พหุปัญญา : นวัตกรรมเพื่อการพัฒนาเด็กอย่างรอบด้าน

การ์ดเน่อร์ (HOWARD GARDNER) แบ่งปัญญาของคนออกเป็น 8 ด้าน ด้านแรก คือ ความสามารถทางด้านภาษา ด้านที่ 2 คือ ความเข้าใจทางด้านศิลปะ ด้านที่ 3 คือ เรื่องดนตรีและจังหวะ ด้านที่ 4 คือ ความเคลื่อนไหวทางร่างกาย เช่นนาฏศิลป์ ช่างฝีมือ และนักดนตรี เป็นต้น ด้านที่ 5 คณิตศาสตร์และตรรกะ เช่น วิศวกร นักออกแบบ นักฟิสิกส์ ด้านที่ 6 ความสามารถพิเศษทางด้านการสร้างความสัมพันธ์กับผู้อื่น เช่น แพทย์ พยาบาล นักสังคมสงเคราะห์ ด้านที่ 7 ความสามารถในการเข้าใจตนเอง คือมี EQ หรือความฉลาดทางอารมณ์สูง สามารถวิเคราะห์นิสัยใจคอ ความต้องการ จุดอ่อนจุดแข็ง ด้านที่ 8 ความสามารถในความเข้าใจธรรมชาติ และได้เพิ่มด้านที่ 9 คือ ความสามารถพิเศษทางด้านทัศนสัมพันธ์หรือมิติสัมพันธ์ คือการนำภาพที่มีอยู่ในความคิดออกมาให้มองเห็น

 เขาได้ระบุว่า ความสามารถของบุคคลซึ่งเป็นความสามารถที่แตกต่างและหลากหลายเกินความสามารถพิเศษของคนมีมากกว่า 1 ด้าน ความสามารถพิเศษเป็นสิ่งที่สอนกันได้ สามารถกักตุนได้ โดยความสามารถพิเศษจะพัฒนาตามลำดับ โดยแบ่งเป็นขั้นตอนการพัฒนา และอีก 4 ขั้นตอน คือ ขั้นค้นคว้าและเสริมความสามารถพิเศษ การได้เรียนรู้และนำมาใช้ หรือความเชี่ยวชาญ  การ์ดเนอร์ กล่าวว่า สมองมีเอกลักษณ์เฉพาะตัวเช่นเดียวกับลายนิ้วมือ โดยมีแนวคิดว่า บุคคลเกิดมาพร้อมกับความสามารถพิเศษทุกด้าน บุคคลต่าง ๆ จึงมีจุดอ่อนและจุดแข็งต่างกัน ความสามารถพิเศษจะปรับเปลี่ยนต่อไปตลอดชีวิต ความสามารถและความต้องการของคนนั้น เปลี่ยนจุดอ่อนและจุดแข็งได้ ครูผู้สอนต้องเชื่อว่า เด็กทุกคนสามารถเรียนรู้ได้ และเด็กก็จะต้องมีความเต็มใจที่จะเรียนเช่นกัน ดังนั้น ผู้เรียนก็ต้องรับการกระตุ้นและจูงใจให้เข้าใจว่าข้อมูลใหม่ๆ เหล่านี้จะไปหลอมรวมกับความรู้และความสามารถพิเศษที่มีอยู่เดิมได้อย่างไร

การจัดการเรียนรู้ที่ดีจึงควรให้ความสำคัญถึงการพัฒนาผู้เรียนอย่างรอบด้าน โดยใช้สื่อ เทคนิค วิธีการต่างๆ อย่างหลากหลายเพื่อการพัฒนาอย่างรอบด้านโดยแท้จริง ซึ่งก็คือการคำนึงถึงหลักพหุปัญญาของผู้เรียนนั่นเอง