สาระ+บรรยากาศ workshop พอช. KM และการถอดบทเรียน


ทฤษฏี KM ไปหาอ่านที่ไหนก็ได้ครับ หนังสือ ตำรามีมากมาย และการทำ KM ก็ไม่ใช่เรื่องใหม่สำหรับองค์กรแต่อย่างใด แต่ การปฏิบัติจะทำให้เราได้เรียนรู้ว่าในที่สุดแล้วเราจะใช้ KM อย่างไร ที่เหมาะสมกับจริตองค์กรนี้

 

สาระ-บรรยากาศ Workshop คน พอช.

บรรยากาศการ Workshop พอช. ณ ภูเขางามรีสอร์ท นครนายก บรรยากาศอาวาสสัปปายะทำให้ ทีมงานของเรามีความสุข กับสิ่งแวดล้อมอันสวยงาม...

ถือว่าเป็นโอกาสอย่างหนึ่งของชีวิต กับ งาน ที่สมดุล

ทางทีมงานของเรา ประกอบด้วย อ.ศิลา ภูชยา ,คุณเกียรติศักดิ์ ม่วงมิตร และ ผม มาพักที่ภูเขางามรีสอร์ท ตั้งแต่เมื่อวานนี้ มาสัมผัสอากาศเย็นเพื่อเติมพลัง ทำ BAR กันในช่วงกลางคืน เตรียมความพร้อมเต็มที่สำหรับเช้าวันนี้

กำลังจะเริ่ม Workshop ครับ พี่น้องชาว พอช.เริ่มทยอยเดินทางมา จากที่คาดไว้ ๔๐ กว่าชีวิต กลายเป็น ๗๐ ชีวิต แม้จำนวนผู้เข้าร่วมจะมาเกินที่คาดไว้เกือบเท่าตัว....แต่ไม่ใช่ปัญหาครับ เราต้องปรับเปลี่ยนกันบ้าง แต่เชื่อแน่ว่า สามารถทำกระบวนการขับเคลื่อนไปได้ด้วยดี

Img_4903

บรรยากาศรีสอร์ท ยามเช้า


การเตรียมงาน

การเตรียมงานครั้งนี้ ถือได้ว่า ใช้เวลานานพอสมควร จากที่ คุณสุเทพ ไชยขันธุ์ มาพูดคุยที่ มหาวิทยาลัยมหิดล เพื่อปรึกษา หารือ รวมทั้งบอกเล่ารายละเอียดโดยรวมของ workshop ที่ทาง พอช. ได้ตั้งวัตถุประสงค์ไว้ ในการหารือในครั้งนั้น ก็ได้นัดหมายวันที่จะจัดเวทีไว้ และก่อนที่จะถึงเวทีก็จะมีการหารือกันอีกรอบสองที่ พอช.ย่านบางกะปิ อีกครั้ง

การเตรียมความพร้อมโดยการหารือทั้งสองครั้งทำให้ผมได้เรียนรู้วัฒนธรรมองค์กรของ พอช. ในระดับหนึ่ง รวมไปถึงเห็นความตั้งใจของคนทำงานที่ต้องการให้ การจัดการความรู้มาเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนองค์กร เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์บางอย่างที่ตั้งใจไว้

Img_4902

สำหรับการเตรียมการของผมในฐานะผู้นำทีมวิทยากร ก็มีในส่วนของการ “ค้นหาคนมีความสามารถ” ติดต่อวิทยากรท่านอื่นๆมาร่วมทีม โดยค้นหาวิทยากรที่คิดว่า มีคุณลักษณะที่จะช่วยเอื้อให้กระบวนการไปสู่เป้าหมายของ พอช.สำเร็จ ผมได้ติดต่อไปยัง SCG. คุณทวีสิน ฉัตรเฉลิมวิทย์ ซึ่งเป็น KM Facilitator ที่เลื่องชื่ออีกท่าน แต่น่าเสียดายว่า ช่วงที่จัด Workshop ท่านไม่ว่าง  ผมคิดว่าจะนำประสบการณ์ของ SCG.ที่ขับเคลื่อนองค์กรด้วย KM เป็นกรณีศึกษาที่มีพลังให้กับ พอช.  แต่ก็โชคดีที่เราได้วิทยากรอีกท่านที่มาจาก บ.วิทยุการบิน แม้ว่าบริษัทฯ กำลังขับเคลื่อนด้วย KM ในช่วงหลังๆ แต่ก็น่าจับตามองทั้งวิธีการ กระบวนการ เส้นทางของการพัฒนา

Action !!!

Img_4910

ผมเองรับเป็น Facilitator ดูแลกระบวนการในภาพรวมทั้งหมด โดยย่อยโจทย์สู่ทีมวิทยากร ขบคิด ไตร่ตรอง  นำไปวางแผนการทำเวที อย่างที่ได้เกริ่นไปในบันทึกก่อนหน้าว่า ต้อง Open will (เปิดพลัง) ของคนทำงานให้ได้ โดยใช้กระบวนการ KM ที่ไร้รูปแบบ แต่เน้นเรียนรู้จากสถานการณ์จริง ดังนั้น การทำเวทีครั้งนี้ มีรูปแบบเป็นการคิดกระบวนการรองรับสถานการณ์ที่เกิดขึ้นจากการวิเคราะห์เป้าหมายอย่างรวดเร็วในแต่ละช่วงของ workshop ก่อนที่เราจะสรุปว่า เราน่าจะนำกระบวนการใดมาใช้เพื่อต่อยอดพลังให้แก่ผู้เข้าร่วมเวที “คุย คิด คลิก คลำ” มีการทำ Dialogue แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ที่สำคัญเสริมการ AI (Appreciative  inquiry)ระหว่างผู้เข้าร่วมแลกเปลี่ยน ตรงนี้ก็ถือว่าเป็นเรื่องสำคัญในการสานสัมพันธ์กันระหว่างคนทำงาน

เริ่มต้นด้วยการเรียนรู้ “นพลักษณ์ ๙” ศาสตร์ที่ทำให้ เราได้ค้นพบและเรียนรู้ตัวเอง เป็นจุดเริ่มต้นสำคัญที่เราจะไปทำความเข้าใจผู้อื่น ยอมรับในความหลากหลายของความเป็นมนุษย์ เราต้องยอมรับว่าองค์กรมีคนมากมายหลายลักษณ์ ดังนั้นการเข้าใจตนเองและคนอื่น เป็นการลดความขัดแย้งได้ดี นำไปสู่บรรยากาศการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ที่มีความรู้สึกที่ไว้วางใจ ยอมรับ ปรับตัว ของคนในองค์กร

กระบวนการทั้งหมด ไม่เน้น “การบรรยาย” แต่จะเน้นกิจกรรมให้คิด และ ปฏิบัติ  มีหลายท่านอาจจะไม่ค่อยเข้าใจว่า ทำไมเราถึงไม่บรรยาย เนื้อหาวิชาการหายไปไหนหมด???  ผมอยากจะบอกว่า

ทฤษฏี KM ไปหาอ่านที่ไหนก็ได้ครับ หนังสือ ตำรามีมากมาย และการทำ KM ก็ไม่ใช่เรื่องใหม่สำหรับองค์กรแต่อย่างใด แต่ การปฏิบัติจะทำให้เราได้เรียนรู้ว่าในที่สุดแล้วเราจะใช้ KM อย่างไร ที่เหมาะสมกับจริตองค์กรนี้  

การเรียนรู้จากการปฏิบัติ ผ่านการทำ Workshop ในครั้งนี้ เราจึงพยายามลดการบรรยายให้มากที่สุด  จะมีก็เพียงแต่การสรุป และ ชี้ให้เห็นบางประเด็นเท่านั้น  

เมื่อเราผ่านการทำ workshop มาสองวันเราจะเห็นว่า กระบวนการต่างๆที่ ทีมวิทยากรได้พยายามร้อยเรียงออกมานั้น ล้วนแต่เป็นกระบวนการจัดการความรู้โดยทั้งหมด  

หัวใจที่อยากจะเน้นย้ำก็คือ “การเพิ่มพลังให้กับจุดแข็งและการแก้ไขจุดอ่อนขององค์กร” ทุกอย่างจะขับเคลื่อนได้เมื่อ เข้าใจตรงจุดนี้....ผมอยากบอกว่า “บรรยากาศ” สำคัญมาก สำหรับการขับเคลื่อนพัฒนาองค์กรโดยใช้การจัดการความรู้เป็นเครื่องมือ หากบรรยากาศที่ไม่เอื้อด้วยสาเหตุใดๆก็ตาม ย่อมเป็นตัวขัดขวางการไหลของความรู้ที่เป็นพลังขององค์กร ...

สิ่งที่ต้องแก้ไข เราควรแก้ไข และประเด็นไหนที่แก้ไขไม่ได้จริงๆก็ต้องยอมรับ แต่สิ่งที่แก้ไขได้ และน่าจะแก้ไขทันทีก็คือ ทัศนคติของตัวเรา เมื่อบรรยากาศในองค์กรมีบางอย่างที่ไม่เอื้อ เราอาจปรับเปลี่ยนยาก แต่บรรยากาศในใจเราขอให้เป็นบรรยากาศที่รื่นรมย์และมีความสุขเป็นสิ่งที่เราใคร่ครวญ ปรับตัว ปรับใจกับสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา อาจไม่ได้ดังใจในบางครั้ง ก็ถือว่าเป็นเรื่องปกติ  ในเมื่อเราทำเรื่องใหญ่ๆไม่ได้ ก็ขอให้ทำเรื่องเล็กๆแต่ให้สวยงามครับ

มีสว่างก็ต้องมีความมืด แต่เมื่อมีความมืด ก็ขอให้เรียนรู้กับความมืด ไม่มัวแต่นั่งก่นด่าความมืดเพราะไม่มีประโยชน์อะไร สู้เราจุดเทียนกันคนละเล่ม ความมืดนั้นก็พลันสว่าง และฝึกการรอคอย อีกไม่นานก็เช้าแล้ว...

ให้กำลังใจคนจุดเทียนทุกท่านครับ

 


 

เอกสารประกอบการทำ work shop 

 

 

หมายเลขบันทึก: 320151เขียนเมื่อ 14 ธันวาคม 2009 09:16 น. ()แก้ไขเมื่อ 6 กันยายน 2013 22:03 น. ()สัญญาอนุญาต: ครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-อนุญาตแบบเดียวกันจำนวนที่อ่านจำนวนที่อ่าน:


ความเห็น (43)
  • น้องเอกรออ่านด้วยใจจดจ่อ
  • ขอไปสอนและจะมาอ่านนะ
  • ฝากคารวะพี่ศิลา พี่เกียรติและพี่สุเทพด้วยครับ
  • ขอบคุณครับ

มาอ่านเรื่องเล่าดีๆ ยามเช้าค่ะพี่เอก

อยากไปร่วมกิจกรรมด้วยจังเลยค่ะ

รอติดตามอ่านต่อนะคะ

นำเสนอแบบรีบเร่งครับ เพื่อให้เห็นบรรยากาศที่ต่อเนื่อง...

ขอบคุณทั้งสองท่านครับ ดร. ขจิต ฝอยทอง และ คุณชาดา ~natadee

อ้าวพี่หนานเกียรติตัดผมใหม่อีกแล้ว เท่น่าดู บรรยายของสถานที่เยี่ยมมากๆๆ

Img_4906

ปรึกษางานเช้านี้ ระหว่างทานข้าว กับ คุณประยงค์ พอช.

ยกมือถามครับ ;)

พอช. ย่อมาจากอะไรเหรอครับ ???

Img_4902

อาจารย์นพลักษณ์ ๙ .. กางเกงจ๊าบมากครับ อิ อิ ;)

หน้าตาคนทำความดีจะสดใสเหมือนกันเลยนะครับ

ทำไมงานที่ได้ไปเที่ยวด้วยนี้มันน่าอิจฉาจังน๊า??? ^^

แต่ทำงานเพื่อมวลชน ก็คงต้องผ่อนคลายให้ถึงที่สุดใช่มั้ยครับพี่เอก...รอดูภาพบรรยากาศสวยๆครับ ;)

ซึมซับบรรยากาศแล้ว...อยากพักแล้วเดินหน้าต่อจริงๆครับ

ชื่นชมวิถีของคนดีครับ

ได้เห็นบรรยากาศก็น่าสนใจแล้วค่ะ

อ. Wasawat Deemarn  น้อง adayday น้อง เสียงเล็กๆ فؤاد พี่ ศิริวรรณ  ดร. ขจิต ฝอยทอง คุณ ชาดา ~natadee   

ขอบคุณทุกท่านครับ ที่เข้ามาชมภาพ เป็นการนำเสนอเบื้องต้นก่อนนะครับ workshop เราจะเสร็จราวสี่โมงเย็นวันนี้ และจะได้สรุป เขียนเรื่องราวต่างๆมาเเลกเปลี่ยนกันครับ

 

ขอบคุณครับ

จตุพร

 

  • ชอบการจัดภาพของคุณเอก(ขออนุญาตเรียก)ภาพนี้จัง เท่ห์มาก นายแบบกินไม่ลงก็แล้วกัน(ฮา)
  • มาขอเรียนรู้ด้วยครับ

 

บรรยากาศดีจังเลยค่ะ

จะมาติดตามต่อไปนะคะ

น้องเอกครับ รออ่านครับ บรรยากาศน่าพักผ่อนครับ "และนี้แหละการทำงานคือการพักผ่อนครับ"

สวัสดีค่ะ อ.เอก

อยู่ติดแก่งคอยเลยค่ะ (จังหวัดติดกันค่ะ)

ภูเขางามรีสอร์ท อาจารย์ได้พักฝั่งไหนคะ

แต่ไม่ว่าฝั่งไหน สถานที่เค้าสวยงามค่ะ

รอติดตามเช่นกันค่ะ

ขอบคุณสำหรับประสบการณ์ดีๆ ที่ภูผางามตลอดสองวันครับ กลับมาได้เพิ่มแล้วหนึ่งบันทึก และคาดว่าจะมีสองสามสี่ตามมาเรื่อยๆ ถ้ามีเวลารบกวนอาจารย์ช่วยแวะไปแกะๆ เกาๆ ให้หน่อยนะครับ

เอกครับ

มาตามอ่านครับ ก่อนอื่นต้องขอโทษด้วยที่ไม่สามารถไปร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้ อ่านแล้วยั่วการก่อเกิดพลังมากๆเลย ต้องมีสักครั้งละนะที่ต้องได้มีโอกาสได้กระทำกรรม..ดี ร่วมกันเนาะ

สวัสดีค่ะ...

ตามมาอ่านเรื่องราวดี ๆ

และประสบการณ์ดี ๆ ค่ะ

 

ฝีมือถ่ายภาพของน้องเอกเป็นเยี่ยมอยู่แล้ว แต่เอที่ถ่ายภาพเก่าๆ

รุ่นที่แกะออกจากอัลบัมไม่ได้ ของหลินฮุยและหมียักษ์ ตอนมาที่บ้าน

เมื่อไหร่จะได้ชมเป็นขวัญตาเอ่ย

เอกครับ

มาตามอ่านครับ ก่อนอื่นต้องขอโทษด้วยที่ไม่สามารถไปร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้ อ่านแล้วยั่วการก่อเกิดพลังมากๆเลย ต้องมีสักครั้งละนะที่ต้องได้มีโอกาสได้กระทำกรรม..ดี ร่วมกันเนาะ

บรรยากาศดีมากน้องเอก...รอรถมีน้ำมันก่อนนะ คนขับรถพร้อม...555

เข้ามาขอบคุณอาจารย์เอก สำหรับประสบการณ์ดีๆที่ภูเขางามรีสอร์ทด้วยเช่นกันค่ะ

เป็น workshop ที่รู้สึกผ่อนคลาย และได้พลังความอยาก(เขียน) กลับมาเข้าเว็บ gotoknow อีกครั้ง หลังจากสมัครสมาชิกไว้ตั้งแต่ปลายปี 2549 แต่ยังไม่เคยกล้าเขียนเลยค่ะ

สวัสดีครับ ครู ธนิตย์ สุวรรณเจริญ

ผมเพิ่งลงรายละเอียด workshop เพิ่มเติมในบันทึกครับ มีเรื่องให้ถอดบทเรียนเล่าสู่กันฟังอีกเยอะ  คุณหนานเเกียรติ เป็นกัลยาณมิตรที่ดีของผมครับ

กระบวนการ workshop พอช. จบลงไปด้วยดี คิดว่าจากนี้ต่อไป เชื้อไฟที่จุดคงจะเริ่มขับเคลื่อนไปได้

วันที่ ๑๒ มค.๕๓ นี้ก็มี workshop อีกครั้งครับ ที่ พอช.  เป็นการไดอะล็อก และ การเขียน Blog กิจกรรมทั้งหมดภายใน ๑ วัน

ขอเชียร์คนทำดีครับ เป็นกำลังใจให้ครับ

แวะมาให้กำลังใจพี่เอกและทีมงานครับ

สวัสดีครับ คุณนาง...มณีวรรณ ตั้งขจรศักดิ์ ขอบคุณมากที่คอยติดตามครับ เป็นกำลังใจที่ดีมากสำหรับคนทำงานนะครับ

สวัสดีครับ บังวอญ่า-ผู้เฒ่า-natachoei--  ตอนนี้มีบันทึกของ คุณหนานเกียรติ และ คุณสุเทพ แห่ง พอช. ได้เขียนออกมาบ้างแล้วครับ ติดตรมอ่านได้เลยครับ

สวัสดีค่ะ อ.เอก

อยู่ติดแก่งคอยเลยค่ะ (จังหวัดติดกันค่ะ)

ภูเขางามรีสอร์ท อาจารย์ได้พักฝั่งไหนคะ

แต่ไม่ว่าฝั่งไหน สถานที่เค้าสวยงามค่ะ

รอติดตามเช่นกันค่ะ

sha-รพ.แก่งคอย จังหวัดสระบุรี

ผมพัก ตรงข้ามฝั่ง พานอรามา ครับ บรรยากาศสวยงาม อากาศดี น่าไปพักผ่อนมากๆครับ แต่การไปทำงานของผมก็ถือว่าได้ไปพักผ่อนเหมือนกัน...

ขอบคุณครับ สำหรับการติดตามอ่านครับ

ขอบคุณสำหรับประสบการณ์ดีๆ ที่ภูผางามตลอดสองวันครับ กลับมาได้เพิ่มแล้วหนึ่งบันทึก และคาดว่าจะมีสองสามสี่ตามมาเรื่อยๆ ถ้ามีเวลารบกวนอาจารย์ช่วยแวะไปแกะๆ เกาๆ ให้หน่อยนะครับ

ขอบคุณมากครับ คุณอภินันท์ ยอดมณี 

จะติดตามอ่านบันทึกของคุณอภินันท์ ผมดีใจมากครับที่ได้รู้จัก และ ได้ร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันครับ

สวัสดีครับ

เมื่อวานกว่าจะเสร็จภารกิจปาเข้าไปเกือบ ๑๐ โมง จึงตัดสินใจไม่ไปร่วมงานด้วย นึกเสียดายอยู่เหมือนกันครับ ที่มีโอกาสแล้วแต่ก็พลาดโอกาสนั้น

ตอนนี้ผมอยู่ดอยมูเซอครับ

นั่งรถทัวร์มาเมื่อคืน คืนนี้ว่าจะนั่งรถกลับครับ

มีเรื่องต้องตัดสินใจเกี่ยวกับการก่อสร้าง จึงต้องเดินทางกระทันหัน

การลงมือทำกิจการด้วยตนเอง ได้บทเรียนอะไรเยอะแยะมากมายเลยครับ

...

รูปถ่ายผมนี่ดูดีกว่าตัวจริงแยะเลยครับ

ฝีมือถ่ายภาพไม่ธรรมดา

หวัดดีครับอ.เอก

ขอบคุณครับสำหรับ ความรู้และการให้กำลังใจ

ทำให้ผมมีความมั่นใจในการเขียนเรื่องราว ใหม่ๆมากขึ้น

และมีกัลยาณมิตรในบล๊อกมากที่เดียวครับ

เอกครับ

มาตามอ่านครับ ก่อนอื่นต้องขอโทษด้วยที่ไม่สามารถไปร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้ อ่านแล้วยั่วการก่อเกิดพลังมากๆเลย ต้องมีสักครั้งละนะที่ต้องได้มีโอกาสได้กระทำกรรม..ดี ร่วมกันเนาะ

คนดอย

ไม่เป็นไรครับผม แต่เสียดายมากๆครับ อยากเรียนรู้หลายเรื่องกับพี่กอล์ฟ ทวีสิน  โดยเฉพาะการขับเคลื่อน SCG ผมคิดว่า ประสบการณ์ที่ดีที่นี่ จะเป็นประสบการณ์ที่ดีให้กับ พอช. ไปด้วย ไว้โอกาสหน้า คิดว่าคงได้ร่วมงานกันแน่นอนครับผม

ขอบคุณมากครับพี่

สวัสดีค่ะคุณ P

มาเรียนรู้และซึมซับบรรยากาศ การทำ Workshop  เป็นการพัฒนากรองค์ที่ดีค่ะ

ประทับใจ คำนี้ค่ะ

 

มีสว่างก็ต้องมีความมืด แต่เมื่อมีความมืด ก็ขอให้เรียนรู้กับความมืด ไม่มัวแต่นั่งก่นด่าความมืดเพราะไม่มีประโยชน์อะไร สู้เราจุดเทียนกันคนละเล่ม ความมืดนั้นก็พลันสว่าง และฝึกการรอคอย อีกไม่นานก็เช้าแล้ว...

ขอบคุณมากค่ะ

 

สวัสดีคะ อ.เอก

สนุกมากเลย จะนำความรู้ไปปฏิบัติอย่างต่อเนื่องคะ และจะมาแลกเปลี่ยนงานเขียนด้วยนะคะ

สวัสดีค่ะ แวะมาทักทาย และเยี่ยมบรรยากาศ Workshop ค่ะรายละเอียดดีมากค่ะ เหมาะสำหรับผู้ที่สนใจ เมอร์รี่คริสมาสต์ น่ะค่ะ

อาจารย์คะ พอดีว่าโอโอมะซัง tloom25 ได้แบ่งปันความคิดเด็กน้อยผ่านเวบนี้ตามเจตนารมณ์ของตนเองและด้วยคำแนะนำดีๆจากอาจารย์ ถ้ามีเวลาว่างและบิ้วอารมณ์ศิลปิน กลุ่ม ใจ แล้ว คิดว่าจะเขียนได้ดีกว่านี้แน่นอน 55555 แต่การแบ่งปันความคิดครั้งนี้ โอโอมะซัง แอบบันทึกเรื่องราวมแบ่งปันความรู้สึก นึกคิดปผ่านเวบนี้ อาจารย์แวะไปเยี่ยมบ้างก็ดีนะคะ

  • สวัสดีค่ะ
  • แวะมาทักทายค่ะ
  • มีสุขภาพกายแข็งแรง สุขภาพใจเข้มแข็ง ให้มีแต่ความสุขตลอดปี และตลอดไปนะค่ะ
  • ขอบคุณค่ะ
  • มาอวยพรปีใหม่ค่ะ
  •  ขอให้คุณจตุพร มีความสุข
  • และความเจริญค่ะ
  • สุขภาพร่างกายแข็งแรง
  • ถึงแม้ไม่ค่อยได้คุยกันเลยค่ะ ไม่ค่อยรู้จักค่ะ

 

มาขอบคุณค่ะ แอบดาวน์โหลดสิ่งมีประโยชน์ กำลังเรียนรู้ค่ะ

บรรยากาศดีมากน้องเอก...รอรถมีน้ำมันก่อนนะ คนขับรถพร้อม...555

พี่เเจ็คmoragot

เมื่อทุกอย่างพร้อม ผมให้กำลังใจในการขับเคลื่อนนะครับ

สวัสดีปีใหม่ครับ คุณ nuchP

------------------------------------------------------------------

เข้ามาขอบคุณอาจารย์เอก สำหรับประสบการณ์ดีๆที่ภูเขางามรีสอร์ทด้วยเช่นกันค่ะ

เป็น workshop ที่รู้สึกผ่อนคลาย และได้พลังความอยาก(เขียน) กลับมาเข้าเว็บ gotoknow อีกครั้ง หลังจากสมัครสมาชิกไว้ตั้งแต่ปลายปี 2549 แต่ยังไม่เคยกล้าเขียนเลยค่ะ

jedhiya P

ให้กำลังใจในการเขียนนะครับผม :)

พบปัญหาการใช้งานกรุณาแจ้ง LINE ID @gotoknow
ClassStart
ระบบจัดการการเรียนการสอนผ่านอินเทอร์เน็ต
ทั้งเว็บทั้งแอปใช้งานฟรี
ClassStart Books
โครงการหนังสือจากคลาสสตาร์ท