จากหัวข้อ ที่มาของคำศัพท์คอมพิวเตอร์ คำว่า "Computer" และ "Bug"
คำอธิบายจากราชบัณฑิตยสถาน
Computer
เดิมทีคำนี้คณะกรรมการผู้บัญญัติศัพท์ของราชบัณฑิตยสถาน ไม่ได้คิดจะบัญญัติเป็นชื่อไทยเพราะเป็นคำที่ใช้กันจนติดปากคุ้นเคยมานานแล้ว จะบัญญัติคำไทยขึ้นมาคงไม่ได้ แต่มีอยู่ครั้งหนึ่ง พลเอกเปรม ติสสูลานนท์ ซึ่งดำรงตำแหน่งเป็นนายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้ปรารภว่า ทำไมถึงใช้ภาษาอังกฤษกันมาก ไม่หาคำไทย ๆ มาใช้บ้าง แล้วท่านก็ยกตัวอย่างคำว่า computer ขึ้นมา
คณะกรรมการจึงพยายามคิดกันว่า ถ้าจะต้องบัญญัติศัพท์คำไทยขึ้นมาควรจะใช้คำใดจึงจะเหมาะสม คำที่คณะกรรมการเห็นพ้องต้องกันก็คือ เครื่องคำนวณ แต่เนื่องจากคำนี้กลายเป็นคำสามัญกลาง ๆ ไปแล้ว ไม่ได้หมายถึงตัว computer แต่อย่างใด คณะกรรมการก็เลยเสนอให้ให้คำว่า คณิตกรณ์ ขึ้น นั้นจึงเป็นที่มาของคำไทยที่เรียกแทน computer ว่า คณิตกรณ์
Bug
คำ ๆ นี้จริง ๆ แล้วแปลว่า แมลงปีกแข็ง แต่ในทางด้านคอมพิวเตอร์ ราชบัณฑิตยสถานได้บัญญัติไว้ว่า คำ ๆ นี้ แปลว่า จุดบกพร่อง ซึ่งมีที่มาจากในสมัยก่อน การใช้คอมพิวเตอร์ต้องใช้พลังงานไฟฟ้ามาก ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์จึงมีแสงไฟสว่างล่อให้แมลงเข้าไปเล่นแสงไฟ แล้วก็บังเอิญมีแมลงพลัดเข้าไปในเครื่องคอมพิวเตอร์อันเป็นสาเหตุให้วงจรอิเล็กทรอนิกส์ขัดข้องจนทำให้เครื่องหยุดทำงาน ผู้ที่กำลังปฏิบัติงานต้องหาว่าแมลงอยู่ที่ใดแล้วจึงหยิบออก จึงเป็นที่มาของคำศัพท์อีกคำหนึ่ง คือ คำว่า debug หรือ การแก้ไขจุดบกพร่อง ตามศัพท์บัญญัติของราชบัณฑิตยสถาน
แหล่งอ้างอิง
รุ่งกานต์ มูสโกภาส. "ผิด ๆ ถูก ๆ ใช้ศัพท์คอมพิวเตอร์" , วารสาร Internet Magazine. 8, 86 (กันยายน 2546) : หน้า 77 - 82.
เอกสารประกอบการอภิปราย เรื่อง การบัญญัติศัพท์คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ ของราชบัณฑิตยสถาน
เว็บไซต์ราชบัณฑิตยสถาน. http://www.royin.go.th (25 ม.ค.2552).
รายชื่อคณะกรรมการบัญญัติศัพท์เทคโนโลยีสารสนเทศ
ลำดับ | รายชื่อ | ตำแหน่ง |
1. | ดร.ครรชิต มาลัยวงศ์ | ประธานกรรมการ |
2. | นาย บุญเกิด ธรรมวาสี | กรรมการ |
3. | ผศ.ดร.สุดาพร ลักษณียนาวิน | กรรมการ |
4. | รศ.ดร.กิดานันท์ มลิทอง | กรรมการ |
5. | ผศ.ดร.ยุพาพรรณ หุ่นจำลอง | กรรมการ |
6. | นาย สุธีระ อริยะวนกิจ | กรรมการ |
7. | นาย พลากร จิรโสภณ | กรรมการ |
8. | ผู้แทนบริษัท ทศท คอร์ปเรชั่น จำกัด (มหาชน) (นาย สมศักดิ์ มงคลลาภกิจ, นางสาว วิไล ปัญจขจรศักดิ์) |
กรรมการ |
9. | ผู้แทนกระทรวงคมนาคม (นาง ภาวสุทธิ์ จึงอนุวัตร, นางสาว อัมพร ชาตบุษยมาส) |
กรรมการ |
10. | ผู้แทนการสื่อสารแห่งประเทศไทย (นาย กิตติพงษ์ เมฆวิจิตรแสง, นายสมเกียรติ กุลธรรมโยธิน, นายธนา ตั้งสิทธิ์ภักดี |
กรรมการ |
11. | ผู้แทนสมาคมโทรคมนาคมแห่งประเทศไทย (รศ.ดร.ประสิทธิ์ ฑีฆพุฒิ) |
กรรมการ |
12. | ผู้แทนสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ (นาง สุวคนธ์ ศิริวงศ์วรวัฒน์, ดร.บุญเรือง เนียมหอม) |
กรรมการ |
13. | ผู้แทนสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (นางสาว ประดิษฐ์ ศิริพันธ์, ดร.ประณต บุญไชยอภิสิทธิ์) |
กรรมการ |
บันทึกที่เกี่ยวข้องกัน
- คำทับศัพท์ และ ศัพท์บัญญัติคอมพิวเตอร์ ... ที่คนไทยชอบเขียนผิด (11 มิถุนายน 2551).
- คำศัพท์คอมพิวเตอร์ที่คนไทยนิยมเขียน แต่ไม่ถูกหลักการแปล (CAI, OA และ Portal Web) (13 มิถุนายน 2551).
- คำว่า "Multimedia" ควรใช้ภาษาไทยว่าอย่างไร จึงจะถูกต้อง ? (20 มิถุนายน 2551).
- คำที่มีคำแปลเดิมมาก่อน แต่อาจผิดเพี้ยน .. (Interactive Multimedia) (23 มิถุนายน 2551).
- คำภาษาอังกฤษที่มีศัพท์บัญญัติเดียวกัน (Zone และ Domain) (30 มิถุนายน 2551).
- ศัพท์ที่ไม่นิยมใช้ศัพท์บัญญัติ แต่ใช้คำทับศัพท์ (30 มิถุนายน 2551).
- คำที่แปลผิดความหมาย (Graph, Virtual Reality) (1 กรกฎาคม 2551).
- ศัพท์บัญญัติแปลก ๆ (Critical Path Method, Ergonomics, Event signaling, Encryption) (5 กรกฎาคม 2551)
- คำที่ต้องบัญญัติศัพท์ในภาษาไทยเพื่อสร้างความเข้าใจ (Drag and Drop) (20 มกราคม 2552).
- คำที่มีความหมายเปลี่ยนแปลงตามบริบท (Intelligence) (21 มกราคม 2552).
- คำที่ไม่ได้บัญญัติแต่คนเข้าใจผิดคิดว่าบัญญัติ (กระด้างภัณฑ์, ละมุนภัณฑ์, แท่งหรรษา, เมนูโผล่, หน้าต่างโผล่ และพหุบัญชร) (23 มกราคม 2552).
- ที่มาของคำศัพท์คอมพิวเตอร์ คำว่า "Computer" และ "Bug" (25 มกราคม 2552).
- คำศัพท์คอมพิวเตอร์ที่ถูกนำมาล้อเลียน (RAM, DOS never say ...) (26 มกราคม 2552).
- คำที่เขียนขัดแย้งกัน (คอมพิวเตอร์ vs อินเทอร์เน็ต) (27 มกราคม 2552).