๒๕๑.หลักการเขียนโครงการ..

          คำว่า  โครงการ  ภาษาอังกฤษใช้คำว่า  Project  ซึ่งหมายถึง แผนงานย่อยที่ประกอบด้วยกิจกรรมหลายกิจกรรม หรืองานหลายงานที่ระบุรายละเอียดชัดเจน  แผนงานที่ปราศจากโครงการย่อมเป็นแผนงานที่ไม่สมบูรณ์ ไม่สามารถนำไปปฏิบัติให้เป็นรูปธรรมได้ ดังนั้นการเขียนโครงการขึ้นมารองรับแผนงาน ย่อมเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็น  เพราะจะทำให้ง่ายในการปฏิบัติ และง่ายต่อการติดตามและประเมินผลเพราะถ้าโครงการบรรลุผลสำเร็จ นั้นหมายความว่า แผนงาน และนโยบายนั้นบรรลุผลสำเร็จด้วย. โครงการจึงเปรียบเสมือนพาหนะที่นำแผนปฏิบัติการไปสู่การดำเนินงานให้เกิดผลเพื่อไปสู่จุดหมายปลายทางตามที่ต้องการ อีกทั้งยังเป็นจุดเชื่อมโยงจากแผนงาน ไปสู่แผนเงิน และแผนคน  

          โครงการจึงมีความสัมพันธ์กับแผนงาน( Program) และนโยบาย ( Policy) นั้นคือเริ่มจากนโยบายของรัฐบาล ถูกนำมาจัดทำเป็นแผนชาติ ( Plan ) จากแผนชาติจะถูกนำปรับเป็นแผนกระทรวงต่างๆ ( Program ) จากนั้นแผนกระทรวงจะถูกปรับต่อไปเป็น แผนกรม และหน่วยงานระดับล่าง( อำเภอ,จังหวัด ) ก็จะจัดทำโครงการนั้นขึ้นมาเพื่อให้สอดคล้องกับแผนงานของกรมในโครงการหนึ่งๆ อาจจะมีหลายกิจกรรม ( Activities) หรือหลายงาน (Task) ก็ได้เมื่อพัฒนานโยบายเป็นแผนงานและโครงการแล้ว จะเห็นได้ว่าการพัฒนาจากลักษณะที่เป็นนามธรรมไปสู่ลักษณะที่เป็นรูปธรรมนั้นจะทำให้หน่วยงานสามารถปฏิบัติได้

 

 

คุณลักษณะสำคัญของโครงการ 

1. ประกอบด้วยกิจกรรมย่อยๆที่เกี่ยวข้องพึ่งพิงและสอดคล้องกันภายใต้วัตถุประสงค์เดียวกัน
2. มีการกำหนดวัตถุประสงค์ ( Objective )ที่ชัดเจน วัดได้ และปฏิบัติได้ ทั้งนี้เพื่อเป็นแนวทางในการดำเนินงานและติดตามประเมินผลได้ โครงการหนึ่งๆอาจมีมากกว่าหนึ่งวัตถุประสงค์ก็ได้ กล่าวคือมีวัตถุประสงค์หลัก และวัตถุประสงค์รองและต้องกำหนดวัตถุประสงค์ที่สมารถปฏิบัติได้ มิใช่วัตถุประสงค์ที่เลื่อนลอย / เพ้อฝัน หรือเกินความเป็นจริง
3. มีการกำหนดจุดเริ่มต้นและจุดสิ้นสุดของกิจกรรม ( Scheduled Beginning and Terminal Points ) การเขียนโครงการโดยทั่วไปจะต้องมีการกำหนดระยะเวลาว่าจะเริ่มต้นเมื่อไร และสิ้นสุดเมื่อไรถ้าหากมีการดำเนินกิจกรรมไปเรื่อยๆไม่มีการกำหนดขอบเขตของเวลา ( Time Boundary ) ไว้จะไม่ถือว่าเป็นงานโครงการ เพราะมีลักษณะเป็นงานประจำ( Routine ) หรืองานปกติ
4. มีสถานที่ตั้ง ( Location ) ของโครงการ ผู้เขียนโครงการต้องระบุให้ชัดเจนว่าโครงการนี้พื้นที่ดำเนินการหรือหัวงานอยู่ที่ใด เพื่อสะดวกในการดำเนินงาน ถ้าเลือกสถานที่ตั้งโครงการไม่เหมาะสมแล้วย่อมทำให้เสียค่าใช้จ่ายหรือลงทุนมาก ผลประโยชน์ตอบแทนที่ได้อาจไม่คุ้มค่า การติดตามและการประเมินผลโครงการก็อาจทำได้ยาก
5. มีบุคลากรหรือองค์กรที่เฉพาะเจาะจง( Organization ) งานโครงการจะต้องมีหน่วยงานหลักรับผิดชอบ ส่วนหน่วยงานอื่นถือว่าเป็นหน่วยงานเสริมหรือร่วมมือดำเนินงานเท่านั้น และควรระบุบุคลากรผู้รับผิดชอบโครงการนั้นให้ชัดเจน เพื่อเป็นหลักประกันว่าบุคคล/ องค์กรนั้นจะปฏิบัติอย่างจริงจังและจริงใจ
6. มีการใช้ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์ ( Resource ) การเขียนโครงการจะต้องระบุแหล่งทรัพยากรโดยเฉพาะแหล่งงบประมาณให้ชัดเจน เช่น งบประมาณแผ่นดิน หรือเงินกู้ หรือเงินทุนสำรอง หรือเงินบริจาค ฯลฯ และจะต้องระบุเงินที่ใช้ว่าเป็นหมวดวัสดุ หมวดค่าใช้สอย หมวดค่าตอบแทน หมวดค่าครุภัณฑ์ หมวดค่าที่ดินและสิ่งก่อสร้าง ฯลฯ ทั้งนี้จะทำให้ง่ายในการดำเนินการและควบคุมตรวจสอบการใช้งบประมาณให้เกิดประโยชน์สูงสุดได้

โครงการที่ดีจะต้องมีลักษณะดังนี้

1. สามารถแก้ไขปัญหาของหน่วยงานหรือองค์กรได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2. สามารถสนองตอบต่อความต้องการของกลุ่ม ชุมชน นโยบายของหน่วยงานและนโยบายของประเทศชาติได้ดี
3. รายละเอียดของโครงการต้องเข้าใจง่ายมีการใช้ภาษาที่เข้าใจกันทั่วไป
4. มีวัตถุประสงค์และเป้าหมายที่ชัดเจน และมีลักษณะเฉพาะเจาะจง
5. รายละเอียดของโครงการต้องเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กันตั้งแต่ประเด็นแรกถึงประเด็นสุดท้าย
6. กำหนดการใช้ทรัพยากรอย่างชัดเจน และเหมาะสม
7. มีวิธีการติดตาม และประเมินผลที่ชัดเจน

 

 

 

 

โครงสร้างของโครงการ ประกอบด้วย

1. ชื่อโครงการ ส่วนใหญ่มาจากงานที่ต้องการปฏิบัติ โดยจะต้องมีความชัดเจนเหมาะสมเฉพาะเจาะจง กะทัดรัด และสื่อความหมายได้อย่างชัดเจน
2. หลักการและเหตุผล เป็นการกล่าวถึงปัญหาและสาเหตุและความจำเป็นที่ต้องมีการจัดทำโครงการ โดยผู้เขียนโครงการจะต้องพยายามพรรณนาความ โดยหาเหตุผล หลักการ ทฤษฎี แนวทางนโยบายของรัฐบาล นโยบายของกระทรวง / กรม ตลอดจนความต้องการในการพัฒนาทั้งนี้เพื่อแสดงข้อมูลที่มีน้ำหนักน่าเชื่อถือและให้เห็นความสำคัญของสถานการณ์ที่เกิดขึ้น โดยมีการอ้างอิงแหล่งที่มาของข้อมูลด้วยเพื่อที่ผู้อนุมัติโครงการจะได้ตัดสินใจสนับสนุนโครงการต่อไป
3. วัตถุประสงค์ เป็นการระบุถึงเจตจำนงในการดำเนินงานของโครงการ โดยแสดงให้เห็นถึงผลที่ต้องการจะบรรลุไว้อย่างกว้างๆมีลักษณะเป็นนามธรรม แต่ชัดเจนและไม่คลุมเครือ โดยโครงการหนึ่งๆอาจมีวัตถุประสงค์มากกว่า 1 ข้อก็ได้ คือ มีวัตถุประสงค์หลัก และวัตถุประสงค์รองหรือวัตถุประสงค์ทั่วไป และวัตถุประสงค์เฉพาะก็ได้

หลักการเขียนวัตถุประสงค์ที่ดีซึ่งในที่นี้จะเรียกว่า   หลัก SMART  คือ

1. Sensible and Specific คือ ต้องมีความเป็นไปได้และมีความเฉพาะเจาะจงในการดำเนินการโครงการ
2. Measurable คือ ต้องสามารถวัดและประเมินผลระดับของความสำเร็จได้
3. Attainable คือ ต้องระบุถึงการกระทำที่สามรถปฏิบัติได้ มิใช่สิ่งเพ้อฝัน
4. Reasonable and Realistic คือ ต้องระบุให้มีความเป็นเหตุเป็นผล และสอดคล้องกับความเป็นจริง
5. Time ต้องมีการกำหนดขอบเขตของเวลาที่จะกระทำให้สำเร็จได้อย่างชัดเจน

นอกจากนั้นการเขียนวัตถุประสงค์ยังต้องคำนึงถึงสิ่งต่อไปนี้ คือ 

1. ใช้คำกริยาที่แสดงถึงความตั้งใจจริง เช่น เพื่อเพิ่ม.. เพื่อลด..เพื่อส่งเสริม. เพื่อปรับปรุง..เพื่อขยาย.. เพื่อรณรงค์..... เพื่อเผยแพร่....เป็นต้น
2. ระบุผลผลิต ( Output ) หรือระบุผลลัพธ์ ( Outcome ) ที่ต้องการให้เกิดขึ้นเพียงประการเดียวในวัตถุประสงค์หนึ่งข้อ ถ้าเขียนวัตถุประสงค์ไว้หลายข้อ ข้อใดทำไม่สำเร็จเราสามารถประเมินผลได้ ซึ่งอาจกำหนดเป็นวัตถุประสงค์หลัก 1 ข้อ และวัตถุประสงค์รอง1 - 2 ข้อ โดยมีเงื่อนไขว่าถ้าบรรลุวัตถุประสงค์หลัก แต่ไม่บรรลุวัตถุประสงค์รอง ควรทำต่อไปถ้าบรรลุวัตถุประสงค์รองแต่ไม่บรรลุวัตถุประสงค์หลัก อาจยุติโครงการ
3. กำหนดเกณฑ์มาตรฐานของความสำเร็จที่วัดได้ในเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ
4. กำหนดช่วงเวลา พื้นที่ หรือกลุ่มเป้าหมาย

 

 

 

 

4. เป้าหมาย หมายถึงระบุถึงผลลัพธ์สุดท้ายที่คาดว่าจะได้จากการดำเนินโครงการ โดยจะระบุทั้งผลที่เป็นเชิงปริมาณและผลเชิงคุณภาพ เป้าหมายจึงคล้ายกับวัตถุประสงค์แต่มีลักษณะเฉพาะเจาะจงมากกว่า มีการระบุสิ่งที่ต้องการทำได้ชัดเจนและระบุเวลาที่ต้องการจะบรรลุ
5. วิธีการดำเนินงาน เป็นการให้รายละเอียดในการปฏิบัติ โดยปกติจะแยกเป็นกิจกรรมย่อยๆหลายกิจกรรม แต่เป็นกิจกรรมเด่นๆ ซึ่งจะแสดงให้เห็นความเด่นชัดตั้งแต่กิจกรรมเริ่มต้นจนถึงกิจกรรมสุดท้ายว่ามีกิจกรรมใดที่ต้องทำบ้าง ถ้าเป็นโครงการที่ไม่ซับซ้อนมากนักก็มักจะนิยมใช้แผนภูมิแกนท์ ( Gantt chart) หรือแผนภูมิแท่ง ( Bar chart )
6. ผู้รับผิดชอบโครงการ เป็นการระบุว่าใครหรือหน่วยงานใดเป็นผู้รับผิดชอบและมีขอบเขตความรับผิดชอบอย่างไรบ้าง ทั้งนี้เพื่อว่ามีปัญหาจะได้ติดต่อประสานงานได้ง่าย
7. งบประมาณ เป็นการระบุค่าใช้จ่ายที่ต้องใช้ในการดำเนินกิจกรรมขั้นต่างๆ โดยทั่วไปจะแจกแจงเป็นหมวดย่อยๆ เช่น หมวดค่าวัสดุ หมวดค่าใช้สอย หมวดค่าตอบแทน หมวดค่าครุภัณฑ์ ซึ่งการแจกแจงงบประมาณจะมีประโยชน์ในการตรวจสอบความเป็นไปได้และตรวจสอบความเหมาะสมในสถานการณ์ต่างๆ นอกจากนั้นควรระบุแหล่งที่มาของงบประมาณด้วยว่าเป็นงบประมาณแผ่นดิน งบช่วยเหลือจากประเทศต่างประเทศ เงินกู้ หรืองบบริจาค เป็นต้น
8. สถานที่ดำเนินการ เป็นการระบุสถานที่ตั้งของโครงการหรือระบุว่ากิจกรรมนั้นจะทำ ณ สถานที่แห่งใด เพื่อสะดวกต่อการจัดเตรียมสถานที่ให้พร้อมก่อนที่จะทำกิจกรรมนั้นๆ
9. ระยะเวลาในการดำเนินการ เป็นการระบุระยะเวลาเริ่มต้นโครงการและระยะเวลาสิ้นสุดโครงการโดยจะต้องระบุ วัน เดือน ปี เช่นเดียวกับการแสดงแผนภูมิแกนท์(Gantt Chart )
10. ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ เป็นการระบุถึงผลที่คาดว่าจะได้รับจากการดำเนินโครงการประกอบด้วยผลทางตรงและผลทางอ้อม นอกจากนั้นต้องระบุด้วยว่าใครจะได้รับประโยชน์จากโครงการบ้าง ได้รับประโยชน์อย่างใด ระบุทั้งเชิงปริมาณ และเชิงคุณภาพ
11. การประเมินผลโครงการ เป็นการแสดงรายละเอียดว่าจะมีวิธีการควบคุมติดตามและประเมินผลโครงการอย่างไร ใช้เครื่องมืออะไรในการประเมินผล ระยะเวลาในการประเมินผลและใครเป็นผู้ประเมินผล ฯลฯ ดัชนีชี้วัดความสำเร็จของโครงการคืออะไร

เช่น

- วิธีประเมินผลโครงการ..................

- ระยะเวลาประเมินผลโครงการ...............

- ผู้ประเมินผลโครงการ...................

 

 

 

สรุป

           การเขียนโครงการจะต้องมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่าง นโยบาย แผนงาน และโครงการ เพื่อที่จะได้เขียนโครงการได้สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของแผนงาน และนโยบายต่อไป นอกจากนั้นการจะเขียนโครงการได้ดีต้องหมั่นฝึกฝนเขียนโครงการบ่อยๆ มีข้อมูลมาก ข้อมูลถูกต้อง เพียงพอและทันสมัย  วิเคราะห์สถานการณ์อย่างถ่องแท้ก่อนเขียนโครงการ และหลังจากนั้นก็นำข้อมูลที่ผ่านการวิเคราะห์แล้วมาเขียนตามแบบฟอร์มการเขียนโครงการของแต่ละหน่วยงานค่ะ.

 

 

 

[คิม นพวรรณ]

สวัสดีค่ะ

ฟังเพลงก่อนนะคะ...เพลงโปรดของพี่คิมด้วยหละ

ความสำคัญขึ้นอยู่กับการวิเคราะห์บริบทและตัวชี้วัดความสำเร็จนะคะ

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณพี่คิม ที่คิดถึง

• ค่ะ.. เป็นเพลงที่แป๋มชอบมากค่ะ
• พี่คิมใจตรงกับแป๋มเป๊ะ.. อิอิ
• ขอบพระคุณสำหรับข้อคิดเห็น
• "ความสำคัญขึ้นอยู่กับการวิเคราะห์บริบทและตัวชี้วัดความสำเร็จนะคะ"
• นับว่าเป็นประโยชน์มากๆค่ะ.

[ครูอ้อย แซ่เฮ]

สวัสดีค่ะ

ดีเยี่ยม เลยค่ะ  project ยุคนี้  ต้องประกอบกับการของบประมาณ จึงจะอนุมัติค่ะ

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณพี่อ้อย ที่คิดถึง

• พี่ครูอ้อยเปลี่ยนรูปสวยๆมาให้ชมกันอีกแล้วน๊า...
• ใช่เลยค่ะ..
•  "project ยุคนี้  ต้องประกอบกับการของบประมาณ จึงจะอนุมัติค่ะ"
• ขอบพระคุณข้อคิดเห็นดีๆค่ะ

[อิสรภาพ]

เป็นบันทึกที่ยาวมาก แต่ก็อ่านอย่างตั้งใจจนจบ นับว่าเป็นประโยชน์มาก คลายความคลุมเครือไปเยอะ ขอบคุณนะครับ

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณกล้าณรงค์

• ค่ะ ยอมรับว่าเป็นบันทึกที่ค่อนข้างยาว
• ทำให้หลายท่านอาจจะอ่านไม่จบ.. อิอิ
• แต่แป๋มก็ตั้งใจที่จะถ่ายทอดแลกเปลี่ยนเรียนรู้
• ดูแล้วกับผู้ใหญ่อย่างเราๆเหมือนกับเอามะพร้าวห้าวมาขายสวน
• แต่คิดว่าสำหรับนักเรียน นิสิต นักศึกษาน่าจะเป็นประโยชน์บ้างไม่มากก็น้อย
• ยังไงก็ขอขอบพระคุณที่แวะมาอ่านจนจบค่ะ.

[นาย กฤษณศักดิ์ มงคล ม.4/6 เลขที่ 16]

แบบว่า เดิ้ลมากเลยครับครูแป๋ม

เหมือนกับที่ผมได้ไปฟังมาเองกับเพื่อนวันนั้น ถึง 6 โมงเย็น

แป๊ะ!!!!!

ขอบคุณนะครับที่นำคสามรู้มาให้ ไม่ได้เข้ามานานเลย งานท่วมหัว

หวังวาคงไม่งอนกันนะครับ อิอิ ^^

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ นาย กฤษณศักดิ์ มงคล ม.4/6 เลขที่ 16

• จ้า.. อ๋อเหรอ.. เดิ้ลก็เดิ้ล
• ฮ่าๆๆๆ..ดีไหมล่ะ ได้สนทนากับตัวจริงเสียงจริง
• กับท่านผอ.เลย ต่อโชคดีมากเลยรู้ไหม???
• ถ้าเห็นประโยชน์ก็ชักชวนเพื่อนๆให้มาอ่านทำความเข้าใจ
• สงสัยก็แวะมาถามไถ่ครูแป๋มได้เสมอ
• วันนี้ครูแป๋มนอนซมเพราะพิษไข้ทั้งวัน
• ดีที่ตอนนี้ค่อยยังชั่วแล้ว วันนี้เลยอดสอนห้องม.๔/๖ห้องต่อด้วยแหละ
• งานการก็ค่อยๆสะสางไป แล้วอย่าลืมงานวิชาครูแป๋มล่ะ ไม่งั้นงอนจริงๆด้วย ..อิอิ

คนอะไรหน้าตาดี๊ดี.. แน่ะ!! คุณลุงแอบมองอยู่ข้างหลังโน่นแน่ะ.. **^_^**

[หนานเกียรติ]

แวะมาฟังเพลงครับ ชอบและเพราะมาก ๆ

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณหนานเกียรติ

• ดีใจจังที่คุณหนานชอบ
• เพลงสายชลฟังสบาย
• ท่วงทำนองช้าๆไพเราะยิ่ง
• ขอบพระคุณค่ะที่แวะมาฟังเพลง..

[วิทย์-คณิตติดดิน Dek_cs]

สวัสดีครับครูแป๋มที่เคารพ

วันนั้นผมขอโทษด้วยนะครัฟที่ไม่ได้เข้าไปหาครู

เพราะว่าผมติดงานที่สำนักคอมอ่ะครัฟ

แล้ววันก็เข้ามาแวะเวียนเหมือนเคย

อ่านบทความแล้วนึกถึงตอนที่พวกผมทำโครงการกันเนอะ++

ตอนแรกก็ไม่รู้ว่ามีอะไรมั่งก็งูๆปลาๆกันไป

แต่พอครูแป๋มเข้ามาช่วยชี้แนะแล้วก็ทำให้โครงการของพวกผมสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี

แล้วตอนนี้ผมก็กำลังที่จะเขียนโครงการพัฒนาชนบทหรือออกค่ายกันอ่ะครัฟ

กำลังคิดอยู่ว่าจะไปที่ไหนกันดี... ????

ถ้ายังงัยก็ขอให้ครูแป๋มช่วยคิดให้หน่อยนะครัฟ....อิๆ

แล้วถ้าวันไหนที่ผมไม่มีเรียนผมก็จะแวะเข้าไปเยี่ยมครูนะครัฟ

ปล.กราบขออภัยอย่างสูงที่ไม่ได้ไปในวันกรีฑาของโรงเรียนครัฟ..

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณวิทย์-คณิตติดดิน Dek_cs

• ปีที่แล้วห้องม.๖/๘เป็นห้องที่ทำโครงการได้สำเร็จเป็นห้องแรก
• จึงเป็นแรงบันดาลใจให้กับเพื่อนๆห้องอื่นให้รีบเร่งสร้างงานให้สำเร็จตามบ้าง
• สำหรับวันกรีฑาของโรงเรียนครูแป๋มเองก็ไม่ได้อยู่หรอกจ๊ะ..ไปราชการ
• พาน้องๆไปร่วมประชุมโครงการ Thailand Go Green ที่จังหวัดขอนแก่น
• http://gotoknow.org/blog/kfstd/390069
• เรื่องการทำโครงการค่ายอาสาครูแป๋มขอร่วมสนับสนุนนะคะ
• ขอให้มีจิตอาสาอยากทำประโยชน์เพื่อส่วนรวมก็โอเคแล้วล่ะ
• วันไหนว่างอยากมาหาครูก็มานะคะ จะได้มาแนะนำบอกเล่าเรื่องราวประสบการณ์ในการทำโครงการให้น้องๆได้รับรู้ชื่นชม
• วันนี้..สี่โมงเย็น.. ปฏิบัติการจิตอาสาจะมีขึ้นบริเวณโรงอาหารของโรงเรียน มีน้องๆม.๔/๖ เป็นเจ้าภาพ
• ว่างก็มาร่วมกิจกรรมหรือรออ่านเรื่องราวการทำหน้าที่ของสมาชิกโครงการต้นกล้าจิตอาสาปี๒ได้ที่นี่ เร็วๆนี้ค่ะ.

 

[น.ส.มณีวรรณ วิชัยรัมย์ เลขที่22 ม.4/8]

สวัสดีคุณครูที่รักและเครารพ

หนูดีใจมากค่ะ

ที่ได้เข้ามาเว็บนี้ของครู

เพราะหนูได้เข้าใจหลายๆสิ่งหลายๆอย่าง

ที่ต้องทำเกี่ยวกับโครงงานที่ครูหลายๆท่านได้มอบหมายให้อ่ะค่ะ

ค่ะ

ไงก้อครูอย่าลืมกินข้าวด้วยนะค่ะ

หนูเป็นห่วงมากมายค่ะ

*-*

แร้ววันหน้าหนูจะเข้ามาทักนะค่ะ

[พรชัย]

ขอบคุณครับ การเขียนโครงการครูว่าเป็นเรื่องยาก แต่เมื่ออ่านบทความครูแป๋มคงง่ายขึ้นครับ

ขออนุญาตนำไปเป็นเอกสารนิเทศครูครับ (การมอบเอกสารให้ศึกษา)

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ น.ส.มณีวรรณ วิชัยรัมย์ เลขที่22 ม.4/8

• ครูแป๋มดีใจที่ข้อเขียนครูแป๋มมีประโยชน์ต่อผู้อ่าน
• สิ่งไหนดีสิ่งไหนมีประโยชน์ก็นำไปประพฤติปฏิบัตินะคะ
• พบกันพรุ่งนี้ค่ะ.

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ    ท่านผอ.พรชัย

• ยินดีเป็นอย่างยิ่งค่ะ
• ที่ข้อเขียนของแป๋ม
• จะเป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม
• ดีใจมากที่ทานนำไปเป็นเอกสารนิเทศครู
• ใช้ประโยชน์ให้เต็มที่เลยนะคะ.

[สมบูรณ์ สอนบุญ]

สวัสดีค่ะ เข้ามาชมเรื่องโครงการ กำลังเรียนเรื่องนี้พอดี ได้รับความรู้ดีมากค่ะ 

เพลงเพราะมากเลย

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณสมบูรณ์ สอนบุญ

• ขอบพระคุณที่แวะมาทักทายค่ะ
• ดีใจนะคะที่จะนำความรู้นี้ไปใช้ประโยชน์
• เพลงนี้เป็นเพลงโปรดเพลงหนึ่งของตัวเอง
• จึงนำมาใส่ไว้ในบันทึก.. ดีใจที่ชอบค่ะ..^^

[กิตตินันท์ บุญยพฤกษ์]

เป็นเนื้อหาที่น่าสนใจ และมีประโยชน์มากครับ

ผมขออนุญาตนำไปเผยแพร่ผ่านทางเว็บไซต์ห้องเรียนนะครับครูแป๋ม

[ชนพัฒน์]

สวัสดีครับ เนื้อหาอ่านแล้วได้ประโยชน์เยอะเลยครับ ขอบคุณมากครับ ^ ^~

[ชญานิน ขจรโกวิทย์]

สวัสดีครับครูแป๋ม ผมแวะมาอ่านบทความแล้วนะครับ เป็นบทความที่ดีครับ มีประโยชน์ต่อผู้อ่านมาก ผมคิดว่าถ้าได้อ่านบทความนี้แล้วคงจะทำโครงงานกันได้ง่ายขึ้นครับ ^ ^

[เอกสิทธิ์ แก่นกลาง]

ผมได้อ่านบทความแล้วนะครับอาจารย์

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณกิตตินันท์ บุญยพฤกษ์

• เป็นรายแรกของนักเรียนบุญวัฒนาที่แวะมาทักทาย
• พร้อมกับเยี่ยมชมหลักการเขียนโครงการอันเป็นประโยชน์
• อ่านแล้วลองนำไปปฏิบัติทั้งปัจจุบันและอนาคตได้
• ยินดีที่จะนำไปเผยแพร่ขยายผลค่ะ

[kpam boon]

สวัสดีค่ะ คุณชนพัฒน์ ณ บุญวัฒนา

• ดีใจที่แวะมานะคะ
• อ่านเรื่องราวแล้ว
• หวังใจว่าจะนำไปใช้ประโยชน์
• ยินดีมากมายค่ะ.

[ณัฐนนท์]

เป็นหลักการเขียนโครงงานที่ สั้น กระชับ และเข้าใจง่ายดีครับ ขอบคุณสำหรับความรู้ดีๆครับ

[กิตติคุณ ชัยชโลธร]

สวัสดีครับครูแป๋ม บทความข้างต้นผมได้อ่านแล้วสามารถทำความเข้าใจได้ง่ายกว่าหนังสือหรือบทความที่สอนการเขียนโครงงานอื่นๆมากเลยครับ ถ้าเอาไปปรับใช้กับโครงงานของผมหรือแนะแนวทางการทำโครงงานให้น้องๆ ก็คงจะดีไม่น้อยเลยครับ

[นวรัตน์]

สวัสดีค่ะครูแป๋ม ปลานิลเข้ามาอ่านแล้วนะคะ อ่านแล้วพบว่าโครงงานที่ตัวเองทำนั้นมีจุดบกพร่องเยอะมาก แล้วปลานิลจะเอาไปปรับแก้ไขในโครงงานใหม่ต่อไปถ้ามีโอกาสนะคะ