สมสุขและสุขใจ เป็นเพื่อนกันมานานตั้งแต่เริ่มทำงานใหม่ๆ ทั้งสองคนร่วมโครงการเกษียณอายุก่อนกำหนด ตอนนี้ทั้งคู่จึงมีสถานะเป็นข้าราชการบำนาญ ไม่ว่าจะเป็นช่วงก่อนหรือหลังจากน้ำท่วมใหญ่ปีสองห้าห้าสี่หรือเกือบมาในปีสองห้าห้าห้า ทั้งสมสุขและสุขใจนัดแนะและมาพบกันทุกสัปดาห์ ที่ร้านกาแฟอาโกเจ้าเดิม ในตลาดแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร
หน้าร้านกาแฟของอาโกเป็นสถานที่ ที่สองเกลอจับจองเป็นประจำ ตอนนี้ได้เปลี่ยนเป็นโต๊ะไม้กลม แทนโต๊ะพับสี่เหลี่ยม แต่ก็ยังปูด้วยผ้าปูโต๊ะพลาสติกสีน้ำตาล แต่รายรอบด้วยเก้าอี้พับเหล็กสีน้ำเงินมีพนักพิงเหมือนเดิม ทำให้พอนั่งได้สบาย สองเกลอชอบนั่งหน้าร้าน เพราะ ไม่อึดอัด โดยเฉพาะสุขใจที่ชอบมองสาวน้อยสาวใหญ่ที่มาซื้อของในตลาด
วันนี้บรรยากาศดูสดใสแต่เช้า ท้องฟ้าไม่มีเมฆ อากาศเริ่มเย็นสบาย สองเกลอยึดโต๊ะหน้าร้านเป็นที่นั่งและ เมื่อได้กาแฟร้อนพร้อมปาท่องโก๋เสร็จสรรพแล้ว...
สมสุข : “ปีนี้ได้ข่าวว่า อากาศจะหนาวมากและเริ่มหนาวเร็ว”
สุขใจ : “ก็ได้ยินเหมือนกัน ยิ่งช่วงนี้น้องตาโตอาจจะไม่อยู่ บอกว่าจะขอไปเรียนภาษาที่ออสเตรเลียเพื่อหนีอากาศหนาว แถมช่วงนี้ก็เป็นฤดูหนาวเสียด้วย หนาวนี้ หนาวกายช่างร้ายเหลือดี”
สมสุข : “น้องตาโตอีกละ ... อ้าวไหนว่าเข็ดแล้วไง พูดถึงน้องตาโตอีกแล้ว”
สุขใจ : “ก็น้องตาโตคนเดิมนั่นแหละ แหม... แค่พูดถึงนิดเดียวเอง”
สมสุข : “เอ... งั้นฤดูหนาวนี้ จะต้องปฏิบัติตัวอย่างไรดี เพราะเช้านี้เริ่มรู้สึกคันๆ หลังจากอาบน้ำแล้ว”
สุขใจ : “งั้นเราลองคุยกับหมอสุขเกี่ยวกับเรื่องนี้จะดีไหม?”
สมสุข : “อ้าว...หมอเขาจะว่างให้พบเหรอ”
สุขใจ : “เราต้องฉลองการประมูลสามจีได้สำเร็จเสียหน่อย ต้องลองพูดคุยกับหมอสุขผ่านอินเทอร์เนตเสียหน่อย ประเภทที่เรียกว่า เทเลคอนเฟอเรนซ์นะ”
สมสุข : “เพื่อนนี่ทันสมัยแท้... สงสัยจะคุยกับสาวๆ ด้วยวิธีนี้บ่อยๆ”
สุขใจ : “นี่ไงติดต่อหมอได้แล้ว... หมอครับ ผิวแห้งในฤดูหนาวนี่เป็นอย่างไร มีตัวอย่างให้ดูไหมครับ จะรักษา และ ป้องกันอย่างไร แล้วอันตรายมีมากไหม”
หมอสุข : “คุณสุขใจนี่ยังใจร้อนเหมือนเดิม... เล่นถามติดกันเป็นรถด่วนเลยนะ ...ขอพูดทีละประเด็นก็แล้วกันนะ คงพอพูดได้สั้นๆ อันดับแรกให้ดูตัวอย่างของผิวแห้งก่อนนะ ในคนนี้มีความผิดปกติมาก เลยเห็นผิวแห้งมาก บริเวณที่ลูกศรชี้ เห็นได้ว่าผิวมีรอยแตก”
รูปผิวแห้งบริเวณเข่า
หมอสุข : “เห็นลักษณะผิวแห้งแล้วนะครับ บางครั้งเห็นเป็นเหมือนเกล็ดปลาหรือเกล็ดงู ลองดูภาพที่ถ่ายระยะใกล้ดูนะครับ บริเวณลูกศรสีฟ้าจะเห็นขุยสีขาวๆ ลูกศรสีน้ำเงินเห็นผิวหนังมีร่องแตกเห็นได้ชัดเจน นอกจากจะทำให้ผิวหนังเกิดการอักเสบตามมาแล้ว เชื้อโรคสามารถเข้าไปในรอยแตกนี้ ทำให้เกิดการติดเชื้อ เช่นการติดเชื้อที่เรียกว่า ไฟลามทุ่ง จะเห็นว่าถ้าดูแลผิวหนังไม่ดีหรือไม่เหมาะสม ก็ทำให้เกิดผลกระทบตามมา”
ผิวแห้งถ่ายระยะใกล้
สุขใจ : “ดูรูปแล้วเหมือนไร่นาในหน้าแล้งที่ขาดน้ำ อย่างนี้ต้องเรียกว่า หนาวกายผิวแห้งช่างร้ายเหลือดี”
หมอสุข : “มีบทความเรื่องการดูแลผิวหนังแห้งในผู้สูงวัย ลองอ่านดูนะครับ แล้วคุยกันใหม่ครับ สวัสดีครับ”
สมสุข สุขใจ : “สวัสดีครับ”
สุขใจ : “นี่ไงเพื่อน... ที่หมอสุขส่งไฟล์มา ต้องเปิดอ่านดูหน่อย”
.......................................................................................................................................................................
ขอทบทวน... ปัจจัยที่ทำให้มีผิวแห้งได้มากขึ้นในผู้สูงอายุนะครับ
การอาบน้ำ ผู้สูงอายุมักจะจำสิ่งที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อชั่วประเดี๋ยวประด๋าวไม่ได้ หรือ จำไม่ได้ในเรื่องราวที่เพิ่งเกิดขึ้น เช่นตอบไม่ได้เมื่อถามถึงอาหารที่เพิ่งรับประทานไปแล้ว อาการหลงลืมดังกล่าว รวมไปถึงการที่จำไม่ได้ว่า ตนเองอาบน้ำหรือยัง เมื่อจำไม่ได้ก็คิดว่าตนยังไม่ได้อาบน้ำ ถึงแม้ลูกหลานจะชี้ให้ดูแป้งที่เพิ่งทา ก็มักจะไม่ปักใจเชื่อ และทำให้อาบน้ำอยู่บ่อยๆ ยิ่งในกรณีที่อยู่กันตามลำพังสองตายาย เคยพบว่าบางท่านอาบน้ำฟอกสบู่ถึงหกครั้งต่อวัน แน่นอนว่ายิ่งอาบน้ำมากๆ อาการผิวแห้งก็ยิ่งมากขึ้น และจะมากขึ้นถ้ามีการฟอกสบู่ทุกครั้งที่อาบน้ำ กรณีนี้ลูกหลานมีส่วนร่วมในการดูแลช่วยลดหรือแก้ไขปัญหานี้ได้
ชนิดของสบู่ สบู่ที่มีส่วนผสมของสารเพิ่มความชุ่มชื้น ก็อาจช่วยไม่ให้ผิวแห้งได้
สำหรับสบู่ถ้าทดลองฟอกตัวแล้ว สบายตัวไม่คัน ผิวไม่แห้งก็ใช้ได้ ไม่ต้องซื้อสบู่ราคาแพง ให้ระวังสบู่ที่มีกลิ่นหอมมาก มักจะมีน้ำหอมผสมอยู่และอาจทำให้เกิดอาการแพ้เป็นผื่นสัมผัสได้
หลังอาบน้ำ ให้ทาผิวหนังด้วยโลชั่น หรือ ครีม ก็สามารถช่วยให้ชุ่มชื้น แต่ผุ้สูงอายุบางท่านก็ไม่ชอบเพราะมักจะรู้สึกไม่สบายตัวหรือเหนอะหนะ ทางที่ดีก็ลองใช้ดูก่อน
ในผู้ที่ผิวแห้งมาก ควรหลีกเลี่ยง การทาคาลาไมน์นะครับ ในบางคนทาแล้วผิวหนังแห้งตึงมากขึ้น
.............................................
หมอสุข