"ชีวิตแสนสั้น" ... (ทุกข์ไม่ไป หรือเราไม่ปล่อย : ท่าน ว.วชิรเมธี)
"ชีวิตนี้แสนสั้น" เป็นคำที่ผมพูดบ่อย ๆ เพราะเราไม่รู้ว่าพรุ่งนี้เราจะยังอยู่ในโลกนี้ไหม
แล้วเราไ้ำด้ทำสิ่งที่เราอยากทำหรือยัง
บังเอิญได้ไปฟังเทปธรรมะจากพระอาจารย์ ว.วชิรเมธี แล้วเกิดความประทับใจและซาบซึ้งมาก
เพราะท่านกับเรามีความคิดที่คล้ายกันโดยมิได้นัดหมาย
ผมนำเทปไปเขียนบันทึก ... "๑ ชีวิต ๓ สัจธรรม" ที่คุณควรตระหนักรู้ ไปแล้ว
แต่วันนี้จะเป็นข้อเขียนในหนังสือที่เพิ่งออกมา ...
อ่านจบแล้วก็อยากแบ่งปันทุกท่าน ดังต่อไปนี้ครับ
....................................................................................................................................................................................
ชีวิตแสนสั้น
..................................................................................................................................................................................
รู้ไหมว่า มนุษย์เรามีเวลาอยู่บนโลกนี้คนละกี่ปี
พระพุทธองค์ทรงอุปมาเปรียบช่วงแห่งการมีชีวิตของมนุษย์ไว้หลายประการ อาทิ
"ชีวิตนี้สั้นดังหนึ่งน้ำค้างที่หยาดหยดลงบนยอดหญ้า" หากอยากรู้ว่าเป็นอย่างไร พรุ่งนี้เช้าตื่นขึ้นมา ลองลุกออกไปเดินนอกบ้าน เราก็จะเห็นน้ำค้างใสพราวอยู่บนยอดหญ้า แต่พอเดินวกกลับมา น้ำค้างบนยอดหญ้าก็เหือดหายไปเรียบร้อย เช่นเดียวกับชีวิตของมนุษย์ทุกคนที่แสนสั้น ชั่วครั้งชั่วคราวดั่งน้ำค้าง
"ชีวิตนั้นสั้นเหมือนฟูมฟองของหยดน้ำ ซึ่งเดือดปุด ๆ ขึ้นมาในหม้อ แล้วก็จางหายไป" คำอุปมานี้ พระพุทธองค์ทรงเปรียบชีวิตมนุษย์กับกาต้มน้ำร้อน ก่อนที่น้ำจะเดือดถึงร้อยองศา เราจะสังเกตเห็นฟองน้ำเดือดปุด ๆ ขึ้นมา ฟองน้ำเหล่านั้นทุกฟอง เดือดแล้วก็แตก เดือดแล้วก็แตก ชีวิตคนเราก็เป็นอย่างนั้น เกิดมาแล้วก็แตกดับไป
"ชีวิตนั้นสั้นและไม่มีตัวตนเหมือนกับพยับแดด" ใครที่ขับรถไปตามถนนในช่วงเวลากลางวันที่แดดเปรี้ยง ๆ คงจะเคยเห็นผิวถนนที่เต็มไปด้วยพยับแดดเต้นเร่าวับวามระยิบระยับ แต่พอขับรถเข้าไปใกล้ ๆ กลับพบว่า พยับแดดเหล่านั้นอันตรธานหายไป ไม่มีตัวตนแล้ว ชีวิตของคนเราก็เป็นเช่นนั้น เปลี่ยนแปลงเร็วยิ่งกว่าพยับแดดหาตัวตนไม่ได้
"ชีวิตนี้สั้นดังหนึ่งหยดน้ำที่หยาดหยดลงบนใบบัวใบบอน" พระพุทธองค์ทรงเปรียบชีวิตคนเราแสนสั้นดังหยดน้ำที่อยู่บนใบบัว ทันทีที่หยดน้ำหยดลงบนใบบัวหรือใบบอน มันจะไม่ได้ค้างเติ่งอยู่นิ่ง ๆ แต่จะกลิ้งไปมาและแตกดับหายไปกับตา
ทั้งหมดนี้เป็นความจริงของชีวิต เมื่อมีเกิดก็ย่อมมีดับ จะตายวันตายพรุ่งก็ไม่มีใครรู้ล่วงหน้า ถ้าเรายังใช้เวลาอันแสนสั้นไปกับการหลับ ๆ ตื่น ๆ อยู่ในความรัก โลภ โกรธ หลง โดยลืมไปว่าอะไรคือสิ่งที่ตนควรทำอย่างแท้จริง คิดดูเถิดว่าเราจะขาดทุนขนาดไหน
คนจำนวนมากรู้ทั้งรู้ว่าชีวิตนั้นมีวันเวลาแสนสั้น แต่กลับไม่รู้จักวางแผนชีวิตให้ดี เอาวันเวลาทั้งหมดนั้นไปใช้อย่างเปล่าเปลืองกับเรื่องไม่เป็นเรื่อง ส่วนเรื่องที่ควรทำจริง ๆ กลับไม่ได้ทำ
บางคนไปยุ่งเรื่องของชาวบ้านมากเกินไป บางคนยุ่งเรื่องของสังคมมากเกินไป บางคนก็ทำงานมากเกินไป บางคนเอาเวลาไปให้องค์กรมากเกินไป สุดท้ายสิ่งที่ตัวเองปรารถนาจะทำเพื่อชีวิตนี้ก็ไม่ได้ทำ เพราะเราทำทุกสิ่งทุกอย่างเพื่อคนอื่น เพื่อสิ่งอื่น จนหลงลืมความปรารถนาที่แท้จริงของตัวเอง
ครั้งหนึ่งผู้เขียนเคยไปแสดงธรรมเทศนา แล้วมีผู้ใหญ่ท่านหนึ่งมากราบแลถามว่า "ขอโทษนะครับ ปีนี้พระอาจารย์อายุเท่าไหร่"
ผู้เขียนบอก "๓๖ ปี"
เขาบอก "ขอโทษนะครับ ตอนนี้พระอาจารย์ได้เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสแล้วหรือยัง"
ผู้เขียนบอกว่า "ยัง ตอนนี้อาตมากำลังจะย้ายออกจากกรุงเทพฯ ไปอยู่วัดป่านะโยม"
เขาพูดด้วยน้ำเสียงเสียดาย "พระอาจารย์จะย้ายออกไปทำไมครับ อยู่ที่วัดใหญ่ในเมืองแบบตอนนี้ก็มีอนาคต อายุ ๓๖ ปี อีกไม่นานท่านก็มีโอกาสได้รับการโปรดเกล้าฯ เป็นพระราชาคณะแล้ว นี่ท่านจะย้ายออกไป ท่านกำลังคิดสั้น หมดโอกาสจะได้เป็นเจ้าคนนายคน อย่าย้ายนะครับ ผมขอร้อง อยู่ต่อไปเถอะครับ สติปัญญาอย่างพระอาจารย์ สูงสุดก็สมเด็จพระราชาคณะล่ะครับ"
ผู้เขียนไม่ได้ตอบอะไร ได้แต่ยิ้ม พอขึ้นรถ ผู้ใหญ่ท่านนั้นก็มากระซิบย้ำอีกว่า "พระอาจารย์คิดให้ดี ๆ นะครับ อย่าไปอยู่วัดป่าวิมุตตยาลัยต่างจังหวัดเลย ไม่มีอนาคตหรอก"
พระพุทธเจ้าตรัสว่า "ชีวิตสั้นแว่บเดียวเหมือนสายฟ้าแลบ" ในวันฝนตก ฟ้าคะนอง พายุโหมกระหน่ำ หากเรามองขึ้นไปบนฟ้า เราจะเห็นสายฟ้าแลบแปลบปลาบ แผล็บเดียวก็หาย ชีวิตคนเราก็เป็นเช่นนั้น แผล็บเดียวก็จางหายดั่งสายฟ้าแลบ
เมื่อชีวิตแสนสั้นอย่างนั้น หากเรายังเอาวันเวลาแสนสั้นนี้ไปเที่ยวไล่ทำความต้องการของคนอื่น ซึ่งไม่ใช่ความปรารถนาจากน้ำใสใจจริงของตัวเอง ถามว่า เราเกิดมาชาติหนึ่ง เสียดายชาติเกิดไหม
เกิดมาทั้งชีวิต เอาวันเวลาแสนสั้นนี้ไปเติมเต็มความปรารถนาของคนอื่น โดยที่ความฝันของตัวเองไม่ได้รับการเติมเต็มเช่นนี้ ผู้เขียนจึงบอกผู้ใหญ่ท่านนั้นไปว่า "โยมบอกว่าอาตมาควรจะเป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาส อาตมาควรจะเป็นพระราชาคณะหรือเจ้าคุณ อาตมาควรจะอยู่ในวัดใหญ่ที่กรุงเทพฯ เพื่อจะรอเป็นสมเด็จฯ นั่นเป็นความปรารถนาดีที่ไม่เคยถามตัวอาตมาเลย เหล่านั้นเป็นสิ่งที่โยมคิดว่า อาตมาควรจะเป็นทั้งนั้น มันเป็นความต้องการของโยม แต่ไม่ใช่ความต้องการของอาตมา"
ถามว่า ในชีวิตนี้ สิ่งที่ผู้เขียนต้องการคืออะไร คำตอบมีอยู่เพียง ๔ ข้อ คือ
๑. ต้องการพื้นที่เล็ก ๆ สำหรับพำนัก ในชีวิตผู้เขียนไม่เคยคิดอยากจะเป็นเจ้าอาวาส ไม่เคยคิดจะเป็นเจ้าคุณ ไม่เคยคิดอยากจะเป็นสมเด็จฯ แต่ผู้เขียนอยากเป็นแค่ผู้มีที่ซุกหัวนอนเป็นของตัวเองแม้เพียงพื้นที่เท่าแมวดิ้นตาย แต่เป็นที่ที่เราบริหารจัดการได้ เราก็จะหลับอย่างเป็นสุขทุกค่ำคืน
๒. ต้องการทำงานที่รักจริง ๆ เพราะการที่คนเราได้ทำงานที่รักทุกวันนั้นถือเป็นความสุขของที่นี่และเดี๋ยวนี้ ไม่ใช่ความสุขของวันพรุ่งนี้ ไม่ใช่ความสุขเฉพาะวันหยุดเสาร์-อาทิตย์ เมื่อวันทำงานกลายเป็นวันแห่งความสุข แม้ต้องทำงานทุกวันก็ไม่เกิดทุกข์ ไม่ต่างอะไรกับการที่ชายหนุ่มได้แต่งงานกับหญิงสาวที่ตัวเองรัก ทุกวันจะกลายเป็นวันที่เขามีความสุข เช่นเดียวกับความสุขของผู้เขียนเกิดขึ้นทุกวันที่ทำงาน เมื่อมีความสุขในการทำงาน เราก็สามารถนั่งลงทำงานนั้นอย่างประณีตบรรจงที่สุด งานทุกชิ้นจึงมีโอกาสกลายเป็นงานที่ดีเลิศ
๓. ต้องการเสรีภาพในการใช้ปัญญา มนุษย์ทุกคนต้องการเสรีภาพ คงไม่มีใครอยากเป็นนกน้อยที่สวยงามอยู่ในกรงทองแต่ไม่มีเสรีที่จะโบยบิน ผู้เขียนก็เช่นนั้น ต้องการเสรีภาพในการแสดงออกทางสติปัญญา จะได้ทำหน้าที่ของเราอย่างเต็มขีดความสามารถ อยากเขียนก็ขอให้ได้เขียน อยากเทศน์ก็ขอให้ได้เทศน์ อยากสอนก็ขอให้ได้สอน อยากแสดงออกก็ขอให้ได้แสดงออก อยากเดินทางท่องเที่ยวสำรวจไปทั่วโลกก็ขอให้ได้ทำอย่างที่ใจต้องการ ก็ขอให้ได้ท่องเที่ยว เสรีภาพคือสิ่งที่ทุกคนต้องการ
๔. ต้องการมีสุขภาพที่ดี เพราะผู้เขียนเชื่อว่าถ้าตัวเรามีสุขภาพดีก็จะได้มีเวลาบำเพ็ญประโยชน์ และหว่านโปรยธรรมะให้แก่คนทั้งโลกตราบนานเท่านาน
นี่คือ ๔ เรื่องที่ผู้เขียนต้องการ และทุกวันนี้ก็ได้ครบหมดแล้วจึงทำให้ทุกวันนี้ผู้เขียนมีชีวิตที่มีความสุขมาก แต่ในทางตรงกันข้าม หากผู้เขียนต้องการเป็นเจ้าอาวาส แล้วเจ้าอาวาสคนเก่าก็ไม่มรณภาพเสียที กว่าจะได้เป็นก็แก่จนงอม ถามว่าทุกข์ไหม หรืออยากจะเป็นเจ้าแล้วไม่มีใครแต่งตั้งเสียที กว่าจะได้เป็นก็แก่หงักเช่นกัน ถามว่าทุกข์ไหม หรือตลอดชีวิตนี้ไม่ได้เป็นอะไร แป้กอยู่ที่เดิม ทุกข์ไหม
ผู้เขียนจึงตั้งปณิธานไว้ว่า ชีวิตนี้จะเป็นอย่างที่อยากจะเป็น และจะไม่เป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็น เพราะถ้าเป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็น คงไม่ต่างอะไรกับชายหนุ่มที่แต่งงานกับคนที่ตัวเองไม่รัก ผู้เขียนคงไม่มีความสุขไปตลอดชีวิต
...
...
...
ผู้เขียนเลือกที่จะเป็นพระเล็ก ๆ ที่มีเสรีภาพในดำรงชีวิต ได้ทำงานที่ตัวเองรัก คืองานเผยแพร่ธรรมะด้วยการเขียนหนังสือ ด้วยการเดินสายบรรยายธรรมไปทั่วโลก ดีกว่าจะเอาคอนี้ไปรับเอาแอกแห่งอำนาจราชศักดิ์ แล้วถูกจองจำอยู่ในขื่อคาโซ่ตรวนของยศช้างขุนนางพระ หรือตำแหน่งแห่งหนบรรดามีทั้งหมด
ชีวิตของเรา เราต้องออกแบบด้วยตัวเอง อย่าใช้ชีวิตตามที่สังคมคาดหวังอยากให้มี อยากให้เป็น จนสูญเสียอิสรภาพ แต่จงถามหัวใจตัวเองว่าเราอยากเป็นอะไร และมุ่งไปตามเส้นทางนั้น การเลือกที่จะเดินตามเสียงหัวใจตัวเองนี่แหละ ทำให้ทุกวันนี้ผู้เขียนมีชีวิตที่เรียกได้ว่ามีความสุขทุกวัน และเป็นความสุขที่ไม่ใช่ภาวะในอุดมคติ แต่เป็นความสุขที่เกิดขึ้นที่นี่ เดี๋ยวนี้ และจับต้องได้จริง โดยไม่ต้องรอที่จะมีความสุขต่อเมื่อได้เป็นเจ้าอาวาส ต่อเมื่อได้เป็นเจ้าคุณ หรือต่อเมื่อได้เป็นสมเด็จฯ
ท่ามกลางชีวิตที่แสนสั้นนี้ เคยถามตัวเองหรือยังว่า เราได้ทำสิ่งที่ต้องการแล้วหรือยัง
...................................................................................................................................................................................
ชีวิตผมเป็นดั่งที่ท่านเขียนมา ...
๑. ต้องการพื้นที่เล็ก ๆ สำหรับซุกหัวนอน (ตอนนี้มีแล้ว)
๒. ต้องการทำงานที่ตัวเองรัก (ตอนนี้ก็มีแล้ว)
๓. ต้องการการใช้เสรีภาพทางปัญญา (ตอนนี้น่าจะเรียกว่าใช้ไปเพียงครึ่งเดียว)
๔. ต้องการมีสุขภาพที่ดี (พยายามมากที่สุดตอนนี้)
ผมโชคดีที่ ... ผมสามารถออกแบบชีวิตของตัวเองได้
แ่ต่ก็ยังไม่ร้อยเปอร์เซ็นต์ด้วยสังคมรอบข้างที่ผมยังสลัดไม่หลุด
แต่ผมก็มีความสุขในการเลือกเส้นทางเส้นนี้แล้ว
ชีวิตนี้สั้นนัก ... ผมยังคงทำสิ่งที่ตัวเองต้องการไม่หมด
ชีวิตผมยังต้องดำเนินต่อไป
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การทำความดีในชาตินี้
จะได้ไม่เสียชาติเกิดที่ได้เกิดมาเป็นคน
เกิดมาเพื่อทำความดี เก็บสะสมสิ่งดี ๆ ไว้
ชีวิตนี้จะเป็นอย่างที่อยากจะเป็น และจะไม่เป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็น
โปรดตรอง ...
บุญรักษา ทุกท่าน ;)...
..................................................................................................................................................................................
ขอบคุณหนังสือธรรมะ ...
ว.วชิรเมธี (นามแฝง). ทุกข์ไม่ไป หรือเราไม่ปล่อย. กรุงเทพฯ : สัปปายะ, ๒๕๕๖.
ความเห็น (18)
ขอบคุณมากครับ ครูนก noktalay ;)...
ทั้ง 4 ข้อนั้นผมคงตะเกียกตะกายน่าดู กว่าจะหาเจอ..
แต่ก็คือความหวัง ครับอาจารย์ วัส
"ความหวัง" ทำให้เรามีขีวิตอยู่ครับ ท่าน พ.แจ่มจำรัส ;)...
ขอบคุณมากครับ ;)...
ประทับใจแนวคิดในหนังสือ "ทุกข์ไม่ไป หรือเราไม่ปล่อย" ของท่าน ว.วชิรเมธี ที่อาจารย์นำมาฝากค่ะ ขอบคุณมากนะคะ
ดีใจด้วยกับความต้องการ ๔ ข้อ ที่อย่างน้อยอาจารย์ก็บรรลุแล้วอย่างน้อยก็น่าจะ ๗๐ % ขึ้นไป ใช่ไหมคะ
"การมีเสรีภาพทางปัญญา และความต้องการที่จะช่วยให้นักศึกษาได้พัฒนาตนเองจนถึงขีดสูงสุดของศักยภาพของแต่ละคน" เป็นเพียงสองสิ่ง ที่จูงใจให้ "ไอดิน-กลิ่นไม้" ทำงานจวบจนเกษียณอายุราชการ ทั้งที่พี่ๆ รบเร้าให้ออกหลายปีก่อนเกษียณ เพราะคิดว่า น้องไม่ได้รับการตอบแทนแม้เพียงเศษเสี้ยวกับสิ่งที่ได้เสียสละทุ่มเทไป แต่สิ่งที่พี่ๆ คิดว่าเป็นความต้องการของเรา ไม่ใช่สิ่งที่เราต้องการ...
เห็นเป็นจริงตามที่ท่านอาจารย์
ว่ามานะครับ ;)...
ความสุขของเรา กับ ความสุขของเขามันต่างกัน
ขอบคุณมากครับ ;)...
"ชีวิตนี้จะเป็นอย่างที่อยากจะเป็น และจะไม่เป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็น" ชอบมากเลนครับ!!! #
สวัสดีค่ะท่านอาจารย์
ทั้งสี่ข้อ เป็น Goal ที่น่ามีค่ะ กำลังพยายามในทุกข้อเลย อย่างน้อยก็มีข้อที่สองสมบูรณ์ค่ะ ;)
ขอบคุณค่ะ
ยินดีครับ คุณ ราเชนทร์ โจครับ ;)...
งั้นต้องขอแสดงความยินดีครับ อาจารย์ ...ปริม ทัดบุปผา... นะครับ ;)...
ที่เหลือคงไม่ยากแล้วครับ
สวัสดีคะ อ.พี่เสือ
เล่มนี้หนูพึ่งได้มาเมื่อวานนี่เอง...:)
น้องคุณครู เทียนน้อย ;)...
อ่านให้จบนะครับ เล่มนี้อ่านง่ายและเป็นหนังสือดีเล่มหนึ่งเลย
ขึ้น Best Seller ของ SE-ED แล้วน้า ;)...
ขอบคุณ สำหรับบันทึกดีๆครับ
ข้อ ๑. เกือบจะสมบูรณ์แล้วค่ะ แต่เหนื่อยเอาการกว่าจะฝ่าวงล้อมความคิดเดิม ๆ ของวงศาคณาญาติมาได้ ^^"
ข้อ ๒. ถือได้ว่า ทำได้สมบูรณ์ที่สุดค่ะ (ได้ตั้งหนึ่งข้อ...สุขใจกว่าใด ๆ เชียวค่ะ) n____n
ข้อ ๓. มีบ้างเป็นบางโอกาสค่ะ เพราะบางทีความคิดแบบเบื๊อก ๆ ก็ทำให้โดนไล่ไปอยู่ตะเข็บชายแดนได้
ข้อ ๔. ตอนนี้ยังถือว่าอยู่ช่วงดูแลรักษา ทะนุถนอมสุขภาพ ไม่ให้กลับไปโรงพยาบาลอีก เพื่อเป็นกำลังต่อตนเอง คนที่เรารักและผู้อื่นค่ะ
ขอบคุณเรื่องราวดี ๆ ที่อาจารย์มาเผยแพร่สู่กันอ่านค่ะ
(@^___________^@)
ยินดีและยินดีครับ คุณครู Wahoo_KrooKay ;)...
"ชวิตนี้จะเป็นอย่างที่อยากเป็น และจะไม่เป็นอย่างที่คนอื่นอยากให้เป็น"
จำความได้ทำเพื่อคนที่รักรอบข้าง ชีวิตที่เหลือจะขอทำเพื่อตัวเอง
ขอบคุณจากใจ
ยินดีครับ ;)...