การบริหารสถาบันเพื่อความเป็นเลิศ

การบริหารสถาบันเพื่อความเป็นเลิศ

    ในภาวการณ์ปัจจุบันมีความเจริญก้าวหน้าทางเทคโนโลยี การเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคนเศรษฐกิจทำให้เกิดการแข่งขันกันสูงในทุกสายอาชีพไม่เว้นแม้แต่การศึกษาผู้บริหารจึงต้องพัฒนาองค์การเพื่อ จะชนะคู่แข่งโดยการสร้างความเป็นเลิศในแก่โรงเรียนตนเองความเป็นเลิศทางการศึกษาหัวใจอยู่ที่ผู้เรียนสำคัญที่สุดผู้บริหารสถาบันการศึกษาแต่ละคนมองความหมายของ “ความเป็นเลิศ” และกลยุทธ์ที่จะนำไปสู่ความเป็นเลิศนี้แตกต่างกันไปองค์ประกอบสำคัญของความเป็นเลิศของสถาบันการศึกษา ได้แก่

๑. ความมีประสิทธิภาพทางด้านต้นทุน

                การประกอบกิจกรรมต่างๆของสถาบันการศึกษานั้น ผู้บริหารจะต้องกระทำโดยตระหนักถึงความมีประสิทธิภาพทางด้านต้นทุนเป็นสำคัญแต่ไม่ได้หมายความว่าสถาบันการศึกษาจะต้องพยายามลดต้นทุนให้อยู่ในระดับต่ำสุด แต่อย่างน้อยต้นทุนก็ควรจะต่ำกว่าต้นทุนถัวเฉลี่ยของการจัดการศึกษาในระดับเดียวกัน

๒. การบริหารงานในลักษณะที่มองกิจกรรมต่าง ๆ ของสถาบันการศึกษาเป็น

                ภาพรวมผู้บริหารจะต้องเข้าใจความเกี่ยวเนื่องระหว่างกิจกรรมต่าง ๆ ต้นทุนที่เกิดขึ้น

ในหน่วยงานหนึ่งอาจได้รับผลกระทบมาจากการตัดสินใจจากหน่วยงานอื่น

๓. การให้ความสำคัญกับทุกกิจกรรมของสถาบันการศึกษา

                ความเป็นเลิศของสถาบันการศึกษาจะเกี่ยวข้องกับทุก ๆ ส่วนขององค์กรไม่เฉพาะกิจกรรมการเรียนการสอนเท่านั้น ทุกกิจกรรมมีความสำคัญที่ผู้บริหารจะต้องให้ความสนใจเท่าเทียมกันไม่ว่าจะเป็นกิจกรรรมเกี่ยวกับการจัดทำแผนพัฒนาการศึกษางานหลักสูตรการเรียนการสอน บุคลากร อาคาร-สถานที่ ธุรการ-การเงิน และความสัมพันธ์กับชุมชน ตลอดจนการให้คำปรึกษาแก่นักเรียน นักศึกษาด้านต่างๆ ฯลฯ

๔. การพัฒนากิจกรรมต่าง ๆ ของสถาบันการศึกษาอย่างต่อเนื่อง

                ความเป็นเลิศของสถาบันการศึกษาส่วนหนึ่งเกิดจากการที่ผู้บริหารเน้นการพัฒนากิจกรรมทั้งหมดอย่างต่อเนื่อง โดยการให้ความสำคัญกับการบริหารกิจกรรมเพื่อลดความสูญเปล่าหรือกิจกรรมที่ไม่เพิ่มค่าให้เหลือน้อยที่สุดหรือให้หมดไป

๕. ความพึงพอใจของนักเรียน นักศึกษา

                ความเป็นเลิศของสถาบันการศึกษาจะเกิดขึ้นไม่ได้ ถ้าหลักสูตรและบริการอื่น ๆ ของสถาบันการศึกษาไม่สร้างความพอใจหรือไม่ตรงกับความต้องการของนักเรียนนักศึกษา ดังนั้นสถาบันการศึกษาจะต้องทำการศึกษาวิเคราะห์ความต้องการของนักเรียน นักศึกษา ตลอดจนประเมินผลความพอใจของนักศึกษาด้วยวิธีการต่าง ๆ

                แนวทางการจัดองค์กรทางการศึกษาสู่ความเป็นเลิศ

ก. การปรับระบบต่างๆในโรงเรียนเพื่อการพัฒนา

                ๑. ปรับระบบการบริหารจัดการ เน้นกระบวนการบริหารแบบมีส่วนร่วม

                ๒. ปรับสภาพจิตใจครูและบุคลากร โดยการสร้างความเข้าใจ ให้ความสำคัญผลักดันคุณภาพ และจัดสวัสดิการ สิทธิผลประโยชน์เกื้อกูลให้ตามสมควรเพื่อเป็นการเสริมสร้างขวัญ กำลังใจ

                ๓. ปรับระบบการนิเทศและติดตามผล ในลักษณะ "กัลยาณมิตรนิเทศ" ซึ่งมีการนิเทศโดยเพื่อนครู ฝ่ายวิชาการ และโดยผู้บริหาร เป็นต้น

                ๔. ปรับกิจกรรมและกระบวนการเรียนรู้ของนักเรียน ในลักษณะ"การจัดการความรู้" โดยจัดให้มีการศึกษาเรียนรู้ตามสภาพจริงทั้งในและนอกห้องเรียนหรือแหล่งเรียนรู้ต่างๆ ฝึกให้นักเรียนรู้จักสังเกต ตั้งคำถาม สืบค้นหาข้อมูลจดบันทึกข้อมูล เล่าเรื่อง/ประสบการณ์ นำเสนอผลงาน และรู้จักประเมินตนเอง ฯลฯ

                ๕. ปรับกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน โดยเน้นการพัฒนาผู้เรียนเป็นรายบุคคลอย่างเต็มศักยภาพ ซึ่งโรงเรียนอาจจัดให้มีกิจกรรมชมรม ชุมนุม ตามความถนัด ความสนใจของนักเรียน นักศึกษาและมีครูเป็นที่ปรึกษา

                ๖.ปรับระบบการแนะแนวการช่วยเหลือนักเรียน เน้นสร้างความร่วมมือระหว่างบ้าน กับ

โรงเรียนในการช่วยกันดูแลช่วยเหลือนักเรียน มีกิจกรรมการเยี่ยมบ้าน การจัดกิจกรรมแนะแนวอาชีพ/แนะแนวศึกษาต่อ การจัดกิจกรรมร่วมกันคิดไม่ให้(เด็กและเยาวชน)ผิดซ้ำสอง ฯลฯ

                ๗.ปรับปรุงแหล่งเรียนรู้ทั้งในและนอกโรงเรียน โดยสำรวจ และขึ้นทะเบียนแหล่ง

เรียนรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่นและขอความร่วมมือในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้กับผู้เรียนเช่น พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน ศูนย์วิทยาศาสตร์ ศูนย์ท่องเที่ยว ชุมชนผลิตสินค้า OTOPเป็นต้น

                ๘.ปรับสัมพันธภาพระหว่างโรงเรียนกับผู้ปกครองและชุมชน โดยจัดกิจกรรมร่วมกันใน

ลักษณะ "เครือข่ายผู้ปกครอง" ร่วมกันเฝ้าระวัง ปกป้อง ช่วยเหลือ ดูแลไม่ให้นักเรียนนักศึกษามีพฤติกรรมที่เบี่ยงเบนไป

                ๙.ปรับระบบการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ โดยเน้นการวัดและประเมินตามสภาพ

จริง (Authentic Assessment) เช่น จาการสังเกต สอบถาม สัมภาษณ์ และตรวจผลงานนักเรียน นักศึกษาจากแฟ้มสะสมงาน (Portfolio)

                ๑๐.ปรับกลยุทธ์สู่ความเป็นเลิศทางการศึกษา ในที่นี้มีกลยุทธ์สำคัญๆ ขอนำเสนอเป็น

แนวทาง ดังต่อไปนี้

                - ผู้บริหารประสานใจ

                - ทอสายใยสร้างความตระหนัก

                - ชวนชักนิเทศเชิงมิตร

                - ศิษย์เรียนรู้อย่างมีความสุข

                - บุกเบิกกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน

                - ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่พึงประสงค์

                - สืบสานการเรียนรู้อย่างมั่นคง

                - ดำรงสัมพันธภาพที่ยืนยง

                - มุ่งตรงประสิทธิภาพและประสิทธิผล

                - พัฒนากลยุทธ์สู่ความเป็นเลิศอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน

 ข.แนวทางการดำเนินงานพัฒนาระบบภายในโรงเรียนให้ประสบผลสำเร็จไปสู่ความเป็น

เลิศ

                ๑. ศึกษาวิเคราะห์

                ๒. มั่นเหมาะวางแผน

                ๓. แนบแน่นยุทธศาสตร์

                ๔. มีมาตรฐานเป้าหมาย

                ๕. หลากหลายสื่อ/นวัตกรรม

                ๖. น้อมนำปฏิบัติ

                ๗. แน่ชัดควบคุมติดตาม

                ๘. งดงามประเมินผล

                ๙. นำยลพัฒนาปรับปรุง

                ๑๐. รุ่งเรืองสร้างเครือข่าย

       หากผู้บริหารสถานศึกษาและผู้ร่วมงานทุกฝ่ายในหน่วยงาน หรือ องค์กรได้

สร้างความเข้าใจ ให้ความสำคัญ และร่วมมือกันผลักดันคุณภาพการศึกษา เชื่อมั่นว่า

“การจัดการศึกษาสู่ความเป็นเลิศ” คงไม่ไกลเกินความเป็นจริงและความเป็นเลิศ

ดังกล่าวหัวใจอยู่ที่ “ผู้เรียนสำคัญที่สุด”

[นิตยา]

ใครมีความรู้อื่น ช่วยแนะนำด้วยค่ะ

[นิตยา]

ใช่ได้

[พรชัย]

ยอดมากครับ กลยุทธ์ผู้บริหาร สิ่งสำคัญปัจจัยป้อนครูนักเรียนเรามีต้นทุนมากน้อยเพียงใด