้วครั๊บ
เจริญพร โยมครูแป๋ม
มนุษย์ 3 ราศีคิดว่าทุกท่านคงปฏิบัติตามหลักการ
ทั้ง 3 อย่างเป็นกิจวัตรอยู่แล้ว มียกเว้นบางคนอยู่บ้าง
เจริญพร
คุณครูแป๋ม
พรุ่งนี้แล้วซิครับ ที่เทพธิดาทั้ง 7 องค์จะเชิญพระเศียรของท้าวกบิลพรหมออกแห่
ขอบคุณครับ
สวัสดีค่ะ ครูแป๋ม
ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆ เกี่ยวกับสงกรานต์ค่ะ
สุขสันต์วันสงกรานต์นะคะ
- ประวัติวันสงกรานต์สมควรที่จะนำไปเผยแพร่ให้เด็ก ๆ ได้อ่านกันเยอะ ๆ นะคะ จะได้ศรัทธาวัฒนธรรมดีงามของไทย ...
- ขอบคุณค่ะสำหรับการรวบรวมตำนานมาเขียน
- มาสวัสดีปีใหม่ไทยค่ะคุณครูแป๋ม
- สุขกาย สุขใจนะคะ
- สุขสันต์วันปีใหม่ไทยนะคะครูแป๋ม
- เรามาช่วยกันภาวนาให้คนไทยรักกันมาก ๆ นะคะ
- แต่ครูแจ๋วว่า นางสงกรานต์เราจะโกอินเตอร์แล้วนะนี่
- น้องครูแป๋มดูรูปซิค่ะ...น่ารักไปอีกแบบ
- สวัสดีท่าน. HS3QBC
- ค่า..เข่ากันดีเนาะๆๆๆ.. สงกรานต์ก๊ะการไหม่เป็นโรคน่ะ..อิอิ..
- บอกอย่างนี่มีพิรุธเด่ะค่ะ
- (เขาจิเข่าใจว่าเอ๋งกะลังพูดโคราชบ้านเอ๋ง อยู่ไม๊ฮึทั่น)
- (นึกในใจเด่ะค่ะ) สุ๊ขกาย ซำบายใจ๋เด้อค่า....
- นมัสการพระคุณท่าน
- นั่นสิคะ คนที่ไม่ปกติคนนั้นใครหนอ
- ไม่ได้ยกตัวอย่างซะด้วยค่ะ
- คุณพันคำกล่าวได้ถูกต้องค่ะ
- ขอให้เที่ยวสงกรานต์สนุกๆนะคะ
- ขอบคุณคุณพอลล่าค่ะ
- อิอิ..ยาวก็ยาว แถมไร้ภาพประกอบอีก
- ไม่น่าเกลียดนะคะ..อิอิ
- เที่ยวสบายๆเดินทางปลอดภัยเช่นกันค่ะ
- ขอบคุณค่ะพี่ศิลา
- ที่แนะนำเอาไปให้เด็กๆอ่าน
- คนสวยแถมใจดีมีสาระด้วย
- สุขกายสบายใจกับปีใหม่ไทยนะคะ
- ดีค่ะพี่ครูแจ๋วชวนน้องทำสิ่งดีๆชอบจัง
- นางสงกรานต์ปีนี้งามแท้ๆดูไปๆมาๆก็คล้ายใครหนอ
- อ้อมองไปเห็นแล้วพี่ครูแจ๋วนั่นเอง..ง้าม..งาม..
- เที่ยวให้สนุกนะคะ
ขอพรพระนฤมิตประสิทธิ์ผล
บันดาลดลให้ครูแป๋มสุขแจ่มใส
อุดมการณ์งานเชิดชูสมครูไทย
งามวิไลคุณสมบัติจำรัสเรือง
จะคิดการงานสิ่งใดได้ประสงค์
เจตจำนงให้สมหมายในทุกเรื่อง
พรสงกรานต์ปีใหม่ให้ประเทือง
งานรุ่งเรืองครูอุทิศสัมฤทธิ์พร
สุขสันต์วันปีใหม่ไทยนะคะคุณครูแป๋ม
ขอให้ได้พรสมหวังดังคำอวยพรจากผู้ใหญ่ข้างบนนี้นะคะ
ขอขอบคุณทั้ง ท่านสุวัฒน์ และ คุณครูน้อย
ขอให้ทั้ง 2 ท่านมีความสุขเช่นกันค่ะ.
สวัสดีปีใหม่ไทยค่ะครูแป๋ม ขอให้มีความสุขมากๆค่ะ ขอบคุณในมิตรภาพที่ดีงาม
สวัสดีปีใหม่ครับครู กว่าจะอ่านจบ ปวดตาเพราะว่าเอกลักษณ์
ไม่ว่ากัน แต่คุ้มค่าในสาระได้รู้ ที่มาของวันสงกรานต์ ขอบคุณครับครู
สวัสดีปีใหม่ไทยค่ะ ครูแป๋ม
- ขอบคุณที่กรุณาแวะไปเยี่ยมเยียนที่บันทึกค่ะ
- ขอให้ครูแป๋มมีความสุขมากๆเช่นกันนะคะ
- ดูแลสุขภาพด้วยค่ะ
สัญญา.....มิตรภาพของเราจะคงมั่น.....
ยั่งยืน....ตลอดไป....นะคะ..คุณครูทรายชล
อ่านเมนท์ไป อมยิ้มไปค่ะ..
ท่าน วอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--
อุตส่าห์จำได้ว่าเป็นสไตส์การเขียนของแป๋ม
ขอบคุณที่อ่านจนจบค่ะ
อีกหนึ่งตำนานครับ..
กาลครั้งหนึ่งนานมาแล้ว มียักษ์ตนหนึ่งชอบบังคับให้ชาวบ้านส่งลูกสาวไปปรนนิบัติพัดวีตัวเองในทุกๆ ปี จนกระทั่งถึงคราวที่หญิงสาวคนหนึ่งต้องถูกส่งไปแบบเลี่ยงไม่ได้ แต่นางก็ไม่เกรงกลัวต่อยักษ์ตนนั้นเลย ตรงกันข้ามกลับเฝ้าปรนนิบัติยักษ์เป็นอย่างดียิ่ง
ซึ่งวันหนึ่ง นางได้วางอุบายโดยการมอมเหล้ายักษ์ตนนั้น เมื่อยักษ์เริ่มออกอาการเมา นางจึงเอ่ยถามว่า ความอมตะของยักษ์จะถูกทำลายลงได้อย่างไร
และด้วยความที่ยักษ์อยู่ในอาการเมา-ยักษ์จึงเผลอตัวบอกความลับไปว่า หากจะฆ่ายักษ์ให้ตาย ก็ต้องนำเส้นผมเส้นเดียวบนหัวของยักษ์นั่นแหละมาพันรอบคอของยักษ์
เมื่อเป็นเช่นนั้น ทันทีที่ยักษ์หลับสนิท นางก็ดึงเอาเส้นผมของยักษ์มาพันรอบคอ จนในที่สุดคอของยักษ์ก็ขาดกระเด็นออกจากร่าง เลือดที่ไหลนองลงสู่พื้น กลับกลายเป็นเพลิงไฟลุกไหม้ไปทั่ว ทำให้นางต้องจับศีรษะของยักษ์ชูขึ้น ไฟเหล่านั้นถึงหยุดลุกไหม้
แต่เลือดที่ไหลออกมานั้น กลับกระเด็นไปเปื้อนตัวของนางแบบเต็มๆ ถึงขั้นว่า “ดูไม่ออก บอกไม่ถูกว่าเป็นนางหรือเปล่า” ดังนั้นชาวบ้านจึงช่วยกันใช้น้ำมาล้างตัวของนางจนสะอาดสะอ้าน และกลับมาสวยสง่าดังเดิม
นั่นคือจุดเริ่มต้นของตำนานสงกรานต์แห่งสิบสองปันนาของชาวไทลื้อ
23. แผ่นดิน
จบแบบ happy ending ก็ค่อยยังชั่วค่ะ น่ายกย่องความกล้าหาญของนางนะคะ
สวัสดีปีใหม่ไทยค่ะ1. adayday
ขอบคุณทุกคำอวยพรนะคะ