ยิ่งอายุเยอะยิ่งอ้วนง่าย?

“ยิ่งอายุเยอะยิ่งอ้วนง่าย” คุณเชื่อความเชื่อนี้ไหม

ความเชื่อนี้ใช่ว่าจะไม่ถูกเสียทีเดียว แต่ก็ไม่ถูกไปเสียทั้งหมดนะคะ เหตุเพราะที่ผู้สูงวัยมักอ้วนง่ายก็เนื่องจากปริมาณกล้ามเนื้อที่ลดลง อัตราการเผาผลาญของร่างกายจึงต่ำลง เมื่อประกอบการทานอาหารในปริมาณเท่าเดิม พลังงานจากอาหารจึงเหลือใช้ ร่างกายจึงเก็บไว้ในรูปของไขมัน และเหตุที่ปริมาณกล้ามเนื้อลดลง ก็เพราะขาดการออกกำลังกายนั่นเองค่ะ 

แต่ถ้าหากผู้สูงวัยออกกำลังกายเพื่อรักษามวลกล้ามเนื้อไว้สม่ำเสมอ โอกาสจะอ้วนง่ายจึงเป็นไปได้ยาก ยิ่งสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรง ทรงพลัง ก็ยิ่งอ้วนได้ยากมากยิ่งขึ้น

แต่ก็มีความยากในการออกกำลังกายเพื่อรักษาองค์ประกอบร่างกายของผู้สูงวัยอยู่ค่ะ นั่นคือเมื่ออายุมากขึ้น ฮอร์โมนมีการเปลี่ยนแปลง เช่น Growth Hormone ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ช่วยในการสร้างความเจริญเติบโตและซ่อมแซมร่างกายลดลง ระยะเวลาในการฟื้นตัวหลังออกกำลังกายจึงยาวนานขึ้น (เช่น เมื่อมีการออกกำลังกายแบบใช้แรงต้าน หลังออกกำลังกายจะมีการปวดกล้ามเนื้อบริเวณที่ใช้งาน ปกติร่างกายจะใช้เวลาในการซ่อมแซมเพื่อทำให้กล้ามเนื้อมีขนาดใหญ่ขึ้นและแข็งแรงขึ้นประมาณ 72 ชั่วโมง แต่สำหรับผู้งวัย อาจใช้เวลามากกว่านั้นถึงอีก 24 ชั่วโมง) ความถี่ในการออกกำลังกายในหนึ่งสัปดาห์จึงอาจลดลง

หรือ Testosterone ฮอร์โมนเพศชายที่ทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรง สร้างความกระปรี้กระเปร่า ลดลง ผู้สูงวัยจึงมักหนื่อยง่าย อ่อนล้า ไม่กระฉับกระเฉง นอนไม่หลับ อารมณ์แปรปรวน ไม่ใคร่อยากออกกำลังกาย

รวมไปถึงการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนอื่นๆ

ด้วยการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ ผู้สูงวัยจึงต้องใช้กำลังใจมากขึ้นในการกระตุ้นตัวเองให้อยากออกกำลังกาย จึงอาจต้องหาตัวช่วยสนับสนุนอื่นๆ  เช่น หากลุ่มออกกำลังกาย หมั่นคิดถึงความสุขของตนและคนในครอบครัวที่ไม่สูญเสียไปหากตนมีสุขภาพดี ไม่ต้องมีปัญหาสุขภาพให้เป้นที่ห่วงใย หาคนที่เป็นต้นแบบและพยายามทำให้ได้อย่างเขา

อีกเรื่องที่ต้องพิจารณาคือความหนักในการออกกำลังกาย แม้ว่าการศึกษาใหม่จะบอกว่าผู้สูงวัยควรออกกำลังกายด้วยความหนักระดับสูงเพื่อให้รักษาสมรรถภาพร่างกายเอาไว้ได้ แต่การออกกำลังกายที่มากเกินไป อาจทำให้ร่างกายเครียดจนต่อมหมวกไตล้า ซึ่งจะส่งผลให้ร่างกายเสื่อโทรมลงมากกว่าที่จะแข็งแรง ดังนั้น จึงต้องมีการสังเกตตนเอง ว่ากำลังอยู่ในภาวะ Overtrain หรือไม่

ซึ่งอาการของภาวะนี้คือ นอนไม่หลับ เป็นหวัดง่ายขึ้น เหนื่อยง่ายกว่าปกติ ไม่สดชื่น เบื่ออาหาร สมรรถภาพทางกายลดลง เครียดโดยไม่ทราบสาเหตุ อารมณ์แปรปรวน ถ้ามีอาการเหล่านี้ อาจหมายถึงการออกกำลังกายมากเกินไป ทานอาหารน้อยเกินไป หรือพักผ่อนน้อยเกินไป

โปรแกรมออกกำลังกายของผู้สุงวัย จึงควรเป็นการออกกำลังกายที่หลากหลายรูปแบบ เช่น ควรประกอบด้วย Calming Exercise เช่น โยคพ ไท้เก็ก, Resistance Training และ Cardio

ดังนั้นจะเห็นว่าการรักษารูปร่างหรือการออกกำลังกายของผู้สูงวัย ความยากอยู่ที่การบริหารจัดการมากกว่าที่ตัวการออกกำลังกายเอง

และชี้ให้เห็นว่า ยิ่งอายุเยอะ ไม่จำเป็นต้องอ้วนง่ายเสมอไปค่ะ