(ภาพจาก : http://www.blc.arizona.edu/Molecular_Graphics/DNA_Structure/DNA_Tutorial.HTML)

ภาคเรียนนี้ ผมมอบหมายภาระงานให้นักเรียนชั้น ม.4 ม.5 และ ม.6 ชั้นละ 3 ชิ้นงาน ชิ้นงานแรกของทุกชั้น กำหนดส่งในเวลาไล่เลี่ยกัน คือราวกลางเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา สำหรับชั้น ม.6 งานชิ้นแรกที่กล่าวถึง ได้แก่ การทำโครงสร้าง DNA ซึ่งเป็นเนื้อหาสาระหนึ่งของวิชาชีววิทยา ที่จะได้เรียนในบทต่อไป(ยีนและโครโมโซม)

หลังจากอธิบายภาระงานให้ฟัง นักเรียนต่อรองว่า จำนวนคนแค่ 2 คน ไม่พอ.. เมื่อฟังความเห็นส่วนใหญ่แล้ว ผมสรุปว่า อย่างนั้นเป็นกลุ่มละ 4-5 คนก็ได้

สัปดาห์ก่อนกำหนดส่ง นักเรียนแจ้งความประสงค์จะใช้เวลาทำในชั้นเรียน เพราะต้องดูแบบโครงสร้าง DNA จริงที่มีในห้อง ผมตกลงทันที..พอดีสัปดาห์หน้า ตั้งแต่วันพุธ ครูต้องไปประชุมอมรม เรื่อง ทรัพยากรธรณี ฉะนั้น ครูจะให้เวลาทำ 2 ครั้ง ในวันพฤหัสและศุกร์ที่ 25 และ 26 รวมแล้ว 3 ชั่วโมง แต่ว่านักเรียนต้องจัดเตรียมอุปกรณ์มาให้พร้อมล่วงหน้า แล้วยกทั้งหมดมาทำที่โรงเรียนให้เสร็จสิ้นวันนั้นเลย เพราะถึงวันนั้น ก็เลยกำหนดส่งแล้ว

แต่มีกลุ่มหนึ่งครับ ที่ทำเสร็จเร็ว นำมาส่งก่อนกำหนดเสียอีก อีกทั้งยังเรียบร้อย สวยงาม จนผมทึ่ง ชื่นชม และกระเซ้านักเรียนไปว่า ทำได้ดีกว่าที่ครูคิดไว้มาก ไม่แพ้บริษัทที่ทำขายเลย..ทำขายกันมั้ย?

ผมฝากกล้องตัวเองให้นักเรียนกลุ่มที่เสร็จและส่งแล้วนี้ ช่วยถ่ายภาพเพื่อนๆขณะทำ ครูไม่อยู่ ไม่ได้เห็น จึงอยากเก็บไว้เป็นข้อมูล ไว้ให้รุ่นน้องๆได้เรียนรู้วิธีการทำ เมื่อได้เห็นภาพถ่ายจึงรู้ มากกว่าที่อยากรู้ด้วยซ้ำ (ฮา) ว่านักเรียนทำงานกันอย่างไร ซึ่งไม่เกินความคาดหมายนัก กลุ่มที่เสร็จแล้วนอนบ้าง ฟังเพลงบ้าง กลุ่มที่ไม่ได้เตรียมอะไรมา ไม่รู้จะทำอะไร ก็เล่นบิงโกอย่างที่เห็น 

วันจันทร์เปิดมา ผมตรวจนับจำนวนโครงสร้าง DNA  ปรากฏว่า ยังไม่ครบ ยังไม่เรียบร้อยก็มี สอบถามดู ที่ยังไม่เรียบร้อย เพราะใช้เหล็กกลมทำเป็นโครง จึงติดคู่เบสไม่อยู่ กำลังจะไปแก้ไขใหม่ โดยเปลี่ยนใช้เหล็กแบน เมื่อพิจารณาสัดส่วน ตลอดจนอุปกรณ์ต่างๆที่นักเรียนกลุ่มนี้เลือกใช้ คาดว่าผลงานของกลุ่มนี้ น่าจะทำออกมาได้ดีทีเดียว จึงลุ้นเอาใจช่วยกลุ่มนี้มาตั้งแต่แรก

ล่าสุด วานนี้ กลุ่มอื่นๆเสร็จและส่งหมดแล้ว เหลืออีกกลุ่มยังไม่เรียบร้อย ก็คือกลุ่มเดิมที่เอาใจช่วยมาตั้งแต่แรกนั่นแหละ ปัญหาของกลุ่มนี้ คือ  หลังจากประกอบชิ้นส่วนเสร็จแล้ว วันรุ่งขึ้นชิ้นส่วนต่างๆ ได้แก่ คู่เบส น้ำตาล หรือหมู่ฟอสเฟต บางส่วนจะหลุดลงมากองอยู่ที่พื้น เป็นอย่างนี้ตลอด และนี่คือปัญหาสำคัญในการทำงานของกลุ่มนี้ตั้งแต่เริ่มต้น จนบัดนี้..ถึงจะแก้ปัญหาได้บ้างแล้ว ด้วยการเปลี่ยนเป็นเหล็กแบน แต่ก็ยังไม่สำเร็จเรียบร้อย “งาน คือ ปัญหา” ผมให้กำลังใจ

“จะทำไงต่อไป” ผมถาม นักเรียนตอบว่า “จะใช้กาวตราหมาป่ามาติด”

“ฝากความหวังไว้กับหมาป่า..หรือหมาป่าจะเป็นคำตอบสุดท้าย(ฮา)” ผมพูดกับตัวเอง ในใจลุ้นและเอาใจช่วยเหมือนเคย

ผมตั้งเป้าตั้งแต่คิดภาระงานให้นักเรียนทำแล้วว่า นักเรียนน่าจะได้รู้ ได้เข้าใจโครงสร้าง DNA อย่างถ่องแท้ เพราะจะทำ ก็คงต้องศึกษาก่อน อะไรเป็นอะไร ชิ้นไหนคืออะไร ต่อกันอย่างไร อีกอย่างหวังให้นักเรียนได้เรียนรู้วิธีการทำงาน เรียนรู้ปัญหา วิธีแก้ไข

วันนี้ผมจึงถามนักเรียนว่า ทำโครงสร้าง DNA เสร็จสิ้นแล้ว นักเรียนได้เรียนรู้ หรือรู้อะไรบ้าง คำตอบของนักเรียนตรงกับที่ผมตั้งเป้าไว้ ทว่า..ความรู้ ความเข้าใจในโครงสร้าง DNA นักเรียนบอกว่า “ได้” แค่ 15 คน จากนักเรียนทั้งหมด 24 คน หรือร้อยละ 62.5 ส่วนวิธีการทำงานหรือวิธีแก้ปัญหา ทุกคนหรือร้อยละ 100 บอกว่า “ได้”

ผมลองถามชื่อเบสจากอักษรย่อ ชิ้นส่วนต่างๆที่ช่วยกันประกอบกันขึ้นมา ว่าแต่ละชิ้นคืออะไร  หรือจำนวนคู่เบสแต่ละเกลียว หลายคนยังไม่รู้อย่างที่บอก ซึ่งผิดจากที่ผมคิดไว้มาก เพราะคาดว่า เมื่อได้ลงมือทำด้วยตนเองแล้ว นักเรียนต้องรู้เรื่องนี้กระจ่างแน่ๆ

เพราะอะไร สาเหตุใด? พยายามซอกแซกถามเอาคำตอบ สุดท้ายผมคิด สรุป และได้เรียนรู้อย่างนี้ครับ..นักเรียนดูแต่แบบโครงสร้างที่มีเป็นตัวอย่าง และเพียงทำตามแบบเท่านั้น โดยไม่ได้ศึกษา ค้นคว้า เพิ่มเติม จากแหล่งเรียนรู้อื่นๆประกอบ

การจัดการเรียนการสอนเรื่องนี้ในปีต่อๆไป ผมตั้งใจจะนำโครงสร้าง DNA จริงที่มี มาให้นักเรียนดูเป็นตัวอย่าง เฉพาะช่วงมอบหมายภาระงาน จากนั้นจะเก็บซ่อนโครงสร้าง DNA ทั้งหมดให้ดีที่สุด พยายามไม่ให้เห็นอีกเลย จนกว่านักเรียนจะทำของตัวเองแล้วเสร็จ (ฮา)

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

ความรู้เกี่ยวกับ DNA โดย TKC คลิ๊ก! 

สื่อการเรียนรู้..สำคัญ คลิ๊ก! 

สร้างหุ่นจำลอง DNA ด้วยกระดาษ คลิ๊ก!