ผู้เขียนมีโอกาสเดินทางไปทำบุญที่ศรีลังกาในระหว่างวันที่ 20-27 กุมภาพันธ์ 2550 พบหนังสือ "ชาเพื่อสุขภาพ (Tea for health)" ของท่านอาจารย์ดอกเตอร์ทิซซา อมรคุณ แห่งสถาบันชาศรีลังกาในร้านขายชาชานเมืองแคนดี้ (Mlesna tea centre)

ท่านอาจารย์อมรคุณเขียนเรื่องวิทยาศาสตร์การชาไว้อย่างน่าอ่าน พร้อมแสดงเหตุผลที่ควรดื่มชา มีภาพ ตาราง และกราฟประกอบพร้อม ผู้เขียนขอนำมาเล่าสู่กันฟัง...

    ภาพที่ 1:

หนังสือ "ชาเพื่อสุขภาพ (Tea for Health. Tissa Amarakoon, Ph.D.)"

ศรีลังกาเป็นประเทศที่ปลูกชา และส่งออกชาชั้นนำของโลก... น่าดีใจที่ศรีลังกามีสถาบันวิจัยชาแห่งชาติไว้ทำการศึกษา วิจัย ค้นคว้า และส่งเสริมให้คนทั่วโลกดื่มชา

หนังสือเรื่อง "ชาเพื่อสุขภาพ (Tea for health)" กล่าวถึงประวัติเรื่องชาว่า...

เมื่อ 4,744 ปีมาแล้ว (2,737 ปีก่อนคริสตกาล / 2737 BC) ใบชา 2-3 ใบปลิวไปตกในน้ำดื่มของจักรพรรดิเฉิน นัง (Shen Nung) โดยบังเอิญ พระองค์ทรงพบว่า น้ำชามีรสดีกว่าน้ำร้อน

พระองค์เชื่อว่า ชาเป็นเครื่องดื่มที่ดีกับสุขภาพ และเป็นยาครอบจักรวาล (panacea) รักษาโรคนิ่ว ไข้ การติดเชื้อในทรวงอก (เข้าใจว่า น่าจะเป็นปอดบวม หรือวัณโรค – ผู้เขียน) และเนื้องอกในสมองได้ นอกจากนั้นยังเชื่อว่า กำจัดพิษได้อีก 72 ชนิด

ผู้ที่มีสิทธิ์ดื่มชาในยุคแรกสุดนั้น... มีเพียงจักรพรรดิ และองคมนตรี ต่อมาจึงค่อยๆ แพร่ไปเป็นเครื่องดื่มของสามัญชน

ปลายศตวรรษที่ 6 (ประมาณ 1,400 ปีก่อน)... คนจีนนิยมดื่มชาเป็นยา และเครื่องดื่ม ความเชื่อว่า ชาเป็นยาชั้นดีได้แพร่หลายไปทั่วโลก

    ภาพที่ 2:

กาน้ำชาแบบศรีลังกา ด้านหน้าร้านชา (Mlesna tea centre) เมืองแคนดี้ ศรีลังกา

    ภาพที่ 3:

ทางเข้าร้านชา ทำเป็นปูนปั้นรูปพระจันทร์ครึ่งดวง (half-moon) ซึ่งนิยมสร้างเป็นทางเดินขึ้นโบสถ์ หรือวิหาร

    ภาพที่ 4:

ภาพวาดแบบศรีลังกาในร้านชา เมืองแดนดี้ ศรีลังกา โปรดสังเกตกลองศึกสำหรับกษัตริย์นำหน้าช้างทรงของเทวดา (อาจเป็นรูปพระอินทร์)

    ภาพที่ 5:

ร้านชาที่เมืองแคนดี้สร้างคร่อมหินน้ำตก... ศรีลังกามีภูเขา และพื้นที่สูงๆ ต่ำๆ แบบที่ศัพท์ปักษ์ใต้เรียกว่า "ควน (= ภูเขาดินเป็นเนิน)" เต็มไปหมด มีที่ราบค่อนข้างน้อย การสร้างบ้านเรือนจึงต้อง "อิงเขา" หรือสร้างบนที่ลาดชันกันมาก

    ภาพที่ 6:

บรรยากาศที่เคาน์เตอร์คิดเงินร้านชา มีเครื่องยิงบาร์โค้ด เสร็จแล้วพิมพ์ใบเสร็จจากคอมพิวเตอร์พร้อม

น่ายินดีที่ผู้หญิงชาวศรีลังการักษาการแต่งกายแบบดั้งเดิม (ส่าหรี + สไบ) ได้ดีมาก

ผู้ชายศรีลังกาประมาณ 90-95% นุ่งแบบสากล ที่จะนุ่งโสร่งแบบศรีลังกามีน้อย ยกเว้นเวลาไปวัด มีผู้ชายบางส่วนจะนุ่งเสื้อขาว โสร่งขาว และมุสลิมที่รักษาชุดแต่งกายประจำชาติ(โสร่ง)ไว้ได้

    ภาพที่ 7:

ของที่ระลึก... ด้านในเป็นถ้วยชาเซรามิค

    ภาพที่ 8:

เมื่อเปิดถุงออกมา... จะเห็นด้วยชาพร้อมถุงชาผนึกอย่างดีด้านใน 2 ถุง

ปี 1675 (พ.ศ. 2218) โธมัส การ์เวย์นำชาไปจำหน่ายในโรงน้ำชาที่ลอนดอน สหราชอาณาจักร(หมู่เกาะอังกฤษ) ท่านโฆษณาว่า ชาเป็น "ยาครอบจักรวาล (panacea) ไว้อย่างนี้ครับ...

"ชาช่วยให้สดชื่น แก้ปวดหัว เวียนหัว มึนหัว แก้ภาวะม้ามอุดตัน (ไม่ทราบโรคอะไร - ผู้เขียน)

ชาผสมกับน้ำผึ้ง (ไม่ใช่น้ำตาล) มีฤทธิ์แก้นิ่วเม็ดน้อยเม็ดใหญ่ ช่วยล้างไต และล้างท่อไต

ชาช่วยแก้ปัญหาการหายใจลำบาก โดยทำให้ทางเดินหายใจที่อุดตันเปิดโล่งออก

ชาแก้ภาวะ ‘Lipitude distillations (Lippitude = ปวดตา ตาเห็นไม่ชัด น่าจะเป็นโรคต้อหิน หรือ glaucoma) ทำให้สายตาแจ่มใส

ชาแก้ภาวะ ‘Lastitude, and cleanseth and purisieth’ (ไม่ทราบอะไร – ผู้เขียน) และแก้โรคตับร้อน (hot liver – นี่ก็ไม่ทราบว่า โรคอะไรอีก)

ชารักษาโรค ‘ Crudities’ (ความหยาบกระด้าง) โดยเฉพาะผู้ชายที่มีรูปร่างอ้วนหนา ทำให้กระเพาะอาหารแข็งแรง เพิ่มความอยากอาหาร ช่วยย่อย เช่น ในรายที่กินเนื้อมาก ฯลฯ

ชาแก้ฝันร้าย ช่วยให้สมองโล่ง และช่วยให้ความจำดี"

การโฆษณายาครอบจักรวาล (panacea)... ไม่ว่าจะเป็นวิตะมิน สารต้านอนุมูลอิสระ หรืออาหารเสริมทุกวันนี้ก็โหมกระหน่ำ(ดุเดือดเกินจริง)ไม่น้อยกว่าคำแนะนำของจักรพรรดิเฉิน นัง หรือคุณโธมัส การ์เวย์เหมือนกัน

ทุกวันนี้คงไม่มีใครเชื่อว่า ชาจะรักษาโรคได้มากมายอย่างนั้นอีกแล้ว แต่คนทั่วโลกต่างยอมรับกันว่า ชาเป็นเครื่องดื่มชั้นดี และเป็นสมุนไพรที่ให้สารต้านอนุมูลอิสระ (antioxidants) ชั้นดี

คนเราได้น้ำที่ปนมาในอาหารประมาณครึ่งหนึ่ง ได้น้ำจากการดื่มน้ำอีกครึ่งหนึ่ง... ทุกวันนี้มีคนจำนวนมากดื่มชาแทนน้ำ

ชาเป็นเครื่องดื่มอันดับ 1 ของโลก กล่าวกันว่า ชาเป็นรองน้ำเปล่าเท่านั้น ชาได้มาจากการเก็บหน่อ (bud) และใบอ่อนบนสุด 2 ใบจากต้นชา (Camellia sinensis)

ชาแบ่งเป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่ ชาดำ ชาเขียว และชาอูหลง (Oolong)

สัดส่วนการดื่มชาทั่วโลกพบว่า ชาดำเป็นชาที่ดื่มกันมากที่สุด (78%) รองลงไปเป็นชาเขียว (20%) และชาอูหลง (2%) ตามลำดับ

ชามีสารพฤกษเคมีคือ กลุ่มโพลีฟีนอล (polyphenols) หลายชนิด โพลีฟีนอลในชามีหลายชนิด ชนิดที่มีมากที่สุดได้แก่ ฟลาโวนอยด์ (flavonoids) ซึ่งนิยมเรียกว่า "คาเธชินส์ (cathechins)"

    ตารางที่ 1: แสดงปริมาณสารพฤกษเคมีโพลีฟีนอลส์ในอาหาร

สารโพลีฟีนอลส์มีเฉพาะในผลิตภัณฑ์พืช ไม่พบในผลิตภัณฑ์จากสัตว์ ท่านที่กินอาหารจากพืช เช่น ถั่วเหลือง เต้าหู้ หัวหอม ฯลฯ จะได้สารต้านอนุมูลอิสระจำนวนมากทุกวัน

สารโพลีฟีนอลส์ในไวน์แดงมาจากเปลือก และเมล็ดองุ่น

การดื่มแอลกอฮอล์(เหล้า เบียร์ ไวน์...)เป็นอันตรายต่อสุขภาพ ทำให้เสี่ยงต่อโรคมากมาย เช่น มะเร็งช่องปาก ตับอักเสบ ตับแข็ง ตับอ่อนอักเสบ ฯลฯ การกินองุ่นน่าจะปลอดภัยกว่าการดื่มไวน์

ชามีฟลูออไรด์ค่อนข้างสูง ทำให้ชามีส่วนช่วยป้องกันฟันผุได้ คนอังกฤษ(สหราชอาณาจักร)ได้ฟลูออไรด์จากชาวันละ 0.6-2.7 มิลลิกรัม ส่วนคนออสเตรเลีย อินเดีย และศรีลังกาได้รับฟลูออไรด์จากชาวันละ 0.5-2 มิลลิกรัม

ชาแบ่งเป็น 3 ประเภทตามกระบวนการผลิตได้แก่ ชาดำ เช่น ชาจีน ชาฝรั่ง ฯลฯ ชาเขียว และชาอูหลง

    แนะนำให้อ่าน:

• "ชากับสารต้านอนุมูลอิสระ ตอน ๒" ที่นี่...
• [ Click - โปรดคลิกที่นี่ - Click ]
• หรือที่นี่... http://gotoknow.org/blog/health2you/83536

    แหล่งที่มา:

• ขอขอบพระคุณ (thank / courtesy of...) > Dr. Tissa Amarakoon. The tea institute of Sri Lanka. Tea for health. Melios printing (www.btoptions.com). 2004. page 1-37.
• ขอขอบพระคุณ (thank / courtesy of...) > http://dictionary.reference.com/search?r=2&q=Lippitude , http://dictionary.reference.com/browse/crudity , http://dictionary.reference.com/browse/corpulent
• ขอขอบพระคุณ (thank / courtesy of...) > Mlesna tea centre (e-mail: [email protected]). 15, Dalada Veediya, Kandy.
• นพ.วัลลภ พรเรืองวงศ์. จัดทำ > ๑๒ มีนาคม ๒๕๕๐.
• เชิญอ่านบ้านสาระ > http://gotoknow.org/blog/talk2u