บทความที่ 2 สารสนเทศมีความจำเป็นต่อการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษาได้อย่างไร

คุณภาพการศึกษาขึ้นอยู่กับระบบสารสนเทศไช่หรือไม่......?

   ระบบสารสนเทศในสถานศึกษานั้นมีความสัมพันธ์กับคุณภาพการศึกษาอย่างไร  ไม่ว่าองค์กรหรือสถานศึกษาพยายามนำระบบสารสนเทศเข้ามาบริหารจัดการองค์กรอย่างมีประสิทธิภาพ  พร้อมเพิ่มความสามารถในการแข่งขันขององค์กรในยุคโลกาภิวัตน์ที่เกิดกระแสความเปลี่ยนแปลงในด้านต่างๆ  การมีสารสนเทศที่เป็นระบบ  ก็มีความจำเป็นและมีความสำคัญต่อการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษา  โดยเฉพาะความสำคัญของการจัดการสารสนเทศอย่างมีระบบ  ทำให้สามารถมีข้อมูลต่าง ๆ  ที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้านต่าง ๆ ผู้บริหารจึงต้องตระหนักถึงความสำคัญของการจัดการสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพ  จึงขอนำเสนอระบบสารสนเทศที่จำเป็นต่อการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษา  ซึ่งประกอบด้วย  
     1.    ระบบสารสนเทศพื้นฐานของสถานศึกษาเป็นการนำเสนอข้อมูลสารสนเทศพื้นฐานของสถานศึกษา เพื่อให้ผู้บริหาร  ผู้เกี่ยวข้องใช้ประโยชน์ในการพิจารณาวางแผนพัฒนา ปรับปรุงการจัดการศึกษาของโรงเรียนให้มีประสิทธิภาพ ได้แก่
         1.1    ข้อมูลสถานศึกษา  เป็นข้อมูลทั่วไปของสถานศึกษา  เช่น       ประวัติการก่อตั้ง ข้อมูลสภาพ  ภูมิประเทศ  ข้อมูลชุมชน  รายได้ผู้ปกครอง  ภูมิปัญญาท้องถิ่น   เกียรติประวัติ ของโรงเรียน   สภาพเศรษฐกิจการเมือง สังคม ความต้องการของชุมชน เป็นต้น     
          1.2   ข้อมูลบุคลากร  เช่น  ก.พ.7 และแฟ้มประวัติ (วุฒิการศึกษา  ความถนัด  ความสามารถพิเศษ  สถานที่พักอาศัย การเดินทาง  การศึกษา และ ประสบการณ์ สถานภาพครอบครัว  ภูมิลำเนาเดิม  ระดับชั้น  เงินเดือน  อายุราชการ  ความดีความชอบ เครื่องราชอิสริยาภรณ์  ประวัติทางวินัย  การพัฒนาตนเองของบุคลากร  การเผยแพร่และแสดงผลงานของบุคลากร  เป็นต้น
          1.3    ข้อมูลอาคารสถานที่ เช่น  จำนวนอาคารเรียนและอาคารประกอบ  รูปแบบ ขนาด อายุ งบประมาณการก่อสร้าง สภาพของอาคาร  ครุภัณฑ์โรงเรียนจำนวนห้องเรียน  พื้นที่โรงเรียนและพื้นที่ใช้ประโยชน์  เป็นต้น
                                                                  

  2.  ระบบสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับผู้เรียน เป็นระบบสารสนเทศที่รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับผู้เรียนทั้งหมด  เช่น  สำมะโนนักเรียน   การบริการนักเรียนขาดแคลน   การบริการด้านสุขภาพอนามัย  บริการแนะแนว  ทุนการศึกษา   สถิติการมาเรียนของนักเรียน  การจัดกิจกรรมชุมนุมของนักเรียน  ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน  คุณลักษณะที่พึงประสงค์ของผู้เรียน  ผลงานและการแสดงออกของผู้เรียน  เป็นต้น 
   3.  ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารวิชาการ เป็น ผลการพัฒนากิจกรรม เช่น   การจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน/กิจกรรมแนะแนว     การวิจัยในชั้นเรียน     สถิตินักเรียน   สถิติครู      สถิติห้องเรียน เป็นต้น
   4.  ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารจัดการ  ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหารจัดการ เป็นระบบสารสนเทศที่ต้องมีการประมวลผลรวม มีการเปรียบเทียบข้อมูลอย่างถูกต้องและทันสมัย  เช่น  สภาพการบริหารและการจัดการ  ความสอดคล้องระหว่างวิสัยทัศน์ ภารกิจและเป้าหมายการพัฒนา  สภาพและบรรยากาศการเรียนรู้  ทรัพยากรและสิ่งอำนวยความสะดวก  การพัฒนาวิชาชีพ  ความสัมพันธ์ระหว่างสถานศึกษากับผู้ปกครองและชุมชน  อัตราส่วนระหว่างจำนวนนักเรียนต่อครู  อัตราส่วนระหว่างจำนวนนักเรียนต่อห้อง และอื่น ๆ เช่น  ยอดงบประมาณแผ่นดิน   เงินนอกงบประมาณ  เงินรายได้สถานศึกษา  ทรัพย์สินของโรงเรียน    งานสารบรรณ   ข้อมูลเกี่ยวกับทะเบียนพัสดุ/ครุภัณฑ์และการเงิน    เป็นต้น

                      สถานศึกษาที่มีระบบสารสนเทศที่สมบูรณ์  ครบถ้วน เป็นปัจจุบัน  เรียกใช้ได้สะดวกและตรงตามความต้องการ  จะช่วยให้สถานศึกษาสามารถดำเนินงานพัฒนาคุณภาพได้อย่างมีประสิทธิภาพ  สามารถตรวจสอบได้  เพราะสารสนเทศทั้งหลายนั้นนอกจากจะใช้ในการวางแผนการดำเนินงานและประกอบการตัดสินใจแล้ว  ยังนำไปสู่การพัฒนาแนวความคิด และสร้างทางเลือกใหม่ๆ ในการดำเนินการต่างๆ  โดยระบบสารสนเทศที่จำเป็นต่อการพัฒนาคุณภาพสถานศึกษา   ดังนั้นจึงสรุปได้ว่า  เทคโนโลยีสารสนเทศจะช่วยในการตัดสินใจของผู้เกี่ยวข้องมีความสมเหตุสมผล และมีความเป็นไปได้ รวมทั้งทำให้มองเห็นโอกาสในการพัฒนาสถานศึกษาให้ก้าวหน้า