การประชุมระดมความคิดของวช.ด้าน การปฏิรูปการศึกษา ได้อะไรมาบ้าง ตอนที่ 2

           จากงานในบันทึกที่แล้วได้โจทย์วิจัยจากการระดมความคิด

การประชุมระดมความคิดของวช.ด้าน การปฏิรูปการศึกษา ได้อะไรมาบ้าง ตอนที่ 1

           เนื่องจากยังมีข้อมูลเพิ่มเติมของท่านวิทยากรคิดว่าน่าจะเป็นประโยชน์สำหรับทุกท่านที่เข้ามาอ่าน  จะได้รับทราบความเคลื่อนไหวของการให้ความรู้ก่อนการระดมความคิดเรื่องการปฏิรูปการศึกษาในครั้งนี้...

 

           ท่านวิทยากร กล่าวว่า...กลไกการศึกษาแยกแยะคนดีคนชั่วไม่ได้  แยกแยะความจริงกับความคิดเห็นไม่ได้   สังคมที่เราต้องการคือ.... สังคมสันติภาพ  ระเบียบกระบวนการศึกษาความขัดแย้ง   เรื่องสื่อมีอิทธิพลมาก ทำอย่างไรให้รู้เท่าทันสื่อและมีทักษะความรู้เรื่อง ICT ด้วย 

 

           เป้าหมายในการปฏิรูปรอบแรก    คนเราควรมีความถึงพร้อมด้วยสุขภาวะ 4 ประการ(กาย  จิต  สังคม  ปัญญา)

 

ครองคุณสมบัติของความเป็นคน "เก่ง-ดี-มีสุข"

"เก่ง"  หมายถึง การ "รู้/เข้าใจ-คิด-ทำ"

"ดี"  หมายถึง การมี "ศีล-สมาธิ-ปัญญา" และ"มัชฌิมาปฏิปทา"

"มีสุข" หมายถึง  "สุขกับตัวเอง  คนรอบข้าง และสิ่งแวดล้อม"

 

           ต้องเป็นเรื่องการรู้  ความเข้าใจ   นิยามนี้ต้องมานั่งทบทวน  พอพูดถึงเก่ง ก็ O-NET พอไม่ดีก็เครียด  มาโทษว่าสมรรถนะการแข่งขันไม่ดี  ข้างนอกมีแหล่งเรียนรู้มาก แต่เวลาสอบเน้นวิชาการ 

 

ปัญหาความล้มเหลวของการศึกษา

ปัญหาเกี่ยวกับครู      ปัญหาที่แก้ไขได้โดยการวิจัยต่อไปในอนาคต 

- การขาดแคลนครู                  - ขาดแคลนครูเฉพาะสาขา

- คุณภาพและมาตรฐานครู      - การผลิตครูยุคใหม่ให้มีคุณลักษณะ

                                                   ที่พึงประสงค์

 

ปัญหาด้านการจัดการศึกษา

- การพัฒนาหลักสูตร               -  การจัดทำหลักสูตรที่ยึดความดีเป็น

                                                     ตัวตั้ง

- ความสมบูรณ์ของหลักสูตร    -  ปัญหาความคล่องตัวในการปรับ

                                                หลักสูตรให้ทันสมัยเหมาะสมกับสังคม

- การจัดการเรียนการสอน       -  ปัญหาการขาดสื่อการเรียนการ

                                                    สอนที่มีคุณภาพ

         เราให้ความสำคัญกับความรู้เก่งมาก ก็แสวงหาอำนาจ เงินตรา ยิ่งสร้างตนเองให้มี power  จึงต้องเปลี่ยนการพัฒนารหัสใหม่ให้ความดีเป็นตัวตั้ง  การอยู่ร่วมกันให้ได้ การแสวงหาความรู้  พัฒนาความดี   หาช่องทางให้เกิดความรู้เพื่อนำไปสู่ในการพัฒนาสังคม  กระบวนการศึกษาของเราต้องเน้นความดีเป็นตัวตั้ง  

 

          เราจะจัดการศึกษาอย่างไรต้องวิจัย  ครูรุ่นใหม่ควรใส่จิตวิญญาณของการพัฒนาแนวคิด   มีงานวิจัย McKinsey กับประเทศต่างๆ ตรงไหนดีไม่ดี เลือกที่มี best  practice 20-30 ประเทศได้ข้อสรุปว่าคุณภาพการศึกษาก็คือ คุณภาพครู

 

งานวิจัยของ McKinsey  และคณะ(2007) ได้ข้อสรุปว่า...

- การศึกษาที่ดีมาจากคุณภาพของคนที่มาเป็นครู

- คุณภาพการศึกษาไม่มีทางเกินคุณภาพครู

- ต้องสร้างความมั่นคงในระบบและกลไกลที่จะทำให้ครูสอนผู้เรียนทุกคนดีที่สุด

    -  วางระบบการคัดคนที่เหมาะสมมาเป็นครู

    -  สร้างแรงเสริมให้คนเก่ง/ดีเป็นครู

    -  ผลิตและพัฒนาครูให้มีทักษะความสามารถในการพัฒนาคน

ทำอย่างไรจะรักษาครูเก่งๆให้คงอยู่.....

หลักกระบวนการขัดเกลาทางสังคมและการเรียนรู้ทางสังคม(Social learning)

          กระบวนการเรียนรู้ทางสังคมกับจิตวิทยาซึ่งมีผลทำให้บุคคลมีบุคลิกภาพตามแนวทางที่สังคมต้องการ      ทำให้ผู้ที่เป็นสมาชิกของกลุ่มได้เรียนรู้และรับระเบียบวิธีกฏเกณฑ์ความประพฤติและค่านิยมต่างๆที่กลุ่มได้กำหนดไว้เป็นระเบียบของความประพฤติและความสัมพันธ์ของสมาชิกของสังคมนั้น

          สมาชิกของสังคมจะต้องผ่านกระบวนการขัดเกลาทางสังคมตลอดชีวิตทั้งโดยทางตรงและทางอ้อม  ทั้งในรูปแบบที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ  เพื่อพัฒนาบุคลิกภาพตามความต้องการของสังคม  มีความเป็นคนไทยโดยแท้จริง  สามารถอยู่ร่วมและมีความสัมพันธ์กับคนอื่นได้อย่างราบรื่น

          วิจัยเพื่อพัฒนาคนเป็นงานวิจัยหลัก พยายามผลักดัน งานวิจัย R&D ที่เน้นการใช้ปัญญาแก้ปัญหาการขัดแย้งในสังคม    ต้องแสกนกลุ่มเสี่ยง  กลุ่มเป้าหมายในแต่ละสังคม  ในสิบปีข้างหน้าเราจะปลอดอะไรบ้าง เช่นการอ่านหนังสือไม่ได้  ตำบลเรา จังหวัดเรา  ภูมิภาคเรามีมั้ย  จนนำไปสู่ระดับชาติ

 

การพัฒนาคนระดับนโยบาย

- การวิจัยและพัฒนารูปแบบการใช้ปัญญาเพื่อแก้ปัญหาความขัดแย้งในสังคม

- การวิจัยเพื่อสำรวจปริมาณและพัฒนาคนไทยให้มีระดับจิตใจสูงขึ้นตามรหัสใหม่ของการพัฒนา(ยึดความดีเป็นตัวตั้ง)

- การวิจัยนโยบายเพื่อวางระบบการศึกษาตามอัธยาศัยเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตสำหรับคนไทยที่มีประสิทธิผล

การพัฒนาระบบการศึกษา

- การประเมินเพื่อแก้ไขข้อบกพร่อง/จุดอ่อนในทุกขั้นตอนของระบการจัดการศึกษา   (เช่น การเรียนการสอนเน้น"การคิด" แต่การประเมิน เน้น "การจำ") ระบบการปฏิรูปไม่เปลี่ยน

- การวิจัและพัฒนาระบบการจัดการศึกษาแบบองค์รวมที่เน้นกระบวนการขัดเกลาทางสังคม/ทักษะการเรียนรู้ทางสังคม

- การพัฒนาหลักสูตรที่สอดคล้องกับจุดมุ่งหมายของการศึกษาทุกระบบ

 

             การปฏิรูปการศึกษาแต่ระบบการประเมินยังไม่เปลี่ยน  การคิดเชิงทักษะชีวิต การโยงความรู้ไปใช้ในห้องเรียน  แต่ไม่มีการคิดให้เขามีความสุข   คนทำวิจัยเรื่องครู  ระบบการผลิตครู  เรารู้ว่าคนเก่งไม่มาเรียนครู   มีการพูดว่าให้เพิ่มเงินเดือน  แต่ถึงเพิ่มไปคนเก่งก็ไม่มาเรียน สามารถไปประกอบอาชีพอื่นได้  

             คนเก่งที่มีไอคิวสูง  เขาก็ไม่สามารถทนกับการมาอธิบายผู้เรียนระดับปกติให้เข้าใจได้  เพราะเขาก็จะสามารถพูดคุยได้แต่คนที่มีไอคิวระดับเดียวกันเท่านั้น   การดึงคนเก่งมาเป็นครูอย่าคิดมิติเดียวว่าขึ้นเงินเดือน  ลองหากลยุทธ์ที่คนเรียนไม่เก่งมาก แต่รักจะเป็นครูคนเรียนครูแต่อยากประกอบอาชีพครู 60%  เป็นคนต่างจังหวัด อีก 40% ไปทำอาชีพอื่น

 

              ควรมีการวิจัยระบบต่อยอดสายวทบ.ดึงให้มาเป็นครู  แต่กลายเป็นว่าเด็กเปลี่ยนไปเรียนสายอาชีพมากขึ้น  นับวันจะหาคนที่เก่งฟิสิกส์ยากขึ้น

              ครูวางเป้าหมายมาตรฐานเด็กระดับไหน  แล้วถึงเป้ามาตรฐานหรือยัง ต่อไปต้องนำข้อสอบ O-NET มาให้อาจารย์วิเคราะห์ว่าข้อสอบดีไม่ดีอย่างไร ไม่มีใครที่จะรู้ได้ดีกว่าครู

 

การพัฒนาคุณภาพครู

1. การวิจัยเพื่อปรับปรุงสมาคมวิชาชีพครูให้มีประสิทธิภาพและธรรมาภิบาล

2. การวิจัยเพื่อพัฒนาระบบการผลิตครู(มีกลยุทธ์ที่ดีในการดึงคนเก่งมาเรียนครู)

3. การวิจัยและการแก้ปัญหาสุขภาวะทางอาชีพของครู(occupational  well-being)

4. การวิจัยและพัฒนาเพื่อเสริมสร้างและใช้ประโยชน์จากเครือข่ายครูในการสร้างความเข้มแข็งทางวิชาชีพ

5. การวิจัยและพัฒนาศาสตร์การสอน  เทคโนโลยีการศึกษาและการประเมินที่มีประสิทธิภาพสำหรับครู

6. การพัฒนากระบวนการผลิตครูที่เป็นระบบต่อยอดจากปริญญาตรีสาขาวิชาการ

การแก้ปัญหาความยากจน

- การพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

- การพัฒนาชุดฝึกอบรมการแก้ปัญหาทางสังคมด้วยตนเอง

- การวิจัยเพื่อหาแนวทางการยกระดับจิตใจของคนไทย

- การวิจัยเพื่อหามาตรการกระจายรายได้สู่สังคมชนบทผ่านกิจกรรมทางการศึกษา

การพัฒนาทางเทคโนโลยี

1.การวิจัยเพื่อพัฒนาการใช้ประโยชน์เทคโนโลยีเพื่อแก้ไขปัญหาวิกฤติทางสังคม

2.การพัฒนาคนไทยให้มีความรู้ที่จำเป็นด้านเทคโนโลยีการสื่อสาร(ICT Literacy)

3.การพัฒนาแนวทางการปฏิรูประบบการผลิตเทคโนโลยีการสื่อสาร(ทั้งการพัฒนาที่ตัวผู้ผลิตและการพัฒนาที่ตัวเทคโนโลยี)

4.การวิจัยและพัฒนามาตรการควบคุมการเผยแพร่ด้านเทคโนโลยีการสื่อสาร

5.การวิจัยเพื่อสำรวจปริมาณและพัฒนาคุณภาพจิตสำนึกสาธารณะของนักสื่อสารมวลชน

ควรมีงานวิจัยที่ยกระดับคุณภาพการศึกษาสื่อสารมวลชนด้วย 

ตัวอย่างโจทย์วิจัย

1.  การพัฒนา "ครูดี มีความรู้"

2.  การพัฒนาหลักสูตรตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียงสู่สังคมสันติสุข  หลักสูตรแบบนี้หน้าตาอย่างไร

3.  การพัฒนาสื่อการสอนและตำรา ควรมาเทียบสื่อก่อนปฏิรูปและหลังปฏิรูปว่าผลิตตำราเปลี่ยนไปหรือเปล่า

4.  การปฏิรูประบบการผลิตครู

5.  ทิศทางการพัฒนากำลังคนในอนาคต

6.  การพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนเพื่อการใช้ชีวิตในสังคม

7.  การพัฒนาคนรุ่นใหม่โดยใช้กระบวนการขัดเกลาทางสังคมและการเรียนรู้ทางสังคม

8.  การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ประชาธิปไตย   ตอนนี้มีวิธีการสอนแบบหนึ่งที่ให้เด็กได้ใช้ประชาธิปไตยในเรียน  คือผู้สอนใช้การสอนที่เด็กมีสิทธิมีเสียงในการเรียน

9.  การสร้างภูมิคุ้มกันให้คนไทยพอเพียง

10. การพัฒนาคนเพื่อสรรค์สร้างสังคมสันติ  วิถีไทย 

11. การปฏิรูปการศึกษาเน้นการพัฒนาจิตใจให้สูงขึ้น

12. พัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอนเพื่อการใช้ชีวิตในสังคม

13. การพัฒนาหลักสูตรเน้นการสอนคิดมากกว่าการสอนความรู้

14. การพัฒนาระบบประเมินผู้เรียนทุกระดับให้สอดคล้องกับการปฏิรูปการพัฒนานโยบาย 

15. การพัฒนาระบบการประเมินผู้เรียนที่สอดคล้องกับกระบวนการเรียนรู้แนวใหม่

จะทำอย่างไรที่ข้อสอบไม่ได้วัดแต่ความรู้ แต่วัดกระบวนการเรียนรู้อย่างแท้จริง

หมายเหตุ: ข้อมูลทั้งหมดถอดมาจากการบรรยายของวิทยากรก่อนการระดมความคิดเพื่อพัฒนาโจทย์วิจัย   อาจมีบางส่วนที่ไม่ได้นำเสนอบ้างเพราะข้อมูลค่อนข้างมาก

[อ.ลูกหว้า]

bangsai
15 พฤศจิกายน 2009

น้องลูกหว้าครับ ดีมากครับ
พี่เล่าประสบการณ์เรื่องนี้หน่อย ประเด็นการปฏิรูปการศึกษานั้นมีเวทีพูดกัน ประชุมกัน อภิปราย สัมมนาทั้งระดับเล้กๆและรัดับชาติมามากมาย สมัยนั้นพี่จำได้ว่าพี่มาเรียน มช.ปี 2512 เรื่องนี้ดังมาก เราจ้างผู้เชี่ยวชาญต่างประเทศมาวางแนวทาง มาร่วมอภิปราย วางแผนแม่บท  เราบินไปดูงานต่างประเทศกันหลายหลุ่มหลายประเทศ กลับมาแล้วก็มาพูดคุยกัน  บรรยากาศเหมือนว่าจะเปลี่ยนแปลงแล้วในวันพรุ่งนี้

 

แต่ก็เปลี่ยนปรับได้บ้าง ไม่มากนัก พี่อ่านเอกสาร ติดตาม เข้าร่วมการประชุม หลายต่อหลายครั้ง  แต่ระบบการศึกษาก็เป็นอย่างที่เห็น  หลายอย่างก็ดีขึ้น อีกจำนวนมากยังไม่ปรับเปลี่ยน บางอย่างดูจะเป็นปัญหามากขึ้น

ระบบมันซับซ้อนมากกว่าที่เราจะพลิกฟ้าพลิกแผ่นดินในเร็ววัน
จนมีคนที่แหกวงการออกมา เช่น โรงเรียน summer hill ที่กาญจนบุรี โรงเรียนของท่าน ดร….ชุมสาย โรงเรียนรุ่งอรุณ ฯลฯ แต่นั่นก็เป็นส่วนน้อยเมื่อเทียบกับทั้งหมด

จนเกิดวิทยาลัยชุมชน เกิดมหาวิทยาลัยชีวิต….

เมื่อพิจารณาสิ่งนี้—->

การแก้ปัญหาความยากจน

- การพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

- การพัฒนาชุดฝึกอบรมการแก้ปัญหาทางสังคมด้วยตนเอง

- การวิจัยเพื่อหาแนวทางการยกระดับจิตใจของคนไทย

- การวิจัยเพื่อหามาตรการกระจายรายได้สู่สังคมชนบทผ่านกิจกรรมทางการศึกษา

 

พี่ขออนุญาติ แสดงความเห็นตรงนี้ในฐานะที่พี่วนเวียนอยู่ในประเด็นนี้

• การทำวิจัย ยังเป็นแบบเดิมๆ ดีอยู่ แต่ไม่เพียงพอแล้วครับ พี่ยังนึกว่า หากพี่ปลดระวางพี่อยากใช้เวลาไปนั่งในห้องสมุดทุกมหาวิทยาลัย ทุกสถาบัน แล้วอ่าน คัดเลือกงานวิจัยที่เกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาความยากจน  แค่นี้ก็มากมายมหาศาล  แค่ไปเรียนรู้และเอามาใช้ประโยชน์ก็มากมาย  แล้วแปรออกมาเป็นรูปธรรมในการนำไปทำจริงๆ  งานวิจัยที่เป็นแบบ traditional research นั้นหมดยุคไปแล้ว ต้องทำเป็น action research อย่างจริงจัง
• สิ่งสำคัญคือ เอาผลการวิจัยมาใช้ พี่เข้าร่วมงานวิจัยก็มากพอสมควร แต่จบลงที่นำเสนอผลงานวิจัยแล้วรับเงินทองไป ตีพิมพ์ลงในเอกสาร วารสาร แล้วก็จบลงที่นั่น นักการศึกษาบอกว่าทำหน้าที่เสร็จสิ้นแล้ว…
• การฟื้นฟูทุนทางสังคมเป็นเรื่องใหญ่ที่สุด วิเคราะห์กันลึกๆมิใช่ฟื้นฟูเท่านั้น แต่การสร้างภูมิคุ้มกันอิทธิพลทุนนิยมนั่นก็เป็นเรื่องสำคัญ เพราะเหตุนี้จึงเกิดพังทะลายของทุนทางสังคมของเรา
• เพราะทุนทางสังคมคือฐานรากที่สำคัญของการพึ่งพิงตนเองตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง  และความพอเพียงที่ภาคใต้กับอีสานและที่อื่นๆองค์ประกอบก้ไม่เหมือนกัน  แม้แต่อีสานด้วยกันเอง อีสานที่ราบ กับอีสานเชิงเขา องค์ประกอบการพึ่งตนเองก็แตกต่างกัน
• ความยากจนมีปัจจัยแห่งเหตุมากมายมากกว่าสมมุติฐานที่กำหนดไว้นั้น

อย่างไรก็ตาม การวิจัยมิใช่จะไร้ความหมาย มีความหมายครับ เพราะสังคมเคลื่อนตัวไป ทุกอย่างก้หมุนไป การวิจัยก็ต้องมีขึ้น แต่ทำอย่างไรให้เอาไปได้จริงๆครับ

เอาแค่นี้ก่อนนะครับน้องลูกหว้า

[ครูบา สุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์]

พัฒนาๆๆ แบบสบายๆ บ้างเน้อ

[ครูบา สุทธินันท์ ปรัชญพฤทธิ์]

พัฒนาๆๆ แบบสบายๆ บ้างเน้อ

[อ.ลูกหว้า]

แหมๆๆ พอเราไปที่ลาน พ่อก็มาตอบที่นี่ คิดถึงค่ะพ่อ เขาก็ถกๆกันอยู่ค่ะพ่อว่า เน้นให้เรียนแบบสนุกและมีความสุข แต่พอเวลาสอบก็อัดแต่วิชาการ อิอิ..เด็กปรับตัวไม่ทันเลย

[Wasawat Deemarn]

รับความรู้จากอาจารย์ครับ ;)

[อ.ลูกหว้า]

•  ขอบคุณค่ะอาจารยวสวัต
• ขนาดย้ายมาเขียนที่อีกบล็อกหนึ่งท่านก็ยังตามมาอ่าน ดีใจจริงๆเลยค่ะ

[อ.ลูกหว้า]

 

 

• #5:: อุ๊ยสร้อย 16 พฤศจิกายน 2009 เวลา 6:12   

ได้อ่านด้วยคน..เห็นด้วยกับหลายเรื่องนะคะ
พี่เคยถามคนเป็นครู เขาบอกว่างานสอนน่ะชอบทำ แต่งานเอกสาร KPI ไม่อยากทำทำให้เบื่อที่จะอยู่ในอาชีพครู
น่าจะศึกษาว่า ครูทำงานที่ไม่ใช่งานครูกันกี่เปอร์เซนต์ของงานนะคะ

[อ.ลูกหว้า]

• พี่สร้อยคะ
• จริงด้วยค่ีะพี่ ที่สำคัญแทนที่ครูจะทำหน้าที่ของครูให้เต็มที่ กลับต้องมานั่งทำเอกสาร make เอกสารเพื่อให้ได้ KPI
• ว่าแต่ถ้าทำวิจัยเรื่อง นี้ออกมา อิอิ…กลัวดังค่ะพี่  แต่น่าจะโดนใจครูทั่วประเทศทีเดียว

[อ.ลูกหว้า]

 

•  

#7:: sutthinun 16 พฤศจิกายน 2009 เวลา 11:58   คลิกแก้ไข

เห็นด้วย แต่ไม่เห็นคนแก้ และนโยบายที่จะแก้ปมที่ว่ามาทั้งหมด
คิดแต่ไม่ได้ทำ หรือยังไม่ทำ คงไม่มีอะไรเกิดขึ้น
แบ๊ะๆมา ก็แบ๊ะๆไป อิอิ

[อ.ลูกหว้า]

• ก็เห็นขยันระดมความคิดกันนะคะพ่อ  พูดๆๆกันมากมาย

• ก็คงต้องรอนโยบายที่รับฟังเห็นของพวกเรากันบ้างค่ะ

[อ.ลูกหว้า]

• ก็เห็นขยันระดมความคิดกันนะคะพ่อ  พูดๆๆกันมากมาย

• ก็คงต้องรอนโยบายที่รับฟังเห็นของพวกเรากันบ้างค่ะ