“ปฏิรูปการเรียนรู้ด้วยการบูรณาการ”
ผมชอบวิธี “บูรณาการ” ของครูโรงเรียนนี้ ครูแต่ละท่านถ้าถามว่าบูรณาการคืออะไร?... ส่ายหัวตอบไม่ได้ แต่พอให้เล่าวิธีการจัดโครงสร้างและรูปแบบการเรียนการสอน...นี่มัน “บูรณาการแบบทำได้จริง” ชัดๆ ในเส้นทางการเรียนรู้ ที่ใช้เนื้อหาใกล้ตัวที่นักเรียนสนใจเลือกเรียนเป็น “กิจกรรม” เดินเรื่อง ครูสามารถบูรณาการสาระการเรียนรู้ได้ทุกขั้นตอนของเส้นทางการเรียนรู้เมื่อมีโอกาส
เช่นวันหนึ่งขณะเดินทางไปวิจัยมีฝนตกและฝนกำลังจะเริ่มหยุดครูปรึกษากับนักเรียนว่าจะทำอย่างไร
นักเรียนเสนอว่าควรทำ “โนอา” อธิษฐานขอให้ฝนหยุดตก ครูก็ชวนนักเรียนอธิษฐาน และฝนก็หยุดตกพอดี (ในความเป็นจริงฝนอาจจะหยุดตกอยู่แล้ว) และผลการเรียนรู้สอดแทรกความเชื่อวัฒนธรรมประเพณีทำให้เด็กประทับใจมาก เห็นมหัศจรรย์ของการอธิษฐานพระผู้เป็นเจ้าในการทำความดี เป็นการบูรณาการที่พัฒนามาจากการทำงานจริงๆ เจอปัญหาก็ใช้ KM ในการช่วยกันคิดแก้ปัญหา ปรับวิธีการไปเรื่อยๆเพื่อให้งานสอนดีและมีคุณภาพมากกว่าเดิม
ที่สำคัญเพื่อให้เด็กนักเรียนของโรงเรียน “ดีขึ้นกว่าเดิม” ทำถึงขนาดปรับเพิ่มเวลาเรียนของโรงเรียน เพื่อให้มีชั่วโมงวิจัยขึ้นมา 200 ชั่วโมง
ครูและนักเรียนเป็น “หุ้นส่วนการเรียนรู้” จากวงวิจัย 2 วง คือวงวิจัยของนักเรียน และวงวิจัยของครู
ซ้อนทับบูรณาการเข้าด้วยกันอย่างกลมกลืน และจากจุดนี้เองที่ทำให้โรงเรียนบ้านตะโละใสเป็นมากกว่าที่สอนหนังสือเด็ก แต่เด็กได้มีโอกาสออกแบบ วางแผนดำเนินการ ลงมือปฏิบัติ มีประสบการณ์ตรงเป็นการ “เรียนรู้อย่างมีความหมาย” (Meaningful Leaning ) และมีชีวิตชีวา (Active Leaning) เกิดแรงบันดาลใจ (Inspire) ที่จะใฝ่เรียนรู้ (Mastery Learning) จุดประกาย “เชื้อไฟแห่งปัญญา” ให้ลุกโชนในจิตใจเด็กไม่จบสิ้น เช่นจากการเสนองานกลุ่มครั้งหนึ่งครูช่วยกันกับเพื่อนวิจารณ์ปรับปรุงให้ข้อเสนอแนะ นักเรียนคนหนึ่งบอกว่าเขาขออนุญาตครูนำผลงานชิ้นนี้ไปปรับปรุงในวันเสาร์นี้ที่บ้านของเพื่อนในกลุ่ม พลิกฟื้นจากการเรียนการสอนแบบเดิมที่นักเรียนเคยเหลวไหล ไม่ทำงานมาส่งตามเวลาที่ครูสั่ง แต่ครั้งนี้นักเรียนขออาสานัดวันที่จะไปรวมตัวที่บ้านเพื่อน เพื่อสร้างผลงานที่ดีมาส่งครูในอาทิตย์หน้า นี่คือพลังแห่งการเรียนรู้ที่ครูได้ “จุดติด” ในตัวนักเรียน
การบูรณาการของโรงเรียนบ้านตะโละใสเริ่มจากจัดกิจกรรมต่อเนื่องกับการเรียนรู้ของเด็ก เพื่อให้ชุมชนเป็นชุมชนเรียนรู้จริงๆ ครูก็เกิดการเรียนรู้เพิ่มขึ้น มีการสร้างรูปแบบ (Model) ที่ว่าด้วยการเรียนรู้ในบริบทของท้องถิ่น โดยคนในท้องถิ่น เพื่อลูกหลานของท้องถิ่น
ประโยชน์ คุปต์กาญจนากุล
ณัฐวุฒิ สุวรรณทิพย์
จิระรัตน์ คุปต์กาญจนากุล