สื่อใหม่ศึกษา New media studies : (2) ภูมิทัศน์ของสื่อและนิเวศวิทยาการสื่อสารยุคใหม่ของศตวรรษ 21
นอกจากวิทยาการและเทคโนโลยีสื่อและการสื่อสาร จะมีพัฒนาการอย่างรวดเร็ว พร้อมกับเป็นปัจจัยสำคัญมากที่สุดอย่างหนึ่งในการก่อให้เกิดความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้นในมิติอื่นของสังคมแล้ว ก็ก่อให้เกิดพัฒนาการอย่างก้าวกระโดด ส่งผลต่อภูมิทัศน์ของสื่อและนิเวศวิทยาการสื่อสารที่เปลี่ยนแปลงไป กล่าวโดยสรุป คือ
- การหมดบทบาทของสื่อแบบดั้งเดิมของสื่อสังคมและสื่อมวลชน เช่น การลดบทบาทลง จนถึงเลิกใช้การติดต่อสื่อสารเชิงสังคมและการเปิดรับสื่อมวลชนแบบเดิม เช่น โทรศัพท์ประจำบ้าน โทรศัพท์สาธารณะ โทรเลข การลดการอ่านจากหนังสือและสื่อสิ่งพิมพ์ การลดการชมรายการวิทยุและโทรทัศน์ในรูปแบบเดิม
- การหยุดดำเนินกิจกรรมทางเศรษฐกิจและบริการสาธารณะที่สืบเนื่องของสื่อแบบเดิม เช่น การหยุดกิจการของสื่อกระแสหลักแบบเดิม ทั้งสาขาสื่อสิ่งพิมพ์ หนังสือพิมพ์ วิทยุและโทรทัศน์ ร้านขายฟิล์มและอัดขยายภาพแบบเดิม โรงภาพยนตร์ โรงมหรสพและบันเทิงสถานแบบเดิม
- การบูรณาการและพัฒนาการให้เกิดสื่อใหม่ของสื่อสังคมและสื่อมวลชน เช่น สื่อออนไลน์ หนังสือพิมพ์ออนไลน์ หนังสือเสียง เฟซบุ๊ค อินสตาแกรม ยูทูป พินเทอเรสต์ ทวิตเตอร์ หรือสื่อใหม่มวลชน เช่น โทรทัศน์และวิทยุดิจิตัล หนังสือพิมพ์และสิ่งพิมพ์ดิจิตัล ภาพยนตร์และสื่อบันเทิงดิจิตัล รวมทั้งรูปแบบใหม่ของสื่อมวลชนซึ่งบูรณาการและเบ็ดเสร็จอยู่บนระบบจัดการและระบบปฏิบัติการสื่อสารความต้องการกับผู้ใช้หรือแอพพลิเกชั่น ซึ่งสามารถเป็นได้ทุกบทบาทอยู่ในตนเอง ทั้งผู้เปิดรับสื่อ ผู้สร้างสื่อ ผู้ส่งสาร และผู้สื่อสาร เหล่านี้เป็นต้น
- การบูรณาการและพัฒนาการสื่อดั้งเดิมกับสื่อใหม่ เช่น รายการโทรทัศน์แบบเดิมที่สามารถเปิดรับการพิมพ์ข้อความจากมือถือและเปิดรับสื่อจากสื่อออนไลน์แบบต่างๆได้ หนังสือพิมพ์และสื่อสิ่งพิมพ์กระดาษ ที่มีคิวอาร์โค๊ดเพื่อเปิดรับสื่อออนไลน์และสื่อดิจิตัลได้ เหล่านี้เป็นต้น
- การก่อเกิดกิจกรรมทางเศรษฐกิจและบริการสาธารณะที่สืบเนื่องกับสื่อใหม่
- การสร้างระบบและพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานสู่สื่อดิจิตัลและอินเตอร์เน็ต
- การขยายตัวของภาคธุรกิจและอุตสาหกรรมสื่อ หลอมรวมสื่อใหม่และแบบดั้งเดิม
- เกิดการเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงอย่างกว้างขวางของภาคการศึกษาด้านสื่อและการสื่อสาร
ความเปลี่ยนแปลงในขอบเขตที่กว้างขวางรอบด้านนี้ ทำให้แนวคิด ความเข้าใจ ความรู้ ภูมิปัญญาปฏิบัติ และกระบวนการทางการปฏิบัติต่างๆ ที่เกี่ยวกับสื่อใหม่และการสื่อสารสื่อใหม่ มีลักษณะเฉพาะ และหลายด้านเป็นสิ่งที่ไม่เคยมีมาก่อนทั้งในประเทศไทยและสังคมโลก.
................................................
หมายเหตุ :
ข้อเขียนนี้ เป็นเอกสารประกอบการบรรยายของผู้เขียน ในรายวิชาสื่อใหม่ สาขานิเทศศาสตร์บูรณาการ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ เชียงใหม่ เห็นว่าจะเป็นประโยชน์แก่คนทำงานและผู้สนใจ รวมทั้งเป็นความรู้สำหรับใช้ในชีวิตประจำวันซึ่งแวดล้อมด้วยความรู้และวิทยาการ ที่ต้องอาศัยการเข้าถึงด้วยความฉลาดรู้สื่อ ตลอดจนต้องบันทึกบทเรียนให้พลวัตรไปกับวิทยาการและเทคโนโลยีสื่อซึ่งเกิดขึ้นอยู่ตลอดเวลา จึงนำมาเผยแพร่และบันทึกรวบรวมไว้ในนี้ด้วย
....................................................
บรรณานุกรมและเอกสารประกอบการเขียน
สถิติผู้ใช้งานโทรศัพท์มือถือประเทศไทย,VEEDVIL, (2012). สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2561 จาก http://www.veedvil.com/news/thailand-mobile-in-review/)
วิรัตน์ คำศรีจันทร์ , การวิจัยและพัฒนาการสื่อสารเรียนรู้ : เวทีชุมชนออนไลน์ ... การวิจัยและพัฒนาการสื่อสารเรียนรู้, (2561). สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2561 จากhttps://www.facebook.com/%E0%B...
วิรัตน์ คำศรีจันทร์, กลุ่มเรียนวิชาสื่อใหม่_กลุ่ม 1_ 2560: สื่อเตรียมสอบกลางภาค รายวิชาสื่อใหม่, (2561). สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2561 จาก https://www.facebook.com/group... 128026001246447/
วิรัตน์ คำศรีจันทร์, กลุ่มเรียนวิชาสื่อใหม่_กลุ่ม 2_ 2560: สื่อเตรียมสอบกลางภาค รายวิชาสื่อ, (2561). สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2561 จาก https://www.facebook.com/group... 1756021141358936/ Social media, (2016) สืบค้นเมื่อ 4 มกราคม 2561 จาก http://www.9tana.com/node/thai...
ความเห็น (2)
สวัสดีปีใหม่ครับ ท่านพี่มาสอนแม่โจ้หรือครับ
ไปสอนอยู่แม่โจ้ครับอาจารย์ หากอาจารย์ได้ไปบรรยายทางเหนือ ก็อย่าลืมแวะเปลี่ยนอริยาบทจากหาดทรายชายทะเลไปรื่นรมย์ชมป่าเขาบ้างนะครับ ด้วยความรำลึกถึงครับ