ผ้าทอตีนจกเมืองลอง

ผ้าทอตีนจกเมืองลองเป็นหัตถกรรมพื้นบ้านอำเภอลองที่สืบทอดกันมาหลายร้อยปี

 

ผ้าทอตีนจกเมืองลอง

คำขวัญอำเภอลอง : งามพระธาตุล้ำค่า ส้ม พุทธารสเลิศ แหล่งกำเนิดผ้าจก มรดกสวนหิน ถิ่นชาวเมืองลอง

อำเภอลองเหตุที่เรียกว่า เมืองลอง เพราะว่า พระนางจามเทวีได้หลงทางมาถึงบริเวณที่ตั้งเมือง
จึงตรัสว่า "ลองขึ้นไปก่อนเถอะ" เหตุดังกล่าวจึงเรียกว่าเมืองลอง

ผ้าทอตีนจกเป็นหัตถกรรมพื้นบ้านอำเภอลองที่สืบทอดกันมาหลายร้อยปี
เป็นการทอด้วยกี่ทอมือ ซึ่งจะมีลวดลาย สีสีนละเอียดอ่อนเป็นเอกลักษณ์
ของผ้าไทยล้านนา ปักทอด้วยผ้าฝ้ายและผ้าไหม เน้นสีดำแดง

ผ้าจกโบราณของอำเภอลอง มีผู้รวบรวมไว้มีอายุมากกว่า 150 ปี
และจากภาพของเจ้านายฝ่ายหญิงในสมัยโบราณ พบว่านุ่งผ้าซิ่นที่มีเชิงเป็นตีนจก
สันนิษฐานว่า เป็นผ้าซิ่นตีนจกที่ทอโดยช่างอำเภอลอง ซึ่งสืบทอดวัฒนธรรมต่อกันมา

"ผ้าตีนจก" คือผ้าทอมือที่ทอโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนำไปเป็นเชิงผ้าถุง หรือที่ชาวบ้านภาคเหนือ เรียกว่า "ซิ่น"
ผ้าตีนจกมีลวดลายสวยงาม ทำให้ผู้สวมใส่ดูดี มีฐานะ ผ้าซิ่นที่ต่อเชิงด้วยผ้าทอตีนจก จึงมีชื่อว่า "ซิ่นตีนจก"

ผู้สืบทอดงานผ้าทอตีนจกเมืองลองรุ่นสุดท้ายก่อนที่จะสูญหายไปมีชื่อว่า นางยวง  อุปถัมภ์ ชาวบ้านนามน ตำบลหัวทุ่ง
และนางสี  ใจดี ชาวบ้านฮ่องบอน ตำบลปากถาง เป็นผู้มีความสามารถในการทอผ้าด้วยเทคนิคการจกแบบโบราณของเมืองลอง
โดยเฉพาะนางยวง  อุปถัมภ์ มีหลานคือ นางประนอม ทาแปง ที่มีความสนใจเทคนิควิธีการทอผ้าตีนจก

จุดเด่นของผ้าทอตีนจกอยู่ที่ลวดลายละเอียด สวยงามประณีต ซึ่งแสดงถึงเอกลักษณ์และภูมิปัญญาของท้องถิ่น
ราคาประมาณผืนละ 2500 - 7500 บาท มีร้านจำหน่ายอยู่ที่อำเภอลอง

 

 นอกจากที่มีพิพิธภัณฑ์ส่วนตัวอยู่ที่บ้านของคุณประนอม
ซึ่งจัดแสดงผ้าทอมือจากแหล่งต่างๆ ในประเทศไทย
นอกจากนี้มีพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ของนายโกมล พานิชพันธ์
ซึ่งจัดแสดงผ้าโบราณชนิดต่างๆ ของเมืองลอง
และยังมีผ้าตีนจกจากแหล่งอื่นมาแสดงอีกด้วย

 

 

(รูปภาพจาก: โกมลผ้าโบราณ เมืองลอง..... )

[ธวัชชัย]

เขียนเยอะ ๆ นะครับรออ่านอยู่