คำศัพท์ภาษาอังกฤษที่ใช้ในวัด ตอนที่ 1 (วัดจองคา ลำปาง)

ดิฉันกำลังรวบรวมคำศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวกับรายละเอียดของวัด จากที่ได้เข้ากราบนมัสการพระอธิการสมศักดิ์ กิตติธโร เจ้าอาวาสวัดจองคา ไชยมงคล อ.เมือง จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นวัดที่ได้รับรางวัลอนุรักษ์สถาปัตยกรรมล้านนาดีเด่น ประจำปี 2559

ท่านเจ้าอาวาสได้ขอให้แปลคำศัพท์เกี่ยวกับวัดเป็นภาษาอังกฤษ จึงได้จัดทำขึ้นมาตามที่ท่านประสงค์ และกำลังรวบรวมคำอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อเป็นประโยชน์ในการเผยแพร่ข้อมูลเกี่ยวกับวัด ให้นักท่องเที่ยว และชาวต่างชาติที่สนใจต่อไป เห็นว่าอาจมีประโยชน์จึงนำเสนอในช่องทางนี้ เผื่อมีผู้แนะนำเพิ่มเติม จะได้รวบรวมเป็นเอกสารแจกต่อไป

ลำดับ	ภาษาไทย	ภาษาอังกฤษ	คำอ่าน
1	ผ้าจีวร	outer robe	เอาท์เทอร์ โรบ
2	ผ้าอังสะ	Shoulder robe	โชวเดอร์ โรบ
3	ผ้าสบง	Under robe	อันเดอร์ โรบ
4	สายประคตเอว	Cord belt	คอร์ต เบลท์
5	ผ้ามัดอก	Chest belt	เชสท์ เบลท์
6	ผ้าสังฆาฏิ	Formal robe	ฟอร์มัล โรบ
7	ถุงย่าม	Shoulder bag	โชว์เดอร์ แบก
8	โกนหัว ปลงผม	Shaved head	เชฟ เฮด
9	บาตร	alms-bowl	อามส์ โบวล์
10	ออกบินฑบาตร	Morning alms round/ Seek alms	มอร์นนิ่ง อามส์ ราวนด์/ ซีค อามส์
11	ไหว้พระ	pay respect to the Buddha image pay homage to the Buddha image	เพย์ รีสเปก ทู เดอะ บุดดา อิมเมจ เพย์ โฮเมจ ทู เดอะ บุดดา อิมเมจ

12	อาราธนาศีล	Request for precepts	รีเควส ฟอร์ พรีเซฟส์
13	กราบสามครั้ง	Prostrate three times	โพรสเทรส ทรี ทามส์
14	กราบ 1,2,3	Prostrate: first, second, third	โพรสเทรส เฟริสท์ เซกัน เติร์ด
15	อาราธนาธรรม	Request for the sermon	รีเควส ฟอร์ เดอะ เซอร์มอน
16	ฟังธรรม	Listen to the sermon	ลิสซึ่น ทู เดอะ เซอร์มอน
17	น้ำมนต์	Holy water	โฮลี วอเทอร์
18	รดน้ำมนต์	Sprinkle the holy water	สปริงเกิล เดอะ โฮลี วอเทอร์
19	สวดมนต์	Chanting	แชนทิ้ง
20	ทำวัตรเช้า	pray in the morning	เพรย์ อิน เดอะ มอร์นิง
21	ทำวัตรเย็น	pray in the evening	เพรย์ อิน เดอะ อีฟนิง
22	เจิมรถ	Anoint the car	แอนน๊อยท์ เดอะ คาร์
23	เจิมหน้าผาก	Anoint a person with the powder on the forehead	แอนน๊อยท์ อะ เพอร์ซัน วิท เดอะ พาวเดอร์ ออน เดอะ ฟอร์เฮด
24	ศาสนพิธี	Bhuddist rite	บุดดิส ไรท์
25	ให้พร	bless	เบลส
26	ถวายอาหาร	Offer food to the monk	ออฟเฟอร์ ฟูด ทู เดอะ มังค์
27	มัดมือ	Tie the holy thread	ทาย เดอะ โฮลี เทรด
28	แผ่ส่วนกุศล	Transference of Merits dedicate the merit to….	ทรานส์เฟอร์เรนส์ ออฟ เมอริทส เดดิเคท เดอะ เมอริท ทู…..
29	พระประธาน	Principle Buddha image	พรินซิพิล บุดดา อิมเมจ
30	เวียนเทียน	Walk with candle clockwise	วอล์ค วิท แคนเดิล คล๊อกไวส์
31	เวียนขวา	Walk clockwise	วอค คล๊อกไวส์
32	เทวทูต เทวทูตทั้ง 4	Divine Messenger Four signs of life stages	ดิไวน์ แมสเสนเจอร์ โฟร์ ไซนส์ ออฟ ไลฟ์ สเตเจส
33	คนแก่	The Old	ดิ โอล
34	คนเจ็บ	The Sick	เดอะ ซิก
35	คนตาย	The Corpse/dead	เดอะ คอร์พส/เดด
36	นักบวช	The Priest	เดอะ พรีซท์
37	นั่งราชรถ	Ride the Chariot	ไรด์ เดอะ แชริออท
38	นายฉันนะ	The charioteer (Channa)	เดอะ แชริออทเทียร์ ฉันนะ
39	ผนวช/ บวช	Ordrain/ become a monk	ออร์เดรน/ บีคัม อะ มังค์
40	ตัดผม	Cut the hair	คัท ดิ แฮร์
41	บวชพระ	Monk Ordination become a monk	มังค์ ออร์ดิเนชั่น บีคัม อะ มังค์
42	บวชเณร	Novice Ordination become a novice	นอวิช ออร์ดิเนชั่น บีคัม อะ นอวิช
43	เด็กวัด	Temple boy	เทมเพิล บอย
44	ใส่บาตร	Give alms	กีฟ อามส์
45	ถวายบาตร	Offer the bowl	ออฟเฟอร์ เดอะ โบว์ล
46	ถวายตาลปัตร	Offer the talipot fan	ออฟเฟอร์ เดอะ ทาลิพอท แฟน
47	ถวายดอกไม้	Offer the flowers	ออฟเฟอร์ เดอะ ฟลาวเออร์
48	พระพรหม	Brahma	พรหม/บระห์มา
49	ม้ากัณฐกะตาย	Gandhaka, the horse, was dead	กัณฐกะ, เดอะฮอร์ส, วอส เดด
50
51	นายฉันนะร้องไห้	The charioteer Channa cried	เดอะ แชริออทเทียร์ ฉันนะ ครายด์
52	เลี้ยงเพล	Offer lunch to monk	ออฟเฟอร์ ลันช์ ทู มังค์
53	ถวายน้ำปานะ	Offer liquid food (refreshment) to monk	ออฟเฟอร์ ลิควิด ฟูด (รีเฟรชเมนท์) ทู มังค์
54	บริวาร/สาวก	Followers/ disciples	ฟอลโลเวอร์ส / ดิสซิเพิลส์
55	ยินดี	Happy / pleased	แฮปปี้ / พลีส
56	ฟ้อนรำ	dance	แดนซ์
57	เจ้าชายสิทธัตถะบวช	Prince Siddhartha became monk	พรินส์ สิทธัตถะ บีเคม มังค์
58	เทพ/เทวดา	Deity / Angel	ไดย-ดี้ /แองเจิล
59	สังฆทาน	Offerings to monk	ออฟเฟอริงส์ ทู มังค์
60	ถวายสังฆทาน	Offer necessities to monk	ออฟเฟอ เนสเซสสิที ทู มังค์
61	ธูป เทียน แจกัน	Incense stick candles vase	อินเซนส์ สติ๊ก แคนเดิล เวส
62	เชิงเทียน	Candlestick Candle holder	แคนเดิล สติ๊ก แคนเดิล โฮลเดอร์
63	สุริยจักรวาล	The universe	ดิ ยูนิเวิรส
64	วิหาร	Vihara The meeting hall	วิหารา เดอะ มีททิ้ง ฮอล
65	อุโบสถ	Chapel The central hall The ordination hall	แชปเปิล เดอะ เซนทรัล ฮอล เดอะ ออร์ดิเนชั่น ฮอล
66	เจดีย์	Chedi/ Pagoda/ Stupa	เจดีย์ /พะโกดา /สทูปา
67	พระอารามหลวง	The royal monastery	เดอะ รอยัล โมนาสทรี
68	ช่อฟ้า ใบระกา	Gabel apex (The ornamental roof point)	แกเบิล อเพ็กซ์ (เดอะ ออร์นาเมนทัล รูฟ พอยท์)
69	หน้าบัน	The pediment (the triangular upper part of the front of a building)	เดอะเพดดิเมนท์ (เดอะ ไทรแองกูลาร์ อัพเพอร์ พาร์ท ออฟ เดอะ ฟร้อนท์ ออฟ อะ บิวดิ้ง
70	ฉัตรเก้าชั้น	Nine-tiered umbrella	ไนน์ เทียร์ด อัมเบรลลา
71	กฐิน	The annual robe offering to monks	ดิ แอนนวล โรบ ออฟเฟอริง ทู มังค์
72	ผ้าป่า	off-season robe offering to monks	ออฟ ซีซัน โรบ ออฟเฟอริง ทู มังค์
73	วันเข้าพรรษา	Buddhist lent Rain retreat	บุดดิส เลนท์ เรน รีทรีท
74	วันออกพรรษา	the end of Buddhist lent End of rain retreat	ดิ เอน ออฟ บุดดิส เลนท์ เอน ออฟ เรน รีทรีท
75	เปตพลี	offerings for the spirit of the dead	ออฟเฟอริง ฟอร์ เดอะ สปิริต ออฟ เดอะ เดด
76	วันมาฆบูชา	Buddhist All Saint's day	บุดดิส ออล เซนท์ เดย์
77	วันอาสาฬหบูชา	the day before the Buddhist Lent	เดอะ เดย์ บีฟอร์ บุดดิส เลนท์
78	พระปางต่างๆ	Buddha images in different attitudes	บุดดา อิมเมจเจส อิน ดิฟเฟร้นท์ แอททิจูดส
79	ออกบิณฑบาต	Going for alms	โกอิ้ง ฟอร์ อามส์
80	ไม่สวมรองเท้า	Not wearing shoes	น็อต แวริง ชูส์
81	สำนักสงฆ์	temple without royal bound Buddhist stone (leave)	เทมเพิล วิทเอ้าท์ รอแยล บาวนด์ บุดดิส สโตน (ลีฟ)
82	วัดราษฎร์	Private temples (established by private citizens)	ไพรเวท เทมเพิลส (เอสทาบลิชท์ บาย ไพรเวท ซิติเซนส์)
83	วัดหลวง	Royal temples (established or patronised by the king)	รอยัล เทมเพิลส (เอสทาบลิชท์ ออร์ พาทรอไนซ์ บาย เดอะ คิง)
84	ประวัติพระพุทธเจ้า	Life of Buddha	ไลฟ์ ออฟ บุดดา
85	ธรรมมาสน์	The sermon seat The preaching pulpit	เดอะ เซอร์มอน ซีท เดอะ พรีชชิ่ง พัลพิท
86	พระเจ้าห้าพระองค์	The five buddhas	เดอะ ไฟฟ์ บุดดา
87	บัลลังก์	The throne	เดอะ โธรน
88	เทพนม	Clasping hand deity	คลาสปิง แฮนด์ ไดย-ดี้
89	ยางรัก	Sealing Raisin	ซีลลิง เรซิ่น
90	เสากลึง	Pillar/ pole	พิลลาร์ / โพล
91	ลายฉลุ	Craved pattern	คราฟท์ แพทเทิน
92	พระเบื้องขวา	Right-hand disciple	ไรท์ แฮนด์ ดิสซิเพิล
93	พระเบื้องซ้าย	Left-hand disciple	เลฟ แฮนด์ ดิสซิเพิล
94	พระทรงเครื่อง	Decorated buddha	เดคอเรทเทด บุดดา
95	ประตูโขง	The lanna-style gate	เดอะ ลานนา สไตล์ เกท
96	ปราสาท	Castle/ tower	คาสเซิล/ ทาวเวอร์
97	รูปสิงห์	Singha (lion)	สิงห์ (ไลออน)
98	รูปมนุษย์สิงห์	Half human, half sangha (lion)	ฮาล์ฟ ฮิวแมน ฮาล์ฟ ไลออน
99	ฤษีคัตตะ	Gaddha the hermit	คัตตะ เดอะ เฮอร์มิท
100	ระฆัง	Bell	เบล
101	ต้นโพธิ์	Bodhi tree	โพธิ์ ทรี
102	พระอุปคุต พระบัวเข็ม	Upagupta, the saint	อุปคุต เดอะ เซนท์
103	ฉัตรเงิน ฉัตรทอง	Silver Umbrella Golden Umbrella	ซิลเวอร์ อัมเบรลลา โกลเดน อัมเบรลลา
104	ตะกรุด	Charm	ชาร์ม
105	พระเครื่อง	Amulet	แอมูเล็ท
106	เขตสีมา	Sacred area boundary of the monastery	ซาเครด แอเรีย บาวดารี ออฟ เดอะ โมนาสทรี
107	ลูกนิมิต	Stone marking the sacred area	สโตน มาร์คกิ้ง เดอะ ซาเครด แอเรีย
109	พระประจำวันเกิด	Buddha image of the Seven days	บุดดา อิเมจ ออฟ เดอะ เซเว่น เดย์ส
110	พญานาค	Naga, the mythical snake	นากา เดอะ มีททิเคิล สเนก
111	พระครู	The senior reverend	เดอะ ซีเนียร์ เรฟเวอเรนด์
112	พระสัญญาบัตร	The royal reverend	เดอะ รอยัล เรฟเวอเรนด์
113	พระมหา	The scholar reverend	เดอะ สกอล่าร์ เรฟเวอเรนด์
114	พระอธิการ	The rector	เดอะ เรคเตอร์
115	เลขานุการ	The secretary	เดอะ ซะเคร็ดทรี
116	ไวยาวัจกร	The lay ministry	เดอะ เลย์ มิสนิสทรี
117	เจ้าคณะอำเภอ	Head of district monk	เฮด ออฟ ดิสทริค มังค์
118	เจ้าคณะตำบล	Head of Sub-district monk	เฮด ออฟ ซับดิสทริค มังค์
119	เจ้าอาวาส	The Abbot	ดิ แอบบอท
120	บันไดพญานาค	Naga stair	นากา สแตร์
121	อาสนะ	Monk seat	มังค์ ซีท
122	เดินธุดงค์	Pilgrimage walk	พิลกริเมจ วอค
123	วันพระ	Buddhist holy day	บุดดิส โฮลี เดย์

พระพุทธรูปปางต่างๆ	ภาษาอังกฤษ	อ่านว่า
- ปางมารวิชัย	The attitude of subduing Mara	ดิ แอททิจูด ออฟ ซับดิวอิง มารา
- ปางสมาธิ	The attitude of meditation	ดิ แอททิจูด ออฟ เมดิเทชั่น
- ปางห้ามญาติ	The attitude of forbidding the relatives to fight	ดิ แอททิจูด ออฟ ฟอรบิดดิ้ง เรเลทีฟส์ ทู ไฟท์
- ปางห้ามสมุทร	The attitude of stopping the rainstorm	ดิ แอททิจูด ออฟ สตอปปิง เดอะ เรนสตอร์ม
- ปางปฐมเทศนา	The attitude of giving the first sermon	ดิ แอททิจูด ออฟ กีฟวิ่ง เดอะ เฟิร์ส เซอร์มอน
- ปางประสูติ	The attitude of Nativity	ดิ แอททิจูด ออฟ เนทิวิที
- ปางปรินิพพาน	The attitude of Nirvana	ดิ แอททิจูด ออฟ เนอร์วานา
- ปางนาคปรก	The attitude of Spreading Naga	ดิ แอททิจูด ออฟ สเปรดดิ้ง นากา
พระพุทธรูปนอน	Declining Buddha image	ดิไคลนิ่ง บุดดา อิมเมจ
พระพุทธรูปยืน	Standing Buddha image	สแตนดิ้ง บุดดา อิมเมจ
พระพุทธรูปนั่ง	Seated Buddha image	ซีททิด บุดดา อิมเมจ
พระพุทธรูปเดิน(ก้าว)	Walking Buddha image	วอคกิ้ง บุดดา อิมเมจ

ข้อมูลบางส่วนจาก
http://oknation.nationtv.tv/blog/guidetunteaching/2008/04/20/entry-1

ข้อมูลวัดเป็นภาษาไทย

http://www.banmuang.co.th/news/region/25139

คลิปพาชมวัด

[Nanchaya Mancharoen]

• เป็นประโยชน์อย่างยิ่งต่อวงการการศึกษาค่ะอาจารย์ ^

[sr]

This will be very useful.

I went through the list quickly noted some entries can be improved. For examples [my comment in square brackets]:

8 โกนหัว ปลงผม Shaved head เชฟ เฮด [verb; shave head; noun. shaved head]
10 ออกบินฑบาตร "Morning alms round/Seek alms " "มอร์นนิ่ง อามส์ ราวนด์/ซีค อามส์ " [more common in translations is "beg (for food)]
29 พระประธาน Principle Buddha image พรินซิพิล บุดดา อิมเมจ ['principal'?]
49 ม้ากัณฐกะตาย Gandhaka, the horse, was dead กัณฐกะ, เดอะฮอร์ส, วอส เดด [Pali name is Kandhaka]
57 เจ้าชายสิทธัตถะบวช Prince Siddhartha became monk พรินส์ สิทธัตถะ บีเคม มังค์ [ 1) Pali name is 'Siddhattha'; 2) monk (in Buddhist sense) came about after the Buddha - the prince couldn't become a (Buddhist) monk; 3) the Pali word is sama.na สมณะ]
58 เทพ/เทวดา Deity / Angel ไดย-ดี้ /แองเจิล [dev, deva and devi?]
68 ช่อฟ้า ใบระกา Gabel apex (The ornamental roof point) แกเบิล อเพ็กซ์/(เดอะ ออร์นาเมนทัล รูฟ พอยท์) [gable?]
76 วันมาฆบูชา Buddhist All Saint's day บุดดิส ออล เซนท์ เดย์ [perhaps 'Arahats Day' is more faithful?]
77 วันอาสาฬหบูชา the day before the Buddhist Lent เดอะ เดย์ บีฟอร์ บุดดิส เลนท์ [This is the Day of the Buddha's First 'Sermon' - the Proclamation Day? not jus the day after Vassa.]
75 เปตพลี offerings for the spirit of the dead ออฟเฟอริง ฟอร์ เดอะ สปิริต ออฟ เดอะ เดด [Spirits in general? the spirit of the dead =? one spirit for many dead people]
พระปางต่างๆ Buddha images in different attitudes บุดดา อิมเมจเจส อิน ดิฟเฟร้นท์ แอททิจูดส [attitudes is good but perhaps 'postures' iseasier to understand]
89 ยางรัก Sealing Raisin ซีลลิง เรซิ่น [Resin?]
109 พระประจำวันเกิด Buddha image of the Seven days "บุดดา อิเมจ ออฟ เดอะ เซเว่น เดย์ส " [one image for all 7 days or one image for each day?]
123 วันพระ Buddhist holy day บุดดิส โฮลี เดย์ [perhaps Uposatha days or Sabbath day, I would be bold and call it 'Dhamma day' (Dharma in Sanskrit).]

[There are many good Pali-English-Thai dictionaries on the Net, I haven't looked up. I may add more comments after I check them out.]

[ขจิต ฝอยทอง]

มีประโยชน์มากๆเลยครับ

น่าสนใจมาก

[sr]

Attention to this please

"39 ผนวช/ บวช Ordrain/ become a monk ออร์เดรน/ บีคัม อะ มังค"

'ordain' is the word and monk should have high pitch sound like "มั๊ง คื" (most words ending in "-nk" have the same high pitch sound eg. "blink, blank, fink, frank, link, mink, pink, plank, plonk, sank, sink, sunk, tank,...). ;-)

[ดร. จันทวรรณ ปิยะวัฒน์]

[sr]

There is a dictionary compiled by the Venerable ป. ปยุตโต which lists Buddhist vocabulary (Thai-English) and is freely avalible for download. For example from

http://www.tipitaka.org/thai-dict dhamma2.pdf