"คนไร้รัฐไร้สัญชาติ ใน...แม่อาย"
Pocket Book "คนไร้รัฐไร้สัญชาติ ใน...แม่อาย"
โดย โครงการต่อยอดคลินิกกฎหมายชาวบ้าน (ด้านสถานะและสิทธิของบุคคล) อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่,
คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยพายัพ และ UNICEF ประเทศไทย
“ใน...แม่อาย” มี พื้นที่ชายแดน ที่ติดชิดกับประเทศเพื่อนบ้านอย่างพม่า
“ใน...แม่อาย” มี คนแม่อาย ที่อาศัยอยู่ตามแนวชายแดนและ มี วิถีชีวิต อย่างคนชายแดนโดยสภาพบังคับของพื้นที่
“ใน...แม่อาย” มี ปัญหาของคนแม่อายในพื้นที่แม่อาย ที่เกิดขึ้นต่างกรรมต่างวาระกัน
“ใน...แม่อาย” จึงมี ความพิเศษ ที่ “นอก...แม่อาย” ไม่มี
“คนไร้รัฐไร้สัญชาติ ใน...แม่อาย” เล่มนี้ จึงเกิดขึ้นเพื่อสะท้อน ‘ความเป็นแม่อาย’ ในเชิงพื้นที่, คน และ ปัญหาของคนในพื้นที่ ผ่านบทความอันหลากหลายของคนที่เล่าเรื่องแม่อายจากอดีตจนถึงปัจจุบัน
กี่คืนแล้ว..ที่ข้าพเจ้าต้องเผลอหลับไปกับกระดาษกองโตรอบตัวบนเตียงนอน ในมือยังถือปากกาเน้นข้อความสีเขียวสะท้อนแสง และบางทีแม้แต่แว่นตาก็ยังใส่อยู่อย่างนั้นจนกระทั่งตื่นนอนตอนเช้า
กี่คืนแล้ว.. ที่ข้าพเจ้าใช้เวลาหมดไปกับการอ่านบทความมากมายเกี่ยวกับแม่อายที่มีหลายต่อหลายคนพยายามแข่งกันเล่าเรื่องผ่านตัวอักษรโดยไม่รู้จบ คนเล่าเรื่องบางคนข้าพเจ้ารู้จักเป็นอย่างดี บางคนข้าพเจ้าคุ้นเคยผ่านเพียงชื่อเสียงเรียงนามก็เท่านั้น แต่อีกหลายคนที่ข้าพเจ้าไม่เคยแม้แต่จะรู้จักมาก่อนเลย แต่ข้าพเจ้าจำต้องรู้จักและเข้าใจพวกเขาผ่านบทความพวกนี้
ภารกิจของข้าพเจ้าในทุกๆ คืน มิใช่แค่เพียงการอ่านให้เข้าใจความตามตัวอักษรเท่านั้น หากแต่ต้องอ่านอย่างลึกซึ้ง เหมือนพยายามจะเข้าใจให้ได้ว่า คนเล่าเรื่องเขารู้สึกอย่างไรกับเรื่องราวของแม่อายถึงได้สื่อความนึกคิดผ่านตัวหนังสือออกมาได้ในลักษณะนี้ ความพยายามของข้าพเจ้าก็เพื่อทำให้บทความเหล่านี้กลายเป็น ‘ดาวเด่น’ ในแต่ละช่วงเวลาของเรื่องราว ที่จะ ‘ฉายแสง’ เล่าเรื่องของตัวมันเองอย่างไม่มีผิดเพี้ยน และทำให้ผู้อ่านที่ติดตามเรื่องราวแม่อายได้เข้าใจในเหตุการณ์ผ่านดาวเด่นแต่ละดวง ราวกับว่ากำลังอ่านนวนิยายขายดีที่น่าติดตามที่สุดในรอบปี
เมื่อปี พ.ศ.2547 ละครเรื่อง “แม่อายสะอื้น” ออกอากาศทางช่อง 7 โดยมี นุ่น วรนุช เป็นนักแสดงนำ อาจจะเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้หลายต่อหลายคนสนใจเรื่องของ “แม่อาย” มากยิ่งขึ้น
“เป็นเหมือนอย่างในละครไหม??” ในบรรดาผู้คนเหล่านั้นที่ข้าพเจ้ารู้จักที่ได้ชมละครเรื่องนี้ ไม่น้อยกว่า 8 ใน 10 มักจะมีคำถามย้อนกลับมาเช่นนี้
“สะอื้นเหมือนกัน แต่คงจะสะอื้นกันคนละเรื่อง” ข้าพเจ้าก็มักจะตอบสั้นๆ เช่นกัน
ใน “แม่อายสะอื้น” เป็นโศกนาฏกรรมของสาวสวยชาวแม่อายนางหนึ่งที่ต้องประสบเคราะห์กรรมในชีวิตมากมายเพราะความไม่พอและความเทอะเยอทะยานอยากของตัวเอง จนต้องจบชีวิตตัวเองลงด้วยการฆ่าตัวตายในท้ายที่สุด
แต่ “ใน...แม่อาย” เป็นเรื่องราวของชีวิตจริงของคนแม่อายเกือบทั้งชุมชน ที่อาจจะเรียกได้ว่าเป็นทั้งโศกนาฏกรรมและสุขนาฏกรรม
โศกนาฏกรรม - - ของการถูกมองว่าเป็น “คนพม่า” ทั้งที่พวกเขามีสายเลือดและจิตวิญญาณของความเป็นไทยอยู่เต็มเปี่ยม แผ่นดินไทย คือ แผ่นดินเดียวที่อยู่กันมาชั่วลูกชั่วหลาน ไม่รู้กี่รุ่นต่อกี่รุ่น
“ตอนฉันเกิด.. ฉันก็เกิดบนแผ่นดินไทย เวลาฉันตาย..ฉันก็จะขอใช้ดินประเทศไทยกลบหน้า” นี่เป็นคำยืนยันของผู้เฒ่าผู้แก่ในแม่อาย
สุขนาฏกรรม - - ของมิตรภาพที่เกิดขึ้นจากการยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือชาวบ้านแม่อายของคนต่างถิ่น ต่างที่มา และต่างสาขาอาชีพ และยังเกิดเป็นรอยยิ้มเปื้อนน้ำตาด้วยความภาคภูมิใจ เพราะความทุกข์ที่เกิดไม่ได้สร้างเพียงแค่ความเจ็บปวด แต่ยังสร้างเกราะป้องกันความทุกข์ระลอกใหม่ ทำให้เกิดเป็น “ชุมชนที่เข้มแข็ง” ที่มีเสน่ห์และหาได้ยากยิ่งในพื้นที่อื่นๆ
แต่เรื่องราวของแม่อายไม่ได้จบลงเพียงเท่านี้ การเดินทางและการต่อสู้ของ “คนไร้รัฐไร้สัญชาติ ใน...แม่อาย” ยังดำเนินต่อไปเรื่อยๆ จนกระทั่งวันหนึ่ง.. หากเป็นไปได้จริงดังที่พวกเขาหวังไว้..
“สักวันคนไร้รัฐไร้สัญชาติจะหมดไป ใน...แม่อาย”
ความเห็น (1)
หาเวลาจัดส่งหนังสือให้ถึงมือผู้รับให้เร็วที่สุดค่ะ
และเริ่มหาแนวคิดสำหรับเล่มสองนะคะ