ลูกกัลปพฤกษ์ "ลูกกำพรึก ลูกกำพริก"สำหรับโปรยทาน
ตั้งแต่เด็กก็คุ้นเคยกับลูกกำพรึก หรือลูกกำพริก ชาวใต้โดยเฉพาะท้องถิ่นอำเภอไชยาก็เรียกกันอย่างนี้มานาน ก็ถามแม่ด้วยความสงสัยว่า ชื่อจริงๆคืออะไร แม่ตอบว่า เขาเรียกกัลปพฤกษ์ ซึ่งเป็นชื่อต้นไม้ในแดนสวรรค์ ต้นไม้นี้ใครนึกอยากจะได้อะไร ก็จะได้สมใจนึก และในอนาคตเมื่อถึงสมัยของพระศรีอารยเมตไตร ต้นกัลปพฤกษ์นี้ก็จะมีอยู่ทั้งสี่มุมเมือง ใครต้องการสิ่งใดก็สามารถจะได้สมหวังจากต้นไม้ต้นนี้
ดิฉันลองค้นอ่านดูในอินเทอร์เน็ตก็มีสาระทำนองนี้ และทราบว่ามีมาตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 1 แต่ก่อนหน้านี้จะมีหรือไม่ก็ไม่ทราบ แต่ลูกกัลปพฤกษ์มีสาระที่เหมือนกันคือสำหรับโปรยทาน โดยเฉพาะในงานศพ งานบวช หรือพระมหากษัตริย์ต้องการให้ทานประชาชนของพระองค์
ในบันทึกนี้ เพียงอยากจะเล่าถึงลูกกัลปพฤกษ์ หรือกำพรึก กำพริกในท้องถิ่นอำเภอไชยาที่มีความแตกต่างจากที่อื่นเท่านั้น (ไม่ทราบว่าที่ไหนจะเหมือนที่ไชยาบ้างหรือไม่ อาจจะยังไม่พบก็เป็นไปได้) ในงานบวชในไชยาก็มีการโปรยทานกัน ทำบุญด้วยทำทานด้วย ในปัจจุบันจะห่อด้วยกระดาษสวยๆ หรือริบบิ้น ทำเป็นรูปดอกไม้บ้าง ตะกร้อบ้าง ผู้ที่เก็บจะมีความรู้สึกว่า เงินที่ได้เป็นเงินที่เก็บไว้เป็นขวัญถุงจะดีมากกว่าจะคิดเอาไปใช้ซื้ออะไรต่างๆอย่างจริงจัง กรณีงานบวชก็จะเหมือนกันในทุกแห่ง
ในกรณีการโปรยทายในงานศพในอำเภอไชยาจะแตกต่างจากที่อื่น ตรงที่ ลูกกำพรึกนี้นอกจากจะมีเงินแล้วก็จะติดฉลากด้วย (ฉลากนี้จะเป็นข้าวของเครื่องใช้จำเป็นสำหรับบุคคลทั่วไป ตั้งแต่ศรีษะจรดเท้า มีความเชื่อว่า ข้าวของเหล่านี้ได้ให้ทานใคร ผู้ตายก็จะได้รับด้วย) เช่น หวี น้ำมันใส่ผม เสื้อ กางเกง ร่ม รองเท้า พัดลม ผ้าห่ม น้ำหอม เสื่อ แป้ง หมวก เป็นต้น บางครั้งฉลากจะเขียนไว้ว่า เงิน 100 บาท บางคนจะได้ลุกกำพรึกที่มีแต่เงิน บางลูกจะมีฉลากด้วย ผู้ที่ได้ก็นำฉลากไปแลกข้าวของที่เจ้าภาพเตรียมไว้ ในสมัยอดีตลูกกำพรึกนี้จะใช้ทางระกำ คร้า ทำเป็นลูกกลมๆยัดเงินเหรียญใส่เข้าไปไว้สำหรับโปรยทาน คนที่จะได้รับทานได้จะต้องไปในวันเผาศพเท่านั้น แต่ถือว่าไม่น่าเกลียดที่จะชิงกันเพื่อรับทานอันนี้
ความเห็น (17)
สวัสดีค่ะ คุณบุษรา
.ขอบคุณกำลังใจที่มอบให้ แวะมาเยี่ยมเยียนกัน
.ขอมอบกำลังใจให้คุณเช่นเดียวกัน โชคดีมีสุข ไร้ทุกข์ สุขภาพแข็งแรงนะคะ
สวัสดีค่ะคุณนงนาท
.ดีใจมากค่ะที่เข้ามาทักทาย ระลึกถึงเสมอค่ะ คงสบายดีนะคะ
สวัสดีครับ
ที่ชุมพร (ละแม, ก็ใกล้ๆ ไชยา) ก็เรียกกำพริก เหมือนกัน
อาจารย์บางท่านว่า อาจจะเลือนมาจากคำว่า กามพฤกษ์ (ต้นไม้แห่งความปรารถนา) ในภาษาสันสกฤต
เคยเห็นตอนเด็กๆ เขาเอาเหรียญห่อกระดาษสีบ้าง ใส่เปลือกหมากบ้าง
มีลูกอมบ้าง เด็กๆ คอยแย่งกันรับสนุกดี
มีผู้ใหญ่บางคนไปแย่งกับเด็ก เอาร่มกางรับ ได้ไปหลายสตางค์ ;)
สวัสดีค่ะคุณธวัชชัย
.ละแมใกล้กับไชยา จึงเรียกเหมือนๆกันนะ
.ตอนนี้ดิฉันก็ยังชอบเก็บลูกกำพริกอยู่เลยค่ะ บางคนก็กางร่มรับเลย ก็สนุกดีนะคะ
.กามพฤกษ์ อาจจะเป็นไปได้นะคะ
เพิ่งไปร่วมงานศพญาติที่สุราษฎร์ ก็เรียกเหมือนกันนี้ มีคนทำมาช่วยงานมากมาย จนสนใจอยากหัดทำค่ะ
นางสาว สาว
หนูอยากได้วิธีการทำน่ะค่ะไม่ทราบว่าพอจะหาให้ได้ไหมค่ะ
สวัสดีค่ะคุณปราณี
. ขอบคุณที่เข้ามาเยี่ยมเยียนและแสดงความคิดเห็นค่ะ ลูกกัลปพฤกษ์นี้บางคนก็ทำไว้ขาย บ้านไหนมีงานก็ซื้อไป หัดก็ไม่ยากค่ะ
สวัสดีค่ะคุณสาว
.ถ้าได้ซักลูกก็แกะมาทำตามได้เลย ไม่ยาก แต่ถ้าทำเป็นลูกตะกร้อ ดิฉันทำได้คล่อง เพราะง่าย บางแบบเป็นดอกบัวพับกับกระด่ษก็ทำได้ แต่บางแบบก็ทำไม่เป็น
.ไม่เคยเห็นที่เขาเขียนวิธีทำไว้เป็นตำรา จะเขียนวิธีทำให้ก็ยังไม่ถนัดค่ะ ถ้าเจอที่ไหนจะส่งให้นะคะ
เเล้วมีวิธีทำหรือไมคับ เเบบเป็น๓พอะคับพมอยากได้มากคับเอาไปสอนเด็กๆ
เอาเเบบเป็นรูป นะครับ ช่วยหน่อนนะครับ สักประนาย 3เเบบ
เเล้วมีวิธีทำหรือไมคับ เเบบเป็น๓พอะคับพมอยากได้มากคับเอาไปสอนเด็กๆ
สวัสดีค่ะ
.ถ้านั่งแนะกันเลยก้ได้ค่ะ แต่ทำเป็นรูปยังไม่ถนัด เดี๋ยวจะปรึกษาคุณครูการงานก่อนนะคะ อย่าเพิ่งผิดหวังค่ะ
ขอบคุณมากๆค่ะ
ขอบคุณมากๆค่ะ
ที่ให้ข้อมูลสุบรรณ เดชเชียร
ขอบคุณครับ ข้อมูลคล้ายกันกับทางนครศีธรรมราช แทบทุกอำเภอก็เรียก ลูกกำพริก หว่านกำพริก ไม่ค่อยกำพรึก แต่ในพิธีฌาปณกิจถ้าพิธีกรพูดภาษากลาง มักได้ยินบางคนเรียกกำพรึกบ้าง กัลปพฤกษ์บ้าง เลยสงสัย อย่างไรถูกกันแน่ เข้าดูในอินเตอร์เน็ต เจอเพิ่มมาอีก คือกาละพฤกษ์ แต่ไม่รู้ที่มา เจออีกว่าโปรยทาน ดูความหมายไม่น่าจะเกี่ยวกับพิธีเผาศพสักเท่าไร ข้อมูลของคุณน่าเชื่อถือกว่า และคล้ายกับที่นครศรีธรรมราชบ้านผมด้วย