๙.ชีวิต งาน และธรรม : อิสรภาพภายในเอกภาพ
วันนี้ ได้ทำการรื้อตู้หนังสือเพื่อหาหนังสือดีเพื่อเข้าร่วมกิจกรรม กิจกรรม : แลกเปลี่ยนความรู้ผ่าน "หนังสือ" แทนความรักแด่ครอบครัว GotoKnow ทำให้เลือกหนังสือเล่มเก่าออกมาไว้อ่านอีกครั้งหนึ่งจำนวนหลายเล่ม หนังสือ "ชีวิต การงาน หลักธรรม" ของท่าน พระธรรมปิฏก (ป.อ. ปยุตโต) หนังสือเล่มนี้ได้ครอบครองและอ่านมาครั้งแรกเมื่อ พ.ศ.๒๕๔๐ จึงเห็นว่าบทนิพนธ์เรื่อง "การทำงาน" น่าสนใจนำมาถ่ายทอด ...
"ดังได้กล่าวแล้วว่า งานไม่ใช่เป็นตัวของเราและไม่ใช่เป็นของเราจริง แต่งานนั้นเป็นกิจกรรมของชีวิต เป็นกิจกรรมของสังคม เป็นสิ่งที่ชีวิตเราเข้าไปสัมพันธ์เกี่ยวข้องแล้วก็ต้องผ่านกันไปในที่สุด งานนั้นเราไม่สามารถทำให้สมบูรณ์แท้จริง เพราะมันขึ้นอยู่กับผลที่มีต่อสิ่งอื่น ขึ้นอยู่กับปัจจัยสิ่งแวดล้อมกาลเทศะ ความเปลี่ยนแปลงของสังคม คนอื่นจะต้องมารับช่วงทำกันต่อไป แต่ละชีวิตของเราแต่ละคนนั้นเป็นสิ่งที่ทำให้สมบูรณ์ได้ และเราสามารถทำให้สมบูรณ์ได้ด้วยการปฏิบัติงานนี้แหละอย่างถูกต้อง เมื่อเราปฏิบัติต่องานหรือทำงานอย่างถูกต้อง มีทีท่าของจิตใจต่องานถูกต้องแล้ว ชีวิตก็จะเป็นชีวิตที่สมบูรณ์ในตัวแต่ละขณะนั่นเอง นี่คือประโยชน์ในระดับต่าง ๆ จนถึงขั้นสูงสุดที่ทางธรรมได้สอนไว้
รวมความว่า ภาวะที่ชีวิต งาน และธรรมประสานกลมกลืนเข้าด้วยกันเป็นหนึ่งเดียวหรือเกภาพที่กล่าวมานั้น เมื่อวิเคราะห์ลงไปแล้วยังแยกเป็น ๒ ระดับ
ระดับหนึ่ง แม้ว่าในเวลาทำงานชีวิตจะเต็มอิ่มสมบูรณ์ในแต่ละขณะนั้น ๆ ทุกขณะ เพราะชีวิตจิตใจกลมกลืนเข้าไปในงานเป็นอันเดียวกันพร้อมทั้งมีความสุขพร้อมอยู่ในตัว แต่ลึกลงไปในจิตใจ ก็ยังมีความยึดติดถือมั่นอยู่ว่างานของเรา ๆ พร้อมด้วยความอยาก ความหวัง ความหมายมั่นและความหวาดหวั่นว่าขอให้เป็นอย่างนั้นเถิด มันจะเป็นอย่างนั้นหรือไม่หนอเป็นต้น จึงยังแฝงเอาเชื้อแห่งความทุกข์ซ่อนไว้ลึกภายใน เป็นเอกภาพที่มีความแยกต่างหาก ซึ่งสิ่งต่างหากเข้ามารวมกันมีตัวตนที่ไปรวมเข้ากับสิ่งอื่น หรือฝังกลืนเข้าไปในสิ่งนั้นในงานนั้น ซึ่งมีการรวมตัวเข้าก็อาจมีการแยกออกได้อีก
ส่วนในอีกระดับหนึ่ง ความประสานกลมกลืนกับชีวิตจิตใจกับงานที่ทำ เป็นไปพร้อมด้วยความรู้เท่าทันตามความเป็นจริงในธรรมชาติของชีวิตและการงานเป็นต้นที่เป็นไปตามเหตุปัจจัย โดยไม่ต้องอยากไม่ต้องยึดถือสำคัญมั่นหมายให้นอกเหนือหรือเกินออกไปจากการกระทำตามเหตุผลด้วยความตั้งใจและเพียรพยายามอย่างจริงจัง เป็นภาวะของอิสรภาพ ซึ่งเอกภาพเป็นเพียงสำนวนพูด เพราะแท้จริงแล้วไม่มีอะไรที่จะต้องมารวมเข้าด้วยกัน เนื่องจากไม่มีตัวตนที่จะเข้าไปรวมหรือแยกออกมา เป็นเพียงความเป็นไปหรือดำเนินไปอย่างประสานกลมกลืนในความสัมพันธ์ของสิ่งทั้งหลาย คือความโปร่งโล่งอิสระ เรียกว่าภาวะปลอดทุกข์ไร้ปัญหา เพราะไม่มีช่องทางให้ความคับข้องติดขัดบีบคั้นเกิดขึ้นได้เลย
เป็นอันว่า ชีวิตนี้เพื่องาน งานนี้เพื่อธรรมและลึกลงไปอีก ชีวิตนี้เพื่องานและงานนี้เป็นธรรม และชีวิตก็เป็นธรรมด้วย จนกระทั่งในที่สุดชีวิตนี้ก็มาถึงขั้นสุดท้ายคือเป็นชีวิตอันหนึ่งอันเดียวกับงานแต่เป็นอิสระอยู่พ้นเหนือแม้แต่งาน จึงจบสิ้นสมบูรณ์"
ความเห็น (24)
เรียนครูคิม ทำงาน คือ การปฏิบัติธรรม ครับ
เห็นด้วยกับพี่คิมค่ะ..การทำงานทุกอย่างต้องอาศัยหลักธรรมเป็นส่วนช่วยมากๆที่สุดค่ะ..
สวัสดีค่ะอาจารย์JJ
- ขอขอบพระคุณอาจารย์ค่ะ
- หนังสือเล่มนี้อ่านมาแล้วครั้งหนึ่ง วันนี้กลับนำมามาอ่านอีก
- เห็นว่าควรนำมาถ่ายทอดค่ะ
สวัสดีค่ะน้องNew.ครูบันเทิง
- ชีวิตเพื่องานและเพื่อธรรมค่ะ
- เพราะการทำงานคือธรรมค่ะ
- ขอขอบคุณค่ะที่มาแลกเปลี่ยน
ธมฺมจารี สุขํ เสติ.
ผู้ปฏิบัติหน้าที่แห่งตนให้ถูกต้องตามฐานะนั้นๆ
ย่อมประสบกับความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์แบบ..
ธรรมะสวัสดียามเช้าขอรับพี่ครู..
สวัสดีครับ พี่ครูคิม
- แวะมาเยี่ยมเยือนและมารับข้อคิดดีๆ จากบทความ ในยามเช้าครับ
- ขอบพระคุณสำหรับข้อคิดที่นำมาแบ่งปันกันครับ
นมัสการพระคุณเจ้าท่านธรรมฐิต
- กราบขอบพระคุณเจ้าค่ะ
- ที่กรุณามาเพิ่มเติมธรรมะยามเช้า
- คิดว่าจะนำหนังสือเล่มนี้ไปร่วมกิจกรรมของน้องมะปรางเปรี้ยวเจ้าค่ะ
สวัสดีค่ะคุณณัฐวรรธน์
- พี่คิมกลับนำมาทบทวนอ่าน ได้ข้อคิดดี ๆ จากหนังสือนี้
- เกี่ยวข้องกับชีวิตแห่งธรรมที่ควรนำมาถ่ยทอดต่อ
- จึงถ่ายเอกสารเก็บไว้ และนำหนังสือไปร่วมกิจกรรมของน้องมะปรางเปรี้ยวเจ้าค่ะ
- ขอขอบคุณที่มาแลกเปลี่ยนค่ะ
สวัสดีครูคิมค่ะ ...บทความดีๆ อ่านก่อนเข้าสอนชั่วโมงต่อไป ทำให้มีสติ และต้องขอบคุณพ่อกับแม่ ที่ได้อบรมสั่งสอน แต่เล็กแต่น้อยว่าพ่อแม่ไม่มีสมบัติอะไรจะให้นอกจากการศึกษา ถ้าไม่ท่อง ยึดถือและปฏิบัติตาม ป่านนี้ จะทำอะไรอยู่ที่ไหนก็ไม่รู้ และต้องขอบคุณความพยายามของตน ที่ทำให้เป็นคนมีงานทำ
เป็นอันว่า ชีวิตนี้เพื่องาน งานนี้เพื่อธรรมและลึกลงไปอีก ชีวิตนี้เพื่องานและงานนี้เป็นธรรม และชีวิตก็เป็นธรรมด้วย จนกระทั่งในที่สุดชีวิตนี้ก็มาถึงขั้นสุดท้ายคือเป็นชีวิตอันหนึ่งอันเดียวกับงานแต่เป็นอิสระอยู่พ้นเหนือแม้แต่งาน จึงจบสิ้นสมบูรณ์" ไปสอนชั้นป.4/2 ก่อนนะคะ แล้วเจอกันใหม่....
สวัสดีค่ะน้องปิ่นธิดา
- พี่คิมสอนติดกัน ๒ ชั่วโมง ม.๒ และ ๓ ค่ะ
- ชั่วโมงนี้ว่าง ว่าจะไปเยี่ยมห้องเรียนน้องเล็ก คงจะขอผลัดเป็นตอนบ่าย ๆค่ะ
- ขอขอบคุณที่มาแลกเปลี่ยน
- เป็นกำลังใจให้การสอนมีความสุขนะคะ
ขอบคุณค่ะพี่คิม
ชีวิตนี้เพื่องานและงานนี้เป็นธรรม และชีวิตก็เป็นธรรมด้วย
- สวัสดีค่ะครูคิม ..
- เคยร้องเพลงว่า "งานคือชีวิต ชีวิตคืองานบันดาลสุข ทำงานให้สนุก เป็นสุขเมื่อทำงาน"
- ขอให้ครูคิม มีความสุขกับงานธรรม และการทำงานนะคะ ..
สวัสดีค่ะน้องนาง...มณีวรรณ ตั้งขจรศักดิ์
- ขอขอบคุณน้องนางค่ะ
- ที่มาเรียนรู้และรับธรรมจากพระพรหมคุณาภรณ์
- นอนหลับฝันดีนะคะ เป็นสุขกับการทำงานค่ะ
สวัสดีค่ะคุณkaniya
- ขอขอบคุณในความปรารถนาดีค่ะ
- ขอเป็นกำลังใจให้เช่นกันนะคะ
- งานคือชีวิตของทุกคนค่ะ
- นอนหลับฝันดีนะคะ
ไปเยี่ยมค่ายลูก|เสือลูกสาวมๅค่ะ.พี่คิมนอนดึกเหมือนกันนะคะ
*หนังสือนี้น่าอ่านมากค่ะ..มีคติดีๆเพื่อจำไว้ปฏิบัติอย่างยิ่ง...
*ขอบคุณสำหรับมะขามหวาน ได้รับเมื่อเช้านี้ ..พี่ใหญ่ได้แจกจ่ายเพื่อนๆร่วมงานด้วยค่ะ ชื่นชมกันมากว่าฝักโตและหวานอร่อย..
*พี่ใหญ่ได้ส่งหนังสือ พพ.๘๒๙ เล่ม๒ ให้น้องนัทและเพื่อนๆรร.วิทยสัมพันธ์แล้ว
สวัสดีค่ะ คุณครูคิม
- จะเป็นบทความหรือบันทึกความรู้ของคุณครูน่าอ่าน มากทีเดียว
- งานไม่ใช่เป็นตัวของเราและไม่ใช่เป็นของเราจริง แต่งานนั้นเป็นกิจกรรมของชีวิต เป็นกิจกรรมของสังคม
- แต่งานก็เอาเวลาที่เป็นส่วนตัวของเรามากที่สุด
- ชีวิตที่เหลือจากงานก็มีเพียงส่วนเดียวที่เราต้องแบ่งย่อย
- ให้ภาระในชีวิตเราสมบูรณ์ที่สุด เราเลยบอกว่าไม่มีเวลา
- ต้องให้เวลาที่มีแก่คนที่เรารักมากที่สุด
- ขอบคุณค่ะสำหรับแนวความคิดและกำลังใจ
*** ชีวิตนี้เพื่องานและงานนี้เป็นธรรม และชีวิตก็เป็นธรรมด้วย
*** งานที่ทำด้วยใจรัก และมุ่งมั่นทุ่มเท ... คือการเดินทางไปสู่มรรผลแห่งธรรม ...อันก่อประโยชน์แก่ผู้อื่น
*** และรักคนชอบทำงานอย่างพี่คิมด้วยค่ะ
สวัสดีค่ะน้องปิ่นธิดา
- วันปกตินอนไม่ดึกค่ะ แต่วันหยุดอาจจะดึกสักหน่อย
- สัปดาห์หนึ่งอ่านหนังสือ ดูหนัง ๓ วัน โดยไม่ทำอะไรเลยค่ะ
- คือวันอาทิตย์ พุธ และพฤหัสบดีค่ะ
สวัสดีค่ะคุณพี่ใหญ่นาง นงนาท สนธิสุวรรณ
- ค่ะ หนังสือน่าอ่านเป็นตอนสั้น ๆ เพียงแต่ปกหนาเท่านั้นเองค่ะ
- ถือโอกาสจัดตู้หนังสือ ได้เล่มเก่าของพระคุณท่านมาอ่านทบทวนอีกหลายเล่มค่ะ
- ดีใจที่คุณพี่ไกด้ชิมมะขามหวานแล้ว รูปร่างผิวพรรณไม่สวยค่ะ แต่หวานพอใช้นะคะ
- ขอขอบพระคุณสำหรับหนังสือค่ะ
สวัสดีค่ะน้องดาวเรือง
- บทความนี้คัดมาจากหนังสือค่ะ
- หนังสือเล่มนี้อ่านไม่รู้เบื่อ เพราะเป็นพระธรรมคำสอนค่ะ
- ขอขอบคุณกับข้อคิดที่มาแลกเปลี่ยนนะคะ
- ขอเป็นกำลังใจให้เช่นกันค่ะ
- น้องกานต์คงสบายดีนะคะ
สวัสดีค่ะน้องกิติยา เตชะวรรณวุฒิ
- ขอขอบคุณสำหรับกำลังใจค่ะ
- การทำงานอาจทำให้เราไม่เหงาได้นะคะ
- พี่คิมจึงเหงาไม่เป็น..ฮ่า ๆ ๆ
สวัสดีค่ะพี่ครูคิม ทุกอย่างมีเกิด และดับ แต่ความดียังคงอยู่ตลอดไป แม้สุดท้าย กายจิตวิญญาณ จะแตกดับ มลายเป็นเถ้าธุลีดิน ใช่ไหมคะพี่คิม (ไม่ทราบเกดเข้าใจถูก?)
สวัสดีค่ะน้องเกด เกศนี บุณยวัฒนางกุล
- ใช่ค่ะ ทุกอย่างเป็นธรรมชาติมีเกิดมีดับ
- การทำงานเป็นธรรมะค่ะ
- อ่านหนังสือแล้วรู้สึกว่าน่านำมาเล่าต่อ พี่คิมจึงเขียนบันทึกนี้ค่ะ
- ขอขอบคุณน้องเกดที่มาแลกเปลี่ยน