22 ส.ค. 54.....อีกไม่กี่วันก็สิ้นเดือน

วันนี้สอนวิธีการตกผลึกให้กับนักเรียนชั้น ม.1/4 และ ม.1/5

โดยวิธีตกผลึกที่นิยมใช้ในปัจจุบัน คือ การตกผลึกในสารละลายด้วยตัวทำละลายที่เหมาะสม ตัวทำละลายที่ใช้ในการตกผลึกควรมีสมบัติ ดังนี้

1.  ละลายสารที่ต้องการตกผลึกได้ดีขณะที่ร้อน แต่ละลายได้น้อยหรือไม่ละลายในขณะที่เย็น ไม่ละลายหรือละลายสิ่งเจือปนได้น้อยมากทั้งในขณะที่ร้อนและเย็น

2.  จุดเดือดของตัวทำละลายไม่สูงมาก เพื่อสะดวกในการทำให้แห้ง

3.  ต้องมีจุดเดือดต่ำกว่าจุดเดือดของสารที่ต้องการตกผลึก

4.  ควรให้ผลึกที่มีรูปร่างดี

5.  ถ้ามีตัวทำละลายที่เหมาะสมหลายชนิด ต้องพิจารณาสมบัติอื่นด้วย เช่น ไม่ติดไฟ หรือติดไฟได้ยาก และมีราคาถูก

ขั้นตอนในการตกผลึก มีดังนี้

1. เลือกตัวทำละลายที่เหมาะสม
2. บดสารที่ต้องการตกผลึกให้ละเอียด ใส่ในภาชนะที่มีตัวทำละลายอยู่เล็กน้อย
3. อุ่นสารให้อุณหภูมิเพิ่มขึ้นช้า ๆ พร้อมกับเติมตัวทำละลายลงไปจนมีปริมาณพอสมควร ทำให้สารละลายที่ได้เป็นสารละลายอิ่มตัว แล้วอุ่นสารละลายต่อไปจนอุณหภูมิใกล้เคียงจุดเดือดของตัวทำละลาย เพื่อให้ผลึกที่บดละเอียดละลายหมด
   1. กรองในขณะที่สารยังร้อน
   2. ปล่อยให้สารละลายที่ได้จากการกรองเย็นลงช้า ๆ อย่าให้ถูกกระทบกระเทือนหรือเคลื่อนไหว เพื่อให้ได้รูปผลึกที่สวยงาม
   3. ผลึกที่ตกครั้งแรกอาจไม่บริสุทธิ์เพียงพอ ต้องตกผลึกใหม่อีกครั้งเพื่อให้มีความบริสุทธิ์เพิ่มขึ้น