๙๑. แนวไปร่วมแก้ปัญหาเร่งด่วนของราชการกับประชาชน
มีเครือข่ายชมรมพยาบาลชุมชนกับคนในพื้นที่จังหวัดอยุธยา กำลังประสานความร่วมมือกันเพื่อเคลื่อนย้ายผู้ป่วยและร่วมกันแก้ปัญหาจากภาวะน้ำท่วมในพื้นที่ โรงพยาบาลบางแห่งถูกน้ำท่วมขึ้นสูงถึงชั้น ๒ ของโรงพยาบาลแล้ว จึงจำเป็นต้องรีบตัดสินใจสั่งปิดโรงพยาบาลและระดมความร่วมมืออย่างเร่งด่วนเพื่อช่วยกันขนย้ายผู้ป่วย เครื่องมือแพทย์ และเวชภัณฑ์ที่จำเป็น ในภาวะอย่างนี้ต้องช่วยผู้ป่วย ญาติพี่น้องและประชาชนที่กำลังประสบความทุกข์ร้อน คุณหมอ และพยาบาล กันอย่างเร่งด่วนแล้วละครับ
การช่วยกันขนย้ายผู้ป่วยและช่วยเป็นเครือข่ายจิตอาสาให้กับโรงพยาบาลกับหน่วยบริการสุขภาพ หากเป็นกลุ่มคนทำงานทางด้านสุขภาพและสาธารณสุขด้วยก็จะยิ่งเป็นการดี จึงได้ช่วยกันพยายามประสานงานกันไปตามการแนะนำต่อๆกันอย่างเร่งรัด และบางส่วนเป็นเครือข่ายคนทำงานวิจัยเชิงพื้นที่ของมหาวิทยาลัยมหิดล ที่เคยได้ทำงานกับคนทำงานในพื้นที่จังหวัดอยุธยา จึงหารือและขอคำแนะนำจากผม
ผมขอให้กำลังใจ และขอร่วมประสานงาน สื่อสารขยายผล อย่างน้อยก็บอกกล่าวให้ได้ทราบว่าผู้คนในพื้นที่น้ำท่วมกำลังทุกข์ร้อนกันอยู่อย่างไร จะได้ส่งกำลังใจและร่วมเป็นบรรยากาศกับสภาพแวดล้อมให้คนที่กำลังทุกข์ได้มีกำลังใจ หรือหากใครเข้าถึงได้ก็จะได้ระดมกำลังไปช่วยกัน
แต่บางส่วนอาจจะเป็นข้าราชการ รวมทั้งคนจากมหาวิทยาลัย เครือข่ายจากพื้นที่ขอคำแนะนำผมว่าจะต้องปฏิบัติอย่างไร รวมทั้งจะประสานงานไปยังหน่วยงานต่างๆ ซึ่งอาจจะต้องทำงานกันทั้งคืนไปกระทั่งพรุ่งนี้มะรืนนี้ จนอาจจะติดต่อกับหน่วยงานกันไม่ได้ จะต้องทำอย่างไร
ผมเห็นความจำเป็นที่ได้มีการประสานงานกันและขอคำแนะนำมา เพราะในสถานการณ์อย่างนี้ อยู่ในสถานการณ์ที่มีความเสี่ยง หากผู้ที่ระดมพลังกันไปปฏิบัติไม่เป็นอะไร ช่วยกันทำงานต่่างๆด้วยจิตอาสาให้ลุล่วงไปได้ด้วยดีก็ไม่มีปัญหาอะไร ทว่า หากตนเองกลับต้องประสบอุบัติเหตุ หรือมีเหตุให้เสียชีวิต ก็จะมีผลต่อการพิจารณาเกี่ยวกับสิ่งต่างๆตามมา หรือเบื้องต้นที่สุด อาจออกไปช่วยกันในพื้นที่แล้วออกจากพื้นที่ไม่ได้และต้องปฏิบัติต่อเนื่อง ทำอย่างไรจะไม่ถือเป็นวันลาและถือว่าเป็นการนออกไปทำหน้าที่ต่อสังคมด้วย
เมื่อก่อน เมื่อต้องเป็นผู้รับผิดชอบและได้รับมอบหมายให้สั่งการต่างๆในงานที่รับผิดชอบได้ การดำเนินการอย่างนี้ผมจะสั่งการด้วยวาจาและให้นโยบายปฏิบัติแก่เจ้าหน้าที่ในความรับผิดชอบของผมไปได้เลย และเขาสามารถถือการสั่งการโดยชอบด้วยกฏหมายในลักษณะอย่างนี้ เป็นระเบียบปฏิบัติจำเพาะสถานการณ์ แต่จำเพาะหน้านี้ คงจะแนะนำไม่ได้เป็นรายข้อ ทว่า พอจะให้หลักปฏิบัติที่สำคัญกว้างๆบางประการ ดังต่อไปนี้.....
- สั่งตนเองและดำเนินการให้เหมาะสมกับเหตุจำเพาะหน้า : การออกไปช่วยเหลือประชาชน โรงพยาบาล และหน่วยงานสาธารณะในพื้นที่ ในกรณีเกิดเหตุที่จะก่อให้เกิดอันตราย สร้างความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สินของราชการและประชาชน หากไม่ตัดสินใจดำเนินการแก้ปัญหาในสถานการณ์ที่เกิดเหตุเฉพาะหน้าแล้ว ก็จะก่อให้เกิดความเสียหายที่คาดการณ์ไม่ได้ ในกรณีนี้ ข้าราชการและพนักงานของหน่วยงานราชการทุกคน ย่อมถือว่าเป็นข้าราชการ ๒๔ ชั่วโมง ดังนั้น จึงสามารถปฏิบัติหน้าที่ของตนเองไปตามสมควรได้ทันที
- ขออนุญาตหน่วยงานที่สังกัดขั้นต้น : แจ้งแก่หัวหน้าหน่วยงานสูงสุดของหน่วยงานให้ทราบด้วยวาจาเป็นเบื้องต้นก่อน หากมีความจำเป็นที่จะต้องปฏิบัติตามระเบียบราชการต่างๆในภายหลังก็จะสามารถอ้างอิงได้ทันที อีกทั้งหน่วยงานต้นสังกัดก็จะสามารถมีนโยบายสืบเนื่องต่างๆให้ได้ทันที
- ขออนุญาตหัวหน้าและผู้บังคับบัญชา : แจ้งแก่หัวหน้างานชั้นต้นของตนเองด้วยวาจา, หรือ ข้าราชการอาวุโสในลำดับขั้นเหนือตนเองขึ้นไป ถือว่าเป็นผู้บังคับบัญชาได้โดยการปฏิบัติ, หรือ ข้าราชการระดับ ๓ ขึ้นไป ถือว่ามีสิทธิอำนาจเป็นหัวหน้าแผนกและสั่งการเฉพาะหน้าได้ จึงสามารถขออนุญาตเพื่อขอความร่วมมือในการประสานงานต่อไปในองค์กรที่เกี่ยวข้องได้ หรือ , ผู้บริหารและผู้ได้รับมอบหมาย เช่น หัวหน้าฝ่ายบริหารงานบุคคล เหล่านี้เป็นต้น ผู้ปฏิบัติสามารถแจ้งและขออนุญาตบุคลเหล่านี้เพื่อปฏิบัติหน้าที่ของตนในภาวะเร่งด่วนได้
- ขออนุญาตขั้นต้นผ่านบุคคลที่อยู่ในหน่วยงานให้อ้างอิงได้ : แจ้งแก่ผู้เกี่ยวข้องหรือบุคคลที่อ้างอิงได้ในหน่วยงาน เพื่อให้เป็นที่รับทราบเป็นเบื้องต้น สำหรับดำเนินการอย่างอื่นในลำดับต่อไปได้เมื่อจำเป็น
- หัวหน้าหน่วยงานและผู้เกี่ยวข้อง ช่วยอำนวยความสะดวกและสนับสนุนทางอ้อม : ในสถานการณ์เร่งด่วนและวิกฤติ มีชีวิตของประชาชนและความเสียหายของส่วนรวมเป็นเดิมพันอย่างนี้ ผู้ที่เผชิญเหตุการณ์เฉพาะหน้าอาจจะไม่อยู่ในสถานการณ์ที่คิดและดำเนินการต่างๆด้วยตนเองเพื่อดูแลตนเองด้วยได้ ดังนั้น หัวหน้าหน่วยงานและผู้เกี่ยวข้อง ควรเป็นผู้เข้าไปรับรู้และให้ความใส่ใจ เพื่อเป็นแหล่งอ้างอิงและเป็นขวัญกำลังใจให้แก่ผู้ปฏิบัติ คุ้มครองและปกป้องไม่ให้ผู้ปฏิบัติเผชิญความเสี่ยงทุกด้านแต่โดยลำพัง
หลังจากนั้นแล้ว เมื่อสถานการณ์ต่างๆผ่านไป ก็จะต้องทำบันทึกรายงาน หรือนำเสนอรายงานด้วยวาจาในที่ประชุม หรือหากจำเป็นต้องทำเป็นเอกสาร ก็จะสามารถดำเนินการได้ให้เป็นที่เรียบร้อย กรณีเกิดเหตุสุดวิสัยหรือผู้ปฏิบัติเกิดความเสียหายหรือได้รับอันตรายแก่ชีวิตและทรัพย์สิน ตลอดจนการเสียโอกาสต่างๆของญาติพี่น้องคนรอบข้าง ก็จะทำให้การดำเนินการต่างๆในข้างต้น สามารถใช้เป็นจุดอ้างอิงเพื่อให้ผู้เกี่ยวข้องดำเนินการตามระเบียบราชการให้เหมาะสมได้ต่อไป ซึ่งทุกฝ่ายต่างก็จะได้ประโยชน์ บุคลากรผู้ปฏิบัติอย่างเสียสละต่อส่วนรวมก็จะไม่ถูกทอดทิ้งและเกิดขวัญกำลังใจแก่ทุกฝ่าย
การดำเนินการเหล่านี้ หากหัวหน้าหน่วยงานเป็นผู้ใส่ใจพนักงานและเจ้าหน้าที่ ก็จะต้องทราบว่า การไม่เพิกเฉยต่อทุกข์ร้อนของประชาชน โดยเฉพาะการร่วมกันออกไปใช้ความรู้ความสามารถทุกวิถีทางเพื่อแก้วิกฤติให้กับผู้ป่วย โรงพยาบาล และชุมชนในกรณีจังหวัดอยุธยาที่กำลังเกิดขึ้นนี้ ต้องถือว่าเป็นความเอาใจใส่และมีความรับผิดชอบต่อสังคม ในนามองค์กรของบุคลากรและเจ้าหน้าที่ต่างๆด้วย
ดังนั้น จึงถือเป็นความดีความชอบ ที่จะต้องอำนวยความสะดวก ให้ความยกย่องชมเชย ให้ความดีความชอบ และหากได้รับอันตราย นับแต่บาดเจ็บกระทั่งเสียชีวิต ก็ต้องได้รับการเสนอเพื่อพิจารณาปูนบำเหน็จให้เหมาะสม
ท่านใดมีความรู้และแนะนำได้อย่างถูกต้องดีกว่า ช่วยกันให้ข้อแนะนำกันได้เลยนะครับ หรือช่วยกันบอกต่อๆกันไปว่า ตอนนี้โรงพยาบาลในพื้นที่น้ำท่วมของจังหวัดอยุธยากำลังต้องการได้รับความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วนครับ.
ความเห็น (6)
ถอดบทเรียนเร็วมากค่ะอาจารย์ สุดยอด ๆ ^^V
- ขอบพระคุณสำหรับคำแนะนำดีๆ และสำคัญมาก(ยามดึก)ค่ะ ห้วงเวลานี้ต้องร่วมด้วยช่วยกันนะคะ ^^\/
สวัสดีครับคุณใบไม้ย้อนแสง
พอจะเป็นแนวคิด และช่วยเป็นกำลังใจ
ในการระดมพลังความร่วมมือกันได้นะครับ
สวัสดีครับอาจารย์ณัฐพัชร์ครับ
ด้วยความยินดียิ่งนะครับ
นำไปให้ข้อแนะนำแก่เครือข่ายต่างๆได้เลยนะครับ
Mobile phones can be used to record voice and pictures!
Environment for displaced people can help in changing 'despairs' to 'small inconveniences'.
Volunteers to talk, to help with small things (like emptying rubbish bins) to make people feel less than just 'victims'.
Registering helpers and people needing helps, so we can estimate needed amounts of food, water, toiletries, ...
(Over or under 'supples' waste resources and can cause health or criminal problems that complicate management.)
Again, use mobile phones to communicate and record even when talking face to face.
สวัสดีครับคุณ sr ครับ
- ดีจังเลยครับ เป็นวิธีมีส่วนร่วมด้วยตัวเราเองเล็กๆน้อยๆแต่คงจะมีความหมายและมีคุณค่าทั้งต่อจิตใจของผู้ที่ได้รับและต่อการสร้างสุขภาวะสังคม ทำให้การอยู่ร่วมกันและช่วยเหลือกันเป็นหนทางร่วมทุกข์ร่วมสุข อุ่นใจในชีวิตเสมอๆ
- คนถูกน้ำท่วม ต้องสูญเสีย ทั้งกำลังทุกข์และเดือดร้อนกับปัญหาเฉพาะหน้า สิ้นอนาคตไปหลายอย่าง และมีไม่น้อยที่ชีวิตต่อแต่นี้อาจจะขาดความมั่นคง ไม่รู้ว่าภายหน้าจะเป็นอย่างไร
- เราจึงสามารถ....อาสาเป็นผู้ให้ความช่วยเหลือ พูดคุยให้รู้สึกว่ามีเพื่อน มีที่ปรึกษา, ช่วยรวบรวมกลุ่มผู้เดือดร้อนและต้องการความช่วยเหลือเพื่อจะได้สามารถประมาณการช่วยเหลือให้เหมาะสม ถูกต้องกับความต้องการ ไม่สูญเปล่า และทำให้เกิดปัญหาในการจัดการ มากกว่าก่อให้เกิดผลดี....ช่วยกันทำได้ด้วยตนเอง
- การใช้มือถือถ่ายภาพและบันทึกการพูดเพื่อสื่อสารบอกกล่าวสิ่งต่างๆ ก็อาจใช้เพื่อช่วยร่วมเป็นสื่ออาสาสมัคร ให้กับคนในพื้นที่ที่กำลังได้รับความทุกข์ร้อน