933. เรียนเรื่องโคโคโระซะชิ (Personal Mission) จากหนังดัง " เราเปลี่ยนโลกไม่ได้แต่เราจะสร้างโรงเรียนในกัมพูชา"

เราเปลี่ยนโลกไม่ได้แต่เราจะสร้างโรงเรียนในกัมพูชา  We Can't Change the World. But, We Wanna Build a School in Cambodia.

บทความโดยดร.ภิญโญ รัตนาพันธุ์

เป็น Series ล่าสุด ที่ผมดูทาง Netflix เพื่อทำความเข้าใจอะไรเกี่ยวกับอิคิไก หรือเหตุผลที่ตื่นขึ้นมาแต่ละวันที่ฮิตกันนักหนในบ้านเรา ผมเองบังเอิญได้ไปเจอคำว่า  Kokorozashi เขาบอกว่าเป็นอะไรที่ล้ำไปกว่าอิคิไก อีก ผมเลยไปหาหนังสือมาอ่าน เอ๊ามันคือ Personal Mission หรือเรียกว่า Purpose ของฝั่งตะวันตกนั่นเอง ถ้าไปดูหนังสือฝั่งญี่ปุ่นคือประมาณความปรารถนาที่จะสร้างการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกให้กับสังคมนั่นเอง  เรื่องนี้คือชัดมากๆ เริ่มจากนักศึกษาแพทย์สี่คนที่เจอความเบื่อหน่ายประมาณเรียนไปรู้สึกชีวิตว่าเปล่า ไปมาก็ไปเจอโบรชัวร์ช่วยบริจาคสร้างโรงเรียนในกัมพูชา ก็เลยเกิดสนใจขึ้นมา 

ทั้งหมดเลยพากันบินไปกัมพูชาเพื่อไปดูสถานที่จริง ก็เจออะไรที่น่าสะเทือนใจมากเช่นผู้หญิงที่ติด HIV ที่ถูกสามีทิ้งชื่อโซเฟีย โซเฟียชมนักศึกษาแพทย์คนหนึ่งว่าหน้าตาหล่อเหมือนนักร้องกัมพูชา เพื่อนๆเลยยุนักศึกษาแพทย์คนนั้นร้องเพลงให้โซเฟียฟัง  โซเฟียบอกขอบคุณทุกคน ทุกคนมาวันนี้ทำให้พลังชีวิตเธอกลับมา เธออยากมีชีวิตต่อ ทุกคนฟังแล้วน้ำตาซึม โซเฟียบอกว่ากลับมาอีกนะทุกคนเลยสัญญาว่าจะหลับมาอีก พอไปถึงสถานที่จริงก็ไปเจอว่าแถวนั้นมีกับระเบิดเต็มไปหมด คนยังทำนาไม่ได้ เพราะแถวนั้นยังไม่มั่นใจว่าระเบิดหมดไปยัง อาคารเรียนไม่มี คุณภาพชีวิตคนบ้งมาก  ทั้งหมดเกิดแรงบันดาลใจกลับมาระดมทุนเพื่อไปสร้างโรงเรียนด้วยการตั้งกล่องบริจาคบ้าง จัดงานดนตรีบ้าง มีอุปสรรคเกิดขึ้นมามากตอนนั้น เพราะคนก็ต่างถามว่าทำไมต้องกัมพูชา ในญี่ปุ่นก็มีปัญหามากพอ อาจารย์หมอก็ด่า แฟนก็ทิ้ง แต่ที่สุดด้วยความอดทน ทั้งหมดก็ผ่าฟันระดมทุนสำเร็จ  

แล้วทั้งหมดก็เดินทางไปเปิดโรงเรียน ระหว่างทางแวะไปเยี่ยมโซเฟียที่ศูนย์รักษาโรคเอดส์ปรากฏโซเฟัยตายไปแล้ว ทั้งหมดได้แต่ร้องให้ เมื่อทำใจได้ ทั้งหมดเดินทางต่อไปถึงโรงเรียน ก็มีเด็กมาตั้งแถวรับมากมาย ก็ไปเจออีกว่าเด็กบางคนที่เขารู้จักตอนมาครั้งแรก ก็ไม่มา เลยตามไปที่บ้านก็ได้ความว่าเด็กต้องไปช่วยพ่อแม่ทำนา นักศึกษาแพทย์หัวหน้าชมรมก็ไปตามถึงบ้าง กระโดดลงไปช่วยพ่อของเด็กขุดดินทำให้ได้ใจชาวบ้าน และที่สุดเด็กเองและชาวบ้านก็หันมาสนับสนุนให้เด็กมาเรียน โดยเด็กเองบอกว่ากลับจากโรงเรียนค่อยไปทำนาก็ได้  ก่อนหนังจบทุกคนมีความสุข และบอกว่าเขาทำดีที่สุดไม่รู้ว่าเด็กๆ จะโตมายังไง ยังจำเขาได้ไหม ไม่สำคัญ เขาเต็มที่ ทุกคนต่างมีความสุขที่ได้ทำตามความฝน และก็จบ  มีการบอกต่อมาว่านักศึกษาแพทย์เจ้าของทีมตอนหลังลาออกจากการเรียนไปเป็นอาสาสมัครที่อาฟริกา มีคนหนึ่งที่เคยร้องเพลงให้โซฟีย คนไข้เอดส์ได้หันมาเรียนต่อตนจบเป็นหมดผู้เชี่ยวชาญโรคเอดส์   ใช่ครับ นี่คือผลที่ตามมา ผมว่าทุกคนในเรื่องได้เปลี่ยนโลกไปไม่มากก็น้อย

เรื่องนี้ทำให้ผมเห็นชัดมากๆ ในเรื่อง โคโคโระซะชิ (Personal Mission) ซึ่งแปลว่าการมีจุดประสงค์ที่ต้องการสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก (Positive Change) ของคนกลุ่มนี้ มันชัดมาก เมื่อชัด ก็จะพยายามระดมสติปัญญา แก้ปัญหาจนกระทั่งไปถึงปลายทางในที่สุด

ถ้าเชื่อมโยงมาถึงปัจจุบันโคโคโระซะชิ ที่เห็นโลกความเป็นก็จะเป็นกรณีของชาวญี่ปุ่นเจ้าของธุรกิจค้าปลาคุณคิโยชิ คิมูระเพื่อไปทำซูชิในญี่ปุ่นชื่อดังซึ่งสามารถแก้ปัญหาระดับโลกได้ โดยเฉพาะในเรื่องของโจรสลัดโซมาเลีย ที่ยุคหนึ่งสัก 10 กว่าปีก่อน จะเห็นว่าเรือขนาดใหญ่ เรือสินค้าเมื่อเดินทางผ่านอาฟริกา เจอโจรสลัดยึดเรือ ถึงขั้นในเวลาต่อมาต้องมีกองเรือคุ้มกัน ปัญหารุนแรงเรื้อรังแก้อยากเพราะโซมาเลียเป็นรัฐล้มเหลว (Failed State) แต่อยู่มานักธุรกิจท่านนั้นเกิดโคโคโระซะชิ อยากเปลี่ยนแปลงอะไรให้มันเป็นเชิงบวก ก็เริ่มเห็นโอกาส ที่นั้นโจรเยอะ แต่ก็ปลาทูน่าเยอะ ก็เลยไปขอพบหัวหน้าโจร โดยชวยมาจับปลา โดยชี้ให้เห็นว่าปลาทูน่าที่มีมูลค่าทางเศรษฐกิจมาก ไม่ต้องเสี่ยงไปเป็นโจร ถ้าจับไม่เป็นจะส่งลูกน้องไปสอนจับปลาให้ ที่สุดโจรสลัดทั้งหลายก็หันมาจับปลาส่งญี่ปุ่น ในที่สุดนี่ไงครับ โคโคโระซะชิ  ความปราถนาที่อยากเปลี่ยนแปลงอะไรให้เป็นเชิงบวก แล้วมุ่งมันทำจนสำเร็จ ผมว่าถ้าไม่มีคุณคิโยชิ แถวนั้นจะยิ่งพัง คนยิ่งตาย อาจลามมาเป็นสงครามระหว่างประเทศได้เลย โลกต้องขอบคุณคุณคิโยชิมากๆ

ผมว่าในไทยผมก็เห็นดร.วรภัทร์ ภู่เจริญที่แหละที่มุ่งมั่นมีโคโคโระซะชิ มุ่งมั่นสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกให้สังคมไทย โดยบูรณาการความรู้ทางด้าน Management กับพุทธศาสนามาพัฒนาองค์กร ถึงขั้นออกแบบธนูโพชฌงค์ ที่ก็ได้หลักการมาจากศิลปะการยิงธนูโบราณของญี่ปุ่น อาจารย์จัดรายการทุกวันทาง FB มีประโยชน์มากๆ หลายเรื่อง ผมได้มาจากอาจารย์วรภัทร์เช่นสัตว์สี่ทิศทำให้ผมได้แนวคิดดีๆ ที่ผสมผสานภูมิปัญญาตะวันตกและตะวันออกเข้าด้วยกันมหัศจรรย์มากๆ ผมเคยไปเรียนกับท่านเช่น Facilitation นี่ก็ควรลงเรียนนะครับ ชม ฟัง ถาม สะท้อน นี่เกิดการเปลี่ยนแปลงดีๆ มากๆ ผมเอาเทคนิคนี้ไปใช้กับที่บ้าน ลองชมพ่อ เอ๊ทำไมพ่อหน้าตาเบิกบานตลอดเวลานะ พ่อก็พูดเลยตั้งแต่ทำงานมาทุกวันคิดแต่ทำดี เพราะแค่คิดจะทำดีก็มีความสุขแล้ว  OMG มหัศจรรย์มาก เราก็ถามต่อขอรายละเอียดและสะท้อน เออพ่อเราควรคิดทำดีนะ มันดีจริงๆ  นี่ครับเครื่องมือเดียว เอาแค่เครื่องมือเดียวที่ผมได้จากอาจารย์  ผมได้มีเครื่องมือในการคุยกับคนที่ผมรัก และคนรอบตัว ทำให้เราได้สร้าง ต่อยอดความสัมพันธ์ได้อย่างน่าทึ่ง ไม่พอผมไปเล่าให้คนอื่นฟัง เขาเอาไปใช้กันก็ได้ผลที่น่าทึ่ง อยากบอกอาจารย์ว่าโคโคโระซะชิ ของอาจารย์สร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกได้จริงๆ

มาถึงตรงนี้แล้วแล้วเราจะหาโคโคโระซะชิได้อย่างไร จากหนังสือ KOKOROZASHI: The Pursuit of Meaning in Business. จะบอกว่าเราต้องตั้งคำถามกับตัวเองในเชิงนามธรรม แล้วตั้วเป้า ทำตามเป้า เมื่อจบก็ประเมินตนเองแบบเป็นรูปธรรม

โคโคโระซะชิอยู่ระหว่างความเป็นตัวตนของคุณ (Being) และความสนใจในประเด็นปัญหาสังคม (Interest)

โดยอาจจะเริ่มค้นหาจากตัวเองก่อน เริ่มจากการถามตัวท่านเองว่า เรียกว่า Being

ท่านเป็นใคร

คุณมาจากครอบครัวแบบไหน

อะไรเป็นคุณค่า แก่นที่ท่านยึดถือ

ต่อมาก็ถามหาความหมายของสิ่งที่เผชิญอยู่ Meaning นั่นคือลองมองไปหาประเด็นทางสังคมที่คุณสนใจ (Social Interest)

อะไรที่ท่านกังวลอยู่

อะไรที่ทำให้ท่านมีความสุข

ท่านอยากยืนหยัดเพื่ออะไร (อะไรที่ท่านต้องการสร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก)

เมื่อท่านตอบคำถามทั้งหมดได้ ท่านจะเห็นในเรื่องชัดเจน

ท่านเป็นใคร กลุ่มนักศึกษาแพทย์

คุณมาจากครอบครัวแบบไหน ครอบครัวคนชั้นกลางดิ้นรน

อะไรเป็นคุณค่า แก่นที่ท่านยึดถือ  การได้ทำอะไรเพื่อคนอื่น (ในเรื่องพูดอย่างนี้ออกมาเลย)

ต่อมาก็ถามหาความหมายของสิ่งที่เผชิญอยู่ Meaning นั่นคือลองมองไปหาประเด็นทางสังคมที่คุณสนใจ (Social Interest)

อะไรที่ท่านกังวลอยู่  เห็นคนกัมพูชาไม่ได้เรียนหนังสือ เพราะไม่มีโรงเรียน

อะไรที่ทำให้ท่านมีความสุข  การเรียน ปาร์ตี้

ท่านอยากยืนหยัดเพื่ออะไร  เด็กกัมพูชาต้องได้เรียนหนังสือ

และทั้งหมดก็ระดมทุนผ่านการจัดปาร์ตี้ ไปสร้างโรงเรียนจนสำเร็จ นี่คือ  โคโคโระซะชิ พร้อมวิธีการ ทั้งหมดใช้สิ่งตนยึดถือคือคุณค่า คัดคน ออกแบบวิธีการจนสำเร็จ

ต่อมาประมงกู้โลก  คิโยชิ คิมูระ

Being ของท่านคือ

ท่านเป็นใคร นักธุรกิจที่ร่ำรวยค้าปลา

คุณมาจากครอบครัวแบบไหน รวย สำเร็จ

อะไรเป็นคุณค่า แก่นที่ท่านยึดถือ  ถ้าคนหาเงินได้ ย่อมไม่เป็นโจร

ต่อมาก็ถามหาความหมายของสิ่งที่เผชิญอยู่ Meaning นั่นคือลองมองไปหาประเด็นทางสังคมที่คุณสนใจ (Social Interest)

อะไรที่ท่านกังวลอยู่ ปัญหาโจรสลัดในโซมาเลีย

อะไรที่ทำให้ท่านมีความสุข การค้าปลา

ท่านอยากยืนหยัดเพื่ออะไร  เปลี่ยนโจรให้เป็นชาวประมง

และนี่คือ  โคโคโระซะชิ การต้องการเปลี่ยนแปลงเชิงบวก ด้วยการเปลี่ยนโจรให้เป็นชาวประมง

ต่อมาเป็นท่านอาจารย์วรภัทร์

ท่านเป็นใคร เป็นวิทยากร ที่ปรึกษา เป็นครู

คุณมาจากครอบครัวแบบไหน ท่านสร้างตัวเป็นผู้บริหาร มีกิจการของตนเอง

อะไรเป็นคุณค่า แก่นที่ท่านยึดถือ  ธรรมะ

ต่อมาก็ถามหาความหมายของสิ่งที่เผชิญอยู่ Meaning นั่นคือลองมองไปหาประเด็นทางสังคมที่คุณสนใจ (Social Interest)

อะไรที่ท่านกังวลอยู่  ดูท่านกังวลว่าคนยุคนี้อาจห่างจากธรรมะ

อะไรที่ทำให้ท่านมีความสุข ค้นคว้า สอนธรรมะแบบเอาไปใช้แก้ปัญหาจริง ทำให้ง่าย

ท่านอยากยืนหยัดเพื่ออะไร  ดูแล้วท่านทำมาตลอดคือสอนคนให้เข้าถึงธรรมะ ด้วยวิธีการที่จับต้องได้ คนเข้าถึงได้

และนี่คือ โคโคโระซะชิของท่านนั่นคือ การต้องการเปลี่ยนแปลงเชิงบวกด้วยยธรรมะดีๆ

ค่อยๆ นะครับ นั่งเขียนอะไรคือตัวตนของคุณ อะไรคือสิ่งที่คุณอยากเปลี่ยนแปลง แล้วเชื่อมเข้าหากันมันคือ โคโคโระซะชิ (Personal Mission) หรือฝรั่งเรียกว่า Purpose หรือ Calling หรือ North Star นั่นเอง มันจะเป็นดาวนำทางในชีวิต สร้างการเปลี่ยนแปลงให้กับคุณและสังคม และคุณจะรู้สึกตอบโจทย์ได้ว่าคุณเกิดมาทำไม อยู่ไปทำไม แล้วอยู่อย่างมีชีวิตชีวา สร้างสรรค์หาแนวร่วมได้มหาศาล และนี่คือสิ่งที่คุณและโลกต้องการครับ

แล้วโคโคโระซะชิ ของท่านล่ะคืออะไร

 

Ref:

1. ประมงกู้โลก https://www.halallifemag.com/kiyoshi-kimura/
2. อาจารย์วรภัทร์  https://www.facebook.com/woraphatFC

3. GLOBIS University; Nakamura, Tomoya; Chavez, Gil; Yoshino, Kenya. KOKOROZASHI: The Pursuit of Meaning in Business . GLOBIS. Kindle Edition.