วิสาหกิจชุมชนคืออะไร
เมื่อครั้งเป็นนักศึกษา อาจารย์ให้นำผลิตภัณฑ์ที่เป็นวิสาหกิจชุมชนมาแสดง ให้นักศึกษาด้วยกัน เรียนรู้ พร้อมฟรีเซนท์ ลงทุนไปรับจากหมู่บ้านในชุมชนหนึ่ง มาแสดงที่เรียนเลย วันนั้นก็ได้ถือโอกาสขายให้นักศึกษาพร้อม เพื่อพิสูจน์ว่า กว่าจะมาถึงวันนี้ของเขา โอท็อป หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณพ์ ในวันนั้น กว่าจะได้ฟรีเซนท์ ก็ต้องไปเรียนรู้และทำความเข้าใจแผนแม่บทชุมชนให้ถ่องแท้ก่อน
เมื่อครั้งที่ดิฉันเคยเป็นนักศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร ในระดับสูงวัย ซึ่งไม่ได้บังคับ สุดแต่ใจจะไขว่คว้า แต่ในช่วงนั้น เป็นโครงการให้ผู้นำชุมชน ที่ต้องการให้ ผู้ใหญ่บ้าน สท .สจ. กำนัน ผู้นำสตรี ผู้นำองกรณ์ต่างๆ มาศึกษาในระดับปริญญาตรี คณะศึกษาศาสตร์บัณฑิต สาขาสหวิทยาการเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น นำคนรุ่นเก่ามาพัฒนาใหม่ ใครสามารถเรียนได้ พร้อมกับทำงานไปด้วย หาเงินส่งตนเองเรียน เรียนวันเสาร์ วันอาทิตย์ เรียน 3 ปีกว่าๆ โดยมีอาจารย์ระดับ ดร. ปริญญาเอก ปริญญาโทมาสอน ซึ่งเดินทางมาจากกรุงเทพโดยตรง นั่งเครื่องบินมาบ้าง มารถทัวร์บ้างแล้วแต่สะดวก บางครั้ง บางวิชา ก็อาศัยอาจารย์จากมหาวิทยาลัย มหาสารคาม มหาวิทยาลัยขอนแก่น ในวิชาที่คนอีสานต้องเรียนรู้ไว้ วันนี้ดิฉันได้กลับไปอ่านบทความที่ดิฉันเคยบันทึกไว้ใน โกทูโน ในสมัยเป็นนักศึกษา เพื่อย้ำ ความจำบางอย่าง เพราะขณะนี้ คำว่า วิสาหกิจชุมชน เริ่มเข้ามามีบทบาทในชีวิตของชุมชนชาวบ้าน แล้วคนชาวเมืองจะได้ยินบ่อยๆๆ ซึ่งดิฉันเคยเข้าใจไม่ถูก คือมันไม่ใช่ดั่งที่ดิฉันคิด จนทำให้ดิฉันต้องกลับมาอ่านใหม่ และทำความเข้าใจใหม่ เพราะดิฉันมีความคิดว่า จะเขียนเรื่อง วิสาหกิจชุมชนของดิฉัน ในอำเภอกระนวน ที่ทำรายได้เป็นกอบเป็นกำ และทำชื่อเสียง ในผลิตภัณฑ์โอท็อป หนึ่งตำบลหนึ่งผลิตภัณฑ์ แต่ก่อนที่จะเขียนได้นั้น เราจะต้องมารู้ก่อนว่า วิสาหกิจชุมชนคืออะไร
ท่านผู้อ่านที่รักทุกท่านคะ ดิฉันกลับไปอ่านบทความ จากที่ดิฉันเคยเขียนไว้เพื่อให้เพื่อน คนที่ไม่ได้ไปเรียนในวันนั้นเกี่ยวกับวิสาหกิจชุมชนได้มาอ่านของดิฉันชดเชย ตามที่ดิฉันเคยทำมา วิชาไหนพอเขียนลงในโกทูโน ให้เพื่อนนักศึกษาด้วยกันได้อ่าน ช่วยเหลือกันดิฉันขอ นำมาทำความเข้าใจอีกครั้งนะคะ จะได้รู้ว่า วิสาหกิจชุมชนคืออะไร ซึ่งมีนักศึกษา ที่ไม่ได้ไปเรียนในวันนั้น ได้มาอ่านและเป็นประโยชน์ ในการสอบบททดสอบนี้ได้ และเพื่อนที่มาอ่านก็สอบได้ เพราะมีหลายหัวข้อที่ได้เป็นข้อสอบคะ และคงเป็นประโยชน์แก่รุ่นน้องที่ต้องเรียนคำนี้คะ
และบทความนี้ คงจะเป็นประโยชน์ สำหรับนักศึกษารุ่นใหม่ต่อๆๆไป ที่จำเป็นต้องเรียนรู้ เพราะวิสาหกิจชุมชนเริ่มเข้ามามีบทบาทในชุมชน ทำให้ชุมชนเข้มแข็ง พึ่งพาตนเองได้ ไม่จำเป็นต้องอาศัยรัฐบาลตลอดไป
ดิฉันจำได้ว่า อาจารย์ชูเวทย์ อิสระวิสุทธิ์ อาจารย์จากมหาสารคาม ท่านได้สอนเรื่อง วิสาหกิจชุมชน คืออะไร ทุนนิยมคืออะไร สามารถเชื่อมโยงกันได้หรือไม่ ท่านก็เล่าบรรยายไป มาช่วงหนึ่ง ท่านได้ถามนักศึกษาว่า วิสาหกิจชุมชนคืออะไร นักศึกษาที่กำลังเคลิ้มหลับต้องสะดุ้ง ตื่นขึ้นมา เพราะยังจับความไม่ได้ ว่ามันคืออะไร ดิฉันเห็นเพื่อนทั้งห้องเงียบกริบ ดิฉันยกมือลุกขึ้นตอบ ตามที่ดิฉันเข้าใจและจับความได้ ดิฉันตอบไปว่า คือกิจกรรมอย่างหนึ่งที่ชาวบ้านรวมกลุ่มกันขึ้นมา เพื่อหารายได้ให้แก่ชุมชน ซึ่งตามที่นั่งฟังบรรยายดิฉันจับความได้ คิดว่าตอบถูกเผงเลย
ท่านอาจารย์บอกว่า ถ้าคะแนนเต็ม 100 ให้แค่ 20 แสดงว่าดิฉันยังตอบไม่ตรงประเด็น ให้แค่ 20 วันนั้นทั้งวัน ดิฉันต้องตั้งใจ เพื่อหาคำตอบให้ได้ เต็ม 100 ด้วยความมุ่งมั่น ในขณะที่เพื่อนก็สงสัย เอ แล้วตำตอบที่ถูกต้องคืออะไร
พี่น้องนักศึกษา รู้ไหมคะ คำตอบสั้นๆๆ แต่ลึกมาก ยังจะต้องเข้าใจไปอีกยาวทีเดียว วิสาหกิจชุมชน คำตอบก็คือ เครื่องมือของแผนแม่บทชุมชน เป้าหมายเพื่อ ผู้ขายกับผู้บริโภคในชุมชนเป็นผู้เดียวกัน นั่นคือทั้งเป็นผู้ทำทั้งเป็นผู้ขาย
ผลิตน้ำยาล้างจาน อาหารการกิน เครื่องใช้ไม้สอย ที่สามารถผลิตได้ในชุมชน นำมาทำให้เกิดมูลค่าเพิ่มขึ้น ยังไม่หวังกำไร แต่หวังพึ่งตนเองได้ สามารถให้คนในท้องถิ่นใช้ได้ ลดค่าใช้จ่าย ถ้าเหลือก็ขาย หรือแลกเปลี่ยนกับชุมชนใกล้เคียง แล้วพัฒนาให้ดีขึ้นเรื่อยๆๆจนสามารถ ส่งเป็น โอท็อปได้ และหลักการที่เป็นหลักสำคัญก็คือ ให้ใช้วัตถุดิบที่มีมาก หรือทรัพยากรในชุมชนตนนำมาให้เกิดมูลค่า และหัวใจที่สำคัญ คือ หลุดพ้นจากการช่วยเหลือของรัฐบาล แต่สามารถพึ่งพาตนเองได้ โดยรัฐบาลเพียงแต่จะส่งคนเข้ามาสอดส่องดูแลส่งเสริม แนะนำ อบรม พัฒนา ให้เกิดความเข้มแข็ง ยั่งยืน ยืนหยัดอยู่ได้
โดยอาศัยกระบวนการเรียนรู้ การจัดการ และการพัฒนาเพื่อสู่ความคิดที่สร้างสรรค์ โดย รู้จักตนเอง รู้จักโลก กำหนดทิศทางตนเองได้ โดยให้มีเงื่อนไขการจัดการ อยู่บนฐานข้อมูล ข้อเท็จจริง และประสบการณ์ของชุมชนที่ได้พบ มันจะมีจุดอ่อน จุดแข็ง นำมาแก้ไขปัญหา
ภูมิคุ้มกันของวิสาหกิจชุมชน ถ้าอยากให้เกิดประโยชน์สูงสุด ไม่หลงวัตถุนิยม บริโภคนิยม ที่โฆษณาชวนเชื่อจนหลงลืม บริโภคของตนเองที่มีอยู่ในชุมชน ที่ใช้ทดแทนกันได้ (กินของไทย ใช้ของไทย )(กินของชุมชน ใช้ของชุมชน ชุมชนทำเอง)
พี่น้องกัลยาณมิตรทุกท่านคะ บทความนี้ คงจะเป็นประโยชน์และเข้าใจใหม่ และสำหรับนักศึกษาที่กำลังเรียนอยู่ หรือผู้นำชุมชน คงจะเข้าใจได้ถ่องแท้ขึ้น เพื่อนำไปพัฒนา ชุมชนตนเอง โดยอาศัยทุนที่มีอยู่ เช่นหาได้จากทุนธรรมชาติ ทุนปัญญา ทุนโภคทรัพย์ ที่มีอยู่ในชุมชนนำออกมาจัดการ ให้มีมูลค่าเพิ่ม เพื่อความเป็นชุมชนที่เข้มแข็ง และอย่าลืมหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว นำมาเป็นหลักในการใช้ชีวิต
พี่น้องคะ ดิฉันเขียนไป เหมือนสอน ดิฉันขออภัยนะคะ อยากจะให้บทความนี้เป็นประโยชน์แก่คนรุ่นหลัง ที่เข้ามาค้นหา วิสาหกิจชุมชนคืออะไร
และบทนี้จะเป็นที่มา ของวิสาหกิจชุมชน ของชุมชนหนึ่งในอำเภอกระนวน ว่างแล้วจะนำมาเขียน เรื่อง ถั่วลิสงศรีไพรโอท็อปของอำเภอกระนวน
แผนแม่บท มีบททบาทอย่างไร เรื่องนี้ คงว่ากันอีกยาวคะ ขอจบเพียงเท่านี้คะ
ความเห็น (11)
ตามมารออ่านด้วยใจระทึกเย้ๆ พี่สุกลับมา
วิสาหกิจชุมชน บ่งชี้ความเข้มแข็ง และการมีส่วนรวมของชาวบ้าน
พี่สุ สบายดีแล้วนะคะ ตอนนี้ปูเลยกลับมาไอแทน
และก็ ไอเลิฟยู ด้วยความคิดถึงด้วยค่ะ
สวัสดีค่ะพี่สุ เข้ามาวันนี้ดีใจมากพบกับเรื่องนี้ที่พี่ว่าจะเขียนให้อ่าน ดีมากค่ะเรียนรู้ร่วมกัน เป็นสิ่งที่ดีมากในสมัยนี้การอยู่แบบพึ่งตนเอง และน้อมนำปรัชญา ฯ มาปฏิบัติในชุมชนทำให้ผู้คนรู้รักสามัคคี ...หวังว่าพี่สุจะบันทึกให้อ่านต่อๆไปนะคะ ขอบคุณค่ะ
- สวัสดีค่ะพี่สุ...คิดถึงๆๆๆ
คิดถึงเสมอค่ะ. ป้าสุ
 |
ไปเยี่ยม นักศึกษาชาวต่างชาติ ผู้มีวินัยในการทำกิจกรรมมาแล้วคะ ทำแล้วก็ทดลองดู ใช่ไหมคะ ห้อยต่องแต่ง บนสะพานลอย ด้วยใจระทึกเช่นกันคะ ขอบคุณที่เข้ามาให้กำลังใจกันนะคะ
สวัสดีค่ะพี่สุ 
ที่คิดถึง
* ได้รับความรู้มากขึ้นค่ะ เพราะปกติหนูก็จะมีความรู้และความเข้าใจในเฉพาะงานที่ตัวเองทำ ซึ่งก็มากมายจนจะจำไม่ไหวอยู่แล้ว ทำให้ไม่มีเวลาไปศึกษาและทำความเข้าใจเรื่องวิสาหกิจชุมชน อย่างถ่องแท้
* ต้องขอบพระคุณพี่สุเป็นอย่างมาก ที่ได้อนุเคราะห์ให้ความรู้เรื่องนี้อย่างชัดเจน
* พี่สุสบายดีนะคะ หนูไม่ได้เข้ามาที่นี่นานมากกกกกกกกกก ยังจำน้องสาวคนนี้ได้ก่เจ๊า!!!
* คิดถึงพี่สุเสมอค่ะ
 |
สวัสดีคะน้องปู หายไอ แล้วยังคะ คงเหลือไว้แต่ ไอเลิฟยูนะคะ อากาศเปลี่ยนแปลงคะ ตอนที่พี่สุกำลังเขียนอยู่ยี่ฝนตกพรำๆค่ะ อากาศสดชื่นเย็นสบาย น้องบรีมก็หลับ มีงานที่จะทำอยู่ แอบมาเปิดคอม เห็นเพื่อนทักทายเยอะ เลยขอตอบหน่อย พร้อมกับมาเยี่ยมกัน
ฝนก็ตกพรำๆๆ มาอ่านกลอนรักน้ำ ตระหนักน้ำ มีทั้งความเพราะ ได้ความคิด เห็นคุณค่าของน้ำ อ่านแล้วได้แต่ทำตาปริบๆๆ เพราะคล้อยไปตามกลอน และเย็นเยือกในหัวใจ ที่เห็นภาพน้ำใสๆๆ ในสระน้ำ ดูสดใสสะอาดตา มีชีวิตชีวาสดชื่นขึ้น
ซึ่งแตกต่างกับเมื่อวานที่ฝนจะมา มันจะทำให้อากาศรอบตัวเราร้อนอบอ้าว ใจร้อนไปด้วย แถมลมก็พัดแรง เหมือนพายุจะมา แต่เป็นฝนมาแทน
ขอบคุณมากนะคะ ที่นำสิ่งดีดีมาจรุงใจกันยามฝนตกพรำๆๆ และไปเยี่ยมบทความคิดถึง พี่สุก็คิดถึงนะคะ
และวิสาหกิจชุมชน บ่งบอกถึงความเข้มแข็ง และการมีชาวบ้านร่วมมือกัน ทำให้เกิดความสามัคคี และชาวบ้านยืนหยัดอยู่ได้ด้วยลำแข้งของตนเอง ขอบคุณคะ
 |
พี่สุไปเยี่ยม บล็อกภูมิปัญญา มาคะ
สุดยอดเลยคะ ครูจักรพันธ์ ชัยแปง ถ้าทางบ้านพี่สุ เขาจะยกย่องให้เป็น ปราชฌ์
ชาวบ้าน และให้คนในหมู่บ้าน มาฝึกทำ ไว้ เพราะอีกหน่อย คนเก่าแก่ล้มหายตายจากไป ก็ให้เหลือสิ่งดีดีไว้ ให้ลูกให้หลานได้สานต่อ และพัฒนาให้ดีขึ้น
สมัยพี่สุเป็นนักศึกษา อาจารย์ให้ไปหาผู้เฒ่าผู้แก่ คนรุ่นเก่าที่มีความสามารถ ไปค้นหามา พร้อมทั้งสัมภาษณ์ ทางบ้านพี่สุ ในชุมชนต่างๆๆ ปราชฌ์ชาวบ้าน เขาก็พยายามสืบสานสิ่งดีดีจากผู้สูงอายุเหล่านี้ไว้ ก่อนที่จะหายไป แม้แต่ประเพณีต่างๆๆ ก่อนที่ผู้เป็นปราชฌ์จะจากโลกนี้ไปคะ
ขอบคุณน้องครูรินดา ที่เข้ามาเยี่ยมพี่สุนะคะ
 |
ขอบคุณ น้องครูกาญจนามากนะคะ ที่เข้ามาเยี่ยมพี่สุ พี่สุก็คิดถึง คิดถึง มากมายเลยคะ
สวัสดีปีใหม่ค่ะพี่สุที่คิดถึง
- ไม่ได้คุยกันนานแล้ว พี่สุ สบายดีนะคะ
- คิดถึงเสมอค่ะ
