การสร้างมูลค่าเพิ่ม หมายถึง การนำทรัพยากรไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพและสร้างมูลค่าเพิ่มได้สูงสุด เช่น การนำรังไหมหรือเส้นไหมมาผลิตเป็นผงไหมเพื่อทำเครื่องสำอางต่างๆ เป็นต้น
การสร้างมูลค่าเพิ่มหม่อนไหม ส่วนใหญ่ถ้าพูดถึงหม่อนไหมเราจะนึกถึงผ้าไหมที่ใช้เป็นเครื่องนุ่งห่ม เช่น เสื้อผ้าไหม ผ้าถุง ผ้าพันคอ ผ้าคลุมไหล่ ผ้าห่ม เป็นต้น แต่การสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับหม่อนไหมมีอีกมากมาย ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
1. หม่อน ส่วนประกอบของต้นหม่อนที่สามารถนำไปสร้างมูลค่าเพิ่มได้มีดังนี้
1.1 ใบหม่อน เราสามารถนำใบหม่อนมาทำเป็นชาหม่อนได้ เป็นเครื่องดื่มที่มีรสชาติดีและบำรุงสุขภาพ สามารถดื่มได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ ดื่มได้ทั้งร้อนและเย็น ซึ่งชาใบหม่อนมีคุณสมบัติดังนี้
- ลดระดับคอเลสเตอรอลในเลือดโดยสาร Phytosterol ยับยั้งการดูดซึมคอเลสเตอรอลจากลำไส้
- ลดน้ำตาลในเลือด โดยสาร Deoxynojirimycin ที่ยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ที่ย่อยสลายน้ำตาลและชะลอการดูดซึมน้ำตาลจากลำไส้มีผลในการลดระดับน้ำตาลในเลือด
- ลดความดันโลหิต โดยสาร Gamma-amino butyric acid ที่มีคุณสมบัติในการลดความดันโลหิต
- บำรุงร่างกาย ชาใบหม่อนยังมีแร่ธาตุและวิตามินต่างๆ และโปรตีนที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย
1.2 ผลหม่อน หรือเรียกว่า มัลเบอรี่ เป็นผลไม้ที่ทรงคุณค่า เป็นผลไม้สมุนไพร บำรุงโลหิต บำรุงสายตาและเส้นผม ขจัดลม แก้ท้องผูก แก้พิษสุรา ซึ่งมีประโยชน์อีกหลายอย่างดังนี้
- ลดความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็ง และลดอาการแพ้ต่างๆ
- ลดการดูดซึมของน้ำตาลในลำไส้เล็ก
- ทำให้เลือดหมุนเวียนดี ยืดอายุเม็ดเลือดขาว หลอดเลือดแข็งแรง
- ทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงเจริญเต็มที่ ถ้าขาดจะเป็นโรคโลหิตจาง
- ทำให้เซลล์ประสาทไขสันหลังและสมองเจริญเป็นปกติ
นอกจากผลหม่อนจะรับประทานเป็นหม่อนผลสดแล้วเราสามารถนำไปเพิ่มมูลค่าได้หลายรูปแบบดังนี้
- น้ำมัลเบอรี่
- ไวน์หม่อน
- แยมหม่อน
- เค๊กหน้าวุ้นมัลเบอรี่
- มัลฟินมัลเบอรี่
- มัลเบอรี่สมูทตี้
-ขนมปังมัลเบอรี่
1.3 ต้นหม่อน การเลี้ยงไหมแต่ละรุ่นจะมีเศษกิ่งหม่อน ใบหม่อน และมูลไหมปริมาณมาก นอกจากนี้ในการตัดแต่งกิ่งหม่อนในแปลงแต่ละครั้งมีกิ่งหม่อนถูกตัดทิ้งเป็นปริมาณมาก ซึ่งส่วนใหญ่จะใช้เป็นปุ๋ยในแปลงหม่อนทำให้หม่อนมีผลผลิตสูงขึ้น และการใช้กิ่งหม่อนคลุมดินยังช่วยรักษาความชื้นในดินได้ ส่วนกิ่งหม่อนที่เหลือมักถูกทิ้งเป็นขยะหรือถูกกำจัดโดยการเผาไฟ
เพื่อเป็นการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับกิ่งหม่อนและมูลไหม เราสามารถนำเศษกิ่งหม่อนใบหม่อนและมูลไหมนำไปเป็นวัสดุเพาะเห็ดได้ โดยใช้วิธีการเพาะเช่นเดียวกับการเพาะเห็ดในถุงพลาสติกด้วยขี้เลื้อยไม้ยางพารา
2. ไหม ส่วนประกอบของไหมที่สามารถนำไปสร้างมูลค่าเพิ่มได้มีดังนี้
2.1 เส้นไหม นอกจากจะนำไปใช้เป็นเครื่องนุ่งห่มแล้วยังสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มได้อีกดังนี้
1. ผงไหม คือโปรตีนที่ผลิตมาจากส่วนของใยไหม มี 2 ชนิด คือ ผงไหมจากกาวไหม เรียกว่า ผงไหมซิริซิน และผงไหมจากเส้นไหม เรียกว่า ผงไหมไฟโบรอิน ซึ่งเราสามารถนำไปใช้ประโยชน์อย่างมากมาย ได้แก่
- ทำเครื่องสำอาง ผงไหมที่นำมาทำเครื่องสำอางจะช่วยเพิ่มสารอาหารให้เซลล์ที่สร้าง “คอลลาเจน” และ “อีลาสติน” ซึ่ง ทั้งคอลลาเจน และ อีลาสตินมีบทบาทสาคัญทำให้ผิวพรรณเต่งตึง ยืดหยุ่นและมีความชุ่มชื้น ซึ่งสามารถนำไปผลิตเป็นเครื่องสำอางได้หลายอย่างดังนี้
1. สบู่ ซึ่งมีคุณสมบัติดังนี้
- มีสารต้านเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรคผิวหนัง
- มีสารข่วยลดการอักเสบของผิวพรรณ
- ช่วยกำจัดเซลล์ผิวที่เสื่อมสภาพและช่วยยับยั้งการเสื่อมสภาพของเซลล์ผิวอ่อนแอทำให้ผิวพรรณเนียน นุ่ม กระชับ เปล่งปลั่งมากขึ้น ลดความมัน จุดด่างดำ ผิวหน้าและผิวกาย เพราะผงไหมมีสารสำคัญที่ช่วยสมานแผลที่เกิดจากการอักเสบของสิวเสี้ยน
2. แป้งฝุ่น แป้งฝุ่นเนื้อเนียนละเอียด สูตรพิเศษควบคุมความมันต่อเนื่องยาวนาน 12 ชม. เนื้อแป้งบางเบาจากผงไข่มุก ผงไหม คอลลาเจนธรรมชาติ และวิตามินซี จึงช่วยลดการเกิดสิวพร้อมมอบผิวหน้าขาวกระจ่างใสเนียนสวย เป็นธรรมชาติ
- ทำวัสดุการแพทย์และสมุนไพร เนื่องจากมีกรดอะมิโนอยู่มากถึง 16-18 ชนิด มีสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยรักษาแผลให้หายเร็วขึ้น สามารถกำจัดเชื้อจุลินทรีย์บางชนิดที่เป็นสาเหตุโรคผิวหนัง ทั้งยังช่วยรักษาปริมาณน้ำในผิวหนัง กำจัดสิ่งสกปรกในเซลล์และยืดอายุเซลล์ได้ด้วย และยังสามารถนำมาผลิตเป็นไหมขัดฟันได้
- ทำการเกษตร เช่นทำพลาสติกย่อยสลาย ผสมหัวอาหาร
2.2 รังไหม สามารถนำไปสกัดเป็นผงไหมได้ และยังสามารถนำไปประดิษฐ์เป็นพวงกุญแจและดอกไม้ประดับในบ้านเรือนได้
- พวงกุญแจจากรังไหม
- ดอกไม้จากรังไหม
- สิ่งประดิษฐ์จากรังไหม
2.3 มูลไหม ส่วนใหญ่จะใช้เป็นปุ๋ยในแปลงหม่อนทำให้หม่อนมีผลผลิตสูงขึ้น และมีการนำเศษมูลไหมไปเลี้ยงปลานิล พบว่าปลาเจริญเติบโตและมีน้ำหนักมากกว่าการใช้อาหารปลาลอยน้ำทั่วไป
นายประเวช แสนนามวงษ์
ผู้อำนวยการสำนักงานหม่อนไหมเฉลิมพระเกียรติฯ
เขต 2 จังหวัดอุดรธานี
|
|
ขอบคุณที่ในความรู้ครับ