g การเขียนของเด็กปฐมวัย: ผู้ใหญ่ต้องเข้าใจ
การเขียนเป็นการพัฒนาการทางภาษาที่มีความสำคัญไม่แตกต่างจากการฟัง พูด และอ่าน จุดมุ่งหมายของการเขียนในเด็กปฐมวัยเพื่อพัฒนาความสามารถในการเขียนจากขั้นง่ายๆไปสู่ขั้นที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น เด็กต้องการประสบการณ์ในการเขียนตั้งแต่การทำเครื่องหมาย การทดลองเขียนคำ การเขียนประโยค เพื่อที่จะได้เกิดสิ่งที่ค้นพบว่าเครื่องหมายต่างๆ ที่เด็กได้ทดลองนั้นมีความหมายสำหรับตนเอง การเขียนเป็นทักษะที่มีความยุ่งยาก เพราะต้องใช้ความคิด ความรู้สึก ประสบการณ์และความสามารถเฉพาะตัวของเด็กแต่ละคน ฉะนั้นรอยขีดๆ เขียนๆ ซึ่งอาจจะเขียนอย่างมีความหมายและไม่มีความหมายตามความเป็นจริงหรือไม่นั้นจะเป็นการพัฒนาด้านการเขียนเป็นขั้นๆ ไป ซึ่งโดยความเป็นจริงแล้วการพัฒนาการเขียนเริ่มจากการจับปากกาหรือดินสอลากไปบนกระดาษ แล้วสามารถบอกได้ว่ารอยขีดเขียนต่างๆ ที่ปรากฏในกระดาษนั้นคืออะไร ตลอดจนเด็กสามารถเชื่อมโยงเป็นเรื่องราวได้อย่างไรบ้างและให้ตระหนักอยู่ตลอดเวลาว่าการเขียนของเด็กปฐมวัย คือ การที่เด็กขีดเขียนถ่ายทอดเรื่องราวความคิดออกมาอย่างมีความหมาย เด็กสามารถบอกได้ว่าเขาเขียนอะไร การเขียนของเด็กไม่เน้นความสวยงามหรือถูกต้องตามหลักการเขียน แต่การเขียนในเด็กปฐมวัยจะเป็นไปตามพัฒนาการและความสามารถเฉพาะของเด็กแต่ละคน ประเด็นตรงนี้ผู้ใหญ่ที่เกี่ยวข้องกับเด็กทุกฝ่ายจะต้องมีความรู้ความเข้าใจและนำไปปฏิบัติ อย่าบังคับให้เด็กเขียนในขณะที่เด็กยังไม่พร้อมที่จะเขียน และบังคับให้เด็กเขียนตามรูปแบบที่ผู้ใหญ่ต้องการ ฉะนั้นการพัฒนาการเขียนในเด็กปฐมวัยมีปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเขียนที่จะต้องคำนึงดังนี้
1 อวัยวะที่เกี่ยวข้องกับการเขียน การเขียนเป็นทักษะที่ต้องใช้อวัยวะของร่างกายหลาย
อย่างประกอบกันดังนี้คือ
มือ การพัฒนากล้ามเนื้อมือมีส่วนสำคัญในการเขียน ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนากล้ามเนื้อมือให้แข็งแรง
ตา การเขียนมีความจำเป็นอย่างมากที่จะต้องใช้สายตาในการดูขณะเขียน การมอง
ภาพของตัวสัญลักษณ์ต่างๆ ตาจึงสำคัญเป็นอย่างยิ่ง
ความสัมพันธ์ระหว่างตากับกล้ามเนื้อ การเขียนต้องอาศัยตามอง และอาศัยกล้าม
เนื้อมือในการเขียนสิ่งที่มอง
2 สมองหรือสติปัญญา การเขียนเป็นพัฒนาการที่อาศัยสติปัญญาเป็นปัจจัยสำคัญ และมีความจำเป็นอย่างยิ่งต่อการเขียน เพราะสมองจะต้องทำหน้าที่ในการรับรู้และจำสิ่งต่างๆ ซึ่งได้แก่การสังเกตสิ่งที่เขียน การเห็นความสัมพันธ์ของเรื่องที่เขียน การลำดับความคิด การจำลักษณะของตัวอักษะ คำ ประโยค และข้อความ
นอกจากนั้นการเขียนมีการเชื่อมโยง ความสัมพันธ์และต่อเนื่องกัน สติปัญญหรือสมองจะต้องทำหน้าที่นี้
3 สิ่งแวดล้อม การเขียนเป็นทักษะที่ต้องอาศัยประสบการณ์ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นทักษะทางการฟัง พูด อ่าน และเขียนต้องมีสิ่งแวดล้อมทั้งทางบ้าน ทางโรงเรียน ตลอดจนสังคม ซึ่ง
เป็นปัจจัยที่เกี่ยวข้องกันและมีบทบาทต่อการพัฒนาทักษะการเขียน
สิ่งที่กล่าวข้างต้นเป็นการกล่าวถึงความหมาย และปัจจัยที่มีอิทธิพลในการเขียนของเด็กปฐมวัย จึงเป็นข้อควรคำนึงในการพัฒนาการเขียนของเด็กเล็กๆคือ อย่าพัฒนาการเขียนของเด็กโดยการใช้ประสบการณ์เดิมๆ ที่ผู้ใหญ๋ได้รับเท่านั้น ยังมีความรู้อีกมากที่จะต้องนำมาใช้อย่างต่อเนื่องและพัฒนาอยู่ตลอดเวลา
การเขียนของเด็กปฐมวัย หรือเด็กเล็กนั้น ดิฉันเห็นด้วยกับการที่ให้เด็กไ้้ด้หัดวาด หัดจับ หัดสัมผัส กับที่สิ่งที่ใช้เขียน แล้วให้เด็กได้ใช้จินตนาการของแต่ละคน โดยที่เราไม่ต้องไปบังคับ หรือใช้กฏเกณฑ์กับเด็ก ให้เด็กได้ขีดเขียน ไปตามความคิดของเด็กเหล่านั้นโดยอิสระ จะทำให้เพิ่มพัฒนาการของเด็กต่อไป อย่างน้อยก็เป็นการฝึกปราสาทสัมผัสของเด็ก และที่สำคัญยังฝึกการเป็นคนอดทน การเป็นคนที่รู้จักคิด รู้จักสร้างสรรค์ ค่ะ
จากบทความทำให้รู้ว่าการหัดเขียนของเด็กปฐมวัยมีปัจจัยทางด้านอวัยวะคือกล้ามเนื้อ และตา ซึ่งเป็นอวัยวะที่มีความสำคัญมากและควรคำนึงถึงในการหัดเขียนของเด็ก และการเขียนของเด็กนั้นต้องเป็นไปตามพัฒนาการและความสามารถของเด็กแต่ละคน
การเขียนของเด็กปฐมวัยนั้น ครูควรให้ความสำคัญกับกล้ามเนื้อมือและประสาทสัมผัส ครูควรให้เด็กทำกิจกรรมเกี่ยวกับการบริหารกล้ามเนื้อมือ โดยอาจให้เด็กเล่นปั้นดินน้ำมัน หรือวาดภาพระบายสี เพื่อให้เกิดทักษะในการควบคุมกล้ามเนื้อ
การให้เด็กเขียนในระดับเด็กปฐมวัยนั้น ครูปฐมวัยควรให้เด็กฝึกกล้ามเนื้อมือก่อนที่จะให้เด็กหัดเขียน เพื่อเป็นการพัฒนาให้กล้ามเนื้อมือมีการใช้งานให้ระดับหนึ่ง จะได้ให้เด็กได้เขียนอย่างมีทักษะ
การให้เด็กได้ฝึกการเขียนในเด็กปฐมวัยนั้น จะช่วยให้เด็กได้เกิดทักษะ เป็นการฝึกกล้ามเนื้อ การพัฒนากล้ามเนื้อมือมีส่วนสำคัญในการเขียน ดังนั้นจึงมีความจำเป็นที่จะต้องพัฒนากล้ามเนื้อมือให้แข็งแรง อีกทั้งยังเป็นการฝึกการใช้สายตาของเด็ก
การเขียนของเด็กขึ้นอยู่กับความพร้อมและวุฒิภาวะบวกกับการกระตุ้นกล้ามเนิื่้อมือและตาให้มากๆและเมื่อวุฒิภาวะพร้อมการเขียนก็จะกลายเป็นเรื่องที่ง่ายสำหรับเขา