(30)
การฝึกทักษะการรู้เท่าทันการสื่อสาร : การฝึกนิสัยด้วยงานอย่างง่ายใกล้ๆตัว
เป้าหมายสูงสุดของการฝึกทักษะการรู้เท่าทันการสื่อสาร ในโพสต์ติ้งทั้งหมดนี้ ก็เพื่อสร้างคนดี สร้างคนที่มีจิตใจดีงามโดยเนื้อแท้
การฝึกคนให้เป็นคนดี ต้องเริ่มที่การสร้างนิสัยในชีวิตประจำวัน มีคำคมหนึ่งของฝรั่งกล่าวว่า
“ จงเพาะนิสัยที่ดี เพราะมันเลิกได้ยาก เช่นเดียวกับนิสัยที่เลว “
Form good habits. They’re as hard to break as bad ones.
การฝึกนิสัยพื้นฐาน แม้จะด้วยวิธีการสอนแบบบ้านๆ แบบที่ไม่กล้าเขียนในแผนการสอน และถ้าอธิบายละเอียดก็จะกลายเป็นเวอร์ชั่นแม่สอนลูกนี้ จำเป็นต้องนำเสนอ เพื่อทำความเข้าใจให้ตรงกันว่า การฝึกงาน และการฝึกนิสัย (ในที่นี้)นั้น ต่างกันอย่างไร
การฝึกงาน เป็นการฝึกให้ทำงานเพื่อให้ได้ผลงาน เรามักประเมินผลสำเร็จจากงานที่ทำ และความสามารถที่เพิ่มขึ้นในการทำงาน การฝึกงาน มักเน้นวัดที่ผล....คือตัวงาน
นิสัย หมายถึงความประพฤติที่ทำจนเคยชิน การฝึกนิสัย เป็นการฝึกให้ประพฤติในทางที่ดี ที่เหมาะที่ควร จนเกิดความเคยชิน และแสดงออกได้อย่างเป็นอัตโนมัติ สามารถทำดีได้โดยไม่ต้องฝืน
........เรามักประเมินนิสัยคนจากการแสดงออกของเขา.......
การฝึกนิสัย เน้นที่ตัวคน เน้นลึกเข้าไปที่จิตใจเนื้อแท้ของคนๆนั้น และว่ากันเป็นคนๆไป
ทุกครั้งที่ครูฝึกเด็ก ครูจะเห็นภาพสะท้อนของตนเอง ก็จะเกิดความสำนึกตระหนักไปพร้อมๆกับเด็ก
เสียงที่ครูพูดพร่ำสอนพร่ำบ่นด้วยความรัก ด้วยความห่วงใยจากใจจริง ก็จะสะท้อนเข้าหูครู ครูก็จะได้ไตร่ตรอง ตรวจสอบทบทวนนิสัยของตนเองไปด้วยพร้อมๆกัน
เมื่ออยากให้เด็กเป็นคนดี......ครูก็ต้องเพียรพยายามฝึกตนให้เป็นคนดีให้จงได้ด้วย
การฝึกนิสัยเป็นงานหนัก ครูต้องทุ่มเทเวลาฝึกเด็กเป็นคนๆไป เหมือนพ่อแม่ฝึกลูกๆของตน ต้องรู้จักตัวตนแท้ๆของเขา ต้องเรียนรู้ที่จะเข้าใจหัวใจของเขาก่อน ถ้าไม่เข้าใจหัวใจของเขา เราจะฝึกได้แต่เปลือกนอก ได้ผลหลอกๆเพื่อให้สบายใจว่าได้ฝึกแล้ว
.....ซึ่งอาจทำให้ครูต้องเสียใจในสักวันหนึ่งข้างหน้า......
อย่างไรก็ตาม แม้ว่าโดยระบบการเรียนการสอน จะมีกรอบบังคับ (หรือโดยปริยายเป็นการบังคับ)ตามคำอธิบายรายวิชา และวัตถุประสงค์ของรายวิชา ให้ประเมินคนที่ผลงาน มากกว่าที่นิสัย
และแม้ว่าครูจะหาวิธีการอันแยบคายในการประเมินจิตใจคนโดยวิธีใดก็ตาม สุดท้าย เมื่อปลายทางการประเมินอยู่ที่งาน หรือความสามารถในการทำงาน หรือความเก่งกาจในการเรียนรู้แบบนับแต้มติดคะแนน ก็ยากอยู่ไม่น้อยที่จะสร้างนิสัยให้เป็นคนดีโดยจิตใจเนื้อแท้ได้
แต่เชื่อว่าไม่ยากเกินความพยายามของครูที่ตั้งใจจริง !....
........................................................
ปรับเพิ่มเติมจาก เว็บไซต์ วิชาการด็อตคอม กระทู้ การรู้เท่าทันการสื่อสาร (Communication Literacy) ความคิดเห็นที่ 48 (14 ธ.ค. 2549)
เพิ่งคุยกันกับคุณพ่อขายาว(กว่าเรา) ถึงเรื่องน้องภู-ลูกชาย ว่า ทำไมเขาถึงใจลอย ชอบนั่งฝัน นั่งจินตนาการอย่างหนัก(พ่อแม่พยายามคิดบวก คิดบวก ค่ะ)
เราจบกันที่ว่า สงสัยว่าเราคนใดคนหนึ่ง หรือทั้งสองคน ต้องเพ่งกลับมาดูตนว่าเราเป็นแบบลูกหรือเปล่า ทำให้ลูกเป็นแบบเรา เพราะลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น
ยอมรับได้เลยบางข้อเช่น การลืมทำการบ้าน แม่เป็นตั้งแต่เด็ก ๆ
เพราะเราอยากอ่าน อ่าน และอ่าน(หนังสืออื่น ๆ ที่ไม่ใช่หนังสือเรียน) เราไม่ชอบทำอะไรที่ต้องโดนบังคับ(กลาย ๆ)
....... ....... .......
เมื่ออ่านบันทึกนี้ เราต้องเปลี่ยนเรา
ขอบคุณค่ะพี่แอมป์
“ จงเพาะนิสัยที่ดี เพราะมันเลิกได้ยาก เช่นเดียวกับนิสัยที่เลว “
Form good habits. They’re as hard to break as bad ones.
สวัสดีค่ะคุณหมอเล็ก
พี่แอมป์อ่านคอมเม้นต์คุณหมอเล็กแล้วประทับใจในความรักอันลึกซึ้งของคุณพ่อคุณแม่ที่มีต่อลูกภูนะคะ ทุกลมหายใจเข้าออกของพ่อกับแม่ มีลูกภูอยู่ด้วยเสมอ : )
และขอบคุณที่คุณหมอเล็กแวะมาต่อยอดด้วยข้อคิดที่สุดยอดจริงๆนะคะ เพราะสั้น กระชับและได้ใจความที่สุด
"เราต้องเปลี่ยนเรา"
ชอบใจจริงๆค่ะ
ปล. คำคมในบันทึกนี้พี่แอมป์นำมาจากหนังสือ คำคมเพื่อการสนทนา (Quips&Quotes) ที่รวบรวมโดย Richard S. Zera แปลและเรียบเรียงโดยคุณ "คนเดิม" ค่ะ