๔๑. ผู้สูงอายุนั้น...สำคัญไฉน (ตอน ๒)
การทำงานร่วมกับชุมชนไม่มีเวลาราชการ มีแต่เวลาราษฎร ที่พร้อมจะให้คำปรึกษาหรือเข้าไปร่วมทำงานด้วยตลอดเวลา
ทุกวันพุธแรกของเดือน จะมีคลินิกความดัน เบาหวาน ของชุมชนควนขนุน ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมือง จังหวัดตรัง เจ็ดโมงเช้าของวันที่ 4 พฤษภาคม 54 ซึ่งตรงกับพุธแรกของเดือนนี้ ผู้เขียนและคณะจึงตามไปดู ตามประสาคนชอบซอกแซก
อสม. และเจ้าหน้าที่มากันตั้งแต่ 6 โมงเช้า เตรียมพื้นที่และอุปกรณ์ รวมทั้งมีอาหารเช้า ได้แก่ ข้าวยำ,แกงจืดและเครื่องดื่ม ให้ผู้ที่มารับบริการซึ่งส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุรับประทานหลังจากเจาะเลือดแล้ว
เจ้าหน้าที่ต้องรีบรับประทานอาหารกันก่อน เพื่อจะได้ไป ให้บริการ รูปซ้ายบน พี่จำปาแม่ครัวใหญ่ค่ะ
เมื่อผู้สูงอายุมาถึงก็จะมีการลงทะเบียน ชั่งน้ำหนัก วัดรอบเอว เจาะเลือด รับประทานอาหารเช้าและรอพบหมอ หลายคนเดินมาเพราะบ้านอยู่ใกล้ ๆ บางคนปั่นจักรยาน บางคนขับมอเตอร์ไซด์ ช่วงสาย ๆ อสม.จะมีการตรวจสอบว่าผู้สูงอายุในความรับผิดชอบของตนเองมาครบหรือยัง หากยังมาไม่ครบก็จะไปตาม ผู้สูงอายุที่มาไม่ได้ อสม.ก็จะเอาเครื่องวัดความดันไปวัดให้ที่บ้าน แต่ละครั้งจะมีผู้มารับบริการประมาณ 30 คน
คลินิกนี้เรียกว่า “คลินิกหยอดกระปุก” เพราะทุกคนที่มาจะหยอดเงินใส่ในกระปุกคนละ 20 บาท เป็นค่าอาหารเช้า และอื่น ๆ ที่อาจจะต้องใช้ เช่น ค่าน้ำมันรถให้ อสม.ไปรับยาของผู้สูงอายุที่โรงพยาบาล
ชั่งน้ำหนัก วัดรอบเอว วัดความดัน
เสร็จแล้วก็หยอดเงินใส่กระปุก ร่วมด้วยช่วยกันค่ะ
อสม.จะเป็นผู้เจาะเลือดเพื่อดูเบาหวาน เจาะเฉพาะปลายนิ้ว เจาะเสร็จปุ๊บ รู้ผลปั๊บ อสม.ถามผู้เขียนว่าจะเจาะไหม ผู้เขียนรีบบอกว่ากินข้าวยำมาแล้วค้า...เจาะไม่ด้าย... (กลัวเจ็บด้วย hi hi) อสม.ก็เลยเจาะตัวเองให้ดูเป็นตัวอย่าง บอกว่าสบายมาก ไม่เจ็บ ๆๆๆ ค้า...
อสม.บางคนบอกว่าลองเจาะตัวเองมาครบทุกนิ้วแล้ว เรียกว่าเชี่ยวชาญในการเจาะเลือดแล้วละ ผู้เขียนลองถามคนที่มาตรวจว่าเจ็บไหม เขาบอกว่าไม่เจ็บ แถมบางคนวันนี้ไม่ต้องเจาะเลือดก็ยังขอเจาะเลย บอกว่าอยากรู้ว่าเบาหวานขึ้นรึเปล่า อสม.ของเราก็จัดให้ เจาะเลือดให้ ยอดจริง ๆ อสม.ของเรา
อุปกรณ์ในการเจาะเลือด รู้ผลภายในไม่ถึงนาที
ก่อน 8 โมงเช้าเล็กน้อย คุณหมอไกรสร โตทับเที่ยง จากโรงพยาบาลศูนย์ตรัง ก็มาถึง คุณหมอจะมาตรวจที่นี่เป็นประจำ ใช้เวลาตรวจชั่วโมงกว่า ๆ ตรวจเสร็จแล้วคุณหมอก็จะมารับประทานข้าวยำ ผู้เขียนเลยได้มีโอกาสคุยด้วย
คุณหมอไกรสรบอกว่า คลินิกความดัน เบาหวานเกิดขึ้นเพราะมีผู้ที่เป็นความดันและเบาหวานมาตรวจคัดกรองและรักษาที่ PCUจำนวนมาก เพื่อที่จะลดความแน่นของการมารับบริการ จึงมาให้บริการเพิ่มขึ้นที่ชุมชนขนุน ความสำเร็จของการให้บริการที่นี่เกิดขึ้นเพราะความร่วมมือของ อสม.และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขจากโรงพยาบาลศูนย์ตรัง โดยเฉพาะคุณปรีดา สาราลักษณ์ เป็นผู้ที่เข้าถึงชุมชน เธอจะใช้เวลาช่วงเช้าและช่วงเย็นหลังเลิกงานมาสร้างสัมพันธภาพในชุมชน ช่วงแรก ๆ ก็มีผู้ที่ไม่ค่อยไว้วางใจ เพราะกลัวเธอจะมาสร้างฐานเสียงทางการเมือง แต่เมื่อระยะเวลาผ่านไป ทุกคนก็ทราบว่าเธอเข้ามาเพื่อดูแลด้านสุขภาพให้กับชุมชนเท่านั้น และเรียกเธอว่า “หมอน้อย” คุณปรีดาบอกว่ารู้สึกภูมิใจที่ชาวบ้านเรียกเธอว่าหมอ ทั้ง ๆ ที่เธอไม่ใช่หมอ
ซักประวัติก่อนส่งให้หมอตรวจ
คุณหมอไกรสรภาพบนเสื้อเขียวค่ะ
หลังจากที่คุณหมอไกรสร ตรวจทุกคนเสร็จเรียบร้อยแล้ว ก็จะมีการให้นั่งเป็นกลุ่ม สวดมนต์ไหว้พระ จากนั้นจะซักถามถึงผลการตรวจเบาหวาน ความดัน น้ำหนัก ให้สุขศึกษาและออกกำลังกายโดยการยืดเหยียด และร้องเพลง สุดท้ายมีการนัดหมายถึงกิจกรรมที่จะทำในครั้งต่อไป ซึ่งคราวนี้จะให้ไปทำบุญที่วัดร่วมกัน ให้โหวตว่าจะเลือกวัดอะไร
ผู้เขียนสังเกตการทำงานของหมอน้อย (คุณปรีดา) มา 2-3 วัน ติดต่อกัน รู้สึกชื่นชมในความสามารถของเธอ หมอน้อยของเรามีวิธีการพูดที่มีลูกล่อลูกชนมากมาย แต่ที่สำคัญเห็นผลงานเชิงประจักษ์ของเธอหลายประการ คนที่จะทำงานให้เข้าถึงชุมชนต้องเป็นแบบนี้ เธอย้ำกับผู้เขียนเป็นครั้งที่สองว่าสำหรับเธอ “ไม่มีเวลาราชการ มีแต่เวลาราษฎร” ประชาชนสามารถขอคำปรึกษา หรือพร้อมที่จะลงชุมชนได้ตลอดเวลา ไม่มีกำหนดเวลาที่แน่นอนเหมือนเวลาราชการ
ก่อนที่ผู้สูงอายุจะกลับบ้าน ก็จะมีการจัดยาให้กับตามที่หมอสั่ง ยาบางตัวที่คลินิกไม่มี ก็จะให้ อสม.ขับมอเตอร์ไซด์ไปรับยาที่โรงพยาบาลศูนย์ตรัง คุณปรีดาบอกว่า ปกติหากนั่งรถรับจ้างไปโรงพยาบาลไป-กลับ ประมาณ 40 บาท แถมต้องเสียเวลาอีก เลยให้ อสม.ไปรับเพียงคนเดียว ค่าน้ำมันเบิกจากเงินที่หยอดในกระปุกตามที่พูดถึงในตอนต้นค่ะ
แบบประเมินความพึงพอใจของผู้รับบริการ
ก่อนจบขอฝากรอยยิ้มหวาน ๆ ของยายกล่อมและยายหริ่ง คุณยายทั้งสองเป็นพี่น้องกันค่ะ ยายกล่อมอายุ 80 กว่า (คนซ้าย) ยายหริ่งก็เกือบ 80 ปี คุณยายบอกว่าขอให้ทุกคนสู้ สู้.... อย่าท้อแท้กับอุปสรรค คุณยายทั้งสองจะเป็นกำลังใจให้จ้า...
ขอบคุณค่ะ
หมายเลขบันทึก: 440370เขียนเมื่อ 22 พฤษภาคม 2011 23:45 น. ()แก้ไขเมื่อ 22 มิถุนายน 2012 02:24 น. () สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:
ความเห็น (2)
- มาบอกว่า สว. ที่เป็นเบาหวาน ก็ต้องระวังเรื่องโรคปริทันต์ด้วยนะคะ ... มันเป็นความเสี่ยง
- น่ารักจัง คลินิกหยอดกระปุก ...
- ตอนนี้ทำงานบูรณาการงานแม่และเด็ก และทันตสาธารณสุขด้วย
- พบว่าหญิงตั้งครรภ์ที่มีปัญหาในช่องปาก อาจทำให้เด็กที่คลอดน้ำหนักน้อยและคลอดก่อนกำหนดได้
- สรุปว่าเรื่องฟันสำคัญสำหรับทุกกลุ่มวัยนะ....