แผน ABI เฝ้าระวังหลอดเลือด
การทำงานร่วมกันเป็นทีมโดยมีการแลกเปลี่ยนความรู้และประสานความร่วมมือกัน จะทำให้ประสบผลดีต่อการดูแลผู้เป็นเบาหวาน การระดมความรู้ต่าง ๆ มาเล่าสู่กันจะเป็นการผลิตบุคคลากรที่มีคุณภาพทำให้เกิดความเข้าใจการปฏิบัติงานจะง่ายขึ้น อาทิตย์นี้พวกเรามีโอกาสดีที่ท่าน อาจารย์ ประเสริฐ ไตรรัตน์วรกุล เห็นความสำคัญของการป้องกันของการดูแลแผล ท่านมาแนะนำเรื่องการวัด ABI ( ankle-brachial-index ) ของหลอดเลือดเท้า ดิฉันจึงอยากให้เพื่อน ๆ ได้มีโอกาสดีอันนี้ด้วย
แผลผู้เป็นเบาหวานส่วนมากมาจากปัญหาระบบหลอดเลือดส่วนปลายอุดตันและประสาทส่วนปลายเสื่อมทำไห้เท้าชา เกิดปัญหาเท้าผิดรูป ถ้าแผลเกิดติดเชื้อก็จะติดเชื้อได้หลายชนิดกว่าคนปกติเปรียบเหมือนมีสัตว์นานาชนิดอยู่ในแผล ซึ่งสิ่งที่พวกเราจะช่วยผู้เป็นเบาหวานเรื่องแผลได้คือการเฝ้าระวังหลอดเลือดโดยการวัด ABI กับการป้องกันโดยให้ผู้เป็นเบาหวานสนใจตรวจแลดูแลสุขภาพเท้า และเลือกรองเท้าที่เหมาะสมกับสภาพเท้าของแต่ละคน
อาจารย์บอกว่าการคลำ pulse ที่เท้าต้องใช้สัมผัสปลายนิ้วและทำบ่อย ๆ จะเกิดความชำนาญและผิดพลาดน้อย ในคนปกติก็มีโอกาสที่จะคลำไม่ได้เส้นใดเส้นหนึ่งในเท้าเดียวกัน แต่ถ้าคลำไม่ได้ทั้ง2 เส้น ( DP =dorsalis pedis , PT =posterior tibial ) แสดงว่าอาจมีปัญหา หลอดเลือด พวกเราบอกว่า PT pulse คลำยาก อาจารย์แนะนำให้เอานิ้วชี้-กลาง-นางของมือขวาคลำเท้าซ้ายสลับกันกับเท้า และถ้าไม่แน่ใจว่าเป็นpulseของเราหรือเปล่าให้เอามืออีกข้างของเราจับpulseที่ข้อมือนั้น
ค่า ABI = BPsysที่ขา หาร BP sys ที่แขน, ค่าปกติ = 0.95-1.3 อาจารย์บอกว่า pressure ที่เท้าอาจสูงกว่าที่แขนได้เล็กน้อย ส่วนที่ขาให้เลือกใช้ค่า BP sys ของเส้นที่สูงสุดกรณีวัด 2 เส้น ในบางรายอาจวัด pressure ขาได้สูง ABI > 1.3 สาเหตุจากมี Ca ไปเกาะที่ผนังหลอดเลือดทำให้ไม่ยืดหยุ่น ในกรณีนี้ถ้าผู้เป็นเบาหวานมีแผลเรื้อรังร่วมด้วยอาจพิจาณาเป็นวิธีการฉีดสีหลอดเลือดแทน
ยุวดี มหาชัยราชัน
ความเห็น (1)
อาจารย์คะ รบกวนสอบถามว่าเราสามารถใช้เครื่องวัดความดันโลหิตธรรมดาแล้วใช้มือคลำ pulse หรือเครื่องวัดความดันแบบdigital ที่เป็นระบบมีไมโครโฟนจับเสียงเพื่อวัดความดันออกมาคำนวณค่า ABI ได้ไหมคะ แล้วค่าที่ได้น่าเชื่อถือไหมคะ
ตอนนี้กำลังทำโครงการตรวจเท้าอยู่ค่ะ แต่ไม่มีอุปกรณ์
ขอบคุณค่ะ