แกงเมืองผักไห่หรือยอดมะระขี้นก
มะระขี้นก ลูกอ่อนช่วยลดน้ำตาลในเลือดผู้ป่วยโรคเบาหวานได้ผลดี ลวกจิ้มน้ำพริกอร่อยมาก ชอบกันไหมค่ะ ทางเชียงใหม่เป็นผักสมุนไพรที่หาได้ง่ายในตลาด รวมทั้งยอดอ่อนๆสวยๆที่ขายกันเป็นกำๆละ 5 บาทโดยมากจะเรียก ผักไห่ ลวกจิ้มน้ำพริกหรือแกงใส่ปลาย่าง อร่อยมาก วันนี้แกงผักไห่มาฝากค่ะ
วิธีทำ
1. ตำพริกแกงเมือง มี พริกแห้ง กระเทียม หัวหอมแดง กะปิ อย่างละพอประมาณกับผักที่จะแกง ตำให้ละเอียด
2. ปลานิลสดย่างสุก แกะแต่เนื้อปลาออกมา จะใช้ปลาแห้งก็ได้
3. ยอดผักไห่ เด็ดเป็นใบๆและยอดอ่อน ล้างน้ำให้สะอาด
4. มะเขือเทศลูกเล็กๆ ล้างผ่าหั่นชิ้นเล็กๆ (ถ้าไม่มีไม่ใส่ก็ได้)
4. นำน้ำใส่หม้อ ตักพริกแกงที่ตำไว้ลงในหม้อ น้ำเดือดสักพัก ใส่ปลาย่าง ใส่มะเขือเทศ
ปรุงรสด้วยน้ำปลา ชิมดูว่าพอดีตามต้องการแล้วหรือยัง
5. ถ้าน้ำแกงรสพอดีแล้วเดือดดีแล้วใส่ผักไห่ พอผักสุกก็ปิดไฟ
ยอดมะระขี้นกหรือยอดผักไห่
ใช้ส่วน ยอด ก้านอ่อน และใบอ่อน
ปลานิลสดย่างนำก้างออกใช้แต่เนื้อปลา
แกงยอดผักไห่มีรสขมเล็กน้อย ใส่มะเขือเทศจะเพิ่มรสเปรี้ยวเล็กน้อยกลมกล่อม
น้ำแกงจะอร่อยมากขึ้น ลองแกงนะคะ
สรรพคุณมะระขี้นก มีดังนี้
มะระขี้นก ชื่ออื่นๆ มะห่อย, มะไห่(เหนือ) ,ผักไห่, ผักเหย ระ(ใต้), มะร้อยรู ,โคกวย(จีน),
มะระเล็ก ,Bitter Cucumber, Balsam Pear ,Bitter Goued, Carilla Fruit เป็นพืชจำพวกเถา
ใบ รสขม คั้นเอาน้ำดื่ม แก้ท่อน้ำดีอักเสบ เจริญอาหาร ใช้มากเป็นยาทำให้อาเจียน
แก้ไข้ แก้ตัวร้อน ดับพิษร้อน แก้ปากเปื่อยเป็นขุย แก้พิษฝี บำรุงน้ำดี แก้ตับม้ามพิการ
แก้อักเสบฟกช้ำบวม แก้ปวดเนื่องจากลมคั่งในข้อ
ดอก รสชมร้อน ชงน้ำดื่ม แก้หอบหืด
ผล รสขมจัด รับประทาน บำรุงน้ำดีเจริญอาหาร บำรุงร่างกาย บำรุงโลหิตระดุ แก้ตับม้ามอักเสบ ขับพยาธิ แก้พิาฝี แก้บวม แก้เจ็บอักเสบจากพิษต่างๆ แก้ลมเข้าข้อ ขับพยาธิในท้องเป็นยาระบายอ่อนๆ คั้นเอาน้ำอมแก้ปากเปื่อย ปากเป็นฝ้าขาว หั่นตากแห้ง ชวกัยน้ำดื่มแก้เบาหวาน ถ้าจะแก้รสขม ให้เติมใบชาลงไปเล็กน้อย น้ำคั้นจากผลดื่ททำให้แท้ง สามารถต้านเชื้อไวรัสและมะเร็งได้
ผลสุก เป็นพิษ มี saponin มาก ทำให้อาเจียนและท้องร่วง ห้ามรับประทาน
เมล็ด รสขม รับประทานขับพยาธิตัวกลม
ราก รสขม ต้มดื่ม แก้ไข้ แก้ริดสีดวงทวาร แก้แผลอักเสบ บำรุงธาตุ สมานแผล
ใบและราก รสขม แก้โรคเบาหวาน
การทดลอง ลดน้ำตาล และไขมัน ในเลือดได้ผล
มะระขี้นก ชื่อท้องถิ่น ผักเหย(สงขลา) ,ผักไห (นครศรีธรรมราช), มะห่อย ,
มะไห่ (ภาคเหนือ) ,สุพะซู ,สุพะเต (กะเหรี่ยง - แม่ฮ่องสอน) ,มะร้อยรู(ภาคกลาง) ,มะระ (ทั่วๆไป)
สารสำคัญที่พบ ผลมี charantin มีฤทธิ์ ลดน้ำตาลในเลือดได้ ช่วยกระตุ้นการทำงานของอินซูลิน
และลดการดูดซึมของน้ำตาลจากทางเดินอาหารด้วย ฯ
ข้อควรระวัง ผลสุก ไม่ควรรับประทาน เพราะมี saponin สูงจะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน
สรรพคุณ วิธีใช้ และส่วนที่ใช้
ราก เถา ใบ ผล และเมล็ด ใช้สดหรือตากแห้ง
เนื้อผล เป็นยาขมเจริญอาหาร บบำรุงน้ำดี แก้โรคม้ามและตับ ขับพยาธิ
น้ำคั้นจากผลสดลดน้ำในเลือดได้และเป็นยาระบายอ่อนๆ อมแก้ปากเปื่อย
ผล เป็นยาเย็นแก้ร้อนในกระหายน้ำ ทำให้ตาสว่าง แก้ตาบวมแดง แก้แผลบวมเป็นหนองฝีอักเสบ แก้บิด
วิธีใช้ ลดน้ำตาลในเลือด
ใช้ผลสด ต้มรับประทานครั้งละ 6- 15 กรัม หรือผิงไฟให้แห้งบดเป็นผงรับประทาน หรือชงเป็นน้ำชาดื่มต่างน้ำ
เมล็ด รสขมชุ่ม คั้นเอาน้ำกินเป็นยากระตุ้นความรู้สึกทางเพศ เพิ่มพูนลมปราณ
บำรุงธาตุ บำรุงกำลัง โดยใช้เมล้ดแห้ง 3 กรัม ต้มน้ำดื่ม
ใบ แก้โรคกระเพาะ บิด แผลฝีบวมอักเสบ ขับพยาธิโดยใช้ใบสด 30-60 กรัม
ต้มน้ำดื่ม หรือใบแห้งบดเป็นผลรับประทาน ใช้ภายนอกต้มเอาน้ำชะล้าง พอกหรือคั้นเอาน้ำทา
ราก รสขมเย็นจัด ใช้แก้ร้อนใน แก้พิษ บิดถ่ายเป็นเลือด แผลฝีบวมอักเสบ
แก้ปวดฟัน โดยใช้ราก 30- 60 กรัมต้มน้ำดื่ม ใช้ภายนอกต้มเอาน้ำชะล้าง
เถา รสขมเย็นจัด ใช้แก้ร้อน แก้พิษ แก้ฝีอักเสบ แก้ปวดฟัน ใช้เถาแห้ง 3-12 กรัม
ต้มน้ำดื่ม ใช้ภายนอก ต้มเถาน้ำชะล้าง หรือตำพอก
รายงานผลการทดลอง
มะระเป็นสมุนไพรทีมีรายงานการทดลองค่อนข้างชัดเจนว่า มีผลลดน้ำตาลในเลือดทั้งในสัตว์ทดลองและคน โดยพบว่าในมะระมีสารสำคัญซึ่งมีโรคงสร้างเป็นพวก โพลีเป็ปไทด์ คล้ายอินซูลิน และสารคาแรนดิน (charanin)และตัวอื่นๆ ซึ่งจะช่วยกระตุ้นการทำงานของอินซูลิน และลดการดูดซึมน้ำตาลจากทางเดินอาหารด้วย
ผลการทดลอง ลดน้ำตาลในเลือดได้ผลจริง
ประเทศเยอรมัน ปี ค.ศ. 1981 และ ปี ค.ศ. 1993
ประเทศญี่ปุ่น ปี ค.ศ. 1992
ประเทศอินเดีย ปี ค.ศ. 2002
….. อ่านต่อได้ที่: https://www.gotoknow.org/posts/490033
มะระขี้นกเป็นผักสมุนไพรที่ปลูกเองได้นะคะ พบลูกสุกนำเมล็ดเพาะให้ขึ้นต้น
ไม้ปักเป็นแนวหรือเป็นซุ้มเล็กๆให้ยอดเลื้อยพัน เป็นไม้เถาเลื้อยพันที่มีมือแบบตำลึงค่ะ
ด้วยความปรารถนาดี กานดา แสนมณ๊
วันอาทิตย์ที่ ๕ เมษายน พ.ศ ๒๕๕๘
ความเห็น (4)
ชอบมากค่ะมะห่อย นอยจา.. ต้มจิ้มน้ำพริกปลาจี่ ยอดก็ลวกแกงได้เป็นยา สมุนไพรบ้านเรา..พี่ดาทำแกงเมืองอร่อยหน้าตาน่าทานมากค่ะ..คิดถึงค่ะ
น่าทานมากค่ะพี่กานดา
แต่มะระขี้นก...ขม นะคะ :)
ผมเอายอดมะระมาจิ้มน้ำพริกขมเล็กน้อย
แต่อร่อยมากๆครับ
ขอบคุณค่ะที่แนะนำเมนูอาหารอร่อยๆ