เกล็ดความรู้เกี่ยวกับคนไร้รัฐคนไร้สัญชาติในประเทศญี่ปุ่น

เมื่อวันที 23 มีนาคม 2553 อาจารย์ซาริ แห่งมหาวิทยาลัยนาโกยา และอ.เฉิน ซึ่งเป็นผู้แทนของเครือข่ายคนไร้รัฐไร้สัญชาติในประเทศญี่ปุ่นได้มาสนทนากับพวกเราเรื่องคนไร้รัฐคนไร้สัญชาติ ณ ห้อง 221 คณะนิติศาสตร์ มหหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

คนไร้รัฐในความเข้าใจของอาจารย์ทั้งสอง และประเทศญี่ปุ่น เรียกว่า Undocumented Person

ส่วนคนไร้สัญชาติ เรียกว่า Stateless Person

 

-          ประเทศญี่ปุ่นนั้น หน่วยงานที่ออก Passport ให้กับคน Stateless (คนไร้สัญชาติ) ที่มีสิทธิอาศัย คือ กระทรวงยุติธรรม แต่หน่วยงานที่ออก Passport ให้กับคนสัญชาติญี่ปุ่นนั้น คือ กระทรวงการต่างประเทศ

-          ทะเบียนบ้านญี่ปุ่นมี 2 ทะเบียนบ้าน คือ ทะเบียนบ้านสำหรับคนญี่ปุ่น และทะเบียนบ้านสำหรับคนไม่มีสัญชาติญี่ปุ่น

-          สิทธิในการศึกษาของ Stateless นั้นข้นอยู่กับครูใหญ่ของแต่ละโรงเรียน

-          Undocumented Person สามารถขอเอกสารเพื่อให้รัฐญี่ปุ่นรับรองตัวบุคคลเขาได้

-          เมื่อ คน Undocumented ไปโรงพยาบาลต้องจ่ายค่ารักษาพยาบาลเองทั้งหมด

-          คน Undocumented และStateless ทำงานไม่ได้ ออกนอกพื้นที่ไม่ได้ ออกจากประเทศญี่ปุ่นไม่ได้ stateless ไม่มี VISA

-          คนไร้รัฐไร้สัญชาติในประเทศไทยส่วนใหญ่จะเป็นชาวเขา, คนชายแดน, คนหนีภัยความตาย, คนไร้รากเหง่าที่ถูกทิ้งโดยพ่อแม่

-          Statelessในญี่ปุ่น

1. คนที่เป็น Stateless มาก่อนแล้ว มาหลบหนีเข้ามาในประเทศญี่ปุ่น
2. การสูญเสียรัฐ - คนมีรัฐแล้วเข้ามาในประเทศญี่ปุ่น เป็น Stateless
3. ประเทศญี่ปุ่นไม่มีคนไร้สัญชาติเพราะเหตุที่เป็นคนชายแดน หรือเพราะไร้รากเหง้า เนื่องจากกรณีที่เป็นเด็กไร้รากเหง้า เมื่อเด็กเกิด ก็รับรองเด็กที่เกิดในประเทศญี่ปุ่นได้สัญชาติญี่ปุ่น และลูกของ Stateless ได้สัญชาติญี่ปุ่น ลูกเกิดในประเทศญี่ปุ่นได้สัญชาติญี่ปุ่น
4. ประเทศญี่ปุ่นไม่ยอมรับรัฐปาเลสไตน์ เมื่อเข้าเมืองมาที่ประเทศญี่ปุ่นลูกที่เกิดจากพ่อแม่ปาเลสไตน์ เกิดในประเทศญี่ปุ่น ลูกได้สัญชาติญี่ปุ่น
5. พ่อและแม่ Stateless และUndocumented ไม่ได้สัญชาติญี่ปุ่น ิ