ผู้ที่ได้รับยาเคมีบำบัด..ช่องปากเป็นแผล…....จะทำยังไงดี
ผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับยาเคมีบำบัด ส่วนมากจะเกิดแผลในปาก(mucositis) หลังจากได้รับยาเคมีบำบัดประมาณ 7-14 วัน
ดังนั้นการดูแลเพื่อป้องกันการเป็นการอักเสบของเยื่อบุช่องปากเป็นสิ่งสำคัญ
ดิฉันในฐานะพยาบาลผู้ปฏิบัติการขั้นสูง (Advanced Practice Nurse) ได้ดูแลและให้การพยาบาล เพื่อป้องกันและบรรเทาอาการเยื่อบุปากอักเสบในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับเคมีบำบัด โดย
-ประเมินภาวะสุขภาพช่องปากว่าอักเสบมากน้อยแค่ไหน
-แนะนำให้เปลี่ยนแปรงสีฟันทุก 3 เดือนและอื่นๆ ตามระดับความรุนแรงดังนี้
ถ้าประเมินว่าช่องปากอักเสบ ระดับ1
- ให้แปรงฟันด้วยแปรงเล็กขนนุ่ม
- หลีกเลี่ยงยาสีฟันเมนทอล
- หลีกเลี่ยงยาบ้วนปากผสมแอลกอฮอลล์
- ใช้น้ำเกลือบ้วนปากหลังอาหาร
- จิบน้ำ อมน้ำแข็ง-
แนะนำอาหารไม่เผ็ด
- ใช้ยา 2% Xylocain viscious
ถ้าประเมินว่าช่องปากอักเสบ ระดับ 2 และ 3
-ดูแลความสะอาดช่องปากทุก2-4ชม
-ใช้ไม้พันสำลีทำความสะอาดฟัน
-หลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำให้เกิดการระคายเคือง
-ให้ยาลดอักเสบ
-ให้อาหารเสริมทางปาก/ทางสายยาง/เส้นเลือด
-ให้ยาแก้ปวด
ถ้าประเมินว่าช่องปากอักเสบ ระดับ4 เป็นกรณีที่รุนแรงมาก
- ดูแลความสะอาดช่องปากทุก1-2 ชม
- หลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำให้เกิดการระคายเคือง
- ให้ยาลดอักเสบ/ยาฆ่าเชื้อราในปาก/ให้ยาแก้ปวด
- ให้อาหารเสริมทางสายยาง/เส้นเลือด
- ถ้ามีเลือดออกให้อมน้ำเย็นจัด/อมน้ำแข็ง มี
ผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด เกิดปัญหาเยื่อบุช่องปากอักเสบ
ผู้ป่วยบอกว่า “เจ็บปากมากและมีแผลในปาก กินเผ็ดไม่ได้ แสบปามาก กทรมานเหลือเกิน อาหารที่กินช่วงนี้คือข้างกล้องกับปลาต้มหรือปลานึ่ง อาหารประเภททีมีเครื่องเทศก็กินไม่ได้”
ประเมินภาวะสุขภาพช่องปาก พบว่าระดับความรุนแรงอยู่ในระดับ 2 ช่องปากมีแผลแต่รับประทานอาหารธรรมดาได้
ดิฉันได้แนะนำให้ผู้ป่วยปฏิบัติ คือ โดยดูแลความสะอาดช่องปากทุก2-4ชมใช้ไม้พันสำลีทำความสะอาดฟัน หลีกเลี่ยงสิ่งที่ทำให้เกิดการระคายเคือง ให้ยาลดอักเสบ ให้อาหารเสริมทางปาก/ทางสายยาง/เส้นเลือด และให้ยาแก้ปวดตามแผนการรักษาของแพทย์
จากประสบการณ์ของดิฉันในการดูแลช่องปากของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่ได้รับยาเคมีบำบัด โดยการให้ผู้ป่วยบ้วนปากด้วยน้ำเกลือทุกรายที่ให้ยาเคมีบำบัด และให้อมน้ำแข็ง กรณีผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัดบางชนิด( 5-FU) จะป้องกันการเกิดแผลในช่องปากได้
ถ้าเรามีปัญหาช่องปากเป็นแผล อาจเกิดจากความเครียด กินอาหารรสจัด แล้วเผลอไปกัดเยื่อบุในช่องปาก ขาดน้ำ
เราสามารถเลือกแนวปฏิบัติบางอย่างไปปฏิบัติได้นะคะ เช่น บ้วนปากด้วยน้ำเกลือบ่อยๆ งดอาหารรสจัด ดื่มน้ำมากๆ หลีกเลี่ยงยาสีฟันเมนทอล เปลี่ยนแปรงสีฟันทุก 3 เดือน เพราะเป็นแหล่งเชื้อโรคเหมือนกัน ใช้ Kenalog ป้ายปาก
ความเห็น (16)
- ดูแลได้อย่างคุณอุบล ได้บอกเล่าไว้ ได้อย่างนี้ ก็จะดีมากเลยค่ะ
- ผู้ดูแลก็คงต้องให้เวลากับผู้ป่วยมาก มาก หน่อยนะคะ
- ขอบคุณค่ะ ที่ให้ความรู้
สวัสดีค่คุณเพื่อนร่วมทาง
- การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัดมีหลายอย่าง
- การดูแลช่องปาก ก็เป็นสิ่งสำคัญ
- เพราะถ้าปากเป็นแผล กินอะไรก็ไม่อร่อย
- นอกจากดูแลด้านร่างกายแล้วเรายังดูแลจิตใจ
- ให้คำปรึกษาปัญหาต่างๆ
- เรายังมีโครงการวิปัสสนาเยียวยารักษาใจ
- ดนตรีบำบัด
สวัสดีค่ะคุณใบบุญ
- ขอบคุณที่ให้กำลังใจ
- คนปกติก็มีโอกาส ปากเป็นแผลได้บ่อยๆ
- ดังนั้น เราสามารถนำวิธีการดูแลช่องปากไปปฏิบัติได้ค่ะ
แนะนำอมน้ำแข็งตั้งแต่ก่อนและระหว่างการให้ยาเคมีบำบัดเลยครับ ช่วยได้มากทีเดียวครับ
ขอบคุณครับ
สวัสดีค่ะคุณนักลงทุนเงินน้อย
- ขอบคุณค่ะที่ให้ข้อเสนอแนะ
- เราจะให้อมนำแข็งก่อนให้ยาเคมีบำบัด ระหว่างและหลังให้ยาเคมีบำบัด โดยเฉพาะฉีดแบบ bolus 5-FU เพราะยาชนิดนี้ ทำให้ช่องปากอักเสบง่ายกว่าชนิดอื่นๆค่ะ
- ปัจจุบันลดปัญหาช่องปากเป็นแผลลงได้ค่ะ
- มาขอบคุณ
- ผมเป็นแผลที่เรียกว่าร้อนในบ่อยๆๆครับ
- จะลองเอาไปทดลองดู
สวัสดีค่ะคุณขจิต
- เวลาเดินทางเกิดภาวะเครียดหรือดื่มนำไม่พอ
- ทำให้ปากเป็นแผลได้
- วิธีง่ายสุด คือ ดื่มนำให้พอ บ้วนปากด้วยนำเกลือหรือพก kenalog ป้ายปากไปด้วย
แง้ๆๆๆ กินก้วยเตี๋ยวดันกินปากตัวเองไปด้วย เซงจิด เจ็บปากมากมาย แถม มีเขี้ยวอีก อยากป้ายปุ๊บหายปั๊บอ่ะ
มียาแบบนี้ม่ะอ่ะงับ
หนูทำโฆษณาให้ยาตัวหนึ่งที่เขาไว้บ้วนปากสำหรับคนทำคีโมค่ะ ยี่ห้อ Difflam ขวดเขียวๆ ฝาขาว ขวดใหญ่เป็นแกลลอนเลย ตอนทำก็พึ่งรู้ว่าคนทำคีโมปากจะเป็นแผลแบบนี้ ถึงขั้นเห็นข้าวก็อยากร้องไห้แล้วเพราะอยากกินแต่ก็เจ็บ น่าสงสารจัง
สวัสดีค่ะน้องหนุ่ม
ใช้น้ำเกลือบ้วนปากได้ค่ะ ไม่ต้องเสียตังค์ซื้อยา แต่ถ้าเราใช้ยาสีฟันที่ดี ปากจะไม่เป็นแผลค่ะ
น้องซูซาน
น้ำยายี่ห้อ Difflam ขวดเขียวๆ ฝาขาว ขวดใหญ่ มีขายตามร้านขายยาไหม
เพราะพี่จะแนะนำให้คนไข้บ้วนปากด้วยน้ำเกลือค่ะ
ไม่ทราบเหมือนกันค่ะว่ามีขายตามร้านขายยาทั่วไปหรือเปล่า แต่เอาหน้าตามาให้ดูตัวอย่างได้ หนูอ่านคุณสมบัติแล้วก็รู้งูๆ ปลาๆ เพราะเป็นภาษาทางการแพทย์ มันครอบคลุมการใช้หลายอย่างเหมือนกันนะคะ ไม่รู้ว่าราคาแพงหรือเปล่า ชื่อสามัญทางยาคือ Benzydamine Hydrochloride อาการที่บอกว่าใช้ได้ก็มีดังนี้
- Sore Throat Tonsillitis Pharyngitis
- Mouth Ulcers
- Oral Surgery
- Radiation Mucositis Prophylaxis and Relief
รายละเอียดคงต้องไปศึกษาเพิ่มเติมนะคะ หนูทำแต่โฆษณาให้บริษัทใหญ่เขาเท่านั้น
Benzydamine Hydrochloride อาการที่บอกว่าใช้ได้ก็มีดังนี้
- Sore Throat Tonsillitis Pharyngitis
- Mouth Ulcers
- Oral Surgery
- Radiation Mucositis Prophylaxis and Relief
พี่เคยอ่านพบค่ะน้องซูซาน น้ำยานี้ได้ผลดีในกลุ่มที่ได้รังสีรักษา
แต่ในคีโม ส่วนมากเขาจะให้อมน้ำเกลือ เขาไม่ให้น้ำยาบ้วนปากทั่วๆไปค่ะ
ร้อนใน มีหลากหลายอาการ เช่น แผลร้อนในในปาก เจ็บลิ้น เจ็บคอ มีขี้ตาหรือตาแฉะ ครั่นเนื้อครั่นตัว เป็นไข้ อ่านวิธีรักษาใน
เป็นมะเร็งคับ เเต่รักษาครบเเล้ว มีปัญหาเเผลในปาก หลังคีโม พยายามอมน้ำเเข็งเเล้วคับ เเต่ก็ยังเป็น เจ็บปากมาก เเปรงฟันทีน้ำตาไหลเลยคับ ใช้ difflam เหมือนกันช่วงฉายเเสง อยากขอคำปรึกษาครับว่าจะเจ้บอีกนานไหม ทรมานมาก ดีที่เจาะท้องให้อาหารทางสายด้วย ไม่งั้นเเย่เลยครับ เเม้เเต่กลืนน้ำ ก็เจ็บมาก ๆ อยากขอคำปรึกษายา kenalog คับ หาซื้อได้ที่ไหน เเล้วใช้ยังไงครับ ทาในช่องปากเลยได้ไหม หรือมีวิธีอื่นที่ดีกว่านี้อีก ขอความช่วยเหลือเเนะนำด้วยครับ ขอบคุณครับ