เหตุผลที่ผู้ใช้บริการควรสืบค้นข้อมูลด้วยตนเอง
ประมาณบ่าย 4 โมงเย็นวันนี้ มีผู้ใช้บริการหญิงท่านหนึ่ง น่าจะอายุเลย 40 ปีไปโข มาติดต่อขอรับบริการและอธิบายกับดิฉันว่า มีข้อจำกัดด้านความรู้เรื่องไอที แต่อยากสืบค้นด้วยตนเอง ทำให้นึกย้อนไปถึงเมื่อวันเสาร์ที่ผ่านมา มีผู้ใช้บริการชายท่านหนึ่งน่าจะอายุน้อยกว่า ผู้ใช้บริการท่านนี้พอสมควรมาติดต่อเรื่องสืบค้นข้อมูลเพื่อทำงานวิจัย แต่ปฏิเสธที่จะสืบค้นด้วยตนเองทั้งๆที่ดิฉันพยายามแนะนำวิธีการสืบค้นให้อย่างละเอียด และไม่ยอมไปค้นหาหนังสือที่ชั้นด้วยตนเอง อีกด้วย
ในแง่ของการใช้เทคโนโลยี เราทราบดีว่าผู้ชายส่วนใหญ่มักจะเรียนรู้การใช้เทคโนโลยีได้เร็วกว่าผู้หญิงและยิ่งเป็นผู้หญิงที่เลยวัยกลางคนไปแล้ว มักจะปฏิเสธการใช้เทคโนโลยี จึงทำให้ดิฉันทึ่งกับคำพูดของคุณผู้หญิงคนนี้มากๆ และได้เริ่มแนะนำวิธีการสืบค้นฐานข้อมูลของห้องสมุดและอธิบายข้อจำกัดการใช้บริการ เช่น ถ้าเป็นเครื่องที่อยู่นอกเครือข่ายมหาวิทยาลัย จะไม่สามารถเรียกดูข้อมูลฉบับเต็มได้ หรือบางมหาวิทยาลัยยังไม่อนุญาตให้สืบค้นวิทยานิพนธ์ฉบับเต็มของเขาได้ เป็นต้น
ประโยชน์ของการสืบค้นข้อมูลและการไปหาตัวเล่มด้วยตนเองที่ผู้ใช้บริการจะได้รับ คือการได้เอกสารตรงความต้องการที่สุด เนื่องจากไม่มีบรรณารักษ์คนไหนหาข้อมูลมาให้ผู้ใช้บริการได้ตรงใจเท่าที่ตนเองต้องการได้ และหากทราบวิธีการสืบค้นข้อมูลด้วยตนเอง โอกาสที่จะได้รับข้อมูลที่นอกเหนือจากมีให้บริการในห้องสมุดแล้วยังได้รับความสะดวกจากการสืบค้นมาก่อนจากบ้าน เพราะห้องสมุดมหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ให้บริการ OPAC (Online Public Access Catalog) ผ่านเครือข่ายห้องสมุดที่เปิดให้บริการตลอด 24 ชั่วโมง ซึ่งมีรายละเอียด เช่น หนังสือที่ต้องการอยู่ที่คณะ หรือวิทยาเขต หนังสือถูกยืมออกจากห้องสมุดไปแล้ว เหล่านี้เป็นความสะดวกและไม่ทำให้เสียเวลาเดินทางมาห้องสมุดแล้วไม่ได้อะไรกลับไปทำให้เสียอารมณ์อีกต่างหาก หรือหากมาใช้บริการด้วยตนเองและเดินไปหาตัวเล่มที่ชั้นด้วยตนเอง อาจพบว่ามีหนังสือที่ตรงกับความต้องการมากกว่าที่สืบค้นได้จาก OPAC เป็นต้น
ผู้ใช้บริการห้องสมุด จึงควรสืบค้นข้อมูลด้วยตนเอง โดยมีบรรณารักษ์เป็นผู้แนะนำวิธีการสืบค้น แหล่งของข้อมูลที่สำคัญๆ หรือวิธีการเข้าถึงข้อมูลให้
ส่วนกรณีที่ไม่สามารถเดินทางไปห้องสมุดได้ด้วยตนเอง ก็คงต้องยอมรำคาญหากบรรณารักษ์จะซักถามรายละเอียดของข้อมูลที่ต้องการสืบค้นบ้าง ถึงขั้นละเอียดยิบ เพราะว่านั่นคือบริการที่เราพยายามที่จะให้ผู้ใช้บริการได้รับข้อมูลที่ตรงความต้องการมากที่สุดค่ะ
ความเห็น (5)
เข้าใจประเด็นของคุณวันเพ็ญมากเลยค่ะ เพระาผู้ใช้บริการ need ที่จะให้บรรณารักษ์ค้นให้เหลือเกิน ประโยคติดปากเวลาพบผู้ใช้หรือแนะนำน้องนศ. มักพูดว่า "บรรณารักษ์ชำนาญในการกำหนดผลกรสืบค้นโดยใช้เทคนิค ให้มีข้อมูลที่มากขึ้น หรือเฉพาะเจาะจงขึ้น แต่ผู้ที่ชำนาญด้านคำศัพท์คงต้อเป็นพวกท่าน ที่ได้ใช้อยู่เป็นประจำ..จึงจะทราบว่าข้อมูลชุดใดมีประสิทธิภาพ"....จริงค่ะที่จะทำให้ผู้ใช้ได้ข้อมูลตรงกับที่ต้องการทากที่าสุด
...แต่ที่หวั่นๆ คือ ดัชนีชี้วัดตามหลักสมรรถนะตัวหนึ่งที่ว่าความเต็มใจในการให้บริการนี่สิคะ...ผู้ใช้จะเข้าใจหลักการของห้องสมุดหรือเปล่า หรือคิดว่าคนห้องสมุดไม่เต็มใจในการให้บริการ
....ก็คงได้แต่หวังว่าผู้ใช้บริการคงเข้าใจ..ก็ขอเป็นกำลังใจให้บรรณารักษ์ผู้ปฏิบัติงานด้านนี้มีคารมคมคาย สามารถชี้แจงผู้รับบริการได้ด้วยดีก็แล้วกันค่ะ
ขอบคุณคุณ Tuk -a -toon
การที่ผู้ใช้บริการสามารถสืบค้นด้วยตนเอง เป็นผลดีระยะยาวต่อตัวผู้ใช้บริการเอง เหมือนเราสอนการตกปลาแทนที่จะให้ปลา อะไรทำนองนั้นค่ะ
บางทีดัชนีชี้วัด ก็ยังชี้วัดได้ไม่ครอบคลุมค่ะ ได้อย่างเสียอย่าง
บรรณารักษ์
ผู้ใช้บริการไม่ค่อยเข้าใจหรอกค่ะ ชอบคิดว่าเป็นบรรณารักษ์ต้องทำได้ทุกอย่างเป็นเหมือกันทุกที่เลย
อยากให้คนอื่นเข้าใจตัวเองแต่ตัวเองไม่เข้าใจคนอื่น
เป็นอย่างนี้แหละค่ะ
เห็นด้วยกับพี่เพ็ญมาก ๆ นะคะ ใครได้ประโยชน์ก็ตัวผู้ใช้บริการเองค่ะ ก็ขอเล่ากรณีนิสิตของ ม.บูรพาเล็ก ๆนะคะ ก็ลักษณะเดียวกันค่ะ แต่รายนี้ชอบมาก ๆ บอกว่าถ้าไม่มาห้องสมุดก็จะไม่พบทางสว่าง เค๊าบอกงมอยู่ได้ตั้งนาน เค๊าบอกว่าขอบคุณบรรณารักาที่ช่วยชี้แนะ แนะนำ และ ปัจจุบันผู้ใช้บริการคนนี้ก็แวะเวียนมาห้องสมุดบ่อย ๆ มาทักทายผู้ให้บริการ แถมยังบอกว่าบอกให้เพื่อน ๆ ถ้าไม่ทราบอะไรให้มาห้องสมุด นั่นแน่ะ
- ก็เราบริการด้วยใจ ผู้ใช้บริการที่ไหนก็คงไม่ทิ้งเราไปได้ลงคอหรอกค่ะ
- ที่ ม.น. บางทีมีขนมฝากจากผู้ใช้บริการอิ่มท้อง อุ่นใจค่ะ