วิกฤติและความหลากหลาย เป็นเรื่องธรรมดา จัดการอย่างไรเท่านั้น?

คอลัมน์การเมือง

• บทเรียนจากความจริง

  ศ.ดร.จีระ หงส์ลดารมภ์
  
  

  บทความจากหนังสือพิมพ์แนวหน้า ฉบับวันเสาร์ที่ 13 กรกฏาคม 2556

  ติดตามอ่านย้อนหลังได้ที่ลิงก์ข้างล่างนี้ครับ

  http://www.naewna.com/columnist/1104
  

  
  

วิกฤติและความหลากหลาย เป็นเรื่องธรรมดา จัดการอย่างไรเท่านั้น?

สัปดาห์ที่ผ่านมา เกิดวิกฤติหลายๆเรื่องทั้งในประเทศไทยและในโลก

§  “คลิป” เป็นปรากฏการณ์ใหม่มากไม่คิดมาก่อนว่าจะได้ยินได้ฟังบุคคลระดับผู้นำคุยกันแบบส่วนตัวตรงๆ แต่ก็หลุดออกมาจนได้สื่อทุกฉบับเล่นกันสนุก คนไทยได้ความรู้เกี่ยวกับการเมืองมากขึ้น

§  ความเสื่อมของศาสนา- “ เณรคำ”มีความสามารถสะสมทรัพย์สิน เงินทองมากมายและในที่สุดก็ถูกเปิดโปงออกมาทำให้ศาสนาเสื่อมเสียมาก

§  ในระดับโลก ข่าวความขัดแย้งในประเทศอียิปต์  ประธานาธิบดีโมฮัมเหม็ดมอร์ซี ถูกปลดจากตำแหน่งโดยการปฏิวัติ แต่ผลประโยชน์สูงต่อสหรัฐฯ เพราะไม่ชอบกลุ่ม Muslim Brotherhoods ไม่คัดค้านการปฏิวัติ ปัญหาการเมืองในอียิปต์คือ จะจบอย่างไร? จะเกิดการฆ่ากันเป็นสงครามกลางเมืองหรือไม่?เป็นบทเรียนให้คนไทยวิเคราะห์จากวิกฤติในอียิปต์ได้มาก

ประเด็นที่น่าคิด ก็คือ

§  วิกฤติเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา จบเรื่องหนึ่ง ต่ออีกเรื่องหนึ่ง จึงเป็นที่มาของทฤษฎีวิกฤติถาวร อย่าคิดว่าจบ 1 เรื่อง สบาย เพราะทุกวันนี้วิกฤติมาเป็นระลอก ๆ ภาษาอังกฤษเรียกว่าPermanent Crisis : PC 

อีกประเด็นคือ วิกฤติมีหลายรูปแบบ

§  สมัยเกิด “ต้มยำกุ้ง” ในไทยซึ่งรุนแรงมากเรียกว่าวิกฤติเศรษฐกิจการเงิน

§  “จำนำข้าว” ก็เป็นวิกฤติทางการเมือง

§  “เณรคำ” เป็นวิกฤติทางศาสนา

ผมจึงเรียกวิกฤติที่มีหลายรูปแบบว่า MC มาจากคำว่าMultiple Crisisคือมีวิกฤติแบบซ้อนกัน คล้าย ๆ ขนมชั้น ไม่ได้มาทีละช่วง บางครั้งมาพร้อมๆกัน

คำถามคือ แล้วเราจะปรับตัวอย่างไร?

สิ่งแรกคือ ต้องปรับอยู่กับวิกฤติ (Crisis)ต่อไป ต้องพร้อมจะจัดการอย่างฉลาดและไม่ประมาท จัดการเรื่องหนึ่งเสร็จ อย่าตายใจ ต้องพร้อมจะจัดการอีกวิกฤติที่มาเป็นระลอก

ช่วงนี้ ผมสอนวิชาภาวะผู้นำ ผมเคยเขียนเรื่องภาวะผู้นำของผมไว้กว่า 10 ปีแล้ว 10 ข้อสำคัญที่สุด คือ ผู้นำต้องจัดการและบริหารวิกฤติให้ได้มีรายละเอียดดังนี้

กฎของ ดร.จีระ ในการบริหารวิกฤติ

1.ทำให้ใจสงบ

2.คิดลึกๆค้นหาเหตุและผล

3.คิดอย่างสร้างสรรค์

4.แบ่งปันและแลกเปลี่ยนความคิด

5.เมื่อจำเป็นจะต้องให้การสนับสนุนทีมงานอย่างเต็มที่

6.ทำให้ทุกๆคนมีความมั่นใจ

7.กล้าเผชิญหน้ากับความจริง อย่าหนีปัญหา

8.บริหารอารมณ์ อดทนไม่ท้อถอย

9.มุ่งไปสู่ความเป็นเลิศ ไม่ใช่แค่อยู่รอด

10.เรียนรู้จากความเจ็บปวดเพื่อการพัฒนา

อีกเรื่องหนึ่งก็คือ เรื่องความหลากหลายหรือ Diversity ซึ่งแต่ก่อนจะมองว่าเป็นเรื่องแปลก ว่าทำไมต้องคิดต่าง ทำไมต้องมีความเชื่อต่างกัน และมักจะมองความหลากหลายเป็นความขัดแย้ง (Conflict)เช่น เสื้อแดง เสื้อเหลือง เป็นต้น

ปัจจุบันโลกเจริญก้าวหน้าไปมากด้วย IT หรือความรู้เข้าถึงกัน ความหลากหลาย หรือDiversity จึงเป็นเรื่องที่เกิดขึ้นทุกๆวัน เป็นปัจจัยของธรรมชาติ แต่ต้องพยายามบริหารให้เกิดมูลค่าสูงสุด จึงเกิดทฤษฎีและแนวคิดใหม่ของผม เรียกว่า “Value Diversity”

“Diversity”อาจจะเกิดจากความไม่เข้าใจและไม่เข้าถึง ซึ่งแตกต่างจากหลักปรัชญาของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ที่เน้น “เข้าใจ เข้าถึง และพัฒนา” ในการแก้ปัญหา3 จังหวัดชายแดนภาคใต้

ยิ่งในโลกปัจจุบัน แนวโน้ม “Diversity”มีมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัดเช่น ศาสนา เชื้อชาติ ความคิดที่แตกต่างกันคนต่างวัย หญิง/ชาย ฯลฯ หากบริหาร Diversity ไม่ได้ก็จะเกิดปัญหาตามมามาก อาจทำให้เกิดผลเสียมากมาย

ผมจึงคิดว่า ทำอย่างไรจึงจะบริหารความหลากหลาย หรือ Diversity ได้? ทำอย่างไรจึงจะปรับวิธีการคิด ความเข้าใจ ความยอมรับ ความอดทน และสามารถบริหาร Diversity ให้เกิด Value Diversity ได้มากที่สุด

ในเรื่องนี้ ผมขอเสนอว่า..

-การศึกษาของไทย ปัจจุบัน บริหาร Diversity ได้ในระดับต่ำมาก ไม่ว่าจะเป็นระดับมัธยม อาชีวะหรือมหาวิทยาลัย

-เมื่อจากในอดีตและปัจจุบันมีผู้เชี่ยวชาญศึกษาเชิงลึก ซึ่งก็ยังจำเป็นอยู่แต่ลึกอย่างเดียวไม่พอ มองโลกในมุมกว้างขึ้น เพื่อฝึกนักศึกษาให้พร้อมจะออกมาเผชิญกับโลกกว้าง

ในเรื่องนี้.. ผมขอยกตัวอย่างงานประชุมปฏิบัติการเชิงลึก (Deepening Workshop) กลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  โครงการจัดทำแนวทางส่งเสริมองค์ความรู้ ด้านการท่องเที่ยวและกีฬาเชิงบูรณาการรองรับการเปิดเสรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ที่อุบลฯ ซึ่งผมเน้นการสร้างคุณค่าที่เกิดจากความหลากหลาย (Value Diversity)

-ระดับ ASEAN โดยเฉพาะในเรื่องท่องเที่ยวและกีฬา ต้องใช้การสร้างคุณค่าที่เกิดจากความหลากหลาย (Value Diversity) โดยเน้นตัวละคร 5 กลุ่ม ประกอบด้วย

  -ผู้ประกอบการ

  -ฝ่ายวิชาการ

  -ฝ่ายผู้นำท้องถิ่น

  -ฝ่ายผู้นำภาครัฐส่วนกลางและท้องถิ่น

  -ปราชญ์ชาวบ้านและภาคประชาชน

  ถ้าสามารถบริหาร 5 กลุ่มโดยใช้แนวคิดแบบการเคาพนับถือ (Respect) และยกย่องให้เกียรติ (Dignity)เคารพศักดิ์ศรีของทุกๆฝ่ายของแต่ละกลุ่ม และรับฟังซึ่งกันและกันก็จะประสบความสำเร็จ อย่าทำเหมือนในอดีตซึ่งนโยบายต่าง ๆ มักถูกกำหนดโดยภาครัฐเป็นส่วนใหญ่ และภาครัฐไม่สามารถบริหารความหลากหลาย หรือ Diversityได้ดีเท่าที่ควร

เราจะอยู่ร่วมกัน 10 ประเทศใน ASEAN คนไทยต้องศึกษา Diversity ของประเทศเหล่านั้นและพร้อมจะปรับตัวเองให้เข้ากับ Diversity เหล่านั้น จึงจะประสบความสำเร็จซึ่งผมเรียกว่า “Value Diversity”

ประชุมปฏิบัติการเชิงลึก (Deepening Workshop) กลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  (จ.อุบลราชธานี) โครงการจัดทำแนวทางส่งเสริมองค์ความรู้ ด้านการท่องเที่ยวและกีฬาเชิงบูรณาการรองรับการเปิดเสรีประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน และได้รับเกียรติจาก ดร.เสกสรร นาควงศ์ รองปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา ให้เกียรติมาเป็นประธานพิธีเปิด เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 11 กรกฎาคม 2556

จีระ หงส์ลดารมภ์

[email protected]

www.gotoknow.org/blog/chiraacademy

แฟกซ์ 0-2273-0181