สายธารความรู้สู่การเลี้ยงโคอย่างพอเพียง ตอนที่ 32 หน้าเปื้อนยิ้มของคนเลี้ยงโค

      ตั้งแต่วันที่ออกพื้นที่ไปเยี่ยมเยียนฐานเรียนรู้น้องกิ่งที่พุทธไธสง ยังนึกถึงใบหน้าเปือนยิ้มของพ่อๆ ทั้งหลาย ทั้งพ่อกว้าง พ่อวิจิตร พ่ออุ่น และพ่อทอง

      พ่อกว้างเล่าเรื่องการปลูกข้าวและการปลูกหญ้าเลี้ยงโคอย่างมีความสุขและมีมุขเด็ด ๆ คอยอำพ่อวิจิตร

      พ่อวิจิตรเป็นเสมือนหนุ่มหล่อประจำกลุ่มที่พกแว่นกันแดดสีดำประจำกาย พูดไปยิ้มไปในเรื่องเกี่ยวกับหมู ๆ  ทั้งที่หมูเป็นหวัดตายกันว่าเล่น ก็ไม่เห็นแปลก ท่านบอกว่าเลี้ยงไป เรียนไป แก้ไป ตายไป ไม่นานคงได้คำตอบ

     ส่วนพ่ออุ่นนั้นเล่า คือผู้คงวิชาแก่กล้า ทุกอย่างที่ท่านพูดจะเต็มไปด้วยความรู้และปรัชญาตามหลักของนักพัฒนา  ที่มีวิชาแก่กล้าในเรื่องการเพาะกล้ายูคาราคาถูก  ท่านย้ำว่าที่ขายถูกเพราะยังโกหกไม่เป็น ประมาณนั้น

    พ่อทองนั้นเล่า  มาถึงฐานน้องกิ่งต้องรีบกลับเพราะต้องไปรับแขกนักเรียนร้อยกว่าชีวิตที่ย้ายฐานเรียนจากห้องแคบๆ มาศึกษาเศรษฐกิจพอเพียงแบบไม่เพียงพอ 

พ่อทองกับต้นบักแซว

    เรานักศึกษาจึงได้โอกาสไปเยี่ยมฐานเรียนรู้พ่อทองเป็นของแถม

    เป็นของแถมที่ทรงคุณค่า  ที่เห็นใบหน้าเปื้อนยิ้มของพ่อทอง ที่ยิ้มอย่างหาญกล้า ท้าทายธรมชาติ ไม่งอมืองอเท้ารอโชคชะตา บ้าหวยบ้าเบอร์หรือบ้าขอความเมตตาหาคนมาใช้หนี้ให้เหมือนคนบางกลุ่ม

    ทำไมถึงพูดว่า ใบหน้าเปื้อนยิ้มของพ่อทองนั้นหาญกล้า

    เพราะพ่อทองต้องเผชิญชะตากรรมทางธรรมชาติที่มากกว่าบรรดาพ่อ ๆ ทั้งหลายจากภัยน้ำท่วมของพายุช้างสาร

    พืชสวนไร่นาเสียหายไปพร้อมกับน้ำ ปูปลาท่องไปท้องนที ขนย้ายหนีน้ำได้แต่สัตว์เลี้ยงเป็ด ไก่ และโค  แต่กระนั้นยังมิวายงูเหลือมยังคอยรังควานมาขโมยกินเป็ดไปหลายสิบตัว

    ความรู้สึกของสองตายายที่สู้ทำการเกษตรมายาวนาน เป็นการเกษตรที่หล่อเลี้ยงชีวิตยามแก่เฒ่า ต้องหายมลายสิ้นไปกับน้ำ  คำว่าท้อและสิ้นหวัง ก่อร่างขึ้นในใจว่าจะเลิกทำ

    แต่หัวอกของคำทำงานและทำจริง จึงยอมทิ้งไปไม่ได้ เมื่อน้ำลดสองตายายก็กลับมาพลิกฟื้นท้องทุ่ง ตามกำลังที่มี วันละนิด ๆ ชีวิตก็มีความหวัง มีหนทางในการพัฒนาตนเอง พัฒนาพื้นที่ พัฒนาอาชีพที่เหมาะสม

   หลังน้ำลดพ่อทองพบว่าต้นมะกอกน้ำ หรือต้นบักแซวในภาอีสาน เติบโตได้ดีไม่ยี่หระต่อน้ำท่วม  ต้นกล้วยตายบ้างแต่เมื่อตัดต้นเก่าทิ้ง ต้อนใหม่ก็แทงยอดอย่างรวดเร็ว

    พ่อทองพบว่า  พื้นที่ของตนเหมาะสมที่จะปลูกต้นมะกอกน้ำเป็นพิเศษเพราะทนและชอบน้ำ  จึงเริ่มต้นคิดใหม่บังคับมะกอกน้ำให้ออกนอกฤดู  ซึ่งอยู่ในขั้นทดลองจึงไม่กล้าบอกวิธีการ  ได้ผลสำเร็จเมื่อไรจึงแจกเคล็ดลับกับทุกคน

    ส่วนพืชชนิดอื่นทั้งมะม่วง ฝรั่ง ก็ยังงาม แต่ท่านจะพยายามทำคันนาเงินล้านใหม่ให้ใหญ่กว่าเดิมและปลูกพืชได้หลายหลากชนิดมากขึ้น  รวมทั้งเตรียมขุดบ่อกักเก็บน้ำเพิ่มเติมในพื้นที่ส่วนที่ห่างไกลจากแหล่งน้ำเดิมโดยเฉพาะแหล่งน้ำที่จะมารดแปลงหญ้าแพงโกลาสำหรับเลี้ยงโค 

วัวกับแปลงหญ้าแพงโกลา

   เดิมทีพ่อทองปลูกหญ้าแพงโกลา 2  ไร่ เลี้ยงโค 4  ตัว แต่ตอนนี้เพิ่มเป็น 6  ตัว  หลังน้ำท่วมแพงโกลายังไม่ตาย พ่อทองจึงหมายปลูกต่ออีก 2  ไร่ ด้วยเห็นข้อดีทนน้ำท่วม เก็บเกี่ยวง่ายและโคชอบกิน

   นักวิชาการแนะนำให้ท่านตัดหญ้าในแปลงด้วยเครื่องตัดหญ้าพร้อมกันในคราวเดียว แล้วให้หญ้างอกใหม่พร้อมกัน 

    พ่อทองหรือก็เสียดาย ตัดทั้งหมดคงเสียของเพราะโคกินไม่ทัน จะตากแห้งหรือหมัก ก็ไม่คุ้มเพราะมีไม่มากพอ  จึงตัดสินใจเกี่ยวด้วยมือวันละนิดละหน่อยแบ่งชอยเป็นแปลงเล็ก แล้วปล่อยให้งอกใหม่เป็นแปลง ๆ ด้วยไม่จำเป็นต้องเกี่ยวมาก เพราะมีทุ่งนาหลังน้ำท่วมที่ยังมีหญ้าให้โคแทะเล็ม

หญ้าแพงโกลาที่เกี่ยวด้วยมือ

    หญ้าที่เกี่ยวเก็บไว้สำหรับล่อให้โคกลับเข้าคอกในตอนเย็น เพราะโคจะจำได้ว่าถ้ากลับคอกจะได้ลิ้มรสหญ้าสด ๆ นุ่ม เมื่อเจ้าของปลดเชือก ทุกตัวไม่รอช้ารีบวิ่งมาที่แปลงหญ้าใกล้ ๆ คอก ให้เวลาเล็มหญ้าในแปลงสักเล็กน้อย แล้วค่อยเอาหญ้าไปใส่รางอาหาร ไม่ต้องเรียกให้เมื่อย โคทั้งหลายจะเรียงหน้าเข้าคอกอย่างเป็นระเบียบ 

    แล้วพบกับเรื่องราวของพ่อทองใหม่ในวันพรุ่งนี้ค่ะ

[ขจิต ฝอยทอง]

• ที่เขียนไว้หายไป
• จะเอาวัวน้อยที่บ้านมาให้
• ว่าเหมือนที่อาจารย์เลี้ยงไหม
• รบกวนลบบันทึกแรกหน่อยครับ กดที่ลบ ครับ
• ขอบคุณครับ
  

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

ขอบคุณค่ะ อาจารย์ขจิต 

       วัวที่เลี้ยงไว้คงน่ารักสู้รูปที่อาจารย์ส่งมาให้    เพราะถ้าเลี้ยงได้แบบในรูปคงขายวัวได้ง่าย แบบขายของที่ระลึกแน่เลยค่ะอาจารย์

[ดร. แสวง รวยสูงเนิน]

เริ่มมีชีวิตบ้าง แต่ยังไม่มีชีวา เพราะยังไท่ได้สรุปประเด็น

[นาง พันดา เลิศปัญญา]

อาจารย์แสวงที่เคารพ

       จะนำเสนอเรื่องราวของพ่อทองหลายตอน แล้วจะสรุปทั้งหมดที่เดียวหรือว่าจะสรุปในแต่ละวันค่ะอาจารย์

       ขอบคุณค่ะ