นั่นคือเขาต้องเป็นคนแสดงเอง เป็นนางเอกเป็นพระเอกเอง ส่วนเราเจ้าหน้าที่มีบทบาทเพียงแค่ดูแล เป็นผู้กำกับเพื่อให้ได้ผลลัพท์ที่สอดคล้องกับproduct ที่เราต้องการ และ outcome ที่วางไว้
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาแนวโน้มความเสี่ยงทางสุขภาพของบุคลากรศูนย์อนามัยที่ 10 เพิ่มขึ้นทุกปี โดยเฉพาะเรื่องของภาวะเส้นรอบเอวและน้ำหนักเกิน และเพื่อป้องกันภาวะ Metabolic syndrom ที่อาจจะเกิดตามมาจากภาวะดังกล่าว ทางคลินิกส่งเสริมจึงปรึกษาร่วมกันระหว่างผู้บริหารและผู้รับผิดชอบยุทธศาสตร์ไร้พุง เพื่อหาวิธีแก้ปัญหาดังกล่าว
และจากประสบการณ์ที่ผ่านมา การแก้ปัญหาโดยให้ผู้ที่มีภาวะน้ำหนักเกินมาเข้ารับการอบรม โดยที่เราจัดโปรแกรมให้ไม่ว่าจะเกี่ยวกับการออกกำลังกาย การรับประทานอาหาร พบว่าใหม่ๆทำได้ น้ำหนักลด แต่ปัญหาที่เจอคือไม่ยั่งยืน อาจเป็นเพราะในสิ่งที่เราจัดให้อาจจะไม่ตรงกับบริบทหรือความต้องการของผู้รับ
ประกอบกับปัจจุบันการส่งเสริมสุขภาพ เราจะเน้นให้ประชาชน หรือชุมชนดูแลตัวเอง ตามบันทึกที่ผู้เขียนเคยเขียนไว้ ส่งเสริมสุขภาพ การดูแลสุขภาพถึงเป็นแฟนก็ทำแทนไม่ได้ ซึ่งนายแพทย์ อมร นันทสุต มักย้ำเสมอว่าเราควรต้องปรับบทบาทใหม่ของประชาชน/ชุมชน โดยเน้นที่...
การเฝ้าระวัง ซึ่งถือเป็นหัวใจของการส่งเสริมสุขภาพและดูแลสุขภาพตัวเอง
บทบาททางสังคม ที่เกิดโดยชาวบ้าน เขาต้องคิดเองว่าในปัญหาอย่างนี้ เขาจะช่วยกันอย่างไร เขาอาจลุกขึ้นมาสร้างระบบเฝ้าระวังกันเอง เขาจะรู้ว่าเขาทำอะไรได้ ไม่ได้ มันจะเกิดผลลัพท์ ( product ) ตามมา ตามกระบวนการ (process) ของเขา ซึ่งจะมีความยั่งยืนและเป็นไปได้สูง
นั่นคือประชาชน /ชุมชน เขาต้องเป็นคนแสดงเอง เป็นนางเอกเป็นพระเอกเอง ส่วนเราเจ้าหน้าที่มีบทบาทเพียงแค่ดูแล เป็นผู้กำกับ เพื่อให้ได้ผลลัพท์ที่สอดคล้องกับproduct ที่เราต้องการ และ outcome ที่วางไว้
คลินิกส่งเสริมฯ จึงนำแนวคิดนี้มาปรับใช้กับชุมชนศูนย์อนามัยที่ 10 โดยกำหนดให้แต่ละฝ่าย(งาน)ส่งตัวแทนเข้ามาเป็นแกนนำอย่างน้อย 1-2 คน เพื่อเข้ารับการอบรมเป็นนักแสดง และให้กลับออกไปสนับสนุน เป็นแกนนำให้แต่ละฝ่าย(งาน)หาวิธีในการดูแลสุขภาพตัวเอง พึ่งพาตัวเอง เป็นนักแสดงกันเอง เพราะลักษณะงานและบริบทของแต่ละฝ่าย(งาน)ไม่เหมือนกัน โดยที่คลินิกส่งเสริมสุขภาพทำหน้าที่แค่พี่เลี้ยง เป็นผู้กำกับที่คอยให้ความช่วยเหลือตามที่แต่ละฝ่าย(งาน)แต่ละสังกัดจะร้องขอมา และคอยเรียกนักแสดงจากฝ่ายต่างๆมาเล่าเรื่องเป็นระยะๆ ว่าได้แสดงกันไปถึงไหนแล้ว บทบาทไหนที่ยาก -ง่าย แล้วทำกันอย่างไร เพื่อให้นักแสดงแกนนำเหล่านั้นได้ ลปรร. และนำไปปรับใช้ในสังกัดตัวเอง เป็นการเรียนรู้ร่วมกันจากประสบการณ์จริง เพื่อสังเคราะห์ให้ได้ ผลลัพท์กระบวนการ ซึ่งอาจจะออกมาเหมือน หรือไม่เหมือนกันก็ได้ แต่รับรองว่าต้องยั่งยืน เพราะเป็นกระบวนการที่เขาคิดเอง ทำเอง แสดงเองเจ้า..
โฉมหน้าผู้อำนวยการผลิต และผู้กำกับ
จากเหตุผลดังกล่าว ทางคลินิกส่งเสริมสุขภาพจึงได้จัดอบรมแกนนำ เรื่อง "การส่งเสริมสุขภาพชุมชนศูนย์อนามัยที่ 10 เชียงใหม่" เมื่อวันที่ 27-28 เมษายน 2552 ที่ผ่านมา วัตถุประสงค์ เพื่อแก้ปัญหาและเพื่อป้องกันภาวะ Metabolic syndrome ที่อาจจะเกิดตามมาจากภาวะน้ำหนักและรอบเอวเกิน
โฉมหน้าผู้ช่วยผู้กำกับ
นักแสดงกำลังตั้งอกตั้งใจแสดง
ในการอบรมครั้งนี้เน้นเนื้อหา 3 อ. อาหาร ออกกำลังกาย และอารมณ์ ในหัวข้ออารมณ์ได้รับเกียรติจาก อาจารย์สุรัตน์ สุนันตา จากโรงพยาบาลสวนปรุง มาเป็นวิทยากร สร้างความเฮฮาและตื่นตัวให้กับแกนนำได้เป็นอย่างดี และอาจารย์ได้นำเรื่องราวดีๆที่น่าสนใจ ที่เหมาะกับสภาพแวดล้อมในยุคปัจจุบันมาแนะนำให้ด้วยคือเรื่องของ RQ (Resilience Quotient ) ผู้เขียนเห็นว่าเข้ากับยุคสมัยปัจจุบันดี จึงอยากให้ท่านผู้อ่านได้ลองติดตามดู
อาจารย์สุรัตน์ถามว่า " เอ้าใครจะไป รพ.สวนปรุงกับผมบ้าง..."
...............................
อาจารย์ว่า RQ เป็นความสามารถของบุคคลในการปรับตัวและฟื้นตัว ภายหลังที่พบกับเหตุการณ์วิกฤต หรือสถานการณ์ที่ก่อให้เกิดความยากลำบาก เป็นคุณสมบัติหนึ่งที่ช่วยให้บุคคลผ่านพ้นปัญหาอุปสรรค และดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข แบบประเมิน RQ เป็นเครื่องมือเพื่อใช้ประเมินความสามารถของบุคคล 3 ด้าน คือ
-
ความมั่นคงทางอารมณ์
-
ด้านกำลังใจ และ
-
การจัดการกับปัญหา
หากประเมินแล้ว พบว่ามีองค์ประกอบในด้านใดต่ำกว่าเกณฑ์ท่านสามารถพัฒนาตนในด้านนั้นๆให้มากขึ้นได้ ข้อคำถามมีจำนวน 20 ข้อ สอบถามถึงความคิดความรู้สึกและพฤติกรรมท่านในรอบ 3 เดือนที่ผ่านมา ขอให้ท่านทำเครื่องหมายถูก ลงในช่องที่ตรงกับความเป็นจริงของท่านมากที่สุด เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาศักยภาพของตัวท่านเอง
ดูแต่ละคนตั้งหน้าตั้งตาทำแบบประเมินกัน
ลองประเมินกันดูนะคะ... ในยามข้าวยากหมากแพง แถมการบ้านการเมืองก็วุ่นวาย