วิธีทำให้คนที่หลอกเรารู้สึกตัว

"การบอกเขาว่าเรารู้ความจริงแล้วนะ ก็ถือเป็นการช่วยเขาแล้วล่ะ...ส่วนเขาจะเปลี่ยนแปลงตนเองได้เพียงไร เป็นความรับผิดชอบต่อบุญกรรมของเขาเอง"

วันนี้มีศิษย์คนหนึ่งถามว่า "ถ้ารู้ตัวว่าเราถูกหลอก แต่ยังยอมรับ เพราะยังทนได้อยู่ จะมีวิธีทำให้คนที่หลอกเรารู้สึกตัวได้ยังไงคะ?"

ผมตอบเธอไปดังนี้

๑. ใครที่รู้ตัวแล้วว่าถูกหลอก หาใช่คนที่ "ถูกหลอก" อีกต่อไปไม่   ลำดับต่อไปที่ตัดสินใจยากสำหรับบางคนคือจะทำอย่างไร

๒. อาจมีบางคนที่ "รู้เขาหลอก แต่เต็มใจให้หลอก" เพราะทนอำนาจของกิเลส (เช่น ความรัก ความหลง ความโลภ ความโกรธ) ไม่ไหว

๓. ผมเชื่อว่า คนที่หลอกคนอื่น ก็มีความดีความงาม (เช่น ความสัตย์ซื่อ ความเมตตา ฯลฯ) อยู่ในส่วนลึกที่สุดของจิต ที่สะกิดจิต สะกิดใจเขาอยู่ ลึกๆ ผมเชื่อว่า คนที่เคยหลอกคนอื่นจำนวนมากมีประสบการณ์อย่างที่ผมว่านี้ - โดยเรื่องนี้รู้ได้ด้วยประสบการณ์ตรงของแต่ละคนเอง แต่ที่ยังหลอกคนอื่นต่อไปเพราะ "ทน" อำนาจของกิเลส (โลภ-โกรธ-หลง) ไม่ได้ พ่ายแพ้ต่อมันครั้งแล้วครั้งเล่า   ลึกๆ แล้วผมเชื่อว่า บรรดาคนที่มักหลอกคนอื่นก็ทรมานกับความพ่ายแพ้ต่อกิเลสของตนเช่นกัน

๔. การที่เธอรู้สึกว่าต้อง "ทน" อยากหาวิธีทำให้คนที่หลอกรู้สึกตัวนั้น แสดงว่าเธอ "แคร์" เขาในทางใดทางหนึ่ง (เช่นรักเขา ปรารถนาดีต่อเขา) และต้องการเป็นกัลยาณมิตร (เป็นเพื่อนที่ดี มีไมตรี มีเมตตา - คำ มิตร ไมตรี และ เมตตา เป็นคำเดียวกัน)  จึงอยากหาวิธีให้เขา "รู้สึกตัว"

โดยทั่วไปคนที่หลอกคนอื่น มักรู้ตัวอยู่ว่าตนหลอกคนอื่น   การบอกเขาว่าเรารู้ความจริงแล้วนะ ก็ถือเป็นการช่วยเขาแล้วล่ะ ถ้ารักเขาเมตตาเขาก็บอกเขาว่า เราให้อภัยนะ   แต่เราก็ไม่อยากให้เขาประพฤติเช่นนี้อีก การประพฤติเช่นนี้ซ้ำๆ ซากๆ จะทำให้สูญเสียเครดิต (ความไว้วางใจ) จากคนรอบข้างสะสมไปเรื่อยๆ "บัญชีเครดิต" ก็จะสะสมเป็นตัวแดงแบบในบัญชีธนาคารไปเรื่อยๆ ติดลบไปเรื่อยๆ ชีวิตก็จะทุกข์ต่อไปเรื่อยๆ   ตนเองก็ทุกข์ คนที่เราไปหลอกก็ทุกข์

การบอกเขาอย่างนี้ถือเป็นการทำหน้าที่กัลยาณมิตร (แนะนำในทางที่ชอบ) เป็นการแสดงความกรุณาต่อมิตร   ส่วนเขาจะเปลี่ยนแปลงตนเองได้เพียงไร เป็นความรับผิดชอบ (ต่อบุญกรรม) ของเขาเอง หากเขาไม่เปลี่ยน เราก็อาศัยหลัก "อุเบกขา" เพื่อจะได้ไม่ทุกข์ตามเขาไปด้วย นั่นคือ ถือว่า สัตว์โลกล้วนมีกรรมเป็นของตน ย่อมเป็นไปตามกรรม   ผู้ใดทำกรรมดี ประกอบกุศลกรรม ก็ย่อมได้บุญ   ผู้ใดทำกรรมชั่ว ประกอบอกุศลกรรม ก็ย่อมได้บาป   ตามกฏแห่งกรรมที่ว่า ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว อันเป็นสัจธรรมเสมอ   ปลูกมะม่วงก็ย่อมได้ผลเป็นมะม่วง ไม่ได้ผลเป็นมะละกอหรอก

สุรเชษฐ เวชชพิทักษ์
๗ พ.ค.๕๕

[ครูอ้อย แซ่เฮ]

ครูอ้อยก็ถูกหลอกเป็นประจำ  ครูอ้อยจะบอกกับคนที่หลอกครูอ้อยว่า.....หากมีอะไรจะบอกเรานะ  ขอให้บอกเรานะ  ถึงแม้ว่าเรื่องที่จะบอกนั้นมันเจ็บปวดมากก็ตาม เราทนได้  เพราะเรารู้จากปากเธอเป็นคนแรก  แต่จะเจ็บปวดใจมากหากเรารู้เป็นคนสุดท้ายและรู้จากปากคนอื่น

[นาย สุรเชษฐ เวชชพิทักษ์]

ขอบคุณครูอ้อย

เป็นวิธีการพูดที่จูงใจให้คนที่หลอกบอกความจริงโดยไม่ตำหนิเขา โดย ๑. บอกความต้องการของเรา (ขอให้บอก) ๒..บอกความรู้สึกของเรา