มัธยัสถ์
คำที่สะกดยากอีกคำหนึ่ง จำได้ว่าคำนี้เคยเขียนผิดในวิชาเขียนไทย (เขียนตามคำบอก) และจำได้ตั้งแต่บัดนั้น ว่าต้องเขียนแปลกๆ มีทั้ง ธ ทั้ง ถ ฯลฯ
มัธยัสถ์ มักแปลว่า ประหยัด แต่ความหมายจริงๆ นั้นกว้างกว่านี้
คำนี้ไม่ยาก นึกถึงอะไรที่คล้ายๆ กัน เช่น มัธยมศึกษา นอกจากนี้มีศัพท์เฉพาะ เช่น มัธยฐาน (ค่าทางสถิติอย่างหนึ่ง หรือที่ถูกคือ ค่าอย่างหนึ่งทางสถิติ) มาธยมิก (ชื่อสำนักปรัชญาพุทธศาสนา)
เฉลยก่อน คำนี้เป็นภาษาสันสกฤต เรารับมาตรงๆ เลย ไม่ได้นำมาสร้างหรือประสมคำใหม่
เขียนแบบสันสกฤตต้องอย่างนี้ มธฺยสฺถ
मध्यस्थ mádhyastha (มีให้เลือกว่าจะใช้อักษรอะไร)
คำนี้แยกได้หน่อยหนึ่ง
- มัธย + สถ (มธฺย + สฺถ) [ภาษาบาลีว่า มัชฌ, มัชฌิมา]
- มัธย แปลว่า กลาง ค่าเฉลี่ย นิ้วกลาง เอว ฯลฯ อะไรๆ ที่อยู่ตรงกลาง ว่าอย่างนั้นเถอะ
- สฺถ แปลว่า ยืน, ตั้ง, อยู่แปลว่า พื้น, สถานที่ ก็ได้ คำนี้มาจาก สฺถา แปลว่า ยืนและแผลงไปอีกหลายคำ เช่น สถาน สถานี เสถียร(สถิร) ประดิษฐาน, สถิต สถาปนา สถาปัตย์ฯลฯ ดูเหมือนจะเคยพูดถึงคำนี้มาบ้างแล้ว
ดังนั้น มัธยัสถ์ แปลตรงๆ ว่า อยู่ตรงกลาง ซึ่งมีความหมายแตกกอไปหลากหลาย ดังนี้
- การอยู่กลางหาว (ห้อยต่องแต่งเหมือนตริศังกุ) ภาษาอังกฤษว่า remained suspended in the sky
- การยืนระหว่างคนสองคน สองกลุ่ม การเป็นคนกลาง คนเจรจา หรือสื่อกลาง
- การเป็นกลาง ไม่เข้าพวกไหน, การเป็น(เพียง)พยานรู้เห็น, ไม่มีส่วนร่วม, เฉยเมย
- ภาวะปานกลาง พอประมาณ
- อิสรชน คนที่ไม่มีสังกัด
ตามความหมายเดิม ถ้าบอกว่า เขาเป็นคนมัธยัสถ์ ควรจะหมายความว่า เขาเป็นพวกที่ไม่เข้าข้างไหน เป็นคนกลาง
โปรดสังเกตว่า ไม่มีความหมายไหนบอกว่า ประหยัด
มัธยัสถ์จึงน่าจะเป็นคำขยาย เพื่อบอกการใช้จ่าย ว่า ใช้จ่ายอย่างมัธยัสถ์ แปลว่า ใช้อย่างพอประมาณ ใช้กลางๆ ไม่มากไม่น้อย คำนี้เรานำมาใช้นานไป ก็เป็นที่เข้าใจว่า มัธยัสถ์ หมายถึง การใช้เงินอย่างมัธยัสถ์
ในทางภาษาศาสตร์เราเรียกว่า ความหมายของคำแคบลง
ความเห็น (7)
เรามาเป็นคน มัธยัสถ์ กันเถอะ....:)
ความเป็นผู้รู้จริง...บางครั้งเราเรียนรู้ได้จากบันทึกแบบนี้เลยนะครับอาจารย์
สด ประเทืองปัญญาและได้แง่คิด
...
ขอบคุณอาจารย์มากนะครับ
เพื่อนรุ่นพี่ จบอักษรศาสตร์ ตั้งชื่อลูกสาวคู่แฝดว่า มัธยัสถ์ กับ ประณีต
เคยถามว่าเพราะอะไรจึงตั้งชื่อ มัธยัสถ์ เพราะคำนี้ในการรับรู้ของคนทั่วไปก็คือ "ประหยัด" และหลายครั้งก็ตีความไปในทางลบเล็กๆ ด้วย คือ ประหยัดจนเกินปกติ (ส่วนประณีตนั้นมีความหมายที่ลงตัวและดีอยู่แล้ว)
พี่ก็อธิบายให้ฟังคล้ายที่คุณครูอธิบายนี่ล่ะค่ะ :)
มัธยัสถ์ แปลตรงๆ ว่า อยู่ตรงกลาง
ตรงกับ middle, medial หรือคำกลุ่มนี้มั้ยคะอาจารย์ธวัชชัย
ขอบคุณครับท่าน วิชญธรรม
- เรามามัํธยัสถ์กันครับ ;)
ขอบคุณครับท่าน แสงแห่งความดี
- มีอะไรก็แนะนำได้นะครับ
ดีใจที่ท่าน ชยันต์ เพชรศรีจันทร์ ชอบ ครับ
คุณ หยั่งราก ฝากใบ รู้ลึกเหมือนกันนะครับ
- อันที่จริงพจนานุกรมก็บอก แต่เราไม่ค่อยได้เปิดครับ
คุณหมอ ภูสุภา
- ประมาณนั้นครับ และอีก...
- being in the middle , being between or among (gen. or comp.)
- being in the middle space i.e. in the air
- standing between two persons or parties mediating , a mediator
- belonging to neither or both parties , (only) a witness , impartial , neutral , indifferent
- being of a middle condition or kind , middling
คำนี้สะกดยากจริงครับ วันนี้ผมจะเขียนคำนี้ถึงขั้นต้องพึ่ง Google เพราะกลัวเขียนผิดแล้วก็ได้มีโอกาสมาเจอบันทึกนี้พอดีครับ ได้ความรู้เพิ่มขึ้นกลายเป็นว่าคำนี้เป็นคำที่ผมชอบไปแล้วครับ ขอบคุณครับ