|
ลดรายจ่ายด้วยเห็ดขอน
การแก้ไขปัญหาความยากจนถือเป็นเรื่องสำคัญ ที่รัฐบาลทุกยุคสมัย ต่างมุ่งขับเคลื่อนให้เกิดการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรูปธรรม สนองตอบเป้าหมายการพัฒนายกระดับคุณภาพชีวิต ของประชาชนให้ดีขึ้น
การแก้ไขปัญหาความยากจน ภายใต้หลักการพัฒนาชุมชน เรามีความเชื่อมั่นว่าและศรัทธาในกระบวนการเรียนรู้ว่า เป็นหัวใจสำคัญที่จะนำพาเราไปสู่เป้าหมายแห่งการรู้จักตนเองอย่างถ่องแท้ และทราบถึงเหตุปัจจัยที่ทำให้เราประสบกับปัญหาความยากจน แบบซ้ำซากยาวนาน อีกทั้งจะนำพาไปสู่หนทางแห่งการแก้ไขปัญหาความยากจน ด้วยตนเอง เพื่อตนเอง และพึ่งตนเอง เป็นด้านหลัก รอรับการสนับสนุนจากภายนอกเป็นด้านรอง
สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอปรางค์กู่ ภายใต้การนำของท่านชัยฌาณธวัช ลือชานิติโพธ พัฒนาการอำเภอปรางค์กู่ เป็นหน่วยงานภาครัฐ ที่มุ่งสนับสนุนยุทธศาสตร์การแก้ไขปัญหาความยากจน ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ทั้งนี้ได้กำหนดทิศทางการดำเนินงาน มุ่งเน้นการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่สามารถประยุกต์สู่การปฏิบัติในชีวิตประจำวันได้อย่างชัดเจน เป็นรูปธรรม โดยเน้นให้มีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันระหว่างชุมชนและเจ้าหน้าที่ดำเนินบทบาทกระตุ้น สะท้อนแนวคิดสำคัญ ยกตัวอย่างบุคคลผู้ประสบผลสำเร็จ สาธิต ทดลอง หลากหลายกลวิธีในการดำเนินงาน เพื่อสร้างแรงจูงใจ ให้มีความยากที่จะลงมือทำ แปรเปลี่ยนจากวิธีคิดสู่วิถีปฏิบัติ และกลายเป็นวิถีชีวิตชุมชนในท้ายที่สุด
อีกหนึ่งกลวิธีที่ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอปรางค์กู่ ใช้เป็นวิธีการดำเนินงาน และได้มีการบันทึกความทรงจำ เพื่อเป็นการแลกเปลี่ยน ถ่ายทอดความรู้อีกทางหนึ่ง คือการลดรายจ่ายครัวเรือน ด้วยการเพาะเห็ดขอนมะม่วง นั่นเอง ซึ่งจากการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกับชุมชนมาระยะหนึ่ง พบว่า ชุมชนมีความสนใจที่จะลดรายจ่ายในครัวเรือน โดยการผลิตเห็ดชนิดต่าง ๆ ไว้บริโภคสำหรับครัวเรือน เนื่องจากในวิถีชีวิตชุมชนชนบทส่วนใหญ่ในฤดูฝนจะนิยม ไปเก็บเห็ดป่าชนิดต่าง ๆ มาบริโภคในครัวเรือน บางครั้งบางคราว พบว่า ชาวบ้านไปเก็บเห็ดมีพิษมารับประทาน ต้องเข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาลบางรายถึงกับต้องเสียชีวิต ดังนั้น คุณนิตยา วงค์ษา เจ้าพนักงานพัฒนาชุมชน 5 จึงได้รวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับการเพาะเห็ดขอนมะม่วง ไปเผยแพร่ให้กลุ่มเป้าหมายในชุมชนต่าง ๆ นำความรู้เหล่านี้ไปปฏิบัติเพื่อลดรายจ่ายในครอบครัว ในรูปแบบของกิจกรรมเสริมให้ความรู้เทคนิคการเพาะเห็ดขอนมะม่วง และสาธิตวิธีการดำเนินงาน ให้กลุ่มเป้าหมายทราบ ในการจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในพื้นที่ต่าง ๆ ที่หน่วยงานดำเนินงานตามแผนงานในพื้นที่ทุก ๆ ครั้ง
เห็ดขอนปกติเป็นเห็ดที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ ตามขอนไม้ชนิดต่าง ๆ ที่มีเชื้อเห็ด ความชื้น และอุณหภูมิที่เหมาะสม เราก็จะได้เห็ดขอนมารับประทานแล้วละ ดังนั้นเทคนิคการเพาะเห็ดขอนมะม่วง จึงเป็นการเลียนแบบธรรมชาติ ศึกษาเรียนรู้จากธรรมชาติ เพื่อปรับดัดแปลงธรรมชาติมาตอบสนองความต้องการของมนุษย์ แต่ไม่เบียดเบียนธรรมชาตินะครับ ขั้นตอนการลงมือทำไม่ยาก มีรายละเอียดพอสังเขป ดังนี้
การเตรียมวัสดุอุปกรณ์
1.ขอนไม้จากต้นมะม่วงที่ยังมีความชื้น หรือขอนมะม่วงที่ตัดออกจากต้นแล้ว ไม่เกิน 1 สัปดาห์ ตัดให้ได้ขอนความยาวตามต้องการ
2. เชื้อเห็ดขอน
3.อุปกรณ์สำหรับเจาะรู หยอดเชื้อเห็ดขอนมะม่วง
4.ทิงเจอร์สำหรับทำความสะอาด ฆ่าเชื้อโรค
5. อุปกรณ์ สำหรับอุดรูที่เจาะ หรือปูนซีเมนต์สำหรับอุดรู
ขั้นตอนการดำเนินงาน
เมื่อเราเตรียมอุปกรณ์ต่างพร้อมแล้ว ก็ต้องลงมือปฏิบัติ หรือสาธิตให้กลุ่มเป้าหมายเห็นด้วยตา เรียนรู้ท่ามกลางการปฏิบัติ ทำไปเรียนรู้ไปด้วย โดยมีขั้นตอนพอสังเขปดังนี้
1. เตรียมขอนไม้มะม่วงที่มีความชื่น หรือขอนมะม่วงที่ตัดออกจากต้นแล้ว ไม่เกิน 1 สัปดาห์ ตัดให้ได้ขอนความยาวตามต้องการ
2. นำอุปกรณ์สำหรับเจาะรู เจาะรูที่ขอนมะม่วง กว้าง 4 หุน ความลึก 2 นิ้ว เจาะรูเรียงตามขอนมะม่วงให้ทั่ว ความห่างของแต่ละรู ห่างกัน 20 เซนติเมตรโดยประมาณ
3. นำเชื้อเห็ดที่เตรียมไว้หยอดลงรูที่เจาะไว้ และปิดรูให้สนิท โดยวัสดุที่หาง่ายเช่น ขี้เลื่อย กาบมะพร้าว เป็นต้น หรืออาจใช้ปูนซีเมนต์ปิดก็ได้ ควรปิดรูที่เจาะให้สนิทเพื่อป้องกันเชื้อเห็ด
4. นำขอนมะม่วงหยอดเชื้อเห็ดเสร็จเรียบร้อยแล้ว ไปเก็บไว้ในที่ร่ม ไม่ให้ถูกแสงแดดหรือถูกน้ำฝน เก็บรักษาไว้เป็นเวลา 2 เดือน เพื่อให้เชื้อเห็ดเดินให้เต็มขอนมะม่วง
5. เมื่อครบเวลา 2 เดือนแล้วนำขอนมะม่วงดังกล่าว ไปแช่น้ำไว้เป็นเวลา 1 คืน
6. เมื่อแช่น้ำครบตามกำหนดเวลาแล้ว ให้นำขอนมะม่วงไปไว้ในโรงเรือน หรือเก็บในที่ร่มใต้ต้นไม้ ควรตั้งขอนมะม่วงในแนวตั้งเพื่อให้เห็ดขอนมะม่วงออกดอกได้ครบทุกทิศทาง ให้รดน้ำบ้างเป็นครั้งคราว เมื่อขอนมะม่วงขาดความชื้น แล้วนำวัสดุที่หาได้ในชุมชน เช่น ถุงปุ๋ย กระสอบ มาคลุมเพื่อควบคุมอุณหภูมิ ให้เหมาะสมสำหรับเห็ดออกดอก หลังจากนั้นประมาณ 1 เดือน เราก็จะได้ดอกเห็ดขอน สำหรับรับประทาน แล้วครับ
นี่ คือขั้นตอน การดำเนินงาน ของเรา ที่จะสนับสนุนให้ ภาคประชาชนมีความตื่นตัว กระหายใคร่รู้ ที่จะค้นหา แนวทางการลดรายจ่ายให้ครัวเรือน ทั้งนี้การทำเห็ดขอนมะม่วงต้องใช้เวลานาน ถึง 3 เดือน กว่าจะได้ผลผลิต ต้องใจเย็น ๆ นะครับ สวัสดีครับ....
สรรณ์ญา กระสังข์
นักวิชาการพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ
สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอปรางค์กู่
|
