แม้ว่าปัจจุบัน หลาย ๆ โรงพยาบาล จะมีการดูแลผู้ป่วยเบาหวานได้อย่างครบถ้วน บางแห่งมีทีมงานดูแลสุขภาพเท้าที่มีประะสิทธิภาพ แต่ปัญหาที่พบบ่อยคือ ไม่สามารถจัดหารองเท้าที่เหมาะสมให้ผู้ป่วยได้ เนื่องจากองค์กรที่สนับสนุนรองเท้ามีน้อย ส่วนมากจะเป็น บริษัทเอกชน ที่ราคาค่อนข้างแพง อีกทั้งรูปแบบรองเท้าเบาหวาน มักจะเป็น รองเท้าหุ้มส้นมิดชิดที่ตัดเฉพาะราย(Custom molded shoe) รองเท้ากีฬา (sport shoe) ซึ่งเหมาะสมกับชีวิตเมืองมากกว่าชนบท เพราะประชาชนส่วนใหญ่นิยมใช้รองเท้าแตะ ทำให้รองเท้าเบาหวานไม่สามารถ เข้าถึงผู้ป่วยเบาหวานระดับรากหญ้าได้
บทความนี้จะกล่าวถึงรองเท้าแตะที่มีคุณสมบัติ อย่างน้อยที่สุดที่จำเป็นสำหรับผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะเส้นประสาทปลายเท้าเสื่อม ซึ่งเราสามารถนำคุณสมบัตินี้ไปเปรียบเทียบกับรองเท้าที่มีในท้องตลาดเพื่อประยุกต์ให้เข้ากับความนิยม และลักษณะภูมิประเทศ และภูมิอากาศ
คุณสมบัติที่ดี
1.จำเป็นต้องนุ่ม(cushioning) ความนุ่มที่เหมาะสมสำหรับ ผู้ป่วยเบาหวานคือ 15 องศาชอว์ วัดไม่ยาก คือ ความนุ่มที่เอามือบีบแล้วยุบลงครึ่งหนึ่งของความหนาเดิม เพราะผู้ป่วยมักมีความผิดปกติเช่น นิ้วเท้าจิกงอ (Claws toes) การโปนของปุ่มกระดูก ( Bony prominent) บริเวณนี้จะมีแรงกดสูงกว่าปกติ อันจะส่งผลให้เกิด ตาปลา หนังแข็งนำไปสู่การเป็นแผลได้ เราต้องการความนุ่มเพื่อลดแรงกระแทก และหนังแข็ง
2.จำเป็นต้องปรับสายคาดได้(Adjustable) เพราะเท้าคนเราขนาดไม่เท่ากันแต่ละช่วงเวลา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้ป่วยเบาหวานที่มี ปัญหาหลอดเลือด โรคแทรกซ้อนทางไต มักจะมีการบวมได้ง่าย การปรับได้จะทำให้ลดการกดบริเวณหลังเท้า ซึ่งอาจไปขัดขวางการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงที่เท้า (blocked Dorsalis pedis artery)
3.ต้องมีสายรัดส้น(back strap) เนื่องจากกล้ามเนื้อในเท้าอ่อนแรงจากปลายประสาทเสื่อม ส่งผลให้รองเท้าหลุดออกจากเท้าได้ง่าย ผู้ป่วยจะพยายามจิกนิ้วเท้ากับรองเท้าเพื่อไม่ให้หลุด อันเป็นการส่งเสริมให้เกิดภาวะนิ้วงอ (Claw Toe) ตามมาอันส่งผลให้เกิดเป็นความผิดปกติระดับทุติยภูมิ (Secondary Impairment) ตามมาจากภาวะปลายประสาทเสื่อม อันจะก่อให้เกิดปัญหาตามมามากมาย
4. รูปแบบต้องเป็นที่ยอมรับสำหรับตัวผู้สวมใส่เอง ลักษณะอาชีพ สังคม
รองเท้าที่ดีใสแล้วต้องรู้สึกสบาย และสิ่งที่พิสูจน์ในขั้นสุดท้ายว่ารองเท้านั้นดี คือ เท้าต้องไม่มีแผล ไม่ว่าแผลเก่าหรือแผลใหม่ ดังนั้นสิ่งที่ทีมงานดูแลผู้ป่วยเบาหวาน คาดหวังกับรองเท้า คือ “Injury prevention”
ขอบคุณครับ
ขอบคุณที่หาข้อสรุปที่เหมาะสมให้กับเท้า
โดยเฉพาะเท้าเบาหวานในชนบท
ยาสมุนไพรที่ว่ามีจริงหรือครับ