• เมื่อปลายเดือนกุมภาพันธ์ 2551  ฉันนัดทีมมาลปรร. เพื่อหาประเด็นไป focus group กับกลุ่มผู้พิการแกนนำ ก่อนจัดทำแผนบริการผู้พิการปี 2551   ผู้ร่วม ลปรร. มีทั้งหมด 10 คน กว่าครึ่งมาจาก PCU ของ ร.พ.  หัวปลา คือ ระบบบริการผู้พิการของร.พ.กระบี่ เป็นอย่างไร  การ ลปรร. ได้เรื่องราวมาอย่างนี้

สิ่งที่ได้ตามคาดหวัง

กายภาพบำบัด    

• สามารถให้บริการผู้พิการได้ตามแผนจัดบริการ 

กายอุปกรณ์       

• สามารถให้บริการซ่อมแซมกายอุปกรณ์ให้ผู้พิการที่มาติดต่อได้ทันที

• การขอสนับสนุนเครื่องมือ กายอุปกรณ์ ทำได้ช้าในกรณีที่ยากๆ หรือต้องประสานขอการสนับสนุนออกไปนอกระบบของร.พ. เช่น สปสช.  ศูนย์สิรินธรฯ     

หอผู้ป่วยเด็กอ่อน 

• สามารถให้บริการผู้ป่วยอุบัติเหตุทางสมองได้ตามเป้าแผนบริการไม่ต่ำกว่า 80%

PCU                 

• ครอบครัวผู้พิการเข้าใจสิ่งที่ให้ความรู้  เลือกทางเลือกของตัวเองในการลงมือช่วยผู้พิการ

• ผู้พิการบางคนช่วยตัวเองได้   บางคนเพิ่มความสามารถช่วยเหลือตนเอง

• ผู้พิการได้รับยาต่อเนื่อง

• ผู้พิการได้รับความช่วยเหลือจากองค์กรอื่นที่เกี่ยวข้อง เช่น โรงเรียน

• PCU สามารถจัดบริการที่สม่ำเสมอให้ได้

• PCU ได้รับความไว้ใจเล่าเรื่องราวชีวิตให้ฟัง

• PCU  สามารถเสริมพลังสำเร็จ ทำให้ผู้พิการเปลี่ยนแปลงหันกลับมาช่วยตัวเอง

• PCU ได้ช่วยให้ผู้พิการเข้าถึงอุปกรณ์เครื่องช่วยผู้พิการ 

• PCU ช่วยให้เกิดเครือข่ายการช่วยเหลือผู้พิการ และได้ทำงานร่วมกันแบบกัลยาณมิตร เช่น อปท.

• พยาบาล PCU เป็นจุดเชื่อมให้เกิดเครือข่ายดูแลผู้พิการในชุมชนระหว่างองค์กรภาครัฐ

• สามารถทำให้เกิดเครือข่ายเพื่อนช่วยเพื่อนในกลุ่มผู้พิการในชุมชนที่ชุมชนเริ่มเอง

• ได้ช่วยกลุ่มผู้พิการที่ย้ายเข้ามาใหม่ในชุมชนไห้ได้รับบริการการดูแล

• สามารถช่วยลดความพิการให้ประชาชนในชุมชนได้บางส่วน

• สามารถช่วยผู้พิการให้ได้ขึ้นทะเบียนและเข้าถึงสิทธิ

ประธานชมรมผู้สูงอายุ

• ทำได้ดีมาก ตามความรู้ที่เรียนมา พอใจมาก

สิ่งที่เกินความคาดหวัง

กายภาพบำบัด

• ผู้ป่วยอายุ 81 ปี เป็นอัมพาต  สามารถเดินได้ภายใน 2 สัปดาห์จากฝีมือของญาติที่ได้ฝึก-สอนการดูแลให้

• เครื่องมือเสียโดยไม่ได้ตั้งตัว ทำให้มีปัญหาในการให้บริการ

กายอุปกรณ์

• ได้ช่วยเหลือผู้ป่วยซึ่งถูกตัดขาจากอุบัติเหตุและสูญเสียครอบครัวในเวลาเดียวกันซึ่งต้องสูญเสียงานและไร้ที่อยู่  จนมีงานทำ และพัฒนาตนเองได้จนกลายเป็นแกนนำสำคัญของกลุ่มผู้พิการ

หอผู้ป่วยเด็กอ่อน

• ทีมงานจากกายอุปกรณ์ กายภาพบำบัดลงมือช่วยผู้ป่วย ร่วมวางแผนการดูแลผู้ป่วยทันทีโดยไม่ต้องร้องขอหรือปรึกษาเมื่อพบผู้ป่วยที่ต้องการบริการด้านกายภาพบำบัดในระหว่างไปให้บริการที่หอ 

• ความเห็นใจต่อผู้พิการของกายภาพบำบัดที่ช่วยปรับวันนัดหมายตามที่ร้องขอ  ให้ผู้พิการเกิดความสะดวก  กรณีต้องมารับบริการต่อเนื่องทั้งจากหอและกายภาพบำบัด

•  ดีใจมากที่ทำให้เด็กคนหนึ่งซึ่งไม่ยอมพูดคุยกับใคร และเสียใจกับสภาพตนเองที่ถูกตัดขาจากการประสบอุบัติเหตุจนคิดจะฆ่าตัวตายเปลี่ยนใจมาดูแลตัวเองหลังกลับบ้าน  จนได้ความมั่นใจในตัวเองกลับมาอีกครั้ง

PCU

• ได้ช่วยให้คนไข้ความดันโลหิตสูงที่เสียใจต่อการเกิดอัมพาตแทรกซ้อนจากโรค ซึ่งหนีออกจากบ้านเพื่อฆ่าตัวตาย  เปลี่ยนใจหันกลับมาดูแลตัวเอง เลิกความคิดฆ่าตัวตาย

• ประทับใจสามีที่รักภรรยาที่เป็นอัมพาตมาก  จนเนรมิตเครื่องช่วยฝึกกล้ามเนื้อที่ทำการเชื่อมการต่อเองจนพร้อมใช้ในเวลาไม่ถึงสัปดาห์ หลังได้รับคำแนะนำเรื่องอุปกรณ์ผู้พิการ แถมยังร่วมค้นหาวิธีช่วยตามวิธีภูมิปัญญาไทยแล้วนำมาประยุกต์ใช้ดูแลร่วมด้วยได้เอง 

• ความสามารถของผู้คนในครอบครัวที่นำเอาความรู้ที่ได้แนะนำให้ไปดัดแปลงเป็นเครื่องมือช่วยดูแลผ้ป่วยที่บ้าน เช่น ดัดแปลงเครื่องดูดฝุ่นให้กลายเป็นเครื่องดูดเสมหะง่ายๆที่บ้าน  การขุดหลุมทรายข้างบ้านใช้เป็นตู้อบซาวน่าธรรมชาติสำหรับผู้ป่วยอัมพาต

• ได้รับความไว้วางใจจากชุมชน

• ได้ทำให้เกิดเครือข่ายดูแลผู้พิการในระหว่างภาครัฐ

ประธานชมรมผู้สูงอายุ

• ไม่มี

สิ่งที่ไม่ได้ตามคาดหวัง

กายภาพบำบัด

• ผู้พิการกลับถึงบ้านไม่ได้รับการดูแลจากญาติตามที่คาด ทั้งๆที่อยู่ที่ร.พ.ทำได้

• เมื่อขึ้นไปหอผู้ป่วย มีผู้พิการที่ไม่รู้ตัวต้องให้บริการกายภาพบำบัดพร้อมกับการพยาบาล แต่ไม่มีพยาบาลมาช่วยให้การพยาบาล

• มีแผนการให้บริการผู้ป่วยก่อนกลับบ้าน แต่ไม่ได้รับการบอกจากหอผู้ป่วยให้รู้ว่าจะให้กลับบ้าน จึงไม่มีโอกาสได้ร่วมวางแผนให้บริการก่อนกลับบ้านเพิ่มเติม

• ผู้พิการผิดนัด ทำให้ต้องปรับบริการประจำวันเพื่อรองรับงานที่ไม่ได้วางแผน

กายอุปกรณ์

• อยู่คนเดียว อยากมีผู้ช่วยบริการผู้พิการที่มาติดต่อในช่วงที่ต้องออกไปปฏิบัติราชการนอกสถานที่ เพื่อให้ผู้พิการไม่ต้องมาติดต่อซ้ำ แต่ก็ไม่มี

• เคยแก้ไขช่องทางติดต่อให้กับผู้พิการ  เพื่อให้ผู้พิการมีที่ปรึกษาได้ กรณีที่ไม่อยู่  โดยทำความตกลงให้กับประชาสัมพันธ์และห้องบัตรไว้ให้รับติดต่อก่อนส่งเข้าไปกายอุปกรณ์ แล้วไม่เป็นไปตามที่คิดไว้

• ช่วยคนไข้เบาหวานให้มีขาเทียมแล้ว  คิดว่าพอดีแล้ว ใช้ได้ดีแล้ว แน่ใจว่าไม่มีภาวะแทรกซ้อนแน่ แต่ลืมสอนให้คนไข้ตรวจดูภาวะแทรกซ้อนเองให้เป็น รู้วิธีตรวจแผลเบื้องต้น  ทำให้มีคนไข้เบาหวานที่ในระยะแรกดูเหมือนใส่ขาเทียมดีแล้ว พอดีแล้ว  เกิดแผลหลังใช้งานขาเทียมไปแล้ว 6 เดือน คนไข้คิดว่าไม่เป็นไร  ทำแผลเองได้  ก็ทำไปเอง ทำไปทำมาจนมีเนื้อเน่าตาย และลุกลามจนต้องตัดขาเพิ่มอีก  และต้องมาทำขาเทียมให้ใหม่

หอผู้ป่วยเด็กอ่อน

• ไม่ชอบใจผลการประเมินผู้ป่วยและญาติ ที่พบว่า เมื่อเราเลือกให้ความรู้อย่างหนึ่งเพื่อช่วยผู้พิการแต่ญาติต้องการรู้อีกอย่างหนึ่ง เพราะเรื่องที่เราเลือกให้ความรู้เขารู้แล้ว

• เราติดต่อตามคนไข้ทางไปรษณีย์ แต่ไปรษณีย์ไม่ถึง บางทีนานเป็นปี เราก็ไม่รู้คนไข้ที่ผู้พิการจึงขาดช่วงการดูแลต่อเนื่อง มารู้ทีหลังว่าที่ขาดช่วงเพราะไปรษณีย์ส่งไม่ถึงมือ

• ผู้พิการมีความพิการเพิ่มขึ้นหลังการให้บริการ

• ผู้พิการต่างอำเภอไม่มีสถานบริการสำหรับเป็นที่พึ่งด้านการดูแล

• พัฒนาการของเด็กที่ดูแลไม่เป็นไปตามคาด

• ผู้พิการไม่มีค่าใช้จ่ายในการดูแลสุขภาพ

• ระบบงานไม่ได้กำหนดไว้เกี่ยวกับการพบแพทย์ ทำให้ผู้ป่วยที่ควรได้พบแพทย์ไม่ได้พบ

• ผู้ที่ได้รับการดูแลควรได้รับการประเมินซ้ำใหม่หลังการบำบัดฟื้นฟู แต่ก็ไม่ได้รับ

• ครอบครัวมีเวลาไม่พอให้กับเด็กที่พิการ ทำให้เด็กได้รับการบริการไม่ต่อเนื่อง และยิ่งเป็นภาระของญาติ

PCU

• ให้บริการไม่ครอบคลุมอย่างที่ตั้งใจ เพราะไม่รู้ข้อมูลกลุ่มที่เคลื่อนย้ายเข้ามาใหม่ในชุมชน

• ผู้พิการได้รับเครื่องช่วยไปแล้วใช้บ้างไม่ใช้บ้าง บางคนก็เอาไปใช้ทำประโยชน์อย่างอื่นที่ไม่สมคุณค่าของมัน

• ญาติไม่เอาธุระเรื่องผู้ป่วย

• ญาติอับอายขายหน้าสังคม ปิดบังและกีดกัน จนทำให้ไม่มีโอกาสเข้าไปช่วยเหลือผู้ป่วย

• ไม่สามารถช่วยเหลือผู้พิการที่ไม่มีหลักฐานราชการให้เข้าถึงสิทธิที่ควรได้

• อยากให้บริการผู้ป่วย แต่ญาติไม่เปิดกว้างให้เข้าถึงผู้ป่วย ทำให้ทำไม่ได้  บางรายก็ฆ่าตัวตายโดยไม่มีโอกาสได้ช่วย

• คิดว่าให้คำแนะนำดีแล้ว แต่ปรากฎว่ามีภาวะแทรกซ้อนของคนไข้ที่พิการจากเบาหวานจากจุดเล็กๆที่คิดไม่ถึง เช่น การพุพองจากความร้อนที่ประคบตัว  การเกิดแผลกดทับบริเวณที่คิดไม่ถึง

• มีผู้ป่วยจิตเวชที่คิดว่า ได้ดูแลผู้ป่วยดีแล้ว  แต่มารู้ว่ายังไม่ดีเมื่อ ผู้ป่วยหนีหายออกจากบ้าน  ซึ่งโชคดีที่ตามเจอ 

• ผู้พิการทางจิตถูกกักกัน คุมขัง และใช้ความรุนแรง ที่บ้าน เนื่องจากญาติกลัวไปทำร้ายคนอื่น

• ผู้พิการขาดสังคมที่จะช่วยเหลือให้มีกำลังใจช่วยตัวเองให้ดีขึ้น

• หอผู้ป่วยนัดเด็กที่อยู่ต่างอำเภอให้มาฉีดวัคซีนที่ PCU  เพิ่มภาระญาติโดยไม่จำเป็น

ประธานชมรมผู้สูงอายุ

• เครื่องมือน้อยไป เก่าไป ช่วงที่เสียทำให้ต้องรอนาน

• มีผู้พิการที่บ้านที่ยังไม่ได้รับการช่วยเหลือ

• ผู้พิการในอำเภอเมืองที่อยู่นอกเขตเทศบาล ยังไม่ได้รับการดูแล

• ควรมีการอบรมพ่อแม่เด็กพิการเป็นกลุ่ม แต่ไม่มี เด็กพิการจึงไม่ได้รับการดูแลที่ดีจากพ่อแม่เท่าที่ควร

เพื่อให้น้องๆทุกคน ทุกฝ่าย และ PCT ทำงานง่าย หนุนเสริมกันให้ได้ผลสำเร็จที่องค์กรคาดหวังฉันว่า  ฉันต้องไปทำหน้าที่ต่อเรื่องการเชื่อมการบูรณการ  Passion Plan ที่จะทำต่อของเวที ลปรร. ให้สอดคล้องกับแผนงาน 2 แผน คือ แผนงานคุณภาพในประเด็นการคุ้มครองสิทธิของผู้ป่วย

แผนกำหนดเข็มมุ่งเน้นไว้แล้ว 2 ประเด็น คือ การเข้าถึงบริการ  และ การลดความพิการในทุกแง่มุม ไม่ว่าจะเป็นมุมส่งเสริมสุขภาพ รักษาพยาบาล ป้องกันความพิการ หรือ การฟื้นฟูสภาพความพิการ 

อีกแผนที่ต้องเชื่อม คือ แผนปฏิบัติการประจำปีที่ร.พ.ทำสัญญาไว้ว่าจะจัดบริการให้ กองทุนที่เกี่ยวข้อง  

27  กุมภาพันธ์ 2551